Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cultuurbeleid: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cultuurbeleid&oldid=37537927 4 mei 2013 Theo Oppewal 16 jan 2010 (re SteenvanJ 14 jan 2010)) |
(bewuste oude v https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cultuurbeleid&oldid=58284624 10 feb 2021 Theo Oppewal) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Cultuurbeleid''' is in Nederland het geheel van uitgangspunten waarbinnen de [[Politiek en overheid in Nederland|Nederlandse overheid]] ten aanzien van de [[culturele sector]] opereert | '''Cultuurbeleid''' is in Nederland het geheel van uitgangspunten waarbinnen de [[Politiek en overheid in Nederland|Nederlandse overheid]] ten aanzien van de [[culturele sector]] opereert. Het beleid wordt per vier jaar vastgelegd in Cultuurnota's. Het landelijk beleid valt onder de verantwoordelijkheid van het [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]]. Ook de lagere overheden gingen later cultuurnota's hanteren waarin de speerpunten van provincie of gemeente staan verwoord. | ||
== Historie == | == Historie == | ||
Overheidsbeleid gericht op de culturele sector is een verschijnsel dat in de twintigste eeuw is ingevoerd. Vroeger waren artiesten zoals kunstenaars en componisten afhankelijk van een [[mecenas]]. Een bekend buitenlands voorbeeld is de Hongaarse mecenatenfamilie [[Esterházy]] die banden aanhielden met de componisten Frans Liszt en Joseph Haydn. | Overheidsbeleid gericht op de culturele sector is een verschijnsel dat in de twintigste eeuw is ingevoerd. Vroeger waren artiesten zoals kunstenaars en componisten voor dergelijke financiële ondersteuning zonder concrete, directe tegenprestatie afhankelijk van een [[mecenas]]. Een bekend buitenlands voorbeeld is de Hongaarse mecenatenfamilie [[Esterházy]] die banden aanhielden met de componisten Frans Liszt en Joseph Haydn. Sommige artiesten, zoals de componist Mozart, kwamen in dienst van het hof of leefden van grote voorname opdrachten van grote instituties of welgestelden. | ||
In Nederland waren de laatste jaren achtereenvolgens de volgende staatssecretarissen verantwoordelijk voor het cultuurbeleid: [[Hedy d'Ancona]] (PvdA; [[Kabinet-Lubbers III]] 1989-1994, [[Aad Nuis]], (PvdA; [[Kabinet-Kok I]] 1994-1998), [[Rick van der Ploeg]] (PvdA; [[Kabinet-Kok II]] 1998-2002), [[Medy van der Laan]] (D66; [[Kabinet-Balkenende II]] 2003-2006), en [[Ronald Plasterk]] (PvdA; [[Kabinet-Balkenende IV]] 2006-2010) en [[Marja van Bijsterveldt]] (CDA; [[Kabinet-Balkenende IV]] 2010), [[Halbe Zijlstra]] (VVD; [[Kabinet-Rutte I]] 2010-2012), [[ | In Nederland waren de laatste jaren achtereenvolgens de volgende staatssecretarissen/ministers verantwoordelijk voor het cultuurbeleid: [[Elco Brinkman]] (CDA; [[Kabinet-Lubbers I]] en [[Kabinet-Lubbers II]] 1982-1989, [[Hedy d'Ancona]] (PvdA; [[Kabinet-Lubbers III]] 1989-1994, [[Aad Nuis]], (PvdA; [[Kabinet-Kok I]] 1994-1998), [[Rick van der Ploeg]] (PvdA; [[Kabinet-Kok II]] 1998-2002), [[Medy van der Laan]] (D66; [[Kabinet-Balkenende II]] 2003-2006), en [[Ronald Plasterk]] (PvdA; [[Kabinet-Balkenende IV]] 2006-2010) en [[Marja van Bijsterveldt]] (CDA; [[Kabinet-Balkenende IV]] 2010), [[Halbe Zijlstra]] (VVD; [[Kabinet-Rutte I]] 2010-2012), [[Jet Bussemaker]] (PvdA; [[Kabinet-Rutte II]] 2012-2017), [[Ingrid van Engelshoven]] (D66; [[Kabinet-Rutte III]] 2017-....) | ||
