Man bijt hond

De man bijt hond-babbelbox in Zoetermeer.

Man bijt hond
Speelduur	ca. 30 minuten
Productie	België: Woestijnvis Nederland: NCRV
Regie	Marlou Wens (1999-2003) Ans Jepkes (2002-2006) Remco Wagenaar (2006-2009) Monique Schutz 2010
Land	België  Nederland
Taal	Nederlands
Uitzendingen
Start	België:1997 Nederland: 1998
Seizoenen	België: 13 Nederland: 12
Zender(s)	België: Eén Nederland: Nederland 2
IMDb-profiel

Man bijt hond is een van oorsprong Vlaams televisieprogramma, waarvan later ook een Nederlandse versie is gemaakt. Het richt zich vooral op triviale, alledaagse nieuwtjes en gewone, onbekende mensen. De toon van het programma is lichtvoetig. Als er al eens grotere, zwaardere of meer beladen thema's worden behandeld, gebeurt dit steeds vanuit het gezichtspunt van de gewone man en vrouw. Man bijt hond is sinds het ontstaan in 1997 één van de kritisch en commercieel succesrijkste televisieprogramma's in Vlaanderen geworden. De Nederlandse versie ging in 1998 van start. In België zijn er tussen de 800.000 en 900.000 kijkers. Er kwam ook een Amerikaanse variant die men om auteursrechtelijke redenen toch maar Dog Bites Man noemde.

Geschiedenis

De naam is ontleend aan het grapje onder journalisten dat de krantenkop "Hond bijt man" geen nieuwswaarde heeft, maar "Man bijt hond" wel.

Het programma werd ontwikkeld door het Belgische productiehuis Woestijnvis voor de Vlaamse openbare omroep VRT. Langzaam maar zeker bleek het programma een gat in de markt. In de eerste seizoenen werden rubrieken als "De Babbelbox" en vooral "Vaneigens" erg populair. De kijkers stelden een programma dat de alledaagse bezigheden van de gewone Vlaming in de schijnwerpers zette, bijzonder op prijs.

Enkele jaren later werd het format aangekocht door de Nederlandse omroeporganisatie NCRV.

De toon van de Nederlandse versie is over het algemeen iets ironischer dan die van de Belgische. Het programma wordt afgesloten met het onderdeel "Ons kent ons" met sketches die door sommigen als humoristisch en door anderen als koel en naar worden beschouwd. De acteurs Bert Walthaus en Ottolien Boeschoten zijn vanaf het eerste uur en sinds twee jaar zit Elisa Beuger er ook bij. "Ons kent ons" is gebaseerd op de afsluiting van de eerste seizoenen van de Vlaamse versie: "Vaneigens". Aanvankelijk was ook een aantal sketches daarvan "geleend".

In 2001 wint de Vlaamse versie van het programma een Premio Ondas, een prestigieuze Spaanse televisieprijs. In 2007 is de Vlaamse versie ook bekroond met de HA! van Humo.

Rubrieken

Door de jaren heen heeft Man bijt hond verschillende rubrieken gehad.

