Franz Meyer

Franz Wilhelm Meyer, vaak beter gekend als Franz Holß (Gelsenkirchen 2 mei 1906 - New York 9 februari 541957) was een Duitse trotskist.

Levensloop

Meyer werd in een socialistisch milieu geboren als zoon van een bibliothecaris

Hij studeerde aan de Folkwang Universität in Essen eerst technisch tekenen en later grafische kunsten. Meyer maakte sociaal-kritische tekeningen.

Hij werd lid van de Kommunistische Partei Deutschlands maar verliet deze partij in de vroege jaren '30 nadat ze de de Duitse Socialistische partij afdeed als "sociaal-fascistisch", waardoor een groot links front tegen Adolf Hitler onmogelijk werd. Hij sloot zich hierop aan bij de trotskistische Linkse Oppositie die in Gelsenkirchen werd geleid door Josef Weber. Meyer en Weber vluchtten in 1934 nadat Hitler aan de macht kwam naar het buitenland.

Meyer verbleef eerst zes maanden in Nederland waar hij werd opgevangen en financieel ondersteund door de kringen van de Revolutionair Socialistische Arbeiders Partij (RSAP). Nadat hij door de Nederlandse overheid werd uitgewezen trok hij naar Antwerpen waar hij werd opgevangen in het netwerk van de Revolutionair Socialistische Partij. Meyer verkreeg in 1935 een verblijfsvergunning, vermoedelijk na tussenkomst van Camille Huysmans. Het statuut als vluchteling hield wel in dat hij niet politiek actief mocht zijn. Vermoedleijk nam hij daarom de alias 'Franz Holsz' (of Franz Holß) aan, een verwijzing naar zijn voorliefde voor houtsneden. In België maakte hij tekeningen voor de publicaties van de Belgische en Nederlandse trotskistische bewegingen.

Vanaf 1936 was hij daarenboven met Fritz Besser mee verantwoordelijk voor de wekelijkse uitgave van Unser Wort.

In de periode 1935-1936 tekende hij veel in opdracht van Henk Sneevliet. Toen Sneevliet in botsing kwam met het Internationaal secretariaat van de Vierde Internationale en Trotski werd Meyer gezien als een pion van Sneevliet en daarom geweerd van verdere opdrachten voor de RSAP. Onder meer Rudolf Klement sneerden dat Meyer maar niet achter de rug van zijn opdrachtgever had moeten werken. Omdat ze geen andere tekenaar vinden kreeg Meyer al gauw terug opdrachten van de RSAP, maar minder dan van Sneevliet, wat zich financieel liet voelen. Omdat de Nederlanders te laat/niet betaalden was hij in 1939 gedwongen om een smeekbrief te sturen aan de RSAP, eerder ondervind hij ook al moeilijkheden met betalingen door de betalingen door de groeperingen rond Georges Vereeken die principieel weigerden te betalen.

In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog werd hij op 2 september 1939 door de Belgische overheid opgesloten nadat de Belgische overheid na een huiszoeking bij Victor Auquier op het spoor kwam van hemzelf en Léon De Lee. Meyer werd eerst opgesloten in de gevangenis van Vorst en in november werd hij omdat hij een vals paspoort op zak had en omdat een 'gevaarlijke communist' was opgesloten in Merksplas. Bij het begin van de oorlog werd de volledige gevangenisbevolking (en bewakers) naar Frankrijk geêvacueerd, waar Meyer in verschillende gevangenissen en Franse concentratiekampen werd opgesloten.

In 1942 kregen Meyer en zijn echtgenote Else Bormann toestemming om te emigreren naar de Verenigde Staten. Ook Weber mocht naar de States emigreren, net zoals enkele andere Duitse trotskisten. Weber startte de "Bewegung für inhaltliche demokratie" die niet meer volledig aansloot bij de ideologie van de ondertussen vermoordde Leon Trotski. Meyer verbrak zijn verbindingen met zijn voormalige kameraden in de jaren '50.

In de VS kwam hij artistiek niet aan bod en werd hij overvallen door gevoelens van teleurstelling.

In 1957 overleed hij in New York door een verkeersongeval op de George Washington Bridge.

Nagedachtenis

In 1984 bracht zijn familie het boek Franz Meyer, Flucht aus Deutschland. Bilder aus dem Exil uit met tekeningen van Meyer. In 2005 verscheen het boek 'Kunstenaar op de vlucht voor Hitler' van Dick De Winter.

Externe link

• Webpagina met tekeningen van Meyer

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties