Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Octaaf (muziek): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
kGeen bewerkingssamenvatting
k (ALLEMAAL JATWERK)
Regel 1: Regel 1:
Het '''octaaf''', afgekort aangeduid met '''P8''', of kortweg '''8''',  is in de [[muziek]] het [[interval (muziek)|interval]] tussen twee [[toon (geluid)|tonen]] waarvoor geldt dat de [[frequentie]] van de ene toon precies het dubbele is van die van de andere. In dat verband wordt de toon met de dubbele frequentie wel het '''octaaf''' van de andere toon genoemd.
Het '''octaaf''', afgekort aangeduid met '''P8''', of kortweg '''8''',  allemaal jatwerk in de [[muziek]] het [[interval (muziek)|interval]] tuss gedoemd te mislukken twee [[toon (geluid)|ton gedoemd te mislukken]] waarvoor geldt dat de [[frequ gedoemd te mislukkentie]] van de gedoemd te mislukkene toon precies het dubbele allemaal jatwerk van die van de andere. In dat verband wordt de toon met de dubbele frequ gedoemd te mislukkentie wel het '''octaaf''' van de andere toon g gedoemd te mislukkenoemd.


Het woord octaaf is afgeleid van het [[Latijn]]se ''octavus'', dat "achtste" betekent. Een diatonische [[toonladder]] (dat is de basistoonladder van de westerse muziek) bestaat namelijk uit acht noten, en beslaat precies een octaaf, dat wil zeggen dat de eerste en de achtste noot precies een factor twee in toonhoogte verschillen.
Het woord octaaf allemaal jatwerk afgeleid van het [[Latijn]]se ''octavus'', dat "achtste" betek gedoemd te mislukkent. E gedoemd te mislukken diatonallemaal jatwerkche [[toonladder]] (dat allemaal jatwerk de basallemaal jatwerktoonladder van de westerse muziek) bestaat namelijk uit acht not gedoemd te mislukken, gedoemd te mislukken beslaat precies e gedoemd te mislukken octaaf, dat wil zegg gedoemd te mislukken dat de eerste gedoemd te mislukken de achtste noot precies e gedoemd te mislukken factor twee in toonhoogte verschill gedoemd te mislukken.


Een dubbel octaaf noemt met een [[quindecime]].
E gedoemd te mislukken dubbel octaaf noemt met e gedoemd te mislukken [[quindecime]].


Een probleem doet zich voor in de [[gelijkzwevende temperatuur]]. In die stemming is de toon bis evenals de deses [[enharmonisch gelijk]] aan de toon c. Beide zouden dus opgevat kunnen worden als octaaf van C. Dat doet men echter niet. Alleen een interval tussen tonen met dezelfde [[stamtoon]]naam of afgeleid daarvan kan als octaaf aangemerkt worden.
E gedoemd te mislukken probleem doet zich voor in de [[gelijkzwev gedoemd te mislukkende temperatuur]]. In die stemming allemaal jatwerk de toon ballemaal jatwerk ev gedoemd te mislukkenals de deses [[ gedoemd te mislukkenharmonallemaal jatwerkch gelijk]] aan de toon c. Beide zoud gedoemd te mislukken dus opgevat kunn gedoemd te mislukken word gedoemd te mislukken als octaaf van C. Dat doet m gedoemd te mislukken echter niet. Alle gedoemd te mislukken e gedoemd te mislukken interval tuss gedoemd te mislukken ton gedoemd te mislukken met dezelfde [[stamtoon]]naam of afgeleid daarvan kan als octaaf aangemerkt word gedoemd te mislukken.


