Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

William Howard Hay: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(5 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''William Howard Hay''' (Hartstown, Pennsylvania, [[14 december]] [[1866]]– [[20 april]] [[1940]]) was een Amerikaans arts en de directeur van het East Aurora Sun and Diet Sanatorium. Hij is vooral bekend voor zijn dieet, gebaseerd op [[Voedselcombinatie volgens de dr. Hay-methode|voedselcombinaties]].
'''William Howard Hay''' (Hartstown, Pennsylvania, [[14 december]] [[1866]]– [[20 april]] [[1940]]) was een Amerikaans arts en de directeur van het East Aurora Sun and Diet Sanatorium. Hij is vooral bekend voor zijn dieet, gebaseerd op [[Voedselcombinatie volgens de dr. Hay-methode|voedselcombinaties]] of het apart gebruiken van eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding.


==Loopbaan==
==Loopbaan==
Hay gradueerde aan de New York University Medical College in 1891 en kreeg zijn medische toelating in Pennsylvania. Hij had dan een praktijk in Youngsville, en was de ’surgeon’ (’chirurg’) van de American Tinplate Company van New Castle.
Hay gradueerde aan de New York University Medical College in 1891 en kreeg zijn medische toelating in Pennsylvania. Hij had dan een praktijk in Youngsville, en was de ’surgeon’ (’chirurg’) van de American Tinplate Company van New Castle.


Hay had overgewicht en leed aan een zware nierziekte (nefritis / de ziekte van Bright), waar de gevestigde geneeskunde in die tijd niets kon tegen doen. Toen hij te horen kreeg dat hij niet lang meer te leven had, begon hij manieren te zoeken om zijn conditie te verbeteren. Toen hij las over het volk van de Hunza’s in de Himalaya, dat zich uitsluitend voedt met natuurlijke levensmiddelen zoals vruchten, groenten, melk, noten en volkorenproducten, zich in de natuur beweegt, en aan geen enkele beschavingsziekte lijdt, trok dit zijn aandacht.<ref>{{de}} https://www.bdh-online.de/lexikon/haysche-trennkost/</ref>
Hay had overgewicht en leed aan een zware nierziekte (nefritis / de [[ziekte van Bright]]), waar de gevestigde geneeskunde in die tijd niets kon tegen doen. Toen hij te horen kreeg dat hij niet lang meer te leven had, begon hij manieren te zoeken om zijn conditie te verbeteren. Toen hij las over het volk van de [[Hunza]]’s in de Himalaya, dat zich uitsluitend voedt met natuurlijke levensmiddelen zoals vruchten, groenten, melk, noten en volkorenproducten, zich in de natuur beweegt, en aan geen enkele beschavingsziekte lijdt, trok dit zijn aandacht.<ref>{{de}} https://www.bdh-online.de/lexikon/haysche-trennkost/</ref>


Dr. Hay besloot dat voeding zo natuurlijk en zuiver mogelijk zou moeten zijn en niet te veel zuurvormende producten zou mogen bevatten. Hij schakelde om naar [[vegetarisme|vegetarische]] voeding, en at slechts één keer per dag: ’s avonds.  
Dr. Hay besloot dat voeding zo natuurlijk en zuiver mogelijk zou moeten zijn en niet te veel zuurvormende producten zou mogen bevatten. Hij schakelde om naar [[vegetarisme|vegetarische]] voeding, en at slechts één keer per dag: ’s avonds.  


Hij dronk geen koffie meer en stopte enkele maanden later met roken. Na een drietal maanden had hij heel wat gewicht verloren, en hij begon verbeteringen in zijn gezondheidstoestand te bemerken.<ref>Hay, William Howard, [http://books.google.com/books?id=M69FAAAAYAAJ ''Health via Food'']</ref> Aangespoord door deze ervaringen, gebruikte hij de volgende tien jaar om [[natuurgeneeskunde]] en voedselcombinaties te bestuderen.
Hij dronk geen [[koffie]] meer en stopte enkele maanden later met roken. Na een drietal maanden had hij heel wat gewicht verloren, en hij begon verbeteringen in zijn gezondheidstoestand te bemerken.<ref>Hay, William Howard, [http://books.google.com/books?id=M69FAAAAYAAJ ''Health via Food'']</ref> Aangespoord door deze ervaringen, gebruikte hij de volgende tien jaar om [[natuurgeneeskunde]] en voedselcombinaties te bestuderen.


