Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Victoriaschaal: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoriaschaal&oldid=64010941 18 mrt 2023)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoriaschaal&oldid=64047596 25 mrt 2023 ‎ Dorien.f)
 
Regel 2: Regel 2:


== Beschrijving ==
== Beschrijving ==
De focus van dit instrument ligt vooral op de manier waarop een katholieke school omgaat met diversiteit. Het instrument meet dus in andere woorden de pro’s en contra’s van de verschillende scholen en hun onderlinge verhoudingen. Deze meting verloopt op twee meetniveaus namelijk het feitelijke niveau (waarop de huidige identiteit van de school wordt waargenomen en geïnterpreteerd) en het normatieve niveau (het ideaalbeeld van de school in verband met de identiteit van katholieke scholen).
De focus van dit instrument ligt vooral op de manier waarop een katholieke school omgaat met diversiteit. Het is een typologie dat ingaat op de manieren waarop religieuze en culturele identiteiten op katholieke scholen wel of niet op elkaar inspelen. Deze meting verloopt op twee meetniveaus namelijk het feitelijke niveau (waarop de huidige identiteit van de school wordt waargenomen en geïnterpreteerd) en het normatieve niveau (het ideaalbeeld van de school in verband met de identiteit van katholieke scholen).<ref name=":0">{{Citeer tijdschrift |achternaam=POLLEFEYT, Didier |titel=Catholic Dialogue Schools |url=https://doi.org/10.2143/ETL.96.1.3287376 |tijdschrift=Ephemerides Theologicae Lovanienses |datum=2020 |nummer=1 |doi=10.2143/ETL.96.1.3287376 |issn=1783-1423 |pagina's=77–113 |last2=RICHARDS, Michael}}</ref>


De schaal bestaat uit een horizontale en een verticale as die samen een identiteitsvierkant representeren. Iedere as vertegenwoordigt een eigen dimensie:
De schaal bestaat uit een horizontale en een verticale as die samen een identiteitsvierkant representeren. Iedere as vertegenwoordigt een eigen dimensie:
* De verticale as representeert de mate waarin de school handelt vanuit een algemeen [[Christendom|christelijke]] inspiratie. Aan de hand van deze as wordt er dus duidelijk gemaakt in hoeverre de christelijke identiteit aanwezig is en een invloed heeft op de dagdagelijkse werking van de school.
* De horizontale as representeert de solidariteit van de school naar de mensen uit andere subculturen toe. In welke mate de school openheid en ontvankelijkheid vertoont naar de andere levensvisies en levenshoudingen van verschillende spelers.


== Schoolsoorten ==
* <u>De verticale as (y-as)</u> representeert de mate waarin de school handelt vanuit een algemeen [[Christendom|christelijke]] inspiratie. Aan de hand van deze as wordt de prominentie en zichtbaarheid van de katholieke identiteit en de manier waarop deze een invloed heeft op de dagdagelijkse werking van de school getoond (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).
* <u>De horizontale as (x-as)</u> representeert de solidariteit van de school naar de mensen uit andere subculturen toe. In welke mate de school openheid en ontvankelijkheid vertoont naar de culturele, religieuze en filosofische diversiteit van verschillende personen binnen de schoolgemeenschap (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).<ref>Pollefeyt, D., & Bouwens, J. (2013). Het perspectief van een onderzoeker en een theoloog. In Het perspectief van een onderzoeker en een theoloog. Halewijn Antwerpen.</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.kuleuven.be/thomas/cms2/uploads/file/dialoogschool/de-victoria-schaal-for-dummies.pdf |titel=De Victoria Schaal for dummies |achternaam=K.U. Leuven |voornaam=Faculteit Godgeleerdheid}}</ref>
 
{|class="wikitable" style="text-align:center;" align="right"
{|class="wikitable" style="text-align:center;" align="right"
|rowspan=2 colspan=2| {{sc|Identiteitsvierkant}}
|rowspan=2 colspan=2| {{sc|Identiteitsvierkant}}
Regel 25: Regel 25:
| kleurrijke school
| kleurrijke school
|}
|}
Binnen dit identiteitsvierkant kunnen vier soorten scholen gesitueerd worden:<ref>{{Citeer boek |titel=Katholieke dialoogschool wissel op de toekomst |achternaam=Pollefeyt |voornaam=Didier |medeauteurs=Jan Bouwens, Paul Vereecke, Lieven Boeve |url=https://www.worldcat.org/oclc/1050003383 |uitgever=Halewijn |plaats=Antwerpen |datum=2016 |isbn=978-90-8528-407-9}}</ref>
 
== Schoolsoorten ==
Binnen dit identiteitsvierkant vinden we vier ideaaltypische strategieën die scholen kunnen hanteren om vorm te geven aan hun pedagogische verantwoordelijkheid ten opzichte van hun geloofsopvoeding.  


# De monoloogschool
# De monoloogschool
# De kleurloze school
# De kleurloze school
# De kleurrijke school
# De kleurrijke school
# De [[Katholieke dialoogschool|dialoogschool]]
# De [[Katholieke dialoogschool|dialoogschool]]


=== De monoloogschool ===
=== '''De monoloogschool''' ===
De monoloogschool bevindt zich linksboven op het identiteitsvierkant. Dit is omdat binnen deze scholen maximale christelijke identiteit en minimale solidariteit voorkomt. De nadruk van de school ligt op de katholieke schoolidentiteit. Er is dan ook geen plaats voor andere levensbeschouwingen. Niet-katholieke leerlingen of leerkrachten zijn hier niet welkom. De school ziet andere levensbeschouwingen als een bedreiging. De school is van mening dat ze via deze insteek haar leerlingen een gevoel van zekerheid, veiligheid en geborgenheid biedt. Ze zetten maximaal in op de 'k' van katholiek.
De monoloogschool bevindt zich linksboven op het identiteitsvierkant. Dit is omdat binnen dit schooltype maximale christelijke identiteit en minimale solidariteit voorkomt. De nadruk van de school ligt op de overdracht van de katholieke schoolidentiteit. Deze school kiest bewust niet voor ontvankelijkheid van andere religies en levensbeschouwingen. De school is van mening zo de katholieke identiteit te beschermen van potentiële bedreigingen. Ze maximaliseren het aantal katholieke leerkrachten en studenten dat ze toelaten. Dit schooltype benadrukt veiligheid, zekerheid en geborgenheid binnen hun eigen katholieke kring.
 
=== De kleurloze school ===
De kleurloze school bevindt zich met zijn minimale christelijke identiteit en minimale solidariteit links beneden op het identiteitsvierkant. De school streeft naar ‘levensbeschouwelijke neutraliteit’. Levensbeschouwing wordt als een privézaak gezien en mag dan ook niet van bovenop opgelegd of gestuurd worden. Er zijn uitwisselingen en ontmoetingen mogelijk, maar het contact blijft oppervlakkig. De christelijke identiteit is afwezig. Met dit beleid willen ze de boodschap duidelijk maken dat voor hun de kwaliteit van het onderwijs prioritair is. De 'k' verwijst eerder naar kennis en kwaliteit.
 
=== De kleurrijke school ===
De kleurrijke school bevindt zich rechtsonder op het identiteitsvierkant. Binnen de school is er een minimale christelijke identiteit en een maximale solidariteit. Deze scholen worden ook wel eens 'actiecentrum' genoemd. De schoolleden vertonen aandacht en interesse voor de andersheid van anderen, al de levensbeschouwingen worden als evenwaardig gezien. Ontmoetingen en uitwisselingen zijn dan ook diepgaand. Hun doel is om de levensbeschouwelijke veelheid maximaal tot uiting te laten komen. De schoolleden zijn hier nog nauwelijks betrokken met de katholieke visie. Met andere woorden zien we hier een school met een rijke en zichtbare diversiteit waarbinnen de christenen in de minderheid zijn. De 'k' verwijst hier eerder naar kleurrijk dan naar katholiek.
 
=== De dialoogschool ===
Voor maximale christelijke identiteit en maximale solidariteit, worden rechtsboven op het identiteitsvierkant de [[Katholieke dialoogschool|dialoogscholen]] onderscheiden.
 
Binnen de dialoogschool wordt er een onderscheid gemaakt tussen vier subtypes:<ref>{{Citeer web |url=https://www.youtube.com/watch?v=TkknAcj7a4A |titel=Subtypes of the Dialogue School |auteur=Didier Pollefeyt |datum=2018 |bezochtdatum=2023-03-08 |werk=Dialoogschool |taal=en}}</ref>
# Het kerugmatische type;
# het recontextualiserende type,
# het formeel-tolerante type;
# en het actief-pluralistische type.
'''Het kerugmatische type'''
 
De dialoogschool van het kerugmatische type blijft trouw aan de katholieke identiteit binnen de school door deze aan iedereen te verkondigen. Hierbij verloopt de dialoog in één richting, waarbij de school onderwijst en het christelijke geloof verspreidt en waarbij de leerlingen ontvangen. Alle ‘niet-katholieke’ instromen worden vermeden en de school geeft prioriteit aan het katholieke geloof en zijn praktijken. Dit wil zeggen dat er binnen dit type school weinig tot geen plaats is voor interreligieuze uitwisseling. Hun doel is om het [[evangelie]] op dezelfde manier te verkondigen, zonder deze aan te passen aan de veranderde tijden. Dit type dialoogschool is sterk gelijkend op het model van de monoloogschool. Toch zijn er enkele verschillen tussen de beide scholen. Zo is er in deze dialoogschool iedere leerling welkom en niet alleen katholieke leerlingen. Zij zien de diversiteit als een gelegenheid om het geloof te verkondigen.
 
'''Het recontextualiserende type'''


De recontextualiseerde dialoogschool start vanuit een christelijke inspiratie om hun visie en praktijk te vernieuwen naar de hedendaagse context. Dit wil zeggen dat ze de intentie hebben om de manier waarop het evangelie wordt uitgedrukt en ervaren, aan te passen aan de veranderde tijden. Zo verloopt de dialoog binnen deze school in twee richtingen. Het gevolg hiervan is dat nieuwe betekenislagen gevormd worden en het geloof zich recontextualiseert. Bij deze wederkerige dialoog zijn zowel katholieken leerlingen als andersgelovigen vatbaar voor nieuwe betekenissen. Diversiteit is dus zeer welkom in deze dialoogschool. Het erkennen, respecteren en appreciëren van de verschillen tussen mensen is hierin cruciaal. Dit type wordt gezien als de ideale weergave van de dialoogschool.
=== '''De kleurloze school''' ===
De kleurloze school bevindt zich met zijn minimale christelijke identiteit en minimale solidariteit links beneden op het identiteitsvierkant. Dit schooltype streeft naar ‘levensbeschouwelijke neutraliteit’. Zij zien levensbeschouwing als een privézaak die niet van bovenop opgelegd en bestuurd mogen worden. De christelijke identiteit is afwezig. Met dit beleid willen ze de boodschap duidelijk maken dat voor hun de kwaliteit van het onderwijs prioritair is. De nadruk ligt op persoonlijke vrijheid op voorwaarde dat men de vrijheid van anderen niet belemmert.  


'''Het actief-pluralistische type'''
=== '''De kleurrijke school''' ===
De kleurrijke school bevindt zich rechtsonder op het identiteitsvierkant. Binnen dit schooltype is er een minimale christelijke identiteit en een maximale solidariteit. Deze scholen worden ook wel eens een 'actiecentrum' genoemd. Religieus geloof kan een aspect zijn dat de school verwelkomt, maar respect voor gelijkheid, vrijheid, autonomie en diversiteit staan binnen de onderwijsdoelstellingen centraal. Hun doel is om de levensbeschouwelijke veelheid maximaal tot uiting te laten komen. Met andere woorden zien we hier een school met een rijke en zichtbare diversiteit waarbinnen de christenen in de minderheid zijn.


