Ontwikkelingsland

██ Geavanceerde economie

██ Groeiende en ontwikkelende economie (redelijk ontwikkeld)

██ Groeiende en ontwikkelende economie (minst ontwikkeld)

██ Geen gegevens beschikbaar

Een ontwikkelingsland is een land met een grote armoede in verhouding tot "rijke landen".

Inleiding

Meestal gaat dit gepaard met technologische, economische en medische achterstand. Een ontwikkelingsland is dan ook meestal een land dat nog geen aanzienlijk niveau van industrialisatie bereikt heeft, geen of een slecht ontwikkelde dienstensector, een grote landbouwsector en dat een lage levensstandaard en bruto nationaal product (uitgedrukt in geld) heeft. Er is een sterk verband tussen deze status en een hoge bevolkingsgroei. De verzameling ontwikkelingslanden wordt ook wel Derde Wereld genoemd.

De Verenigde Naties staat elk land toe om te kiezen of het als ontwikkeld land, onontwikkeld land of ontwikkelingsland bestempeld wil worden, hoewel de meeste economische en andere observatoren deze VN-regeling negeren.

Kenmerken

Hoewel de meningen over wat nu een ontwikkelingsland typeert verschillen, zijn er elf punten die, min of meer, kenmerkend zijn voor ontwikkelingslanden.

• een hoge schuld (met name ook aan landen uit de eerste wereld) - zie ook: Lijst van landen naar staatsschuld
• een hoog percentage analfabeten
• een hoog sterftecijfer
• ondervoeding
• hoog percentage agrariërs
• kleine middenstand
• kinderarbeid
• ontbrekende vrouwenemancipatie
• veel kinderen per gezin
• slechte hygiëne
• laag energieverbruik

Prof. dr. Szirmai (TU/e) vermeldt in zijn boek "The dynamics of socio-economic development" ook nog de volgende overeenkomsten:

• wijdverspreide armoede
• duidelijk aanwezig dualisme in de economie
• grote bevolkingsgroei
• snelle urbanisatie
• onderbenutting van werkkapitaal
• politieke instabiliteit, veel corruptie
• milieudegradatie
• laag niveau van technische capaciteiten

Enkele oorzaken van het lager ontwikkelingstempo

Om de armoede in ontwikkelingslanden te bestrijden is een inzicht in de oorzaken ervan noodzakelijk. Het ontstaan van een economische achterstand verschilt echter van land tot land en kan complex zijn, waardoor zij niet door een eenduidige gedachtegang verklaard kan worden.

Koloniale uitbuiting en economische afhankelijkheid

De meeste landen die nu als ontwikkelingslanden bestempeld worden, werden tijdens de twintigste eeuw gekoloniseerd. Hierbij deed de kolonie voornamelijk dienst als leverancier van grondstoffen en afzetmarkt voor het moederland. Als gevolg hiervan bleef de kolonie, zelfs nadat zij politiek onafhankelijk werd, economisch afhankelijk van haar voormalig moederland.

Politieke instabiliteit

Oorlogen en conflicten eisen mensenlevens, kosten veel geld en beschadigen de infrastructuur van een land. Bovendien zorgen zij ervoor dat buitenlandse ondernemingen veel minder geneigd zijn om in het land te investeren vanwege het grote risico. Afrika bestond oorspronkelijk bestond uit duizenden konkinkrijken en stammen. Na de Tweede Wereldoorlog kregen veel koloniën hun onafhankelijkheid. De grenzen van de nieuwe staten liepen vaak echter dwars door de stammen of voegden verscheidene stammen samen. De spanningen tussen stammen leiden nog vaak tot conflicten.

Slecht bestuursbeleid

Een slechte organisatie en verkeerde economische beslissingen zijn vaak de oorzaak van een slecht ontwikkelingsbeleid.

De afwezigheid van of een tekort aan productiefactoren

Natuur

De geschiedenis toont aan dat landen met een tekort aan grondstoffen of een slechte geografische ligging een lager ontwikkelingsniveau vertonen. Het meest voor de hand liggende voorbeeld is uiteraard de sahara, waarin alle landen als ontwikkelingsland bestempeld worden door het IMF.

Arbeid

Zoals reeds vermeld, wordt een ontwikkelingsland vaak gekenmerkt door een grote bevolkingsgroei. Het probleem is dus niet een tekort aan arbeidskrachten an sich, maar een tekort aan geschoolde arbeidskrachten. De hoger opgeleide arbeidskrachten die er toch zijn trekken vaak weg naar de rijkere industrielanden. Een ander probleem zijn de gezondheidsproblemen waardoor ontwikkelingslanden vaak geteisterd worden. Dit betreft voornamelijk aids, cholera, ondervoeding en diarree.

Kapitaal

Kapitaal kan pas ontstaan wanneer de aangewende arbeid niet onmiddellijk gebruikt wordt om de primaire levensbehoeften te bevredigen. Mensen in ontwikkelingslanden hebben echter al moeite om in hun primaire levensbehoeften te voorzien, laat staan dat ze in staat zouden zijn om te sparen. Hierdoor is er veel te weinig geld om te investeren in productiemiddelen.

Voorbeelden

Landen die duidelijk ontwikkelingslanden zijn:

• Alle landen in Afrika
• De meeste landen in Azië met uitzondering van Israël, Taiwan, Hong Kong, Singapore, Japan en Zuid-Korea
• De meeste landen in Zuid-Amerika, Centraal-Amerika, en de Caraïben
• Sommige landen in Oost-Europa zijn overigens ook ontwikkelingslanden.
• Sommige landen in Oceanië, zoals Papoea-Nieuw-Guinea.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Algemene bron Sonia De Velder & Ivan De Cnuydt. Economie Vandaag 2009. Academia Press, Gent, 2009. p. 287-288