Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Bernard Hilarius Molkenboer: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(subst)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(9 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Prof. dr. {{#if:|[[Afbeelding:{{{afbeelding}}}{{!}}thumb{{!}}261px{{!}}right{{#if:|{{!}}{{{onderschrift}}}}}]]}}'''<!---
Prof. dr. '''Bernard Constant Hilarius Molkenboer''', {{O|o.p.}} ([[Leeuwarden]], [[10 december]] [[1878]] – [[Nijmegen]], [[30 juli]] [[1948]]) was een Nederlands [[dominicanen|dominicaan]] en letterkundige, vooral bekend als een [[Joost van den Vondel|Vondelkenner]].
--->{{#if:Bernard Constant Hilarius |Bernard Constant Hilarius &nbsp;}}<!---
--->{{#if:|{{{tussenvoegsel}}}&nbsp;}}<!---
--->{{#if:Molkenboer|Molkenboer&nbsp;}}<!---
--->'''{{#if:|,&nbsp;ofwel'''&nbsp;{{#ifeq:{{str left|{{{alt. naam}}}|1}}|'|{{{alt. naam}}}|{{{alt. naam}}}'''}},}}&nbsp;<!---


  Open haakje:
==Leven==
--->{{#if:Leeuwarden |(}}<!---
Bernard Molkenboer werd op 10 december 1878 geboren als de zesde zoon in het gezin met dertien kinderen van Wilhelmus Bernardus Gerardus Molkenboer (1844–1915) en Maria Cecilia Petronella Johanna Derkinderen (1848–1934), de zus van de kunstenaar [[Antoon Derkinderen]]. Hij kreeg de voornamen Bernard Constant.


--->{{#if:Leeuwarden |[[Leeuwarden {{#if:|{{!}}{{{alt. geboorteplaats}}}}}]][[Categorie:Geboren in Leeuwarden |Molkenboer, Bernard Constant Hilarius ]],&nbsp;}}<!---
Nadat Wilhelmus Molkenboer benoemd werd tot directeur van de Rijksnormaalschool voor tekenonderwijs te Amsterdam, verhuisde het gezin van Leeuwarden naar Amsterdam, en woonde vlakbij het Vondelpark. Bernards broers [[Theo Molkenboer|Theo]] en [[Antoon Molkenboer|Antoon]] en zijn zus [[Phemia Molkenboer]] werden schilders.
--->{{#if:|[[{{{geboorteland}}}{{#if:|{{!}}{{{alt. geboorteland}}}}}]],&nbsp;}}<!---
--->{{#if:10 december 1878 |[[{{str left|10 december 1878 |{{#expr:{{str len|10 december 1878 }}-4}}}}]][[Categorie:Geboren op {{str left|10 december 1878 |{{#expr:{{str len|10 december 1878 }}-4}}}}|Molkenboer, Bernard Constant Hilarius ]] [[{{str right|10 december 1878 |{{#expr:{{str len|10 december 1878 }}-4}}}}]][[Categorie:Geboren in {{str right|10 december 1878 |{{#expr:{{str len|10 december 1878 }}-4}}}}|Molkenboer, Bernard Constant Hilarius ]]}}<!---
--->{{#if:|[[{{{geboortedag}}}]][[Categorie:Geboren op {{{geboortedag}}}|{{{achternaam}}}, {{{voornaam}}}]]&nbsp;}}{{#if:|[[{{{geboortejaar}}}]][[Categorie:Geboren in {{{geboortejaar}}}|{{{achternaam}}}, {{{voornaam}}}]]}}<!---


  Tussenstreepje:
Omdat Bernard zich aangetrokken voelde tot het kloosterleven, ging hij naar het bisschoppelijk seminarie Hageveld in Heemstede.
--->{{#if:Nijmegen |&nbsp;–&nbsp;|}}<!---


--->{{#if:Nijmegen |[[Nijmegen {{#if:|{{!}}{{{alt. overlijdensplaats}}}}}]][[Categorie:Overleden in Nijmegen |Molkenboer,Bernard Constant Hilarius ]],&nbsp;}}{{#if:|[[{{{overlijdensland}}}{{#if:|{{!}}{{{alt. overlijdensland}}}}}]],&nbsp;}}<!---
Hij werd geprofest in de orde van de dominicanen te [[Huissen]] op 23 september 1900 en nam de kloosternaam Hilarius aan. Op 15 augustus 1906 werd hij tot priester gewijd.
--->{{#if:30 juli 1948|[[{{str left|30 juli 1948|{{#expr:{{str len|30 juli 1948}}-4}}}}]][[Categorie:Overleden op {{str left|30 juli 1948|{{#expr:{{str len|30 juli 1948}}-4}}}}|Molkenboer, Bernard Constant Hilarius ]] [[{{str right|30 juli 1948|{{#expr:{{str len|30 juli 1948}}-4}}}}]][[Categorie:Overleden in {{str right|30 juli 1948|{{#expr:{{str len|30 juli 1948}}-4}}}}|Molkenboer, Bernard Constant Hilarius ]]}}<!---
--->{{#if:|[[{{{overlijdensdag}}}]][[Categorie:Overleden op {{{overlijdensdag}}}|{{{achternaam}}}, {{{voornaam}}}]]&nbsp;}}{{#if:|[[{{{overlijdensjaar}}}]][[Categorie:Overleden in {{{overlijdensjaar}}}|{{{achternaam}}},{{{voornaam}}}]]}}<!---


  Haakje sluiten:
Hij vertrok in 1909 naar Rome om kunstgeschiedenis te studeren.
--->{{#if:Leeuwarden |)}} was een Nederlands letterkundige en dominicaans kloosterling.
Hij was docent in de dogmatiek en de gewijde welsprekendheid te Huissen. Hij was een medeoprichter en redacteur van ''De Beiaard'' in 1916. Hij richtte in 1930 het tijdschrift ''Vondelkroniek'' op. In 1923 werd hij benoemd tot [[lector]] en buitengewoon hoogleraar aan de rooms-katholieke Universiteit van [[Nijmegen]], met als leeropdracht niet de theologie maar de 17e-eeuwse Nederlandse letterkunde, de eerste leerstoel voor Vondelstudie. Dat jaar stichtte hij ook de Vondelkring in Nijmegen. In 1933 werd hij gewoon hoogleraar.


Hij werd op 10 december 1878 geboren als de zesde zoon van dertien kinderen van Wilhelmus Bernardus Gerardus Molkenboer (1844–1915), directeur van de Rijksnormaalschool voor tekenonderwijs te Amsterdam, en Maria Cecilia Petronella Johanna der Kinderen (1848–1934), de zus van de kunstenaar [[Antoon der Kinderen]].
Als taalgeleerde was hij geboeid door de dichter [[Joost van den Vondel]], die hij bezag als de luister van de Kerk in Nederland.<ref>Bidprentje [http://static.coret.org/img/go/976/Molkenboer_Bernard_CH_1948_txt.jpg Bernard Constant Hilarius Molkenboer] op genealogieonline.nl (Uit publicatie ''Bidprentjes van den Berg – met 29 duizend scans'', samengesteld door [http://www.stamboomforum.nl/profiel/3799 J. P. P. van den Berg])</ref>


Hij werd geprofest in de orde van de dominicanen te [[Huissen]] op 23 september 1900. Op 15 augustus 1906 werd hij tot priester gewijd.
In het Vondelherdenkingsjaar 1937 was hij de voorzitter van het Nationaal Comité voor Vondelherdenking en hield talrijke voordrachten, zelfs tot in Rome. Hij verkreeg dat jaar een eredoctoraat van de Gemeentelijke Universiteit Amsterdam. Hij was de eerste Nijmeegse hoogleraar die een eredoctoraat kreeg van een andere universiteit.


Hij was docent in de dogmatiek en de gewijde welsprekendheid te Huissen. Vervolgens was hij lector en buitengewoon hoogleraar aan de rooms-katholieke Universiteit van [[Nijmegen]]. Hij overleed in het Sint-Canisius-ziekenhuis te Nijmegen en werd begraven op het kloosterkerkhof van het Albertinum.
Hij werkte mee aan de katholieke [[Petrus Canisiusvertaling|vertaling van de Heilige Schrift in opdracht van de Apologetische Vereniging ’Petrus Canisius’]], en was verantwoordelijk voor de beoordeling van het Nederlands.<ref name=dbnl>{{Aut|L. J. Rogier; N. de Rooy}}, ''In vrijheid herboren. Katholiek Nederland 1853-1953'', N.V. Uitgeversmij Pax, Den Haag 1953, p. 580, op [http://www.dbnl.org/tekst/rogi002invr01_01/rogi002invr01_01_0023.php#1263 dbnl.org]</ref>