De dialoogscholen van het actief-[[Pluralisme (sociale wetenschappen)|pluralistische]] type streven naar zoveel mogelijk symmetrie tussen schoolleden die met elkaar in dialoog gaan. Dit wil zeggen dat de ene persoon niet boven de andere staat. In deze scholen worden dan ook alle levensbeschouwingen en religies gerespecteerd en zelfs als evenwaardig beschouwd. Deze evenwaardigheid van religies wordt op basis van de katholieke identiteit gerechtvaardigd. Juist vanwege de katholieke identiteit voelt de school de noodzaak om open te zijn naar andere levensbeschouwingen. Ze gaat hierin zelfs zo ver dat ze de katholieke waarheidsclaim aan de kant schuift om anderen te verwelkomen.
=== '''De dialoogschool''' ===
Voor maximale christelijke identiteit en maximale solidariteit, worden rechtsboven op het identiteitsvierkant de [[Katholieke dialoogschool|dialoogscholen]] onderscheiden. De uitgangspunten van dit project zijn ‘diversiteit’, ‘dialoog’ en ‘katholieke traditie’. Met diversiteit bedoelt men dat er in deze katholieke school iedereen toegelaten wordt, ongeacht zijn of haar religieuze of ideologische achtergrond. Verder zijn de scholen met dit pedagogisch project geïnspireerd door de katholieke traditie. Met als doel deze traditie opnieuw te contextualiseren binnen de hedendaagse context. <ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Boeve |voornaam=Lieven |titel=Faith in dialogue: the Christian voice in the catholic dialogue school |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19422539.2018.1561132 |jaargang=11 |tijdschrift=International Studies in Catholic Education |datum=2019-01-02 |taal=en |nummer=1 |doi=10.1080/19422539.2018.1561132 |issn=1942-2539 |pagina's=37–50}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Pollefeyt |voornaam=Didier |titel=Framing the identity of Catholic schools: empirical methodology for quantitative research on the Catholic identity of an education institute |url=https://doi.org/10.1080/19422539.2010.504034 |jaargang=2 |tijdschrift=International Studies in Catholic Education |datum=2010-10-01 |nummer=2 |doi=10.1080/19422539.2010.504034 |issn=1942-2539 |pagina's=193–211 |last2=Bouwens |first2=Jan}}</ref> 


'''Het formeel-tolerante type'''
== Empirische inzichten over de perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes ==
De Victoriaschaal is een empirisch instrument dat gebruikt werd om onderlinge relaties van de complexe dynamiek van katholieke institutionele identiteit te kunnen onderzoeken. Uit onderzoek bekwam men resultaten van perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes van zowel leerkrachten als leerlingen.


De dialoogscholen van het formeel-tolerante type implementeren een formeel-procedurele benadering van dialoog. Hun doel is om een performatieve en kwalitatieve leeromgeving te creëren. De scholen worden vaak door bestuurders beschouwd als een organisatie die men moet managen, waarbij functionaliteit zeer belangrijk is. Het gevolg hiervan is dat religie en levensbeschouwing minder plaats krijgen op school. De katholieke identiteit is nog altijd een deel van de school, maar het wordt gezien als een historisch en formeel gegeven.
Uit empirisch onderzoek kwamen de volgende resultaten voort:


{{Appendix}}
76,1% van de leerkrachten wijzen het type van de monoloogschool af en 91% duidt op afwijzing of onverschilligheid tegenover het type van zowel kleurloze als kleurrijke scholen. 94% van de leerkrachten prefereert de dialoogschool als hun ideale schooltype.


De perceptie van de leerlingen kwam voor een groot deel overeen met die van de leerkrachten. De normatieve voorkeur van schooltype van de leerlingen ging voornamelijk uit naar de dialoogschool (75,5%). Naast de dialoogschool, hebben leerlingen ook een voorkeur voor het kleurrijke schooltype (53,1%). Over het algemeen wijzen leerlingen het type van de monoloogschool af (72%). Op normatief niveau wordt er ook een afweerreactie waargenomen ten opzichte van het kleurloze schooltype. <ref name=":0" />{{Appendix}}


{{authority control|TYPE=t|Wikidata= }}
[[Categorie:Onderwijs in België]]
[[Categorie:Onderwijs in België]]

Huidige versie van 29 mrt 2023 om 21:51

De Victoriaschaal is een kader en meetinstrument dat aan de hand van een steekproef vanuit een pedagogisch standpunt de afwezigheid/aanwezigheid van de levensbeschouwelijke identiteit van een katholieke school nagaat. De schaal is ontwikkeld door onderzoekers van de KU Leuven, met name uit de faculteit theologie en religiewetenschappen.[1]

Beschrijving

De focus van dit instrument ligt vooral op de manier waarop een katholieke school omgaat met diversiteit. Het is een typologie dat ingaat op de manieren waarop religieuze en culturele identiteiten op katholieke scholen wel of niet op elkaar inspelen. Deze meting verloopt op twee meetniveaus namelijk het feitelijke niveau (waarop de huidige identiteit van de school wordt waargenomen en geïnterpreteerd) en het normatieve niveau (het ideaalbeeld van de school in verband met de identiteit van katholieke scholen).[2]

De schaal bestaat uit een horizontale en een verticale as die samen een identiteitsvierkant representeren. Iedere as vertegenwoordigt een eigen dimensie:

  • De verticale as (y-as) representeert de mate waarin de school handelt vanuit een algemeen christelijke inspiratie. Aan de hand van deze as wordt de prominentie en zichtbaarheid van de katholieke identiteit en de manier waarop deze een invloed heeft op de dagdagelijkse werking van de school getoond (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).
  • De horizontale as (x-as) representeert de solidariteit van de school naar de mensen uit andere subculturen toe. In welke mate de school openheid en ontvankelijkheid vertoont naar de culturele, religieuze en filosofische diversiteit van verschillende personen binnen de schoolgemeenschap (maximaal wordt binnen de tabel weergegeven door een ‘+’, minimaal wordt weergegeven door een ‘-‘).[3][4]
(sc) solidariteit met
andere subculturen
- +
handelt vanuit
algemeen
christelijke inspiratie
+ monoloogschool dialoogschool
- kleurloze school kleurrijke school

Schoolsoorten

Binnen dit identiteitsvierkant vinden we vier ideaaltypische strategieën die scholen kunnen hanteren om vorm te geven aan hun pedagogische verantwoordelijkheid ten opzichte van hun geloofsopvoeding.

  1. De monoloogschool
  2. De kleurloze school
  3. De kleurrijke school
  4. De dialoogschool

De monoloogschool

De monoloogschool bevindt zich linksboven op het identiteitsvierkant. Dit is omdat binnen dit schooltype maximale christelijke identiteit en minimale solidariteit voorkomt. De nadruk van de school ligt op de overdracht van de katholieke schoolidentiteit. Deze school kiest bewust niet voor ontvankelijkheid van andere religies en levensbeschouwingen. De school is van mening zo de katholieke identiteit te beschermen van potentiële bedreigingen. Ze maximaliseren het aantal katholieke leerkrachten en studenten dat ze toelaten. Dit schooltype benadrukt veiligheid, zekerheid en geborgenheid binnen hun eigen katholieke kring.

De kleurloze school

De kleurloze school bevindt zich met zijn minimale christelijke identiteit en minimale solidariteit links beneden op het identiteitsvierkant. Dit schooltype streeft naar ‘levensbeschouwelijke neutraliteit’. Zij zien levensbeschouwing als een privézaak die niet van bovenop opgelegd en bestuurd mogen worden. De christelijke identiteit is afwezig. Met dit beleid willen ze de boodschap duidelijk maken dat voor hun de kwaliteit van het onderwijs prioritair is. De nadruk ligt op persoonlijke vrijheid op voorwaarde dat men de vrijheid van anderen niet belemmert.

