Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_hoofdingenieurs_van_de_(Rijks)Waterstaat&oldid=44087314 4 mei 2015 JanRH 2 mei 2015 afsplitsing)
 
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
{{weg|1=weg???|2=2015|3=05|4=31}}
De '''lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat''' is een onderdeel van de lijst van alle managers die leiding gegeven hebben aan een regionale of specialistische eenheid van de [[Rijkswaterstaat]]. Tot aan 1848 werd niet gesproken van Rijkswaterstaat maar van de Waterstaat. Deze organisatie werkte zowel onder centraal gezag als onder de verantwoordelijkheid van het provinciaal bestuur. Na het tot stand komen van de Provinciewet in 1848 kregen de provincies het recht een eigen "waterstaat" op te richten. In de loop van 20 jaar gebeurde dat in alle provincies. Ter onderscheid van deze Provinciale Waterstaten werd de centrale organisatie aangeduid met 's Rijks Waterstaat, later aaneengeschreven als Rijkswaterstaat.
De '''lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat''' is een onderdeel van de lijst van alle managers die leiding gegeven hebben aan een regionale of specialistische eenheid van de [[Rijkswaterstaat]]. Tot aan 1848 werd niet gesproken van Rijkswaterstaat maar van de Waterstaat. Deze organisatie werkte zowel onder centraal gezag als onder de verantwoordelijkheid van het provinciaal bestuur. Na het tot stand komen van de Provinciewet in 1848 kregen de provincies het recht een eigen "waterstaat" op te richten. In de loop van 20 jaar gebeurde dat in alle provincies. Ter onderscheid van deze Provinciale Waterstaten werd de centrale organisatie aangeduid met 's Rijks Waterstaat, later aaneengeschreven als Rijkswaterstaat.


Huidige versie van 11 jun 2015 om 20:52

De lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat is een onderdeel van de lijst van alle managers die leiding gegeven hebben aan een regionale of specialistische eenheid van de Rijkswaterstaat. Tot aan 1848 werd niet gesproken van Rijkswaterstaat maar van de Waterstaat. Deze organisatie werkte zowel onder centraal gezag als onder de verantwoordelijkheid van het provinciaal bestuur. Na het tot stand komen van de Provinciewet in 1848 kregen de provincies het recht een eigen "waterstaat" op te richten. In de loop van 20 jaar gebeurde dat in alle provincies. Ter onderscheid van deze Provinciale Waterstaten werd de centrale organisatie aangeduid met 's Rijks Waterstaat, later aaneengeschreven als Rijkswaterstaat.

Deze lijst is een vervolg op de lijst van inspecteurs van de Waterstaat, die handelt over de periode 1798 - 1811. In de loop van de tijd heeft de organisatie veel verschillende organisatievormen gehad. De lijst van managers wordt daarom steeds voorafgegaan door een overzicht van de organisatievorm in de betreffende periode. De nummering van de managers is doorlopend.

In de eerste periode de regionale chefs aangeduid worden met de term inspecteur. De term hoofdingenieur verschijnt voor het eerst in de Franse vorm, l' ingenieur en chef, als in 1811 het Koninkrijk Holland ingelijfd wordt in het Franse Keizerrijk. De Franse en de Nederlandse vorm blijven naast elkaar bestaan in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na 1839 wordt alleen nog gesproken over hoofdingenieur als hoofd van een regionale of specialistische eenheid; ook als betrokkene nog niet de rang van hoofdingenieur heeft werd gesproken van fungerend hoofdingenieur.

In de lijst zijn tevens de hoogste bazen van de organisatie opgenomen omdat zij doorgaans eerder in hun loopbaan een rol als regionale baas vervulden. Deze hoogste bazen zijn ook afzonderlijk vermeld in de lijst van directeuren-generaal Rijkswaterstaat.