Een aantal van de voedingsprincipes die hij begon te volgen kwamen overeen met die van dr. [[Ragnar Berg]].
Een aantal van de voedingsprincipes die hij begon te volgen kwamen overeen met die van dr. [[Ragnar Berg]].


Hay ontwikkelde in 1907 het principe om eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding gescheiden te houden. Hij stelde dat alle beschavingsziekten te wijten zijn aan een verzuring ([[acidose]]) van het lichaam, die vooral veroorzaakt wordt door een gemengde opname van eiwiten en koolhydraten. Beide soorten voeding moeten op een andere manier worden verteerd. Wanneer ze gelijktijdig in het verteringsstelsel komen, zijn gistings- en rottingsprocessen in de dunne darm het gevolg. Angezien [[peulvrucht]]en zowel proteïnen als koolhydraten bevatten, vond hij deze ongeschikt voor de menselijke voeding.
Hay ontwikkelde in 1907 het principe om eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding gescheiden te houden, op basis van een idee dat in de [[Natural Hygiene]]-beweging de ronde bestond over voedingswaren niet te veel te mengen. Hij stelde dat alle beschavingsziekten te wijten zijn aan een verzuring ([[acidose]]) van het lichaam, die vooral veroorzaakt wordt door een gemengde opname van eiwitten en koolhydraten. Beide soorten voeding moeten op een andere manier worden verteerd. Wanneer ze gelijktijdig in het verteringsstelsel komen, zijn gistings- en rottingsprocessen in de dunne darm het gevolg. Aangezien [[peulvrucht]]en zowel proteïnen als koolhydraten bevatten, vond hij deze ongeschikt voor de menselijke voeding.


Volgens Hay verloopt de vertering beter, wanneer men eiwitrijke en koolhydratenrijke voedingsmiddelen apart gebruikt, omdat de voor de vertering benodigde [[enzyme]]s bij een aparte opname beter kunnen functioneren. Het enzyme ptyaline kan dan ongestoord zetmeel opsplitsen in tussenproducten zoals [[maltose]]. Het enzyme pepsine is werkzaam bij het opsplitsen van eiwitten. Door een snellere vertering blijft het voedsel niet onnodig lang in de darmen liggen.
Volgens Hay verloopt de vertering beter, wanneer men eiwitrijke en koolhydratenrijke voedingsmiddelen apart gebruikt, omdat de voor de vertering benodigde [[enzym]]es bij een aparte opname beter kunnen functioneren. Het enzym ptyaline kan dan ongestoord zetmeel opsplitsen in tussenproducten zoals [[maltose]]. Het enzym pepsine is werkzaam bij het opsplitsen van eiwitten. Door een snellere vertering blijft het voedsel niet onnodig lang in de darmen liggen.
 
In 1921 verhuisde hij naar Buffalo en in 1927 werd hij benoemd als directeur van The East Aurora Sun and Diet Sanatorium, waar hij het voedingsplan van het sanatorium opstelde (de ’Sun-Diet Menus’). Hij was in die periode lid van de medische adviesraad van de ''Defensive Diet League of America''. (Deze heeft nu de reputatie van een modediëtenorganisatie.) Hij voerde campagne tegen het gebruik van [[aluminium]] kookgerei, [[vivisectie]] en [[vaccinatie]] voor pokken. In 1930 nam hij ontslag uit de plaatselijke medische vereniging net voordat de kosten van onethische reclame de voorkeur kregen. In 1932 kocht hij het Pocono Hay-ven resort en in 1935 werd hij de Medisch Directeur van Hay System, Inc. Het Hay-dieet was in die periode erg populair geworden en veel restaurants boden ’Hay-vriendelijke’ menu’s aan.
 
Onder de aanhangers van Hay’s voedingsadviezen (die zichzelf ’Hayites’ noemden), waren onder andere [[Henry Ford]]. Hay werd in het ''Journal of the American Medical Society'' (JAMA) een ’food-faddist’ genoemd: een verspreider van modedieet. Later kreeg hij in hetzelfde tijdschrift kritiek omdat hij een patiënt met type 1 diabetes geadviseerd had te stoppen met het nemen van insuline. Ondanks de voortdurende kritiek op het ontbreken van een wetenschappelijke basis, zijn het Hay-dieet en varianten ervan tot op heden populair gebleven.