== Betrekkingsgebied == | == Betrekkingsgebied == | ||
Het cultuurbeleid heeft in Nederland betrekking tot diverse geledingen binnen de [[kunst]]- en [[cultuur]]wereld. Voor de periode 2006-2009 hanteerde de [[Raad voor Cultuur]] een onderverdeling in de volgende sectoren<ref>[http://www.cultuur.nl/sectoren.php?id=48 Sectorindeling Raad voor Cultuur]</ref>: | Het cultuurbeleid heeft in Nederland betrekking tot diverse geledingen binnen de [[kunst]]- en [[cultuur]]wereld. Voor de periode 2006-2009 hanteerde de [[Raad voor Cultuur]] een onderverdeling in de volgende sectoren<ref>[https://web.archive.org/web/20100313151417/http://www.cultuur.nl/sectoren.php?id=48 Sectorindeling Raad voor Cultuur]</ref>: | ||
{| | {| | ||
|- | |- | ||
| Regel 34: | Regel 34: | ||
Verdere concrete wijzigingen uit het regeerakkoord zijn<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/regering/het-kabinet/regeerakkoord/onderwijs Regeerakkoord, Hoofdstuk 8. Paragraaf Cultuur]</ref>: | Verdere concrete wijzigingen uit het regeerakkoord zijn<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/regering/het-kabinet/regeerakkoord/onderwijs Regeerakkoord, Hoofdstuk 8. Paragraaf Cultuur]</ref>: | ||
* De cultuurkaart CJP en de Innovatieregeling cultuuruitingen en de Matchingregeling ('Tijdelijke regeling aanvulling eigen inkomsten cultuurinstellingen') worden geschrapt. | * De [[cultuurkaart]] CJP en de Innovatieregeling cultuuruitingen en de Matchingregeling ('Tijdelijke regeling aanvulling eigen inkomsten cultuurinstellingen') worden geschrapt. | ||
* Fondsen worden samengevoegd en omgevormd tot één cultureel investeringsfonds. | * Fondsen worden samengevoegd en omgevormd tot één cultureel investeringsfonds. | ||
* Het kabinet komt met een voorstel voor een '[[Geefwet]]' om schenkingen aan culturele instellingen aantrekkelijker te maken. | * Het kabinet komt met een voorstel voor een '[[Geefwet]]' om schenkingen aan culturele instellingen aantrekkelijker te maken. | ||
| Regel 48: | Regel 48: | ||
=== Internationaal cultuurbeleid === | === Internationaal cultuurbeleid === | ||
In Antwerpen ondertekenden op 17 januari 1995 de Nederlandse en de Vlaamse regering het Cultureel Verdrag tussen Vlaanderen en Nederland, voluit geheten 'Verdrag inzake de samenwerking op het gebied van cultuur, onderwijs, wetenschappen en welzijn tussen de Vlaamse Gemeenschap in het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden'. Het begrip cultuur wordt hier dus ruimer genomen dan alleen met betrekking tot de kunsten. In het verdrag hebben de landen afgesproken nauw samen te werken. Bijzondere aandacht gaat uit naar samenwerking in de grensstreek en aan het gezamenlijk naar buiten treden in Europees verband. Een hiertoe ingestelde commissie adviseert beide regeringen. Deze commissie staat onder voorzitterschap van de Nederlander [[Wim van Gelder (CDA)|Wim van Gelder]] en de Belg [[Herman Balthazar]].<ref>[http://www.cvn.be/cult/index.htm Commissie - Cultureel Verdrag] ''Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland.'' URL bezocht 16 januari 2010.</ref> | In Antwerpen ondertekenden op 17 januari 1995 de Nederlandse en de Vlaamse regering het Cultureel Verdrag tussen Vlaanderen en Nederland, voluit geheten 'Verdrag inzake de samenwerking op het gebied van cultuur, onderwijs, wetenschappen en welzijn tussen de Vlaamse Gemeenschap in het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden'. Het begrip cultuur wordt hier dus ruimer genomen dan alleen met betrekking tot de kunsten. In het verdrag hebben de landen afgesproken nauw samen te werken. Bijzondere aandacht gaat uit naar samenwerking in de grensstreek en aan het gezamenlijk naar buiten treden in Europees verband. Een hiertoe ingestelde commissie adviseert beide regeringen. Deze commissie staat onder voorzitterschap van de Nederlander [[Wim van Gelder (CDA)|Wim van Gelder]] en de Belg [[Herman Balthazar]].<ref>[https://web.archive.org/web/20081222151155/http://www.cvn.be/cult/index.htm Commissie - Cultureel Verdrag] ''Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland.'' URL bezocht 16 januari 2010.</ref> | ||
== Externe links == | == Externe links == | ||
* [http://www.cultuur.nl www.cultuur.nl] website van de [[Raad voor Cultuur]] | * [http://www.cultuur.nl www.cultuur.nl] website van de [[Raad voor Cultuur]] | ||
* [http:// | * [https://web.archive.org/web/20130527134206/http://cultuurbeleid.nl/ www.cultuurbeleid.nl] website door de [[Boekmanstichting]] <small>(archive.org)</small> | ||
* [http://www.cvn.be www.cvn.be] website van Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland | * [https://web.archive.org/web/20110111203613/http://www.cvn.be/ www.cvn.be] website van Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland <small>(archive.org)</small> | ||
* [http://www.vlaanderen.be/cultuur Afdeling cultuur van het Vlaamse Ministerie van WVC] | |||
{{appendix}} | {{appendix}} | ||
{{authority control|TYPE=|Wikidata=Q1711347}} | |||
[[Categorie:Cultuur in Nederland]] | [[Categorie:Cultuur in Nederland]] | ||
[[Categorie:Politiek in Nederland]] | [[Categorie:Politiek in Nederland]] | ||
[[Categorie:Bestuurskunde]] | [[Categorie:Bestuurskunde]] | ||
Huidige versie van 20 jun 2022 om 10:47
Cultuurbeleid is in Nederland het geheel van uitgangspunten waarbinnen de Nederlandse overheid ten aanzien van de culturele sector opereert. Het beleid wordt per vier jaar vastgelegd in Cultuurnota's. Het landelijk beleid valt onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ook de lagere overheden gingen later cultuurnota's hanteren waarin de speerpunten van provincie of gemeente staan verwoord.
Historie
Overheidsbeleid gericht op de culturele sector is een verschijnsel dat in de twintigste eeuw is ingevoerd. Vroeger waren artiesten zoals kunstenaars en componisten voor dergelijke financiële ondersteuning zonder concrete, directe tegenprestatie afhankelijk van een mecenas. Een bekend buitenlands voorbeeld is de Hongaarse mecenatenfamilie Esterházy die banden aanhielden met de componisten Frans Liszt en Joseph Haydn. Sommige artiesten, zoals de componist Mozart, kwamen in dienst van het hof of leefden van grote voorname opdrachten van grote instituties of welgestelden.