16e Inspectie van de Service des Ponts et Chausées de France (1811-1813)

Na de inlijving van het Koninkrijk Holland in het Franse Keizerrijk werd de bestaande waterstaatsorganisatie onderdeel van de Franse Service de Ponts et Chaussėes met Parijs als centraal hoofdkwartier. De regionale indeling volgde de departementale indeling zoals het keizerrijk dat had ingesteld met namen gerelateerd aan rivieren. De Hollandse departementen boven de grote rivieren vormden samen het 16e inspectie van de Service des Ponts et Chausėes de France, verdeeld in twee divisies. Het betrof hier de departementen:

code departement departement plaats
IG 1e Divisie J. Blanken
ZZ Zuyderzee Zuiderzee Amsterdam A.H.J. van der Plaat
BM Bouches de la Meuse Monden van de Maas 's Gravenhage A. Blanken Jzn.
IS de l'Issel Supérieur Boven IJssel Arnhem W. van Ommeren
IG 2e Divisie A.F. Goudriaan
BI Bouches de l'Issel Monden van de IJssel Zwolle J.E. Wildeman
FR Frise Friesland Leeuwarden J. Peereboom
Eoc de l'Ems Occidental Wester Eems Groningen J.W. Karsten
Eor de l'Ems Oriëntal Ooster Eems Aurich P. van Diggelen
Buiten de 16e Inspectie:
BR Bouches du Rhin Monden van de Rijn 's Hertogenbosch C.L.Brunings
BE Bouches de l' Escaut Monden van de Schelde Middelburg A. Schraver

Organisatie in de overgangsperiode 1814-1816

Nadat Napoleon in 1813 was verslagen en Nederland onder de souverein vorst Willem Frederik van Oranje naar een nieuwe staatsvorm zocht kende de waterstaatsorganisatie een overgangsperiode. In januari 1814 ontstond een Centrale Directie van de Waterstaat en enkele maanden daarna werd besloten dat het in functie zijnde personeel in afwachting van een definitieve reorganisatie ongewijzigd gehandhaafd zou blijven. Alleen werden vanwege het vervallen van de departementen provisionele districten ingesteld. De beide divisies bleven ook gehandhaafd met ieder een inspecteur-generaal aan het hoofd.

code departement district hoofdingenieur
IG 1e Divisie J. Blanken
1 pr Zuyderzee 1e provisioneel district D. Mentz
2 pr Bouches de la Meuse 2e provisioneel district A. Blanken Jzn.
3 pr de l'Issel Supérieur 3e provisioneel district W. van Ommeren
5 pr Bouches de l' Escaut 5e provisioneel district A. Schraver
IG 2e Divisie A.F. Goudriaan
6 pr Bouches de l'Issel 6e provisioneel district J.E. Wildeman
7 pr Frise 7e provisioneel district J. Peereboom
8 pr de l'Ems Occidental 8e provisioneel district J.W. Karsten
4 pr Bouches du Rhin 4e provisioneel district C.L.Brunings
Buiten Nederland:
de l'Ems Oriëntal Aurich

Organisatie van het Corps Ingenieurs van de Waterstaat en der Publieke Werken 1817-1848

tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815 - 1830/1839)

De vereniging van de Noordelijke met de Zuidelijke Nederlanden leidde tot een aanzienlijke uitbreiding van de waterstaatsorganisatie. Bij KB van 25 juli 1816 werd bepaald dat er per 1 januari 1817 vier afdelingen zouden zijn, bestaande uit districten met aan het hoofd een inspecteur. Boven de gehele organisatie zou één inspecteur-generaal staan. Artikel 7 van het KB. bepaalde:

Het getal der tegenwoordig bestaande Inspecteuren-Generaal zal ingeval van retraite of overlijden tot één verminderd worden. Tot dat tijdstip toe zullen er slechts twee inspecteurs worden benoemd en zullen de Inspecteuren-Generaal de functie van de andere twee Inspecteurs waarnemen.