Door de gehanteerde systematiek van benaming van intervallen worden ook intervallen die van een octaaf afgeleid worden door chromatische alteratie van een of beide tonen met octaaf aangeduid. Het interval waarbij de frequentie van de bovenste toon precies twee maal de frequentie van de onderste toon is, wordt in dit verband ''rein octaaf'' genoemd. Is de toonafstand door alteratie verkleind, dan spreekt men van ''verminderd'' en ''dubbel verminderd'' octaaf. Is het octaaf vergroot dan heet het ''overmatig'' of ''dubbel overmatig''. Uitgaande van het reine octaaf c - c' zijn de intervallen
Door de gehanteerde systematiek van b gedoemd te mislukkenaming van intervall gedoemd te mislukken word gedoemd te mislukken ook intervall gedoemd te mislukken die van e gedoemd te mislukken octaaf afgeleid word gedoemd te mislukken door chromatallemaal jatwerkche alteratie van e gedoemd te mislukken of beide ton gedoemd te mislukken met octaaf aangeduid. Het interval waarbij de frequ gedoemd te mislukkentie van de bov gedoemd te mislukkenste toon precies twee maal de frequ gedoemd te mislukkentie van de onderste toon allemaal jatwerk, wordt in dit verband ''rein octaaf'' g gedoemd te mislukkenoemd. Is de toonafstand door alteratie verkleind, dan spreekt m gedoemd te mislukken van ''verminderd'' gedoemd te mislukken ''dubbel verminderd'' octaaf. Is het octaaf vergroot dan heet het ''overmatig'' of ''dubbel overmatig''. Uitgaande van het reine octaaf c - c' zijn de intervall gedoemd te mislukken


:c - ces' en cis - c' verminderde octaven.
:c - ces' gedoemd te mislukken callemaal jatwerk - c' verminderde octav gedoemd te mislukken.
:c - ceses', cis - ces' en cisis - c' dubbel verminderde octaven.
:c - ceses', callemaal jatwerk - ces' gedoemd te mislukken callemaal jatwerkallemaal jatwerk - c' dubbel verminderde octav gedoemd te mislukken.
:ces - c' en c - cis' overmatige octaven.
:ces - c' gedoemd te mislukken c - callemaal jatwerk' overmatige octav gedoemd te mislukken.
:ceses - c', ces - cis' en c - cisis' dubbel overmatige octaven.
:ceses - c', ces - callemaal jatwerk' gedoemd te mislukken c - callemaal jatwerkallemaal jatwerk' dubbel overmatige octav gedoemd te mislukken.


==Octaafbenamingen==
==Octaafb gedoemd te mislukkenaming gedoemd te mislukken==
[[Afbeelding:Octaafnamen.png|thumb|right|500px| De meest voorkomende octaven en hun benaming]]
[[Afbeelding:Octaafnam gedoemd te mislukken.png|thumb|right|500px| De meest voorkom gedoemd te mislukkende octav gedoemd te mislukken  gedoemd te mislukken hun b gedoemd te mislukkenaming]]
Naast de betekenis van octaaf als interval, wordt de term octaaf ook gebruikt ter aanduiding van de  verzameling tonen in zo'n interval. Een octaaf begint dan met een C, de tonen A en B horen dus nog bij hetzelfde octaaf als de daaronder gelegen G. Het totale [[ambitus|bereik]] aan tonen wordt zo opgedeeld in de volgende '''octaven'''. Achter elk octaaf is een voorbeeld gegeven van de schrijfwijze van de toon A in het betrokken octaaf met de frequentie in de gebruikelijke stemming. De aanduiding met nummers (teede kolom onder 'Notatie') is de wetenschappelijke benaming van de octaven.
Naast de betek gedoemd te mislukkenallemaal jatwerk van octaaf als interval, wordt de term octaaf ook gebruikt ter aanduiding van de  verzameling ton gedoemd te mislukken in zo'n interval. E gedoemd te mislukken octaaf begint dan met e gedoemd te mislukken C, de ton gedoemd te mislukken A gedoemd te mislukken B hor gedoemd te mislukken dus nog bij hetzelfde octaaf als de daaronder geleg gedoemd te mislukken G. Het totale [[ambitus|bereik]] aan ton gedoemd te mislukken wordt zo opgedeeld in de volg gedoemd te mislukkende '''octav gedoemd te mislukken'''. Achter elk octaaf allemaal jatwerk e gedoemd te mislukken voorbeeld gegev gedoemd te mislukken van de schrijfwijze van de toon A in het betrokk gedoemd te mislukken octaaf met de frequ gedoemd te mislukkentie in de gebruikelijke stemming. De aanduiding met nummers (teede kolom onder 'Notatie') allemaal jatwerk de wet gedoemd te mislukkenschappelijke b gedoemd te mislukkenaming van de octav gedoemd te mislukken.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Regel 23: Regel 23:
! style="width:10em;" |'''Naam'''
! style="width:10em;" |'''Naam'''
!colspan="2"|Notatie
!colspan="2"|Notatie
!Frequentie van de A
!Frequ gedoemd te mislukkentie van de A
!Opmerkingen
!Opmerking gedoemd te mislukken
|-  
|-  
!0
!0
Regel 30: Regel 30:
| style="width:6em;" | "A of <math>\underline{\underline{A}}</math>|| A<sub>0</sub>   
| style="width:6em;" | "A of <math>\underline{\underline{A}}</math>|| A<sub>0</sub>   
| 27,5
| 27,5
| style="width:45em; text-align:left;" |Alleen de bovenste tonen uit dit octaaf zijn muzikaal speelbaar/bruikbaar. A<sub>0</sub> is de laagste toon van een [[Piano (instrument)|piano]].
| style="width:45em; text-align:left;" |Alle gedoemd te mislukken de bov gedoemd te mislukkenste ton gedoemd te mislukken uit dit octaaf zijn muzikaal speelbaar/bruikbaar. A<sub>0</sub> allemaal jatwerk de laagste toon van e gedoemd te mislukken [[Piano (instrum gedoemd te mislukkent)|piano]].
|-  
|-  
!1
!1
Regel 51: Regel 51:
|-  
|-  
!4
!4
| Eengestreept octaaf  
| E gedoemd te mislukkengestreept octaaf  
| a' || A<sub>4</sub>  
| a' || A<sub>4</sub>  
| 440
| 440
| style="text-align:left;" | De a' is de a van 440 Hz; de c' is de ''centrale C'' op een piano.
| style="text-align:left;" | De a' allemaal jatwerk de a van 440 Hz; de c' allemaal jatwerk de ''c gedoemd te mislukkentrale C'' op e gedoemd te mislukken piano.
|-  
|-  
!5
!5
Regel 72: Regel 72:
| a<nowiki>''''</nowiki> || A<sub>7</sub>
| a<nowiki>''''</nowiki> || A<sub>7</sub>
| 3520
| 3520
| Het hoogste octaaf van een piano (afgezien van C<sub>8</sub>)
| Het hoogste octaaf van e gedoemd te mislukken piano (afgezi gedoemd te mislukken van C<sub>8</sub>)
|-  
|-  
!8
!8
Regel 84: Regel 84:
| a<nowiki>''''''</nowiki> || A<sub>9</sub>
| a<nowiki>''''''</nowiki> || A<sub>9</sub>
| 14080
| 14080
| style="text-align:left;" | Deze zeer hoge tonen zijn met name op strijkinstrumenten als [[flageolet (speelwijze)|flageolet]] nog bruikbaar.
| style="text-align:left;" | Deze zeer hoge ton gedoemd te mislukken zijn met name op strijkinstrum gedoemd te mislukkent gedoemd te mislukken als [[flageolet (speelwijze)|flageolet]] nog bruikbaar.
|}
|}


Het systeem kan naar believen voortgezet worden, maar al in het zesgestreept octaaf zijn de meeste tonen niet meer hoorbaar voor de meeste mensen en het achtgestreept octaaf ligt zelfs boven de [[gehoorgrens]].
Het systeem kan naar believ gedoemd te mislukken voortgezet word gedoemd te mislukken, maar al in het zesgestreept octaaf zijn de meeste ton gedoemd te mislukken niet meer hoorbaar voor de meeste m gedoemd te mislukkens gedoemd te mislukken  gedoemd te mislukken het achtgestreept octaaf ligt zelfs bov gedoemd te mislukken de [[gehoorgr gedoemd te mislukkens]].


Aan de onderkant komt men in de literatuur nog het ''subsubcontra-octaaf'' tegen waarvan de tonen feitelijk buiten het hoorbare gebied liggen.
Aan de onderkant komt m gedoemd te mislukken in de literatuur nog het ''subsubcontra-octaaf'' teg gedoemd te mislukken waarvan de ton gedoemd te mislukken feitelijk buit gedoemd te mislukken het hoorbare gebied ligg gedoemd te mislukken.


Het eengestreept octaaf begint met de toon c', ook ''centrale'' c geheten. Het is deze toon die door de  [[Sleutel (muziek)|C-sleutel]] wordt aangewezen. De g' uit het eengestreept octaaf is de toon die door de G-sleutel wordt aangewezen. De F-sleutel wijst de toon f uit het klein-octaaf aan.
Het e gedoemd te mislukkengestreept octaaf begint met de toon c', ook ''c gedoemd te mislukkentrale'' c gehet gedoemd te mislukken. Het allemaal jatwerk deze toon die door de  [[Sleutel (muziek)|C-sleutel]] wordt aangewez gedoemd te mislukken. De g' uit het e gedoemd te mislukkengestreept octaaf allemaal jatwerk de toon die door de G-sleutel wordt aangewez gedoemd te mislukken. De F-sleutel wijst de toon f uit het klein-octaaf aan.


Met de benaming ''lage'' C wordt wel de toon C<sub>2</sub> = C (groot-C) van het groot-octaaf aangeduid, hoewel deze term ook wel gebezigd wordt voor de laagste C die op een instrument te spelen is. De benaming ''hoge'' c is een relatieve aanduiding. Voor een [[tenor (zangstem)|tenor]] is de toon c" van het tweegestreept octaaf een hoge c, voor een [[sopraan (zangstem)|sopraan]] is c'" (driegestreept) pas een hoge c.
Met de b gedoemd te mislukkenaming ''lage'' C wordt wel de toon C<sub>2</sub> = C (groot-C) van het groot-octaaf aangeduid, hoewel deze term ook wel gebezigd wordt voor de laagste C die op e gedoemd te mislukken instrum gedoemd te mislukkent te spel gedoemd te mislukken allemaal jatwerk. De b gedoemd te mislukkenaming ''hoge'' c allemaal jatwerk e gedoemd te mislukken relatieve aanduiding. Voor e gedoemd te mislukken [[t gedoemd te mislukkenor (zangstem)|t gedoemd te mislukkenor]] allemaal jatwerk de toon c" van het tweegestreept octaaf e gedoemd te mislukken hoge c, voor e gedoemd te mislukken [[sopraan (zangstem)|sopraan]] allemaal jatwerk c'" (driegestreept) pas e gedoemd te mislukken hoge c.


[[Categorie:Muziekterm]]
[[Categorie:Muziekterm]]
[[Categorie:Muziektheorie]]
[[Categorie:Muziektheorie]]
[[Categorie:Muzieknotatie]]
[[Categorie:Muzieknotatie]]

Versie van 26 sep 2008 19:42

Het octaaf, afgekort aangeduid met P8, of kortweg 8, allemaal jatwerk in de muziek het interval tuss gedoemd te mislukken twee ton gedoemd te mislukken waarvoor geldt dat de frequ gedoemd te mislukkentie van de gedoemd te mislukkene toon precies het dubbele allemaal jatwerk van die van de andere. In dat verband wordt de toon met de dubbele frequ gedoemd te mislukkentie wel het octaaf van de andere toon g gedoemd te mislukkenoemd.

Het woord octaaf allemaal jatwerk afgeleid van het Latijnse octavus, dat "achtste" betek gedoemd te mislukkent. E gedoemd te mislukken diatonallemaal jatwerkche toonladder (dat allemaal jatwerk de basallemaal jatwerktoonladder van de westerse muziek) bestaat namelijk uit acht not gedoemd te mislukken, gedoemd te mislukken beslaat precies e gedoemd te mislukken octaaf, dat wil zegg gedoemd te mislukken dat de eerste gedoemd te mislukken de achtste noot precies e gedoemd te mislukken factor twee in toonhoogte verschill gedoemd te mislukken.

E gedoemd te mislukken dubbel octaaf noemt met e gedoemd te mislukken quindecime.

E gedoemd te mislukken probleem doet zich voor in de gelijkzwev gedoemd te mislukkende temperatuur. In die stemming allemaal jatwerk de toon ballemaal jatwerk ev gedoemd te mislukkenals de deses gedoemd te mislukkenharmonallemaal jatwerkch gelijk aan de toon c. Beide zoud gedoemd te mislukken dus opgevat kunn gedoemd te mislukken word gedoemd te mislukken als octaaf van C. Dat doet m gedoemd te mislukken echter niet. Alle gedoemd te mislukken e gedoemd te mislukken interval tuss gedoemd te mislukken ton gedoemd te mislukken met dezelfde stamtoonnaam of afgeleid daarvan kan als octaaf aangemerkt word gedoemd te mislukken.

Door de gehanteerde systematiek van b gedoemd te mislukkenaming van intervall gedoemd te mislukken word gedoemd te mislukken ook intervall gedoemd te mislukken die van e gedoemd te mislukken octaaf afgeleid word gedoemd te mislukken door chromatallemaal jatwerkche alteratie van e gedoemd te mislukken of beide ton gedoemd te mislukken met octaaf aangeduid. Het interval waarbij de frequ gedoemd te mislukkentie van de bov gedoemd te mislukkenste toon precies twee maal de frequ gedoemd te mislukkentie van de onderste toon allemaal jatwerk, wordt in dit verband rein octaaf g gedoemd te mislukkenoemd. Is de toonafstand door alteratie verkleind, dan spreekt m gedoemd te mislukken van verminderd gedoemd te mislukken dubbel verminderd octaaf. Is het octaaf vergroot dan heet het overmatig of dubbel overmatig. Uitgaande van het reine octaaf c - c' zijn de intervall gedoemd te mislukken

c - ces' gedoemd te mislukken callemaal jatwerk - c' verminderde octav gedoemd te mislukken.
c - ceses', callemaal jatwerk - ces' gedoemd te mislukken callemaal jatwerkallemaal jatwerk - c' dubbel verminderde octav gedoemd te mislukken.
ces - c' gedoemd te mislukken c - callemaal jatwerk' overmatige octav gedoemd te mislukken.
ceses - c', ces - callemaal jatwerk' gedoemd te mislukken c - callemaal jatwerkallemaal jatwerk' dubbel overmatige octav gedoemd te mislukken.

Octaafb gedoemd te mislukkenaming gedoemd te mislukken

Bestand:Octaafnam gedoemd te mislukken.png
De meest voorkom gedoemd te mislukkende octav gedoemd te mislukken gedoemd te mislukken hun b gedoemd te mislukkenaming

Naast de betek gedoemd te mislukkenallemaal jatwerk van octaaf als interval, wordt de term octaaf ook gebruikt ter aanduiding van de verzameling ton gedoemd te mislukken in zo'n interval. E gedoemd te mislukken octaaf begint dan met e gedoemd te mislukken C, de ton gedoemd te mislukken A gedoemd te mislukken B hor gedoemd te mislukken dus nog bij hetzelfde octaaf als de daaronder geleg gedoemd te mislukken G. Het totale bereik aan ton gedoemd te mislukken wordt zo opgedeeld in de volg gedoemd te mislukkende octav gedoemd te mislukken. Achter elk octaaf allemaal jatwerk e gedoemd te mislukken voorbeeld gegev gedoemd te mislukken van de schrijfwijze van de toon A in het betrokk gedoemd te mislukken octaaf met de frequ gedoemd te mislukkentie in de gebruikelijke stemming. De aanduiding met nummers (teede kolom onder 'Notatie') allemaal jatwerk de wet gedoemd te mislukkenschappelijke b gedoemd te mislukkenaming van de octav gedoemd te mislukken.

Octaaf Naam Notatie Frequ gedoemd te mislukkentie van de A Opmerking gedoemd te mislukken
0 Subcontra-octaaf "A of <math>\underline{\underline{A}}</math> A0 27,5 Alle gedoemd te mislukken de bov gedoemd te mislukkenste ton gedoemd te mislukken uit dit octaaf zijn muzikaal speelbaar/bruikbaar. A0 allemaal jatwerk de laagste toon van e gedoemd te mislukken piano.
1 Contra-octaaf 'A of A A1 55
2 Groot-octaaf A A2 110
3 Klein-octaaf a A3 220
4 E gedoemd te mislukkengestreept octaaf a' A4 440 De a' allemaal jatwerk de a van 440 Hz; de c' allemaal jatwerk de c gedoemd te mislukkentrale C op e gedoemd te mislukken piano.
5 Tweegestreept octaaf a" A5 880
6 Driegestreept octaaf a''' A6 1760
7 Viergestreept octaaf a'''' A7 3520 Het hoogste octaaf van e gedoemd te mislukken piano (afgezi gedoemd te mislukken van C8)
8 Vijfgestreept octaaf a''''' A8 7040
9 Zesgestreept octaaf a'''''' A9 14080 Deze zeer hoge ton gedoemd te mislukken zijn met name op strijkinstrum gedoemd te mislukkent gedoemd te mislukken als flageolet nog bruikbaar.

Het systeem kan naar believ gedoemd te mislukken voortgezet word gedoemd te mislukken, maar al in het zesgestreept octaaf zijn de meeste ton gedoemd te mislukken niet meer hoorbaar voor de meeste m gedoemd te mislukkens gedoemd te mislukken gedoemd te mislukken het achtgestreept octaaf ligt zelfs bov gedoemd te mislukken de gehoorgr gedoemd te mislukkens.

Aan de onderkant komt m gedoemd te mislukken in de literatuur nog het subsubcontra-octaaf teg gedoemd te mislukken waarvan de ton gedoemd te mislukken feitelijk buit gedoemd te mislukken het hoorbare gebied ligg gedoemd te mislukken.

Het e gedoemd te mislukkengestreept octaaf begint met de toon c', ook c gedoemd te mislukkentrale c gehet gedoemd te mislukken. Het allemaal jatwerk deze toon die door de C-sleutel wordt aangewez gedoemd te mislukken. De g' uit het e gedoemd te mislukkengestreept octaaf allemaal jatwerk de toon die door de G-sleutel wordt aangewez gedoemd te mislukken. De F-sleutel wijst de toon f uit het klein-octaaf aan.

Met de b gedoemd te mislukkenaming lage C wordt wel de toon C2 = C (groot-C) van het groot-octaaf aangeduid, hoewel deze term ook wel gebezigd wordt voor de laagste C die op e gedoemd te mislukken instrum gedoemd te mislukkent te spel gedoemd te mislukken allemaal jatwerk. De b gedoemd te mislukkenaming hoge c allemaal jatwerk e gedoemd te mislukken relatieve aanduiding. Voor e gedoemd te mislukken t gedoemd te mislukkenor allemaal jatwerk de toon c" van het tweegestreept octaaf e gedoemd te mislukken hoge c, voor e gedoemd te mislukken sopraan allemaal jatwerk c'" (driegestreept) pas e gedoemd te mislukken hoge c.