Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Energie-unie: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Energie-unie&oldid=43532300 Rwbest 27 feb 2015) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Energie-unie&oldid=50953902 12 feb 2018 Rwbest) |
||
| (6 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''Energie-unie''' is een project | De '''Energie-unie''' is een project van de [[Europese Commissie]] om de energievoorziening van Europese landen, in de transformatie naar duurzaamheid, beter te coördineren. De nadruk ligt op het wegwerken van belemmeringen bij het bereiken van het doel: een betrouwbare, betaalbare en klimaat-vriendelijke energievoorziening. | ||
[[Donald Tusk]], Voorzitter van de [[Europese Raad]], kwam als een van de eersten met het idee van een energie-unie toen hij nog premier van Polen was. Eurocommissaris [[Maroš Šefčovič]] is nu belast met het project. | [[Donald Tusk]], Voorzitter van de [[Europese Raad]], kwam als een van de eersten met het idee van een energie-unie toen hij nog premier van Polen was. Eurocommissaris [[Maroš Šefčovič]] is nu belast met het project. | ||
== | == Europees energiebeleid == | ||
De | Hoewel de [[Europese Unie]] (EU) al vele jaren wetten maakt over energiebeleid, en voortgekomen is uit de [[Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal]] (EGKS), is het idee om een veelomvattend en bindend Europees energie beleid in te voeren alleen goedgekeurd in de vergadering van de informele Europese Raad op 27 October 2005. Het EU [[Verdrag van Lissabon]] van 2007 houdt in dat landen solidair moeten zijn inzake energievoorziening en verandering van energiebeleid in de EU. Praktisch blijft veel energiebeleid echter op landelijk niveau. Voortgang in beleid op Europees niveau vereist vrijwillige samenwerking door lidstaten.<ref>Braun, Jan Frederik (24 February 2012). "EU Energy Policy under the Treaty of Lisbon Rules: Between a new policy and business as usual"</ref> | ||
Inmiddels (2015) is de politieke noodzaak en de technische mogelijkheid voor zekere en schone energie sterk toegenomen. Bij de presentatie<ref>[http://www.euractiv.com/sections/energy/will-eu-states-play-ball-energy-union-312419 Will EU states play ball on Energy Union?]</ref> van de Energie-unie op 25 februari 2015 zei Maroš Šefčovič dat dit het grootste energieproject is sinds de EGKS. De EU is voor ongeveer 30% van zijn energie afhankelijk van Rusland. Sinds Rusland enkele keren wegens openstaande schulden de energieleverantie aan Oekraïne en Wit-Rusland stopzette, is de animo voor een gemeenschappelijk aanpak toegenomen. [[Europees Parlement]] Voorzitter Martin Schulz voegde hieraan toe dat het urgent is de gefragmenteerde markt te verenigen en met één stem te onderhandelen met derde landen. | |||
=== Commentaar === | |||
Bij de presentatie stemden verschillende commentatoren in met gecoördineerde maatregelen om energiemarkten en transportlijnen beter geschikt te maken voor de integratie van [[duurzame energie]] om de energievoorziening te diversificeren en te ontkolen.<ref>Ontkolen of decarboniseren heeft betrekking op fossiele brandstof, niet op biomassa. Zie kortlopende [[Koolstofkringloop]].</ref>.[[Waterkracht]], [[aardwarmte]], [[windenergie|wind]]-, [[zonne-energie|zonne]]- en [[bio-energie]] moeten kolen en kernenergie gaan vervangen. Dat is van belang voor de klimaat-vriendelijkheid van de energievoorziening. | |||
Industrie- en vakbondsvertegenwoordigers verwachten grote investering en dus werkgelegenheid. | |||
Er was ook kritiek bij de presentatie. Vertegenwoordigers van milieuorganisaties zeiden dat te veel nadruk ligt op gaspijpen en [[lng]]-terminals en te weinig op duurzame energie en energiebesparing. Ook kolen moeten uitgefaseerd worden. | |||
[[Die Welt]]<ref>Wetzel, D. (2015) [http://www.welt.de/wirtschaft/energie/article137831845/Die-kaum-erfuellbare-Vision-von-der-Energie-Union.html "Die kaum erfüllbare Vision von der Energie-Union"], ''[[Die Welt]]'', 25 februari 2015</ref> acht het project kansloos omdat de belangen van de landen te veel uiteen lopen. Ook [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] vindt Energie-unie een goede gedachte maar kansloos.<ref>Wiersma, J. (2015) [http://www.elsevier.nl/Politiek/blogs/2015/2/De-energie-unie-van-Europa-is-vooral-wensdenken-1713503W/ "De energie-unie van Europa is vooral wensdenken"], Elsevier, 25 maart 2015</ref> | |||
Het Redactioneel commentaar van [[NRC Handelsblad]] is positief: "Maak van die lappendeken rap Europees energiebeleid".<ref>[http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/februari/26/maak-van-die-lappendeken-rap-europees-energiebele-1469900 "Maak van die lappendeken rap Europees energiebeleid"]</ref> [[The Guardian (krant)|The Guardian]] ziet veel potentiële voordelen maar verwacht geen snel succes.<ref>[http://www.theguardian.com/environment/2015/feb/25/eu-energy-union-must-overcome-serious-obstacles "EU's energy union must overcome serious obstacles"]</ref> | |||
== Projectbeschrijving == | |||
Belangrijke punten<ref>[http://ec.europa.eu/priorities/energy-union/index_en.htm Energy Union]</ref><ref>[http://ec.europa.eu/priorities/energy-union/docs/energyunion_en.pdf Energy Union package]</ref> uit het veelomvattende project dat voortbouwt op eerdere voorstellen voor Europees energiebeleid. | |||
=== Belemmeringen === | |||
* Het Europese energiebeleid bestaat in feite uit 28 nationale regelingen. | * Het Europese energiebeleid bestaat in feite uit 28 nationale regelingen. | ||
* De | * De Europese Unie importeert meer dan de helft van haar energie. | ||
* Het wegtransport is voor meer dan 90% afhankelijk van brandstof uit niet-EU landen. | * Het wegtransport is voor meer dan 90% afhankelijk van brandstof uit niet-EU-landen. | ||
* Brandstof wordt niet efficiënt gebruikt. Driekwart van de gebouwen is slecht geïsoleerd. | * Brandstof wordt niet efficiënt gebruikt. Driekwart van de gebouwen is slecht geïsoleerd. | ||
* De | * De energie-infrastructuur is verouderd en niet aangepast aan de toegenomen duurzame energie.<ref>De werkelijke vermindering van CO<sub>2</sub> emissie door wind- en zonne-energie is omstreden. Zie de paragraaf '''Beperking van de integratie in het elektriciteitsnet ...''' in het artikel [[Windenergie]]</ref> | ||
* Er is een tekort aan | * Er is een tekort aan transportcapaciteit van elektriciteit en gas tussen EU landen.<ref>Bijv. Spanje kan overschot van zon- en windenergie niet naar Frankrijk exporteren.</ref> | ||
* Het [[Europees systeem voor emissiehandel]] EU ETS is nog niet doelmatig. | * Het [[Europees systeem voor emissiehandel]] EU ETS is nog niet doelmatig. | ||
De problemen maken de energievoorziening kwetsbaar. Technisch zijn er oplossingen, maar dan moet tot 2020 meer dan 1000 miljard euro in de energiesector geïnvesteerd worden. | De problemen maken de energievoorziening kwetsbaar. Technisch zijn er oplossingen, maar dan moet tot 2020 meer dan 1000 miljard euro in de energiesector geïnvesteerd worden. | ||
=== Noodzakelijke maatregelen === | |||
* Herziening van de elektriciteitsmarkt<ref>De [[Nederlandse elektriciteitsmarkt]] maakt daarvan deel uit.</ref> om optimaal gebruik te maken van duurzame energie, ook van kleine producenten. | * Herziening van de elektriciteitsmarkt<ref>De [[Nederlandse elektriciteitsmarkt]] maakt daarvan deel uit.</ref> om optimaal gebruik te maken van duurzame energie, ook van kleine producenten. | ||
* Coördinatie van regionale marktbeheerders<ref>In Nederland is dat de [[Energiekamer]].</ref> voor het doelmatig functioneren van de gehele markt. | * Coördinatie van regionale marktbeheerders<ref>In Nederland is dat de [[Energiekamer]].</ref> voor het doelmatig functioneren van de gehele markt. | ||
* Versterking van het [[elektriciteitsnet]], vooral tussen landen zodat | * Versterking van het [[elektriciteitsnet]], vooral tussen landen, zodat in 2020 10% en in 2030 15% van de productiecapaciteit van een land naar buurlanden getransporteerd kan worden. Coördinatie van regionale [[netbeheerder]]s. | ||
* Bevorderen van [[Elektrische auto|elektrische personen- en bestelwagens]]. | * Bevorderen van [[Elektrische auto|elektrische personen- en bestelwagens]]. | ||
* Herziening en versterking van het gasnetwerk<ref>De [[Nederlandse Gasunie]] beheert daarvan een groot deel | * Herziening en versterking van het gasnetwerk.<ref>De [[Nederlandse Gasunie]] beheert daarvan een groot deel</ref> Bevorderen van vloeibaar aardgas [[LNG]]. | ||
* Gebouwen energie-efficiënt of [[Nulwoning|energieneutraal]] maken. | * Gebouwen energie-efficiënt of [[Nulwoning|energieneutraal]] maken. | ||
* Coöperatie van buurstaten bij een tekort aan elektriciteit of gas. | * Coöperatie van buurstaten bij een tekort aan elektriciteit of gas. | ||
| Regel 27: | Regel 44: | ||
* Doorzetten van het EU ETS om in 2030 40% minder broeikasgas emissie vergeleken met 1990 te bereiken. | * Doorzetten van het EU ETS om in 2030 40% minder broeikasgas emissie vergeleken met 1990 te bereiken. | ||
De lidstaten moeten wat betreft de problemen met [[kernenergie]] | De lidstaten moeten wat betreft de problemen met [[kernenergie]] (veiligheid, [[nucleaire proliferatie]] en [[radioactief afval]]) de hoogste normen handhaven. | ||
== Politieke stromingen == | |||
GroenLinks ziet in de Energie-unie een aanbeveling voor Nederland om niet meer in gas te investeren maar zich te richten op een internationaal geïntegreerd elektriciteitsnetwerk in de Noordzee, een 'North Sea Grid'.<ref>Ojik, B. van en Eickhout, B. (2015)[http://www.volkskrant.nl/opinie/stop-met-gas-en-investeer-in-duurzame-noordzeegrid~a3872669/ "Stop met gas en investeer in duurzame Noordzeegrid"], ''[[De Volkskrant]]'', 25 februari 2015</ref> Vanuit de [[Europese Groene Partij|Groenen]] is er een nadruk op klimaatbeleid en mensenrechten. | |||
De [[Partij van de Europese Sociaaldemocraten|Sociaaldemocraten]] verwelkomen het project maar vinden 27% duurzame enrgie in 2030 niet genoeg. "Voor de uitstoot van broeikasgassen zou het 50 procent moeten zijn, voor energie-efficiëntie 40 procent en voor hernieuwbare energie 45 procent. Bovendien moeten ze allemaal afdwingbaar worden".<ref>[http://www.socialistsanddemocrats.eu/newsroom/van-brempt-%E2%80%9Cnu-ook-echt-investeren-de-energie-unie%E2%80%9D "Van Brempt: “Nu ook echt investeren in de Energie Unie”"]</ref> | |||
De [[Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa|Liberalen en Democraten]] steunen het project krachtig.<ref>[http://www.alde.eu/documents/publications/A Liberal Energy Union 4 EU.pdf A Liberal Energy Union 4 EU]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> | |||
== | De [[Europese Volkspartij|Christendemocraten]] verwachten goedkopere energie voor burgers en ondernemingen.<ref>[http://www.eppgroup.eu/press-release/EPP-Group-expects-Energy-Union-to-cut-prices EPP Group expects Energy Union to cut prices]</ref> | ||
[ | |||
== Voortgang van het project == | |||
19 maart 2015. Conclusie van de Europese Raad. De EU verbindt zich tot een Energie-unie met vooruitziend klimaatbeleid gebaseerd op de strategie van de Europese Commissie met vijf dimensies (energie zekerheid; solidariteit en vertrouwen; volledig geïntegreerde energiemarkt; energie efficiency die bijdraagt aan vraag-matiging; ontkoling van de economie; onderzoek, innovatie en concurrentievermogen).<ref>[http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2015/03/conclusions-energy-european-council-march-2015/ European Council Conclusions on the Energy Union (19 March 2015)]</ref> | |||
1 februari 2017. Europese Commissie, tweede verslag over de stand van de energie-unie. De doelstelling voor het eindenergieverbruik tegen 2020 is nu al bereikt. Hetzelfde geldt voor de uitstoot van broeikasgassen: in 2015 lag deze voor de EU 22% onder het niveau van 1990. De EU ligt ook op koers inzake hernieuwbare energie, waarvan het aandeel op basis van cijfers voor 2014 16% van het bruto eindenergieverbruik van de EU bedraagt.<ref>http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-161_nl.htm</ref> Elektriciteit werd voor 27,5% duurzaam opgewekt.<ref>http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-17-163_nl.htm</ref> | |||
25 januari 2018. De EU landen besluiten op voorstel van de Europese Commissie €873 miljoen te investeren in energie infrastructuur.<ref>http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-383_en.htm</ref><ref>https://nos.nl/artikel/2214153-duurzame-energie-gaat-stromen-tussen-spanje-en-frankrijk.html</ref> De projecten worden gefinancierd door CEF (Connecting Europe Facility).<ref>https://ec.europa.eu/inea/en/connecting-europe-facility/cef-energy</ref> | |||
* €578 miljoen is bestemd voor de ''Biscay Gulf France-Spain interconnection'', een kabel door de Golf van Biscaje en ondergronds in Franlrijk ter versterking van de verbinding van het Spaanse en Franse elektriciteitsnet van 2,8 naar 5 GW.<ref>http://www.4coffshore.com/windfarms/interconnector-biscay-gulf-icid152.html</ref><ref>http://www.rte-france.com/fr/projet/golfe-de-gascogne</ref> | |||
* €70 miljoen gaat naar de ''SüdOstLink'', 580 km hoogspanningslijn ondergronds om windturbineparken in het noorden van Duitsland te verbinden met gebruikscentra in het zuiden. | |||
* €101 miljoen is voor het ''CyprusGas2EU'' project om Cyprus van aardgas te voorzien. | |||
<ref>http://utilitiesnetwork.energy-business-review.com/news/eu-grants-714m-for-biscay-gulf-france-spain-interconnection-project-260118-6037193</ref> | |||
<ref>https://tidalenergytoday.com/2018/01/26/eu-grants-e578m-to-connect-france-and-spain/</ref> | |||
<ref>https://renewablesnow.com/news/eu-to-back-france-spain-interconnector-with-eur-578m-cef-grant-599529/</ref> | |||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
{{authority control|TYPE=o|Wikidata= Q535437}} | |||
[[Categorie:Energie in de Europese Unie]] | |||
[[Categorie:Europese Unie]] | [[Categorie:Europese Unie]] | ||
[[Categorie:Energie]] | [[Categorie:Energie]] | ||
Huidige versie van 12 feb 2018 om 23:03
De Energie-unie is een project van de Europese Commissie om de energievoorziening van Europese landen, in de transformatie naar duurzaamheid, beter te coördineren. De nadruk ligt op het wegwerken van belemmeringen bij het bereiken van het doel: een betrouwbare, betaalbare en klimaat-vriendelijke energievoorziening.
Donald Tusk, Voorzitter van de Europese Raad, kwam als een van de eersten met het idee van een energie-unie toen hij nog premier van Polen was. Eurocommissaris Maroš Šefčovič is nu belast met het project.
Europees energiebeleid
Hoewel de Europese Unie (EU) al vele jaren wetten maakt over energiebeleid, en voortgekomen is uit de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS), is het idee om een veelomvattend en bindend Europees energie beleid in te voeren alleen goedgekeurd in de vergadering van de informele Europese Raad op 27 October 2005. Het EU Verdrag van Lissabon van 2007 houdt in dat landen solidair moeten zijn inzake energievoorziening en verandering van energiebeleid in de EU. Praktisch blijft veel energiebeleid echter op landelijk niveau. Voortgang in beleid op Europees niveau vereist vrijwillige samenwerking door lidstaten.[1]
Inmiddels (2015) is de politieke noodzaak en de technische mogelijkheid voor zekere en schone energie sterk toegenomen. Bij de presentatie[2] van de Energie-unie op 25 februari 2015 zei Maroš Šefčovič dat dit het grootste energieproject is sinds de EGKS. De EU is voor ongeveer 30% van zijn energie afhankelijk van Rusland. Sinds Rusland enkele keren wegens openstaande schulden de energieleverantie aan Oekraïne en Wit-Rusland stopzette, is de animo voor een gemeenschappelijk aanpak toegenomen. Europees Parlement Voorzitter Martin Schulz voegde hieraan toe dat het urgent is de gefragmenteerde markt te verenigen en met één stem te onderhandelen met derde landen.
Commentaar
Bij de presentatie stemden verschillende commentatoren in met gecoördineerde maatregelen om energiemarkten en transportlijnen beter geschikt te maken voor de integratie van duurzame energie om de energievoorziening te diversificeren en te ontkolen.[3].Waterkracht, aardwarmte, wind-, zonne- en bio-energie moeten kolen en kernenergie gaan vervangen. Dat is van belang voor de klimaat-vriendelijkheid van de energievoorziening.
Industrie- en vakbondsvertegenwoordigers verwachten grote investering en dus werkgelegenheid.
Er was ook kritiek bij de presentatie. Vertegenwoordigers van milieuorganisaties zeiden dat te veel nadruk ligt op gaspijpen en lng-terminals en te weinig op duurzame energie en energiebesparing. Ook kolen moeten uitgefaseerd worden.
Die Welt[4] acht het project kansloos omdat de belangen van de landen te veel uiteen lopen. Ook Elsevier vindt Energie-unie een goede gedachte maar kansloos.[5]
Het Redactioneel commentaar van NRC Handelsblad is positief: "Maak van die lappendeken rap Europees energiebeleid".[6] The Guardian ziet veel potentiële voordelen maar verwacht geen snel succes.[7]
Projectbeschrijving
Belangrijke punten[8][9] uit het veelomvattende project dat voortbouwt op eerdere voorstellen voor Europees energiebeleid.
Belemmeringen
- Het Europese energiebeleid bestaat in feite uit 28 nationale regelingen.
- De Europese Unie importeert meer dan de helft van haar energie.
- Het wegtransport is voor meer dan 90% afhankelijk van brandstof uit niet-EU-landen.
- Brandstof wordt niet efficiënt gebruikt. Driekwart van de gebouwen is slecht geïsoleerd.
- De energie-infrastructuur is verouderd en niet aangepast aan de toegenomen duurzame energie.[10]
- Er is een tekort aan transportcapaciteit van elektriciteit en gas tussen EU landen.[11]
- Het Europees systeem voor emissiehandel EU ETS is nog niet doelmatig.
De problemen maken de energievoorziening kwetsbaar. Technisch zijn er oplossingen, maar dan moet tot 2020 meer dan 1000 miljard euro in de energiesector geïnvesteerd worden.
Noodzakelijke maatregelen
- Herziening van de elektriciteitsmarkt[12] om optimaal gebruik te maken van duurzame energie, ook van kleine producenten.
- Coördinatie van regionale marktbeheerders[13] voor het doelmatig functioneren van de gehele markt.
- Versterking van het elektriciteitsnet, vooral tussen landen, zodat in 2020 10% en in 2030 15% van de productiecapaciteit van een land naar buurlanden getransporteerd kan worden. Coördinatie van regionale netbeheerders.
- Bevorderen van elektrische personen- en bestelwagens.
- Herziening en versterking van het gasnetwerk.[14] Bevorderen van vloeibaar aardgas LNG.
- Gebouwen energie-efficiënt of energieneutraal maken.
- Coöperatie van buurstaten bij een tekort aan elektriciteit of gas.
- Noorwegen en Oekraïne, die geen EU-leden zijn, nauwer betrekken bij de energievoorziening.[15]
- Doorzetten van het EU ETS om in 2030 40% minder broeikasgas emissie vergeleken met 1990 te bereiken.
De lidstaten moeten wat betreft de problemen met kernenergie (veiligheid, nucleaire proliferatie en radioactief afval) de hoogste normen handhaven.
Politieke stromingen
GroenLinks ziet in de Energie-unie een aanbeveling voor Nederland om niet meer in gas te investeren maar zich te richten op een internationaal geïntegreerd elektriciteitsnetwerk in de Noordzee, een 'North Sea Grid'.[16] Vanuit de Groenen is er een nadruk op klimaatbeleid en mensenrechten.
De Sociaaldemocraten verwelkomen het project maar vinden 27% duurzame enrgie in 2030 niet genoeg. "Voor de uitstoot van broeikasgassen zou het 50 procent moeten zijn, voor energie-efficiëntie 40 procent en voor hernieuwbare energie 45 procent. Bovendien moeten ze allemaal afdwingbaar worden".[17]
De Liberalen en Democraten steunen het project krachtig.[18]
De Christendemocraten verwachten goedkopere energie voor burgers en ondernemingen.[19]
Voortgang van het project
19 maart 2015. Conclusie van de Europese Raad. De EU verbindt zich tot een Energie-unie met vooruitziend klimaatbeleid gebaseerd op de strategie van de Europese Commissie met vijf dimensies (energie zekerheid; solidariteit en vertrouwen; volledig geïntegreerde energiemarkt; energie efficiency die bijdraagt aan vraag-matiging; ontkoling van de economie; onderzoek, innovatie en concurrentievermogen).[20]
1 februari 2017. Europese Commissie, tweede verslag over de stand van de energie-unie. De doelstelling voor het eindenergieverbruik tegen 2020 is nu al bereikt. Hetzelfde geldt voor de uitstoot van broeikasgassen: in 2015 lag deze voor de EU 22% onder het niveau van 1990. De EU ligt ook op koers inzake hernieuwbare energie, waarvan het aandeel op basis van cijfers voor 2014 16% van het bruto eindenergieverbruik van de EU bedraagt.[21] Elektriciteit werd voor 27,5% duurzaam opgewekt.[22]
25 januari 2018. De EU landen besluiten op voorstel van de Europese Commissie €873 miljoen te investeren in energie infrastructuur.[23][24] De projecten worden gefinancierd door CEF (Connecting Europe Facility).[25]
- €578 miljoen is bestemd voor de Biscay Gulf France-Spain interconnection, een kabel door de Golf van Biscaje en ondergronds in Franlrijk ter versterking van de verbinding van het Spaanse en Franse elektriciteitsnet van 2,8 naar 5 GW.[26][27]
- €70 miljoen gaat naar de SüdOstLink, 580 km hoogspanningslijn ondergronds om windturbineparken in het noorden van Duitsland te verbinden met gebruikscentra in het zuiden.
- €101 miljoen is voor het CyprusGas2EU project om Cyprus van aardgas te voorzien.