Als taalgeleerde was hij geboeid door de dichter [[Joost van den Vondel]], die hij bezag als de luister van de Kerk in Nederland.<ref>Bidprentje [http://static.coret.org/img/go/976/Molkenboer_Bernard_CH_1948_txt.jpg Bernard Constant Hilarius Molkenboer] op genealogieonline.nl (Uit publicatie ''Bidprentjes van den Berg – met 29 duizend scans'', samengesteld door [http://www.stamboomforum.nl/profiel/3799 J. P. P. van den Berg])</ref>
In december 1941 werd de publicatie van de ''Vondelkroniek'' stopgezet, wegens ’papiernood’, iets wat Molkenboer een ’leugen’ vond.


Hij werkte mee aan de katholieke [[Petrus Canisiusvertaling|vertaling van de Heilige Schrift in opdracht van de Apologetische Vereniging ’Petrus Canisius’]], en was verantwoordelijk voor de beoordeling van het Nederlands.<ref name=dbnl>{{Aut|L. J. Rogier; N. de Rooy}}, ''In vrijheid herboren. Katholiek Nederland 1853-1953'', N.V. Uitgeversmij Pax, Den Haag 1953, p. 580, op [http://www.dbnl.org/tekst/rogi002invr01_01/rogi002invr01_01_0023.php#1263 dbnl.org]</ref>
OP 18 september 1844 zag hij het huis aan de Batavierenweg waar hij en andere dominicanen toen verbleven in vlammen opgaan. Zijn uitgebreide Vondelbibliotheek en het manuscript van zijn werk over Vondel werden tot as herleid. Hij probeerde een nieuwe start te maken met zijn levenswerk, waardoor uiteindelijk een deel verscheen van de zesdelige Vondelbibliografie die hij van plan was geweest.


Hij overleed op 30 juli 1948 in het Sint-Canisius-ziekenhuis te Nijmegen en werd begraven op het kloosterkerkhof van het [[Albertinum]].
In Nijmegen is een straat naar hem vernoemd.
In Nijmegen is een straat naar hem vernoemd.