Dr. Hay overleed in 1940 als gevolg van een een auto-ongeluk op 74-jarige leeftijd.
Dr. Hay overleed in 1940 als gevolg van een een auto-ongeluk op 74-jarige leeftijd.
==Wetenschappelijke inschatting==
De alvleesklier (pancreas) kan verschillende enzymen voor de spijsvertering tegelijkertijd afscheiden, ongeacht of men koolhydraten of eiwitten heeft gegeten. Dit is strijdig met de basisveronderstellingen waarop het dieet van Hay gebaseerd is. Hoewel de koolhydratenvertering inderdaad al in de mond begint, en de eiwitvertering in de maag, worden beide voedingsstoffen vooral in de dunne darm verteerd; gelijktijdig verteren van koolhydraten en eiwitten is geen probleem.


== Publicaties ==
== Publicaties ==
* ''Health via food''; 1929.
* ''The Medical Millennium'', 1927.
* ''Health via food'', 1929.
* ''Building better bodies'', 1932.
* ''Building better bodies'', 1932.
* ''A new health era'', 1933.
* ''A new health era'', 1933.
* ''Weight control'', 1935.
* ''Weight control'', 1935.
* ''The Hay system of child development'', 1936.
* ''The Hay system of child development'', [met Esther L. Smith], 1936.
* ''Some human ailments'', 1937.
* ''Some human ailments'', 1937.
* ''A new health era'', 1939.
* ''Who are the quacks?'', 1940.
* ''Who are the quacks?'', 1940.
* ''Superior health through nutrition'', 1944.
* ''Superior health through nutrition'', 1944.
Regel 36: Regel 39:
==Zie ook==
==Zie ook==
* [[Voedselcombinatie volgens de dr. Hay-methode]]
* [[Voedselcombinatie volgens de dr. Hay-methode]]
==Verwijzingen==
<references/>
{{authority control|TYPE=p|GND=1244806617|VIAF=1415288|LCCN=n/84/135826|Wikidata=Q325785}}
{{DEFAULTSORT:Hay, William Howard}}
{{DEFAULTSORT:Hay, William Howard}}
[[Categorie:Amerikaans voedingswetenschapper]]
[[Categorie:voedingswetenschapper]]
<!---[[Categorie:New York University School of Medicine alumni]]--->
<!---[[Categorie:New York University School of Medicine alumni]]--->
[[Categorie:Amerikaans medicus]]
[[Categorie:Amerikaans medicus]]
<!---[[Category:Pseudoscientific diet advocates]]--->
[[Categorie:Geboren in 1866]]
[[Categorie:Geboren in 1866]]
[[Categorie:Overleden in 1940]]
[[Categorie:Overleden in 1940]]
[[Categorie:Geboren in Pennsylvania]]
[[Categorie:Geboren in Pennsylvania]]
[[Categorie:Antivaccinatieactivist]]
{{kiem}}

Huidige versie van 5 mrt 2023 om 15:40

William Howard Hay (Hartstown, Pennsylvania, 14 december 186620 april 1940) was een Amerikaans arts en de directeur van het East Aurora Sun and Diet Sanatorium. Hij is vooral bekend voor zijn dieet, gebaseerd op voedselcombinaties of het apart gebruiken van eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding.

Loopbaan

Hay gradueerde aan de New York University Medical College in 1891 en kreeg zijn medische toelating in Pennsylvania. Hij had dan een praktijk in Youngsville, en was de ’surgeon’ (’chirurg’) van de American Tinplate Company van New Castle.

Hay had overgewicht en leed aan een zware nierziekte (nefritis / de ziekte van Bright), waar de gevestigde geneeskunde in die tijd niets kon tegen doen. Toen hij te horen kreeg dat hij niet lang meer te leven had, begon hij manieren te zoeken om zijn conditie te verbeteren. Toen hij las over het volk van de Hunza’s in de Himalaya, dat zich uitsluitend voedt met natuurlijke levensmiddelen zoals vruchten, groenten, melk, noten en volkorenproducten, zich in de natuur beweegt, en aan geen enkele beschavingsziekte lijdt, trok dit zijn aandacht.[1]

Dr. Hay besloot dat voeding zo natuurlijk en zuiver mogelijk zou moeten zijn en niet te veel zuurvormende producten zou mogen bevatten. Hij schakelde om naar vegetarische voeding, en at slechts één keer per dag: ’s avonds.

Hij dronk geen koffie meer en stopte enkele maanden later met roken. Na een drietal maanden had hij heel wat gewicht verloren, en hij begon verbeteringen in zijn gezondheidstoestand te bemerken.[2] Aangespoord door deze ervaringen, gebruikte hij de volgende tien jaar om natuurgeneeskunde en voedselcombinaties te bestuderen.

Een aantal van de voedingsprincipes die hij begon te volgen kwamen overeen met die van dr. Ragnar Berg.

Hay ontwikkelde in 1907 het principe om eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding gescheiden te houden, op basis van een idee dat in de Natural Hygiene-beweging de ronde bestond over voedingswaren niet te veel te mengen. Hij stelde dat alle beschavingsziekten te wijten zijn aan een verzuring (acidose) van het lichaam, die vooral veroorzaakt wordt door een gemengde opname van eiwitten en koolhydraten. Beide soorten voeding moeten op een andere manier worden verteerd. Wanneer ze gelijktijdig in het verteringsstelsel komen, zijn gistings- en rottingsprocessen in de dunne darm het gevolg. Aangezien peulvruchten zowel proteïnen als koolhydraten bevatten, vond hij deze ongeschikt voor de menselijke voeding.

Volgens Hay verloopt de vertering beter, wanneer men eiwitrijke en koolhydratenrijke voedingsmiddelen apart gebruikt, omdat de voor de vertering benodigde enzymes bij een aparte opname beter kunnen functioneren. Het enzym ptyaline kan dan ongestoord zetmeel opsplitsen in tussenproducten zoals maltose. Het enzym pepsine is werkzaam bij het opsplitsen van eiwitten. Door een snellere vertering blijft het voedsel niet onnodig lang in de darmen liggen.

In 1921 verhuisde hij naar Buffalo en in 1927 werd hij benoemd als directeur van The East Aurora Sun and Diet Sanatorium, waar hij het voedingsplan van het sanatorium opstelde (de ’Sun-Diet Menus’). Hij was in die periode lid van de medische adviesraad van de Defensive Diet League of America. (Deze heeft nu de reputatie van een modediëtenorganisatie.) Hij voerde campagne tegen het gebruik van aluminium kookgerei, vivisectie en vaccinatie voor pokken. In 1930 nam hij ontslag uit de plaatselijke medische vereniging net voordat de kosten van onethische reclame de voorkeur kregen. In 1932 kocht hij het Pocono Hay-ven resort en in 1935 werd hij de Medisch Directeur van Hay System, Inc. Het Hay-dieet was in die periode erg populair geworden en veel restaurants boden ’Hay-vriendelijke’ menu’s aan.

Onder de aanhangers van Hay’s voedingsadviezen (die zichzelf ’Hayites’ noemden), waren onder andere Henry Ford. Hay werd in het Journal of the American Medical Society (JAMA) een ’food-faddist’ genoemd: een verspreider van modedieet. Later kreeg hij in hetzelfde tijdschrift kritiek omdat hij een patiënt met type 1 diabetes geadviseerd had te stoppen met het nemen van insuline. Ondanks de voortdurende kritiek op het ontbreken van een wetenschappelijke basis, zijn het Hay-dieet en varianten ervan tot op heden populair gebleven.

Dr. Hay overleed in 1940 als gevolg van een een auto-ongeluk op 74-jarige leeftijd.

Publicaties

  • The Medical Millennium, 1927.
  • Health via food, 1929.
  • Building better bodies, 1932.
  • A new health era, 1933.
  • Weight control, 1935.
  • The Hay system of child development, [met Esther L. Smith], 1936.
  • Some human ailments, 1937.
  • A new health era, 1939.
  • Who are the quacks?, 1940.
  • Superior health through nutrition, 1944.
  • What price health, 1946.
  • Medical millennium, 1947.
  • How to always be well, 1967.

Zie ook

Verwijzingen

rel=nofollow