Vlaamse versie

• De Ouder van de Week: De tweelingbroers Mathias en Kristof bezochten een bekende Vlaming in zijn woning. Ze bleven de hele dag in zijn gezelschap, ook als hij ergens heen ging. Tussendoor stelden de jongens onbeschaamde en ondeugende vragen.
• Vaneigens (later Vanheir): Veruit het populairste onderdeel van het programma. Deze rubriek sloot van 1997 tot 2000 het programma af en bestond uit humoristische dialogen tussen leden van een familie. Het decor was heel eenvoudig: niet meer dan een bureau waar de personages achter stonden en zich tot de kijkers konden wenden. Ook typisch aan "Vaneigens" was het feit dat de acteurs recht in de camera keken, zelfs wanneer ze tegen elkaar praatten. Dat was een idee van Mark Uytterhoeven. De sketches waren meestal erg kort en werkten naar één pointe toe. De grappen draaiden meestal rond "Pappie" (Frank Focketyn), "Mammie" (Tania Van der Sanden) en hun kinderen. Soms verschenen ook Dimitri Leue en Adriaan Van den Hoof. Jan Eelen verzorgde de regie en Uytterhoeven schreef in de beginperiode de grappen. Door de jaren heen werden drie situaties running gags:
  • Van den Hoof en Leue belden ergens aan voor een inzameling, maar bleken vooral geïnteresseerd te zijn in "seksboekskes".
  • Van den Hoof maakte vaak reclame voor een café genaamd "De Galaxie" in Tienen, waar hij aan de toog steeds een tango, een mix van bier en grenadine, bestelde. De naam van het café werd ontleend aan het dj-collectief Discobar Galaxie, waar Van den Hoof deel van uitmaakt.
  • "Mammie" (Tania Van der Sanden) had ook een tijdje een fanclub rond Ivan De Vadder, presentator van het politieke debatprogramma De zevende dag. De naam van die club was: "De Vadder Ifanclub."
• De Babbelbox: Een toestel dat op een drukke plek werd neergezet en waarin iedereen een videoboodschap kon inspreken.
• U was weer geweldig dit weekend: Deze rubriek opende meestal de eerste aflevering op maandagavond. Een verborgen camera had ergens in Vlaanderen mensen gefilmd tijdens een of ander evenement.
• Kris en Yves: Twee verstandelijk gehandicapte mannen die lichtvoetige reportages maakten. In de eerste twee seizoenen brachten ze hun eigen kijk op de actualiteit. In het derde seizoen bezochten ze bekende Vlamingen voor een etentje. In het vierde seizoen gingen ze een kijkje nemen bij de noorderburen. De charme van dit onderdeel was dat ze vaak amusant naïeve of ondeugende opmerkingen maakten. Door hun optreden in Man bijt hond werden de mannen bekende Vlamingen. Kris hield er zelfs een rol in de speelfilm Buitenspel van Jan Verheyen aan over. In september 2006 kopte Het Laatste Nieuws dat Kris en Yves ontslagen waren, maar dit bleek onjuist; ze hadden zelf besloten hun rubriek te beëindigen.
• Magda?: Een kort onderdeel waarin men de vraag stelde of iets wettelijk toegestaan was, bijvoorbeeld sneeuwballen gooien op straat of op kousenvoeten autorijden? Eerst interviewde men mensen op straat. Pas daarna vroeg men het aan iemand die op de hoogte was van de Belgische wet. Indien iets mocht eindigde men met de kreet "Damag!", indien niet met "Damagnie!".
• 30 Seconden: Een bekende Vlaming kiest zijn favoriete film- of tv-fragment (dat in de praktijk meestal wel iets langer dan 30 seconden duurde).
• Blind Date: Twee bekende Vlamingen die niet op voorhand ingelicht waren dat ze tegenover elkaar zouden komen te zitten, worden een uur lang aan een kleine tafel gezet om met elkaar te praten. De kracht van deze rubriek was dat de mensen die met elkaar babbelden in andere omstandigheden minder geneigd zouden zijn een gesprek aan te gaan.
• Martin Heylen: Een reisrubriek waarin Martin Heylen in een rechte lijn door een gebied trekt om mensen te ontmoeten. Zo trok hij een aantal seizoenen dwars door Vlaanderen (Ophoven-Mariakerke en andere). In het zesde seizoen trok hij van Seattle naar Miami, en het jaar daarna dwars door Siberië (Winter in Siberië). In de herfst van 2006 maakte Heylen het (alleenstaande) programma Terug naar Siberië, waar hij tijdens de zomer via dezelfde route reisde. In het seizoen 2007-2008 trok hij in "Peking-Peking" door China.
• Lied van de Week: Het segment waarmee het programma iedere vrijdagavond afsluit. Een bekende Vlaming zingt ironische commentaar bij beelden die die week in het journaal zaten. De melodie is altijd dezelfde, evenals de eindregels: "Er viel weer heel wat te beleven / op televisioneel gebied / soms een drama / soms ook niet."
• Zonder Handen: Dagelijkse afsluiter met een "free podium" waarin dagelijks onbekende Vlamingen iets mochten opvoeren: sketches, moppen, kunstjes, dansjes, goocheltrucs, een muzikaal optreden enz. Het stuk duurde slechts een minuut en de kijkers mochten stemmen of ze 's anderendaags de act terug wilden zien. Neveneffecten maakten hun televisiedebuut in deze rubriek.
• De kortste quiz: Een slechts één minuut durende quiz waarin drie onbekende Vlamingen slechts drie vragen kregen. De quizmaster moest zijn vragen zodanig kiezen dat niet iedereen het antwoord zou weten. De kandidaat die het spel won, mocht de volgende dag terugkeren als quizmaster.
• Wordt gevolgd: Elke dag volgt de camera iemand bij zijn alledaagse activiteiten. Wanneer deze persoon iemand anders tegenkomt, volgt de camera die persoon. Op die manier trekken de reporters heel Vlaanderen rond.
• Canvas: Een bekende Vlaming wordt geïnterviewd terwijl zijn portret geschilderd wordt.
• Vlaamse Filmkes: Families tonen oude video-opnames die ze al die jaren op zolder hebben bewaard.
• Vrienden van de Poëzie: Wim Helsen leest als afsluiter een gedicht voor.
• De Grens: Cartoonist Kamagurka trekt over de hele Belgische staatsgrens een kalklijn met een wagentje achter een quad. Onderweg praat hij met de gewone man over het leven op en rond de grens.
• De Lustige Lezers: Adriaan Van den Hoof en Bruno Vanden Broecke lezen elke dag twee pagina's uit een strip en leveren daar commentaar op. Na het Jommeke-album Paradijseiland en het Rode Ridder-album De Blauwe Heks lezen Adriaan en Bruno het Kiekeboealbum In vuur en vlam voor, met assistentie van An Miller als Fanny.
• Dokters en Dochters: Een korte soap waarin de rollen vertolkt worden door Vlaamse amateurtoneelgezelschappen. De soap gaat over het bestuur van een ziekenhuis en de familie Goedthart. Kenmerkend is dat enig overacteren zeker niet geschuwd wordt in deze formule. Het script en regie zijn in handen van de jongens van Neveneffecten
• Kabouter Wesley: Korte animatiefilmpjes met in de hoofdrol de asociale kabouter Wesley. Bedacht door Jonas Geirnaert en ingesproken door Geirnaert zelf en Jelle De Beule.
• De vraag van vandaag: Afsluiter waarbij quizmaster Gunter Lamoot een vraag uit een bepaalde quiz opnieuw stelt. Op 30 december 2009 verraste Lamoot de kijker door te verklaren dat hij stopt als presentator van het programma na een klachtbrief te hebben gekregen. Deze illusie werd ook gewekt door de daaropvolgende twee edities te laten presenteren door Pieter Focketeyn. Vanaf 5 januari echter is Lamoot terug als quizmaster.
• Dag in beeld: Een Bekende Vlaming toont zijn dag aan de kijker met foto's en tekst.

Nederlandse versie

• Van Hongerige Wolf naar Schapenbout: Nederlandse variant op Martin Heylens reisrubriek. Men trok tijdens het seizoen 2003-2004 van Hongerige Wolf naar Schapenbout; in 2004-2005 van De Cocksdorp naar Kuttingen, van Tranendal naar Paradijs; en in 2005-2006 van Lutjelollum naar Limmel. In seizoen 2006-2007 wordt er van deze lijn afgeweken en bezoekt een team van Man bijt hond mensen in het land (met een virtuele helikopter) in het onderdeel "Van Hot naar Her". De eerste lijn was overigens van Koningsoord naar Mariadorp. In het seizoen 2008-2009 was er de reeks "Van Nummer Een naar Tiendeveen".
• Ons kent Ons: de Nederlandse variant op Vaneigens.
• De Veerkampjes: Een reallife soap rond een Amsterdamse familie.
• IJzeren Heinen: Een realitysoap rond twee broers uit Leeuwarden.
• MBH Journaal
• Hond aan tafel: er wordt rond etenstijd bij willekeurige mensen aangebeld om mee te eten en de dag door te nemen.
• De Lellebel: is een café in het hart van Amsterdam, dat in 1997 zijn deuren opende voor travestieten, transgenders en transseksuelen. Hiermee is de Lellebel het enige café in zijn soort.
• Bernard Terlingen: een verwoed verzamelaar van oude radiotoestellen in Amsterdam.
• Bartje: een Drentse boerenjongen.
• De Babbelbox.
• Met Piet op Pad: Piet Arturo neemt kleine en grote kijkers mee op verschillende locaties door heel Nederland en geeft een kijkje achter de schermen, bijvoorbeeld in de Nederlandsche Bank of een pepernotenfabriek.
• Het huishouden van Lammert Grofsmid: Hierin wordt de 51-jarige Lammert Grofsmid gevolgd in zijn dagelijks leven, als alleenstaande man wonende in het Drentse dorp Nieuw-Buinen. In september en oktober 2008 worden er 15 afleveringen uitgezonden, in maart 2009 wordt hij nogmaals gevolgd omdat hij een liedje heeft uitgebracht met de titel Schei wi dei.
• Frans Zwaagstra leeft in Zwaagwesteinde en moet niet veel van de moderne tijd hebben. Zijn voedsel bestaat onder andere uit voederbieten.

Trivia

• In de jaren 90 verscheen er op de voorpagina van de Nederlandse krant De Telegraaf daadwerkelijk een klein persbericht met de titel "Man bijt hond".
• Er bestaat sinds de jaren 80 een sketch van Bert en Ernie waarin Ernie een krantenbericht voorleest met de titel "Man bijt hond". De tekst daarvan luidt: Man bijt hond. Hij beet een cockerspaniël op de hoek van Koninginnelaan. De man zei: "Ik heb die hond voor de grap gebeten". De hond was niet voor commentaar beschikbaar. De eigenaar van de hond wil de man vinden om te zien of hij wel is ingeënt. Gevreesd werd dat de hond mensdol zou worden.
• De typische stem van de Nederlandse versie is van Michael Abspoel. Sinds 2009 Maxim Hartman
• Door zijn populariteit is het programma een geliefd doelwit voor humor geworden. In de gloria liet zich voor veel sketches door Man bijt hond inspireren, zoals bijvoorbeeld "Hallo Televisie". In Alles kan beter werd ooit de Man bijt hond-tweeling geïmiteerd. De Babbelbox inspireerde de "Roddelbox" in Willy's en Marjetten en in Zonde van de Zendtijd werden de huisbezoeken van Man bijt hond geparodieerd.
• Op 27 december 2008 werd het tienjarige jubileum van de Nederlandse Man bijt hond gevierd met een marathonuitzending.
• Op 8 mei 2009 werd het tiende jubileumseizoen ('van Nummer Eén naar Tiendeveen') met de Man-bijt-hondbus afgesloten in Tiendeveen in Drenthe.

Controverse na incident met Joodse gemeenschap

Eind 2008 en begin 2009 werd in de Vlaamse versie van Man Bijt Hond in de satirische rubriek "Het Gesproken Dagblad" tweemaal de spot gedreven met de Joden en de Joodse gemeenschap. Stijn Meuris schrijft de tekst van de bewuste rubriek die ingesproken wordt door Jelle De Beule. Elke week zorgt deze rubriek voor de nodige controverse. Zo werden al de hadj, de Rooms-Katholieke Kerk, de vrouwenemancipatie, de homoseksualiteit, de uitbuiting tijdens de kolonisatie, de Turkse vastgoedzwendel en al meermaals het Vlaams-nationalisme aangepakt. De uitzending van 30 januari 2009 ging zeer ver in het hekelen van de Joodse gemeenschap, én was het vijfde incident in relatief korte tijd waarbij de Joodse gemeenschap geviseerd werd. Er werd de spot gedreven met Anne Frank en er werden oude antisemitische stereotypen uit de kast gehaald die alle Joden als rijkaards beschouwden. De uitzending zorgde voor zeer veel controverse. De realisator Stijn Meuris zei op 2 februari 2009 bij Phara op Canvas tegen M. Marinower: "ze zijn nog erger, geschokt en verontwaardigd; dat is blijkbaar genetisch ingebakken in de joodse gemeenschap". Het CCOJB klaagde de uitzending aan in een persbericht.

Externe links

• Belgische officiële website
• Nederlandse officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Noten

{titel cursief}}