==Publicaties van en over Molkenboer==
==Publicaties van en over Molkenboer==
* ''De Spaansche Kapel te Florence'', 1912
* ''De Spaansche Kapel te Florence'', 1912
* A. M. C. van Cooth, ''Letterkundige opstellen ... Kritisch verzameld en ingeleid door Lr. B. H. Molkenboer ... met een portret door Th. Molkenboer'', 1916
* ''Roomsche schoonheid'', 1913, herdrukt als „Rome” en „Van Napels tot Venetië”, 1935
* ''Vondel-schetsen … (Verhalen.)'', 1913. Tweede druk 1938. [Met illustraties door Bernard Hilarius Molkenboer]
* ''Verzen'', 1913
* A. M. C. van Cooth, ''Letterkundige opstellen … Kritisch verzameld en ingeleid door Lr. B. H. Molkenboer … met een portret door Th. Molkenboer'', 1916
* ''Dante''. [Met afbeeldingen], 1921
* ''Dante''. [Met afbeeldingen], 1921
* ''Herdenkingen ...'', derde druk, 1925
* ''Pater de Groot, Herdenking en Hulde'', 1923
* ''Vondel-schetsen ... (Verhalen.)'' Tweede druk 1938. [Met illustraties door Bernard Hilarius Molkenboer]
* ''Herdenkingen …'', derde druk, 1925
* ''St. Thomas van Aquino in de schilderkunst'', 1927
* ''Het Rythme van de Vondelwaardeering'', 1933
* ''Erasmus'', 1936
* ''Studies over Vondel en zijn tijd''. [Diverse auteurs] Liber amicorum B. H. Molkenboer O.P., 1939
* ''Studies over Vondel en zijn tijd''. [Diverse auteurs] Liber amicorum B. H. Molkenboer O.P., 1939
* ''Joost van den Vondels ’Joseph in Dothan’''
* ''Joost van den Vondels ’Joseph in Dothan’''
Regel 46: Regel 43:
* ''Joost van den Vondels ’Lucifer’''
* ''Joost van den Vondels ’Lucifer’''
* ''Mijn Vondelbibliografie en de oorlog'', 1945
* ''Mijn Vondelbibliografie en de oorlog'', 1945
* ''De Jonge Vondel'', [Met afbeeldingen, waaronder portretten door Bernard Hilarius Molkenboer], 1950
* ''De Jonge Vondel'', [Deel 1 van het zesdelige werk dat hij in zin had, postuum uitgegeven. Met afbeeldingen, waaronder portretten door Bernard Hilarius Molkenboer], 1950
* ''Feestnummer, aan Prof. Dr. B. H. Molkenboer O.P. bij zijn zestigsten verjaardag op 10 December 1939 aangeboden door zijn leerlingen'', 1939
* ''Feestnummer, aan Prof. Dr. B. H. Molkenboer O.P. bij zijn zestigsten verjaardag op 10 December 1939 aangeboden door zijn leerlingen'', 1939
* Johan Renders, ''Bibliographie der geschriften van Dr. B[ernard] H[ilarius] Molkenboer'' O.P., 1898-1939
* Johan Renders, ''Bibliographie der geschriften van Dr. B[ernard] H[ilarius] Molkenboer'' O.P., 1898-1939
Regel 52: Regel 49:
{{Appendix|1=Bronnen|2=
{{Appendix|1=Bronnen|2=
* [http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/3_Bernardus_Constant_Molkenboer biografischwoordenboekgelderland.nl]
* [http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/3_Bernardus_Constant_Molkenboer biografischwoordenboekgelderland.nl]
* ''De Katholieke Encyclopaedie''
<references/>
<references/>
}}
}}
{{authority control|TYPE=p|GND=127862749 |VIAF=60539241}}
{{authority control|TYPE=p|GND=127862749 |VIAF=60539241|DBNL=molk001|Wikidata=Q23014075}}
{{DEFAULTSORT:Molkenboer, Bernard Constant Hilarius}}
{{DEFAULTSORT:Molkenboer, Bernard Constant Hilarius}}
[[Categorie: Dominicaan]]
[[Categorie: Dominicaan]]
[[Categorie: Taalwetenschapper]]
[[Categorie: Neerlandicus]]
[[Categorie: Nederlands hoogleraar]]
[[Categorie: Nederlands hoogleraar]]
[[Categorie: Geboren in Leeuwarden]]
[[Categorie: Overleden in Nijmegen]]
[[Categorie: Geboren op 10 december]]
[[Categorie: Geboren in 1878]]
[[Categorie: Overleden op 30 juli]]
[[Categorie: Overleden in 1948]]

Huidige versie van 6 mei 2022 om 10:00

Prof. dr. Bernard Constant Hilarius Molkenboer, o.p. (Leeuwarden, 10 december 1878 – Nijmegen, 30 juli 1948) was een Nederlands dominicaan en letterkundige, vooral bekend als een Vondelkenner.

Leven

Bernard Molkenboer werd op 10 december 1878 geboren als de zesde zoon in het gezin met dertien kinderen van Wilhelmus Bernardus Gerardus Molkenboer (1844–1915) en Maria Cecilia Petronella Johanna Derkinderen (1848–1934), de zus van de kunstenaar Antoon Derkinderen. Hij kreeg de voornamen Bernard Constant.

Nadat Wilhelmus Molkenboer benoemd werd tot directeur van de Rijksnormaalschool voor tekenonderwijs te Amsterdam, verhuisde het gezin van Leeuwarden naar Amsterdam, en woonde vlakbij het Vondelpark. Bernards broers Theo en Antoon en zijn zus Phemia Molkenboer werden schilders.

Omdat Bernard zich aangetrokken voelde tot het kloosterleven, ging hij naar het bisschoppelijk seminarie Hageveld in Heemstede.

Hij werd geprofest in de orde van de dominicanen te Huissen op 23 september 1900 en nam de kloosternaam Hilarius aan. Op 15 augustus 1906 werd hij tot priester gewijd.

