Sociale Partij

Sociale Partij
Afbeelding gewenst
Algemene gegevens
Partijvoorzitter	Jan Huyberechts
Actief in	1938
Ideologie / Geschiedenis
Ideologie	Vlaams-nationalisme socialisme
Opgericht	1938
Afsplitsing van	Belgische Werkliedenpartij

De Sociale Partij was een Vlaamse (scheur)partij, opgericht door Jan Huyberechts in 1938. Datzelfde jaar kwam de partij op tijdens de Leuvense gemeenteraadsverkiezingen. Ze combineerde een socialistisch discours met progressief Vlaams-nationalisme. Ze heeft nooit zetels behaald en werd eind 1938 opgeheven.

Ontstaan

Jan Huyberechts werd in 1932 van op de lijst van de BWP verkozen tot gemeenteraadslid in Leuven. Dat jaar werd de BWP met 9 zetels in de gemeenteraad de grootste partij. Met een nipte meerderheid werd een coalitie gevormd tussen de socialisten en liberalen, onder leiding van de liberale burgemeester Raoul Claes.

Huyberechts, overtuigd flamingant, bleek al snel een dwarsligger te zijn binnen de meerderheid. In 1936 nam hij ontslag onder druk van Edmond Doms, de sterke man van de Leuvense BWP, die op dat moment Claes verving als waarnemend burgemeester. Hij werd vervangen door Henri Bollens.

In de aanloop naar de verkiezingen van 1938 kwam Huyberechts op met een lijst die de traditionele programmapunten van de BWP verenigde met Vlaams-nationalistische eisen.

Ideologie

Door de kleinschaligheid van de nieuwe lijst, was de partij niet goed in staat om uitgebreid te propageren. De talenkwestie was een belangrijk thema binnen de Leuvense, en bij uitbreiding de nationale politiek in de jaren 30. Ook binnen de Katholieke Partij had zich reeds in 1932 een Vlaamsgezinde fractie afgesplitst.

De Sociale Partij beoogde een verzoening tussen zowel de katholieke als de socialistische Vlaams-nationalisten: een overbrugging van links en rechts. Deze spagaat was waarschijnlijk de oorzaak waarom de partij bij geen van beiden aansloeg. Op sociaaleconomisch gebied lag de partij in dezelfde lijn als de BWP.

De verkiezingen van 1938

Tijdens de verkiezingen van 1938 behaalde de Sociale Partij slechts 0,6% van de stemmen (150 stemmen). De BWP verloor dat jaar nipt de verkiezingen, waarna de partij weer in de oppositie belandde.

De Sociale Partij had geen directe invloed op de verkiezingsresultaten en wist de BWP nauwelijks schade toe te brengen. Wel droeg de afscheuring bij aan een negatieve perceptie ten aanzien van de Leuvense socialisten. Doms werd door zijn achterban, na het ontslag van Huyberechts, om verschillende redenen beticht wegens dictatoriale allures. Dit negatieve aura rond zijn persoon heeft de socialisten wel voor een stuk de verkiezingszege gekost.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Bronnen Verkiezingsrapport, 20.12.1938 (Algemeen Rijksarchief, Brussel), Benoemingsdossier Remi Van der Vaeren. Resultaten van de verkiezingen van 1938, 30.12.1938 (Algemeen Rijksarchief, Brussel), Benoemingsdossier Remi Van der Vaeren. Literatuur Jaak BREPOELS, Wij zijn de bouwers van een komende aarde : 125 jaar socialisme in Leuven. Gent: Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, 2011. Jaak BREPOELS, Wat zoudt gij zonder 't werkvolk zijn? De geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging 1830-2015, Leuven, Van Halewyck, 2015 VAN VLASSELAER, Roger en Alfons SCHOOLMEESTERS. De socialisten : honderd jaar socialistische beweging in het arrondissement Leuven (1885-1985). Leuven: CSC, 1986.