Kinderspel

Met zeepkisten buiten spelen.

Twee meisjes spelen buiten
met vrolijke kleding en een feestspuitbus.

Kinderspel noemt men de activiteiten van kinderen, waarbij zij het aangeboren verlangen volgen om te spelen. In een samenleving waarin kinderen niet hoeven of mogen werken en meer vrije tijd hebben dan hun opvoeders, hebben ze vele mogelijkheden om te spelen.

Heel wat kinderspelletjes worden buiten gespeeld. Het is een voordeel voor de gezondheid van kinderen wanneer ze regelmatig of dagelijks buiten kunnen zijn, om zo de weerstand, conditie, en het benodigde zonlicht te krijgen. Bij heel wat spelletjes kunnen de kinderen hun nieuwsgierigheid volgen en de fantasie ontwikkelen. Samen met andere kinderen te spelen is een hulp bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden (zoals leren discussiëren, tegen tegenspraak kunnen, ontwikkeling van empathie en interesse in de medemens. Door het spel leren kinderen zichzelf en de omgeving kennen en ontwikkelen ze een begrip van hun rol in de samenleving.

Kenmerkend voor jongens is het spelen met auto’s, karren en skelters. Vanouds spelen meisjes met poppen, speelgoedkinderwagens, speelgoed-make-up en huishoudelijke speeltjes. Meisjes houden zich méér dan jongens bezig met de onderstaande spelletjes, zoals: hinkelen, hoepelen, bliklopen en touwtjespringen.

Vele kinderen spelen vaak zolang het weer het toelaat en zolang het licht is buitenshuis.

Ontwikkelingspsychologisch

Ontwikkelingspsychologisch worden verschillende vormen van kinderspel en spel in het algemeen onderscheiden:

1. functiespelen, spelletjes in verband met de functie van het eigen lichaam en met voorwerpen (zoals hinkelen en knikkeren).
2. fictiespelen, spelletjes in verband met het interpreteren of het zich voorstellen van iets.
3. rollenspelen, die vooral als groepsspelen zonder vooraf vastgelegde regels of als gezelschapsspelletjes waarbij regels worden gevolgd een grote rol spelen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden.

Men kan de kinderspelen ook op andere manieren onderscheiden:

1. het opnemende (of receptief) spel, waarbij het kind dingen bekijkt, beluisterd, enz.,
2. productiespelen, bijvoorbeeld iets maken met klei,
3. constructiespelen, zoals iets bouwen met blokjes.

Waarde

Kinderspel en spelend gedrag van kinderen mogen niet als waardeloos gestoei of tijdverdrijf uit verveling worden misverstaan. Het spel heeft een belangrijke functie bij de geestelijke ontwikkeling van het kind.

• Het waarnemingsvermogen, de motorische vaardigheden en de intelligentie worden geoefend, namelijk op
  • convergent (afleidend, het begrijpen van overeenkomsten) en
  • divergent (creatief en intuïtief) vlak.
• Bij het socialiseringsproces en bij de ontwikkeling van de persoonlijkheid worden spanningen en problemen overwonnen.
• Sociale banden en waarden kunnen op speelse manier worden getest en geoefend.

Spelletjes die het kind te weinig activeren en die als gemakkelijke vlucht uit de realiteit worden gebruikt worden alleszins als negatief beschouwd voor een succesvolle ontwikkeling.

Uitdrukkingen

• „Kinderspel” kan ook iets onbeduidends betekenen of iets wat gemakkelijk te begrijpen of te doen is. („Dat is geen kinderspel.”)
• „Ga (lekker) even buiten spelen (jij)!”: Ga (lekker) even uit mijn buurt. / Ga even wat anders doen. / Hou je mond verder.

  Vrije mediabestanden over Children's play (kinderspelletjes) op Wikimedia Commons

  Vrije mediabestanden over Children playing (spelende kinderen) op Wikimedia Commons