De kleurrijke school

De kleurrijke school bevindt zich rechtsonder op het identiteitsvierkant. Binnen dit schooltype is er een minimale christelijke identiteit en een maximale solidariteit. Deze scholen worden ook wel eens een 'actiecentrum' genoemd. Religieus geloof kan een aspect zijn dat de school verwelkomt, maar respect voor gelijkheid, vrijheid, autonomie en diversiteit staan binnen de onderwijsdoelstellingen centraal. Hun doel is om de levensbeschouwelijke veelheid maximaal tot uiting te laten komen. Met andere woorden zien we hier een school met een rijke en zichtbare diversiteit waarbinnen de christenen in de minderheid zijn.

De dialoogschool

Voor maximale christelijke identiteit en maximale solidariteit, worden rechtsboven op het identiteitsvierkant de dialoogscholen onderscheiden. De uitgangspunten van dit project zijn ‘diversiteit’, ‘dialoog’ en ‘katholieke traditie’. Met diversiteit bedoelt men dat er in deze katholieke school iedereen toegelaten wordt, ongeacht zijn of haar religieuze of ideologische achtergrond. Verder zijn de scholen met dit pedagogisch project geïnspireerd door de katholieke traditie. Met als doel deze traditie opnieuw te contextualiseren binnen de hedendaagse context. [5][6]

Empirische inzichten over de perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes

De Victoriaschaal is een empirisch instrument dat gebruikt werd om onderlinge relaties van de complexe dynamiek van katholieke institutionele identiteit te kunnen onderzoeken. Uit onderzoek bekwam men resultaten van perceptie en attitudes ten opzichte van de schooltypes van zowel leerkrachten als leerlingen.

Uit empirisch onderzoek kwamen de volgende resultaten voort:

76,1% van de leerkrachten wijzen het type van de monoloogschool af en 91% duidt op afwijzing of onverschilligheid tegenover het type van zowel kleurloze als kleurrijke scholen. 94% van de leerkrachten prefereert de dialoogschool als hun ideale schooltype.

De perceptie van de leerlingen kwam voor een groot deel overeen met die van de leerkrachten. De normatieve voorkeur van schooltype van de leerlingen ging voornamelijk uit naar de dialoogschool (75,5%). Naast de dialoogschool, hebben leerlingen ook een voorkeur voor het kleurrijke schooltype (53,1%). Over het algemeen wijzen leerlingen het type van de monoloogschool af (72%). Op normatief niveau wordt er ook een afweerreactie waargenomen ten opzichte van het kleurloze schooltype. [2]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Centrum Academische Lerarenopleiding, Faculteit Godgeleerdheid, K.U. Leuven. De Victoria Schaal for dummies. Enhancing Catholic School Identity (2009)
  2. 2,0 2,1 POLLEFEYT, Didier, RICHARDS, Michael, (2020). Catholic Dialogue Schools. Ephemerides Theologicae Lovanienses  (1): 77–113.. ISSN:1783-1423 DOI:10.2143/ETL.96.1.3287376.
  3. º Pollefeyt, D., & Bouwens, J. (2013). Het perspectief van een onderzoeker en een theoloog. In Het perspectief van een onderzoeker en een theoloog. Halewijn Antwerpen.
  4. º K.U. Leuven, Faculteit Godgeleerdheid. De Victoria Schaal for dummies
  5. º Boeve, Lieven (2019-01-02). Faith in dialogue: the Christian voice in the catholic dialogue school. International Studies in Catholic Education 11 (1): 37–50.. ISSN:1942-2539 DOI:10.1080/19422539.2018.1561132.
  6. º Pollefeyt, Didier, Bouwens, Jan (2010-10-01). Framing the identity of Catholic schools: empirical methodology for quantitative research on the Catholic identity of an education institute. International Studies in Catholic Education 2 (2): 193–211.. ISSN:1942-2539 DOI:10.1080/19422539.2010.504034.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow