Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Adriaan Martens: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Persoon|Adriaan|Martens|Bocholt|8 juni 1885|Astene|26 september 1968}} was een [[Vlaanderen|Vlaamse]] [[arts]] en [[collaborateur]]. | {{Persoon|Adriaan Herman Albert|Martens|Bocholt|8 juni 1885|Astene|26 september 1968}} was een [[Vlaanderen|Vlaamse]] [[arts]] en [[collaborateur]]. | ||
==Leven== | |||
Adriaan Martens volgde zijn middelbaar onderwijs aan het Atheneum te Antwerpen, en kreeg er les van onder andere [[Pol De Mont]]. | |||
Hij werd voorzitter van de Vlaamse bond der atheneumleerlingen en medestichter van het blad ''[[De Goedendag]]''. Nadien studeerde hij geneeskunde aan de universiteit van Gent. Gedurende twee jaar was hij penningmeester en gedurende drie jaar (1909-1912) voorzitter van het vrijzinnig studentengenootschap ''[['t Zal Wel Gaan|’t Zal wel gaan]]''. | |||
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] was hij een van de nieuwe [[hoogleraar|hoogleraren]] van de ''von Bissinguniversiteit'', de met Duitse steun vernederlandste [[Universiteit Gent]]. | |||
}} | Hij behoort in 1917 tot de eerste leden van de [[Raad van Vlaanderen (activisme)|Raad van Vlaanderen]]. Na de oorlog werd hij wegens zijn [[Vlaams activisme|activisme]] tot de doodstraf veroordeeld. Hij week uit naar [[Nederland]]. | ||
{{Authority control|TYPE=p|ISAAR=au::12290/N}} | |||
Om in Nederland als arts te kunnen werken, moest hij het Nederlands artsdiploma behalen. Hij slaagde hierin na achttien maanden ''cum laude'', samen met ondermeer [[Reimond Speleers]]. Hij vestigde zich te Middelburg en richtte daar in opdracht van het stadsbestuur een interne afdeling in aan het Stedelijk Ziekenhuis. | |||
Dankzij de [[uitdovingswet]] van [[1929]] kon hij terugkeren. | |||
Hij liet in 1932 te Astene een privé-polikliniek bouwen door architect [[Henry Van de Velde]].<ref>Bogaert, Chris & Lanclus, Kathleen, ''Privé-polikliniek dokter Martens'' (ID: 38057), in: De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/38057 Datum tekst: 2015</ref> | |||
Martens behoorde tot de eerst aangestelde leden van de op 7 november [[1938]] opgerichte [[Vlaamse Academie voor Geneeskunde]]. [[Brussel (stad)|Brusselse]] en [[franskiljons]]e kringen alsook oud-strijdersverenigingen kwamen in verzet tegen de benoeming van de oud-activist. Onder andere premier [[Paul-Henri Spaak]], [[Camille Huysmans]] en [[Frans Van Cauwelaert]] verdedigden zijn benoeming. Franstalige [[liberalisme|liberalen]] dwongen de regering Spaak in 1939 tot aftreden, waarna Martens zelf ontslag nam. | |||
Op medisch wetenschappelijk vlak was hij een pionier op het gebied van inwendige ziekten en dieetleer. Zijn werk ''Medische voedingsleer'', uitgegeven in 1940, werd een standaardwerk van de dieetleer in België. Onder zijn patiënten waren heel wat bekende politici en kunstenaars. | |||
Toen in mei 1940 de [[Tweede Wereldoorlog]] uitbrak werd hij gearresteerd en in Frankrijk in het kamp Le Vernet geplaatst. In juli 1940 werd hij vrijgelaten. In 1941 sloot hij zich aan bij het [[Vlaams Nationaal Verbond]] (VNV). In 1942 verzorgde hij samen met [[Frans Daels]] de zieke VNV-leider [[Staf De Clercq]]. Na de bevrijding werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, maar kwam al in 1948 vrij. | |||
De [[Bormscommissie]] gaf hem een schadevergoeding van 650.000 frank, maar hij schonk deze aan de Belgische staatskas. | |||
==Bronnen en weblinks== | |||
* Joris DEDEURWAERDER, {{NEVB|martens-adriaan|Martens, Adriaan}}, met samenvattend artikel op http://users.telenet.be/frankie.schram/tijd/bio/martensa.html | |||
* Frank COTMAN, ''Martens, Adriaan Herman Albert (1885-1968)''. UGentMemorie. Laatst gewijzigd 24.03.2015. www.ugentmemorie.be/personen/martens-adriaan-herman-albert-1885-1968 | |||
* Cobra.be video: ''Ten huize van Dokter Martens'', uitzending 4 juni 1963, VRT Archief http://video.cobra.be/permalink/1.1714351 | |||
==Verwijzingen== | |||
<references/> | |||
{{Authority control|TYPE=p|ISAAR=au::12290/N |Wikidata=Q1917975 }} | |||
{{DEFAULTSORT:Martens, Adriaan}} | {{DEFAULTSORT:Martens, Adriaan}} | ||
[[Categorie:Geboren in Bocholt]] | |||
[[Categorie:Geboren op 8 juni]] | |||
[[Categorie:Geboren in 1885]] | |||
[[Categorie:Overleden in Astene]] | |||
[[Categorie:Overleden op 26 september]] | |||
[[Categorie:Overleden in 1968]] | |||
[[Categorie: Belgisch collaborateur in de Tweede Wereldoorlog]] | [[Categorie: Belgisch collaborateur in de Tweede Wereldoorlog]] | ||
[[Categorie: Belgisch persoon in de Eerste Wereldoorlog]] | [[Categorie: Belgisch persoon in de Eerste Wereldoorlog]] | ||
| Regel 15: | Regel 43: | ||
[[Categorie: Persoon binnen de Vlaamse Beweging]] | [[Categorie: Persoon binnen de Vlaamse Beweging]] | ||
[[Categorie: Vlaams medicus]] | [[Categorie: Vlaams medicus]] | ||
[[Categorie: Diëtist]] | |||
Huidige versie van 13 feb 2024 om 01:27
Adriaan Herman Albert Martens (Bocholt, 8 juni 1885 – Astene, 26 september 1968) was een Vlaamse arts en collaborateur.
Leven
Adriaan Martens volgde zijn middelbaar onderwijs aan het Atheneum te Antwerpen, en kreeg er les van onder andere Pol De Mont.
Hij werd voorzitter van de Vlaamse bond der atheneumleerlingen en medestichter van het blad De Goedendag. Nadien studeerde hij geneeskunde aan de universiteit van Gent. Gedurende twee jaar was hij penningmeester en gedurende drie jaar (1909-1912) voorzitter van het vrijzinnig studentengenootschap ’t Zal wel gaan.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij een van de nieuwe hoogleraren van de von Bissinguniversiteit, de met Duitse steun vernederlandste Universiteit Gent.
Hij behoort in 1917 tot de eerste leden van de Raad van Vlaanderen. Na de oorlog werd hij wegens zijn activisme tot de doodstraf veroordeeld. Hij week uit naar Nederland.
Om in Nederland als arts te kunnen werken, moest hij het Nederlands artsdiploma behalen. Hij slaagde hierin na achttien maanden cum laude, samen met ondermeer Reimond Speleers. Hij vestigde zich te Middelburg en richtte daar in opdracht van het stadsbestuur een interne afdeling in aan het Stedelijk Ziekenhuis. Dankzij de uitdovingswet van 1929 kon hij terugkeren.
Hij liet in 1932 te Astene een privé-polikliniek bouwen door architect Henry Van de Velde.[1]
Martens behoorde tot de eerst aangestelde leden van de op 7 november 1938 opgerichte Vlaamse Academie voor Geneeskunde. Brusselse en franskiljonse kringen alsook oud-strijdersverenigingen kwamen in verzet tegen de benoeming van de oud-activist. Onder andere premier Paul-Henri Spaak, Camille Huysmans en Frans Van Cauwelaert verdedigden zijn benoeming. Franstalige liberalen dwongen de regering Spaak in 1939 tot aftreden, waarna Martens zelf ontslag nam.
Op medisch wetenschappelijk vlak was hij een pionier op het gebied van inwendige ziekten en dieetleer. Zijn werk Medische voedingsleer, uitgegeven in 1940, werd een standaardwerk van de dieetleer in België. Onder zijn patiënten waren heel wat bekende politici en kunstenaars.
Toen in mei 1940 de Tweede Wereldoorlog uitbrak werd hij gearresteerd en in Frankrijk in het kamp Le Vernet geplaatst. In juli 1940 werd hij vrijgelaten. In 1941 sloot hij zich aan bij het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). In 1942 verzorgde hij samen met Frans Daels de zieke VNV-leider Staf De Clercq. Na de bevrijding werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, maar kwam al in 1948 vrij.
De Bormscommissie gaf hem een schadevergoeding van 650.000 frank, maar hij schonk deze aan de Belgische staatskas.
Bronnen en weblinks
- Joris DEDEURWAERDER, Martens, Adriaan, in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Lannoo, Tielt, 1998. Herwerkte uitgave 2023. , met samenvattend artikel op http://users.telenet.be/frankie.schram/tijd/bio/martensa.html
- Frank COTMAN, Martens, Adriaan Herman Albert (1885-1968). UGentMemorie. Laatst gewijzigd 24.03.2015. www.ugentmemorie.be/personen/martens-adriaan-herman-albert-1885-1968
- Cobra.be video: Ten huize van Dokter Martens, uitzending 4 juni 1963, VRT Archief http://video.cobra.be/permalink/1.1714351
Verwijzingen
- º Bogaert, Chris & Lanclus, Kathleen, Privé-polikliniek dokter Martens (ID: 38057), in: De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/38057 Datum tekst: 2015