Hij vertrok in 1909 naar Rome om kunstgeschiedenis te studeren. Hij was docent in de dogmatiek en de gewijde welsprekendheid te Huissen. Hij was een medeoprichter en redacteur van De Beiaard in 1916. Hij richtte in 1930 het tijdschrift Vondelkroniek op. In 1923 werd hij benoemd tot lector en buitengewoon hoogleraar aan de rooms-katholieke Universiteit van Nijmegen, met als leeropdracht niet de theologie maar de 17e-eeuwse Nederlandse letterkunde, de eerste leerstoel voor Vondelstudie. Dat jaar stichtte hij ook de Vondelkring in Nijmegen. In 1933 werd hij gewoon hoogleraar.

Als taalgeleerde was hij geboeid door de dichter Joost van den Vondel, die hij bezag als de luister van de Kerk in Nederland.[1]

In het Vondelherdenkingsjaar 1937 was hij de voorzitter van het Nationaal Comité voor Vondelherdenking en hield talrijke voordrachten, zelfs tot in Rome. Hij verkreeg dat jaar een eredoctoraat van de Gemeentelijke Universiteit Amsterdam. Hij was de eerste Nijmeegse hoogleraar die een eredoctoraat kreeg van een andere universiteit.

Hij werkte mee aan de katholieke vertaling van de Heilige Schrift in opdracht van de Apologetische Vereniging ’Petrus Canisius’, en was verantwoordelijk voor de beoordeling van het Nederlands.[2]

In december 1941 werd de publicatie van de Vondelkroniek stopgezet, wegens ’papiernood’, iets wat Molkenboer een ’leugen’ vond.

OP 18 september 1844 zag hij het huis aan de Batavierenweg waar hij en andere dominicanen toen verbleven in vlammen opgaan. Zijn uitgebreide Vondelbibliotheek en het manuscript van zijn werk over Vondel werden tot as herleid. Hij probeerde een nieuwe start te maken met zijn levenswerk, waardoor uiteindelijk een deel verscheen van de zesdelige Vondelbibliografie die hij van plan was geweest.

Hij overleed op 30 juli 1948 in het Sint-Canisius-ziekenhuis te Nijmegen en werd begraven op het kloosterkerkhof van het Albertinum. In Nijmegen is een straat naar hem vernoemd.

Publicaties van en over Molkenboer

  • De Spaansche Kapel te Florence, 1912
  • Roomsche schoonheid, 1913, herdrukt als „Rome” en „Van Napels tot Venetië”, 1935
  • Vondel-schetsen … (Verhalen.), 1913. Tweede druk 1938. [Met illustraties door Bernard Hilarius Molkenboer]
  • Verzen, 1913
  • A. M. C. van Cooth, Letterkundige opstellen … Kritisch verzameld en ingeleid door Lr. B. H. Molkenboer … met een portret door Th. Molkenboer, 1916
  • Dante. [Met afbeeldingen], 1921
  • Pater de Groot, Herdenking en Hulde, 1923
  • Herdenkingen …, derde druk, 1925
  • St. Thomas van Aquino in de schilderkunst, 1927
  • Het Rythme van de Vondelwaardeering, 1933
  • Erasmus, 1936
  • Studies over Vondel en zijn tijd. [Diverse auteurs] Liber amicorum B. H. Molkenboer O.P., 1939
  • Joost van den Vondels ’Joseph in Dothan’
  • Joost van den Vondels ’Adam in ballingschap’
  • Joost van den Vondels ’Lucifer’
  • Mijn Vondelbibliografie en de oorlog, 1945
  • De Jonge Vondel, [Deel 1 van het zesdelige werk dat hij in zin had, postuum uitgegeven. Met afbeeldingen, waaronder portretten door Bernard Hilarius Molkenboer], 1950
  • Feestnummer, aan Prof. Dr. B. H. Molkenboer O.P. bij zijn zestigsten verjaardag op 10 December 1939 aangeboden door zijn leerlingen, 1939
  • Johan Renders, Bibliographie der geschriften van Dr. B[ernard] H[ilarius] Molkenboer O.P., 1898-1939

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen
  1. º Bidprentje Bernard Constant Hilarius Molkenboer op genealogieonline.nl (Uit publicatie Bidprentjes van den Berg – met 29 duizend scans, samengesteld door J. P. P. van den Berg)
  2. º L. J. Rogier; N. de Rooy, In vrijheid herboren. Katholiek Nederland 1853-1953, N.V. Uitgeversmij Pax, Den Haag 1953, p. 580, op dbnl.org
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Bernard_Hilarius_Molkenboer&oldid=336460"