In Nederland waren de laatste jaren achtereenvolgens de volgende staatssecretarissen/ministers verantwoordelijk voor het cultuurbeleid: Elco Brinkman (CDA; Kabinet-Lubbers I en Kabinet-Lubbers II 1982-1989, Hedy d'Ancona (PvdA; Kabinet-Lubbers III 1989-1994, Aad Nuis, (PvdA; Kabinet-Kok I 1994-1998), Rick van der Ploeg (PvdA; Kabinet-Kok II 1998-2002), Medy van der Laan (D66; Kabinet-Balkenende II 2003-2006), en Ronald Plasterk (PvdA; Kabinet-Balkenende IV 2006-2010) en Marja van Bijsterveldt (CDA; Kabinet-Balkenende IV 2010), Halbe Zijlstra (VVD; Kabinet-Rutte I 2010-2012), Jet Bussemaker (PvdA; Kabinet-Rutte II 2012-2017), Ingrid van Engelshoven (D66; Kabinet-Rutte III 2017-....)
Betrekkingsgebied
Het cultuurbeleid heeft in Nederland betrekking tot diverse geledingen binnen de kunst- en cultuurwereld. Voor de periode 2006-2009 hanteerde de Raad voor Cultuur een onderverdeling in de volgende sectoren[1]:
|
|
Thema's
Het kabinet Rutte (vanaf oktober 2010) wil de overheidsbemoeienis met kunst en cultuur verminderen. Ondanks aangekondigde bezuinigingen staat het kabinet een kwaliteitsverhoging voor en een waarborg van de toegankelijkheid van kunst en cultuur. Het kabinet vindt monumentenzorg, cultuurparticipatie en bibliotheken van belang en wil in de bezuinigingen cultureel erfgoed, bibliotheken en het Nationaal Archief ontzien. De verdiencapaciteit van cultuur krijgt meer aandacht.
Verdere concrete wijzigingen uit het regeerakkoord zijn[2]:
- De cultuurkaart CJP en de Innovatieregeling cultuuruitingen en de Matchingregeling ('Tijdelijke regeling aanvulling eigen inkomsten cultuurinstellingen') worden geschrapt.
- Fondsen worden samengevoegd en omgevormd tot één cultureel investeringsfonds.
- Het kabinet komt met een voorstel voor een 'Geefwet' om schenkingen aan culturele instellingen aantrekkelijker te maken.
- Culturele instellingen en kunstenaars worden meer ondernemend en gaan een groter deel van hun inkomsten zelf verwerven.
- Met innovatie draagt de creatieve industrie bij aan de economie.
Cultuurpolitieke thema's in vorige kabinetten waren in Nederland onder andere de culturele diversiteit en internationaal cultuurbeleid.
Culturele diversiteit
Culturele diversiteit is een thema bij de Nederlandse overheid en zo ook ten aanzien van het huidige cultuurbeleid (zoals vastgelegd in de Cultuurnota 2009-2012) waaronder ook de media worden geschaard. Het thema betreft de relatie van onder meer de media tot de Nederlandse multiculturele samenleving.
 zie Culturele diversiteit in de Nederlandse media voor meer over dit onderwerp ten aanzien van de Nederlandse media |
Internationaal cultuurbeleid
In Antwerpen ondertekenden op 17 januari 1995 de Nederlandse en de Vlaamse regering het Cultureel Verdrag tussen Vlaanderen en Nederland, voluit geheten 'Verdrag inzake de samenwerking op het gebied van cultuur, onderwijs, wetenschappen en welzijn tussen de Vlaamse Gemeenschap in het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden'. Het begrip cultuur wordt hier dus ruimer genomen dan alleen met betrekking tot de kunsten. In het verdrag hebben de landen afgesproken nauw samen te werken. Bijzondere aandacht gaat uit naar samenwerking in de grensstreek en aan het gezamenlijk naar buiten treden in Europees verband. Een hiertoe ingestelde commissie adviseert beide regeringen. Deze commissie staat onder voorzitterschap van de Nederlander Wim van Gelder en de Belg Herman Balthazar.[3]
Externe links
- www.cultuur.nl website van de Raad voor Cultuur
- www.cultuurbeleid.nl website door de Boekmanstichting (archive.org)
- www.cvn.be website van Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland (archive.org)
- Afdeling cultuur van het Vlaamse Ministerie van WVC
Bronnen, noten en/of referenties
|
