Johann van den Noort

Johann van den Noort (Kampen, 7 januari 1940 - 21 november 2021) is een Nederlands abstract expressionistisch kunstenaar en uitvinder.

Biografie

Johann Heinrich Reindert van den Noort werd geboren als oudste zoon in een middenstand familie. Zijn vader Johann Willem van den Noort had een automobielbedrijf in Kampen en de familie woonde boven het bedrijf. Zijn moeder Margaretha ten Kate was de jongste dochter uit een onderwijzersgezin. Johann had dyslectie, maar had al op jonge leeftijd een buitengewoon talent voor tekenen. Hij volgde na de lagere school de LTS, de Auto Technische School in Apeldoorn en de avond Academie voor Beelden Kunsten in Amsterdam en kreeg teken en schilderlessen van onder anderen Hens van der Spoel. Na zijn studie woonde hij in Londen, Hellevoetsluis en kwam in 1967 terug naar Kampen waar hij het autobedrijf van zijn vader overnam. Naast zijn bedrijf bleef hij actief in de beeldend kunst. In 1995 deed hij tijdens de hoogwaterstanden in Nederland de uitvinding van de ‘zelf sluitende waterkering’ ter voorkoming van overstromingen. In 1996 verkocht hij zijn bedrijf en richtte zich volledig op de beeldende kunsten en het ontwikkelen van waterbouwkundige innovaties.

Onderscheidingen

Voor zijn totale oeuvre als kunstenaar en uitvinder ontving hij:

• 2005 – De Koninklijke onderscheiding tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
• 2015 – De Eremedaille in zilver van de stad Kampen.

Kunstenaar

Als expressionistisch abstract beeldend kunstenaar is het werk Van den Noort onlosmakelijk verbonden met zijn band met het water en de zee. Zijn stijl, abstract expressionistisch, kenmerkt zich door een harmoniserend gebruik van verf in grote penseel streken, spetters en druipers. Als schilder werkt hij met olieverf, meestal op grote doeken. De schilderijen hebben een plastisch oppervlakte. In zijn aquarellen en gouaches maakt hij veelal gebruik van vloeibare vlakken en het gebruik van natuurlijk getekenden lijnen. Van den Noort maakt tekeningen in oliepastel, pen en potlood of in een combinatie van deze technieken. De grote inspirators voor Van den Noort zijn: William Turner, Pablo Picasso, en later de Amerikaanse expressionistische kunstenaars als Willem de Kooning, Jackson Pollock en Joan Mitchell. Naast het tekenen en schilderen maakt Van den Noort ook beeldhouwwerken in brons, ceramiek en gelast staal. Al zijn werk is gecatalogiseerd en genummerd. Veel van zijn werk heeft in de jaren een weg gevonden in talrijke kunstcollecties wereldwijd.

Ontwikkeling schilderkunst

Hij komt in zijn jeugd regelmatig op het atelier van de kunstenaar Henk Poeder en Jan Roeland. Schildert in 1958 zijn eerste olieverf schilderij “Herfst gezicht” 50 x 60 cm in een abstracte stijl. Tekent riviergezichten met bootjes, jazz musici, portretten en modellen en interesseert zich in de jaren ‘70 vooral in het werk van Pablo Picasso. Is een liefhebber van de watersport en zeilt veel op de rivier de IJssel. In 1960 maakt hij voor het nieuwbouw van de Auto Technische School, waar hij leerling is, een mozaïek ‘Opmars der techniek’. In het praktijk jaar gaat hij naar de avondopleiding van het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (later Rietveldacademie) in Amsterdam en krijgt hier onder anderen les van Hens van der Spoel die een neef van zijn vader is. Na zijn militaire diensttijd gaat hij in 1963 naar Engeland en werkt als volontair in een autoshowroom in Regentstreet in London. Bezoekt regelmatig de National Gallery, de Tate Gallery en de Royal Academy of Art en is vooral geïnteresseerd in de zeegezichten van William Turner en Constable. In 1966 gaat hij terug naar Kampen en neemt het autobedrijf van zijn vader over en wordt lid van de schildersvereniging “De Varfdeuze” en begint met het schilderen in een kubistische stijl. Maakt naast zeegezichten, portretten, figuren en stillevens. Vanaf 1975 richt hij zich vooral op het zeegezicht. Maritieme schilderijen, tekenen en aquarellen in een realistische stijl en er volgen een aantal exposities van zijn werk o.a. in Amsterdam, Dronten, Enkhuizen, Hattem, Kampen, Leeuwarden en Zwolle. De realistische periode duurt tot 1985. Van den Noort houdt in 1985 een solo expositie met zijn realistische maritieme werk. Na de expositie vernietigd hij een groot deel van zijn werk uit de realistische periode. Hij vindt geen voldoening meer in het realistische werk en zoekt naar een nieuwe stijl om de natuur van de zee op een hedendaagse manier te kunnen uitbeelden. Daarvoor bezoekt hij veel tentoonstellingen, kunstbeurzen en musea in binnen en buitenland. In 1985 verandert zijn stijl en begint hij met het schilderen van expressionistische abstracte zeegezichten op vaak grote doeken. Tijdens een zeiltocht met zijn boot naar Schotland komt hij langs de Farne Islands. De natuurelementen op deze eilanden met de vele zeevogels en zeehonden maken een enorme indruk op hem en er ontstaan een groot aantal schilderijen, en tekeningen van de natuur van de Farnes. Er volgen een aantal solo exposities van zijn werk o.a. bij Tripple Tree Galerie in Amsterdam, Galerie van Hulzen in Leeuwarden, Galerie de Zonnewagen in Oldebroek, het Murray expositie centrum in Eilat in Israël en de Gemeentelijke expositie ruimte in Kampen. Er verschijnen publicaties in kranten en kunsttijdschriften onder anderen in Kunstbeeld, Kunstwerk Journaal en Tableau. Van den Noort zeilt in 1988 met het zeiljacht Zevalk II naar Noorwegen en komt in een zware storm terecht. De storm, van 15 uur met een kracht van 10 beaufort, is een inspiratie bron voor tientallen schilderijen. Vanaf het zeilschip de Windspirit vaart hij langs de bovenwindse eilanden in de Caribische zee en maakt hier voor het eerst een diepzeeduik. Deze duik word hem bijna fataal, maar hij heeft vanaf nu ook de onderwaterwereld ontdekt wat voor hem een inspiratiebron wordt voor diverse kunstwerken. Hij volgt een opleiding als scubaduiker en hij duikt naar de zeebodem tot dieptes van 30 meter en tekent daar met aquarel potlood de onderwater flora en fauna. In 1991 Begint hij met het maken van beeldhouwwerken met als uitgangspunt zeevogels, krabben en vissen en houdt zijn eerste soloexpositie van uitsluitend beeldhouwwerken bij galerie de Zonnewagen in Oldebroek. In 1996 verkoopt hij het autobedrijf en gaat zich uitsluitend richten op de beeldendekunst en zijn uitvindingen en opend zijn eigen galerie in ‘tHuys der Kunsten in Kampen. Zijn schilderijen kenmerken zich vooral door de vele druipers en spetters. Zijn inspiratiebron blijft vooral de natuur en het water. In zijn hedendaagse werk componeert hij in forse penseelstreken met kleuren en lijnen abstracte composities.

Exposities (selectie)

In de loop der jaren heeft Van de Noort een groot aantal exposities gehad in diverse galeries en op kunstbeursen in binnen en buitenland. In Openbare ruimtes en musea exposeerde hij o.a. in:

• 1987 - Cultureel Centrum Sparrendam, Hoevelaken.
• 1991 - Catharinakapel, Harderwijk.
• 1993 - Phillip Murracenter, Eilat, Israël.
• 1995 - Kunstliga, Ermelo.
• 2005 - Gemeentelijke Expositieruimte Kampen.
• 2007 - Gemeentelijke expositie ruimte Dalfsen.
• 2010 - Stedelijk Museum Kampen.

Publicaties als kunstenaar

Publicaties van zijn werk als kunstenaar verschenen in diverse kunsttijdschriften, magazines, kranten, boeken en interviews op radio en TV.