De organisatie zag er vanaf 1 januari 1817 als volgt uit:

IG Inspecteurs-generaal: J. Blanken en A.F. Goudriaan
1e Afdeling
I1 Inspecteur: J. Blanken
code district gebied
NU 1e district Noord-Holland en Utrecht
ZH 2e district Zuid-Holland
NB 4e district Noord-Brabant
LL 16e district Luik en Limburg
4e Afdeling
I4 Inspecteur: W. van Ommeren
code district gebied
GL 3e district Gelderland
OV 6e district Overijssel
FR 7e district Friesland
GD 8e district Groningen en Drenthe
2e Afdeling
I2 Inspecteur: A.F. Goudriaan
code district gebied
ZL 5e district Zeeland en Staats-Vlaanderen
AN 9e district Antwerpen
Ovl 10e district Oost-Vlaanderen
Wvl 11e district West-Vlaanderen
3e Afdeling
I3 Inspecteur: L.A.C. baron van Delen
code district gebied
ZB 12e district Zuid-Brabant
HN 13e district Henegouwen
NM 14e district Namen
LX 15e district Luxemburg

Een bijzonderheid was dat in Zeeland twee hoofdingenieurs werkzaam waren; één voor Staats-Vlaanderen en één voor de rest van Zeeland. Gedurende de periode van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd deze organisatie alleen gewijzigd in 1829 toen de drie gecombineerde districten werden gesplitst:

code gebied
NH Noord-Holland
UT Utrecht
LK Luik
LB Limburg
GR Groningen
DR Drenthe

De Belgische afscheiding leidde in 1830 in het Zuiden tot chaotische toestanden. Noord-Nederlandse hoofdingenieurs, die dienst deden in het zuiden verlieten hun post. Limburg was een bijzonder geval. Geheel Limburg was in handen van de Belgen, alleen de vesting Maastricht was een Noord-Nederlandse enclave in het gebied. Volgens de Maastrichtse archieven was de hoofdingenieur Semoise "...met medeneming van het ganse archief onverhoeds naar Tongeren vertrokken!". In Maastricht werd J.W.Conrad als waarnemer benoemd, terwijl J. Semoise in Tongeren vanuit België voor Limburg hoofdingenieur was; beide zijn als volgt in de schema's vermeld:

LB? Limburg

na de Belgische afscheiding

De organisatie zag er vanaf 1839 als volgt uit:

IG Inspecteur-generaal: vakant
1e Inspectie
I1 Inspecteur: A. Goekoop
code gebied
GL Gelderland
OV Overijssel
GR Groningen
DR Drenthe
NB Noord-Brabant
LB Limburg
2e Inspectie
I2 Inspecteur: D. Mentz
code gebied
NH Noord-Holland
ZH Zuid-Holland
UT Utrecht
ZL Zeeland
FR Friesland

Nadat in 1826 Jan Blanken met pensioen was gegaan en Adrianus Goudriaan in 1829 was overleden, werd de functie van inspecteur-generaal niet meer vervuld. Formeel bleef de functie wel bestaan.

Lijst van hoofdingenieurs geboren vóór 1800

In onderstaand schema zijn de verschillende mutaties aangegeven, waarbij de managers in volgorde van geboortejaar staan. De organisatie-eenheid, waarin ze in het betreffende jaar leiding aan gaven is weergegeven met een lettercode en een kleurcode, zoals aangegeven in bovenstaande tekst. De kleurcode blijft in de opvolgende schema's gelijk voor een bepaald geografisch gebied.

De nummering is een voortzetting van de lijst van inspecteurs van de Waterstaat; De nummers 5 tot en met 30 waren gedurende hun loopbaan achtereenvolgens inspecteur en hoofdingenieur.

nr naam geb 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868
Volg Volg J.D.HuichelboschvanLienden123
5 W. van Ommeren 1753 7 IS IS IS 3 pr 3 pr 3 pr I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I4 I1 I1 I1 I1 I1 †
6 A. Schraver 1754 11 BE BE BE 5 pr 5 pr 5 pr ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL
7 J. Blanken jr. 1755 IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG jaren , waarin betrokkene ouder is dan 65 jaar (tenzij nog werkzaam)
8 C. Brunings jr 1756 belast met de droogmakerijen AD AD AD AD AD AD AD AD
8 C. Brunings jr 1756 belast met de droogmakerijen
12 P.M. Bouesnel 1760 NM NM NM NM NM AD AD AD AD
13 E.A.P.A. de Ketelbuter 1760 LL LL LL LL LL LK LK LK LK
14 A.H.J. van der Plaat 1761 1 ZZ ZZ ZZ
16 A. Blanken jr. 1766 9 BM BM BM 2 pr 2 pr 2 pr ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH
17 F. Beijerinck 1766 GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL
18 L.A.C baron van Delen 1767 AD AD I3 I3 I3 I3 †
19 J. Peereboom 1767 2 FR FR FR 7 pr 7 pr 7 pr
20 A.F. Goudriaan 1768 IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG IG adm adm adm IG IG IG †
22 J.E. Wildeman 1770 6 BI BI BI
24 C.L. Brunings 1775 8 BR BR BR 4 pr 4 pr †
25 J.W. Karsten 1775 4 Eoc Eoc Eoc 8 pr 8 pr 8 pr GD GD GD GD GD AD AD AD †
28 D.J. Thomkins 1777 GR GR ZH ZH ZH ZH ZH OV OV OV OV OV OV
29 C. van der Poel 1782 DR GR GR GR GR GR GR GR GR GR †
30 J. de Brock 1783 Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl Wvl
31 A. Goedkoop 1783 4 pr NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB I3 I3 I3 I3 I3 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1
32 P.T. Grinwis 1783 DR DR DR DR NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH
33 P. van Diggelen 1784 Eor Eor Eor Eor StVl StVl StVl StVl StVl StVl StVl StVl StVl StVl ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL †
34 C. de Beer 1784 DR DR DR DR DR GR †
35 J. de Dobbeleer 1784 AN AN AN AN AN AN AN AN AN
nr naam geb 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868
36 D. Mentz 1785 ZZ 1 pr 1 pr 1 pr NU NU NU NU NU NH NH NH NH NH NH NH I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 I2 †
37 P. Wellenberg 1785 FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR
38 J.J.A. de Behr 1786 LX LX LX LX LX HN HN HN AD AD AD AD AD AD jaren , waarin betrokkene ouder is dan 65 jaar (tenzij nog werkzaam)
39 A.C. Kros 1786 DR DR GR GR GR GR GR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR FR
40 A.Pz Kommers 1786 DR DR DR DR DR DR DR DR DR DR DR DR DR DR
41 M.G. Beijerinck 1787 OV OV OV OV OV OV OV ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH ZH
42 J.W. de Thoméze 1787 DR DR HN HN AD AD AD AD AD AD AD AD OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV OV
43 T. Teichman 1788 ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB ZB
44 C. van der Meer 1788 BI 6 pr 6 pr 6 pr OV OV OV OV OV OV
45 S. Tierens 1788 GR ZL UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT
46 A. de Geus 1788 NB NB NB NB NB NB NB †
47 A. Caland 1789 ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL ZL
48 J.B. Vifquain 1789 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD I4 I4 I4
49 F.J. de Moor 1790 LX LX LX LX LX LX LX LX LX
50 J.F. Noël 1790 Ovl Ovl Ovl Ovl Ovl Ovl Ovl Ovl Ovl
51 J.A. Blanken 1790 UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT UT †
52 P.J.L. Urban 1790 HN HN HN HN HN NM NM NM NM NM NM NM NM NM
53 J.R.C. Willmar 1790 LK LK LK LK LK LK
54 E. de Kruijff 1790 LB LB LB LB LB LB LB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH NH
55 J. Sermoise 1790 LB LB LB LB LB LB LB LB? LB? LB? LB?
56 J.H. Ferrand 1792 HN HN HN HN HN HN AD AD AD GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL GL I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1
57 J.A. van Essen 1794 GR GR GR GR GR
58 J.W. Conrad 1795 LB? LB? LB? LB? LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB LB OV †
59 H.F. Fijnje van Salverda 1796 NB NB NB NB NB GL GL GL GL I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1 I1
60 A. Greve 1796 ZH ZH ZH ZH ZH †
61 B.H. Goudriaan 1796 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD †
62 M.H. Conrad 1798 GL GL GL GL GL †

Organisatie van 's Rijks Waterstaat, c.q. Rijkswaterstaat 1848-1903

De grondwetsherziening van 1848 bracht voor de waterstaat een nieuwe organisatie, die vanaf 1 april 1849 vorm kreeg. De op deze grondwet gebaseerde Provinciewet bepaalde dat de provincies zelf eigen waterstaatsdiensten konden oprichten en niet meer hoefden te leunen op de regionale districten. Alle provincies deden tot tussen 1850 en 1880 en geleidelijk aan werd vanwege het onderscheid gesproken van Provinciale Waterstaten en 's Rijks Waterstaat.

De organisatie bleef bestaan uit twee inspecties, maar Thorbecke vond het niet nodig een centrale figuur aan te stellen; de functie inspecteur-generaal werd opgeheven.

Wel kwam er een centrale Algemene Dienst, die aanvankelijk onder leiding van één van de inspecteurs (L.J.A. van der Kun) kwam te staan.

1e Inspectie
I1 Inspecteur: J.H. Ferrand
code district gebied
GR 1e district Groningen
FR 2e district Friesland
DR 3e district Drenthe
OV 4e district Overijssel
GL 5e district Gelderland
NB 6e district Noord-Brabant
LB 7e district Limburg
2e Inspectie
I2 Inspecteur: L.J.A. van der Kun
AD Algemeene Dienst
Volg
code district gebied
UT 8e district Utrecht
NH 9e district Noord-Holland
ZH 10e district Zuid-Holland
ZL 11e district Zeeland

In 1858 werd na lang aandringen vanuit de organisatie weer centrale leiding ingesteld in de vorm van een nieuwe functie: de hoofdinspecteur in de persoon van L.J.A. van der Kun. Met zijn benoeming verhuisde ook de Algemene Dienst naar een centrale plaats in de organisatie.

HI Hoofdinspecteur: L.J.A. van der Kun
AD Algemeene Dienst
1e Inspectie
I1 Inspecteur: J.H. Ferrand
code district gebied
GR 1e district Groningen
FR 2e district Friesland
DR 3e district Drenthe
OV 4e district Overijssel
GL 5e district Gelderland
LB 7e district Limburg
2e Inspectie
I2 Inspecteur: F.W. Conrad
code district gebied
UT 8e district Utrecht
NH 9e district Noord-Holland
ZH 10e district Zuid-Holland
ZL 11e district Zeeland
NB 6e district Noord-Brabant

De wijzigingen op dit schema tot aan 1903 worden gevormd door een aantal samenvoegingen van diensten; de instelling van Rivierbeheer als specialisme en de vorming van een aantal tijdelijk bouwbureaus voor projecten:

code district gebied of taakgebied jaar
GD 1e en 3e district Groningen en Drenthe 1866 - 1882
RIV Rivierbeheer 1875 - 1881
RWz geen hoofdingenieur Waterweg van Rotterdam naar zee 1878 - 1901
NU 8e en 9e district Noord-Holland en Utrecht 1881 - 1887
Rv1 1e rivierendistrict Rivierbeheer 1881 - 1886
Rv2 2e rivierendistrict Rivierbeheer 1881 - 1886
MRW Dienst Aanleg Merwedekanaal 1881 - 1893
GF 1e en 2e district Groningen en Friesland 1882 - 1918
DO 3e en 4e district Drenthe en Overijssel 1882 - 1918
MM geen hoofdingenieur Verlegging Maasmond 1883 - 1886
MM Verlegging Maasmond 1886 - 1892
GRV Beheer Grote Rivieren 1886 - 1933
GU 3e en 4e district Gelderland en Utrecht 1889 - 1918
M Minister van Waterstaat

Het vervolg op deze lijst is de Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van de Rijkswaterstaat. Deze behandelt de periode van 1903 tot heden.


Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

De eerste versie van dit artikel is gebaseerd op de publicatie

  • ir.J.R. Hoogland, Ingenieur van den Waterstaat, Geschiedenis van de organisatie van de Rijkswaterstaat en zijn managers, Den Haag, 2010, interne publicatie Rijkswaterstaat

Zoek op Wikidata

rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lijst_van_hoofdingenieurs_van_de_(Rijks)Waterstaat&oldid=171277"