Uitvinder

Als uitvinder opereert van de Noort niet in een strikt gescheiden werkterrein dan wat hij doet als kunstenaar. De kracht van de renaissancemens schuilt immers in grensoverschrijdend denken en werken. Rode draad in alles wat hij doet is: water. Maar binnen die thematische beperking claimt hij alle vrijheid die hij nodig acht om zijn talenten en inzichten tot inzet te maken van projecten die een waardevolle, inventieve bijdrage leveren aan het oplossen van wereldproblemen. Evenals zijn kunstwerken ontspruiten ook zijn innovatieve projecten aan de beleving van alles wat met water te maken heeft. Ook hier draait het om de verrijking van ons bestaan met frisse ideeën, bijzondere vondsten en inzichten en onverwachte oplossingen. Voor Van den Noort is ieder kunstwerk een uitvinding en elke uitvinding een kunstwerk.

Uitvindingen (selectie)

Als uitvinder heeft Van den Noort een aantal civiel technische uitvindingen gedaan die allen iets met het water hebben. Zijn gepatenteerde uitvindingen zijn o.a.:

• 1995 - Zelfsluitende waterkering ter voorkoming van overstromingen.
• 1999 - Olieverwijderings vaartuig voor het verwijderen van olie van het zee oppervlak en open wateren na een millieuramp.
• 2000 - Getijstroom waterkracht turbine voor het genereren van energie uit getijde stromingen.
• 2000 - Ronddraaiend drijvend vliegveld als hub voor Schiphol in de Noordzee.
• 2005 - Tsunami Barrier voor het elimineren van tsunami vloedgolven voor ze de kust bereiken.

Wereldwijde toepassingen (selectie)

Zijn meest succesvolle en toegepaste uitvinding is de zelfsluitende waterkering. Deze uitvinding deed hij naar aanleiding van het hoge water in februari 1995 en werd onder anderen toegepast ter bescherming van het:

• National Archief in Washington DC, USA.
• Het dorp Carick on Sure in Ierland.
• De stad Cockermouth in Engeland.
• Dijkcoupures langs de Schelde in Hoboken en Schelle Belle in Belgie.
• Atoomcentrale te Dounreay in Schotland.
• Het Van Abbe Museum in Eindhoven.
• Rondom de havens van de gemeente Bunschoten/Spakenburg.

Onderscheidingen (selectie)

Voor zijn uitvindingen ontving hij:

• 1996 - Gouden medaille voor “De beste Civiel Technische Uitvinding in de wereld”, uitgereikt door de Salon de International de Inventors in Geneve.
• 1996 - De prijs voor “Het beste voorgestelde plan om een reëel probleem om de samenleving te verbeteren" uitgereikt door Recherche Centre Battele in Geneve.
• 1996 - De prijs voor “Het meest originele en creatief ontwikkeld plan voor Civil Engineering, Publieke Werken en Constructies”, uitgereikt door het Prinsdom van Monaco.
• 1996 - Genomineerd voor “De beste uitvinding in 1996 in Nederland.
• 2000 - Bronzen medaille voor constructies op de Inpexshow 2000 in Pittsburg, PA, Amerika.
• 2000 - Tweemaal genomineerd voor de National Dutch Millennium 2000 Award.
• 2001 - Infra Tech-Innovatie Award uitgereikt door de minister van Verkeer en Waterstaat.
• 2012 - Wall Street Journal Technological Innovation Award.
• 2013 - De Edison Award (zilver) in de categorie, milieu. Door de Edison Universe Organization, Chicago, USA
• 2014 - Business Award (diensten en industrie) Gemeente Kampen.
• 2014 - De zilveren legpenning van de stad Kampen

Publicaties als uitvinder.

Voor zijn uitvindingen verschenen in diverse technische tijdschriften, magazines, kranten, boeken en voor radio en TV in binnen en buitenland.

Externe verwijzingen

• Officiële website van kunstenaar Van den Noort
• Singulart
• Kampenonline A

Informatie over deze kunstenaar bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: