Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Animatisme: verschil tussen versies
(nieuw) |
(cat) |
||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Animatisme''' is het geloof in het | '''Animatisme''' (van het Latijn: ''anima'', ziel) is een begrip uit de [[antropologie]], waarmee het geloof wordt bedoeld in een onpersoonlijke kracht in voorwerpen, die kan beschermen of schaden. | ||
De term werd in omloop gebracht door de Britse antropoloog [[Robert Ranuplh Marett|Robert Marett]] (1866–1943. Hij verwees hiermee naar het geloof in een algemene en onpersoonlijke kracht waarover mensen in bepaalde mate controle kunnen uitoefenen.<ref>„a belief in a generalized, impersonal power over which people have some measure of control"</ref><ref name=Ferraro340>{{Aut|Gary Ferraro}}, ''Cultural Anthropology: An applied Perspective'', 7th ed. Belmont, CA: Thompson Wadsworth, 2008, p. 340</ref> In bepaalde culturen gelooft men dat zowel mensen, dieren, planten en levenloze voorwerpen een bepaalde onpersoonlijke en bovennatuurlijke kracht bezitten.<ref>„people, animals, plants, and inanimate objects were endowed with certain powers, which were both impersonal and supernatural.”</ref><ref name=Ferraro340 /> | |||
De kracht die in de [[etnologie]] de naam ''[[mana]]'' kreeg, werd door Marett gedefinieerd als een geconcentreerde vorm van animatistische kracht in voorwerpen die bescherming, kracht, sterkte, geluk en succes brengen.</ref><ref>{{Aut|Gary Ferraro}}, ''Cultural Anthropology: An Applied Perspective'', 7th ed., Belmont, CA: Thompson Wadsworth, 2007.</ref> Volgens verschillende culturen kan men het effect van deze kracht zien aan het succes of het ongeluk dat verband houdt met deze objecten. Een succes is het gevolg van een hoog gehalte van ''mana'' van het voorwerp, terwijl een nederlaag te wijten is aan een gering ''mana''. Maretts gebruik van het woord ''mana'' om deze kracht te beschrijven werd door latere antropologen niet gevolgd.<ref>{{Aut|Lothar Käser}}, ''Animismus. Eine Einführung in die begrifflichen Grundlagen des Welt- und Menschenbildes traditionaler (ethnischer) Gesellschaften für Entwicklungshelfer und kirchliche Mitarbeiter in Übersee''; Bad Liebenzell: Liebenzeller Mission, 2004; ISBN 3-921113-61-X; (met kortere ondertitel ''Einführung in seine begrifflichen Grundlagen'' ook bij: Neuendettelsau: Erlanger Verlag für Mission und Ökumene, 2004; ISBN 3-87214-609-2 )</ref> | |||
Animatisme werd lang gezien als een niveau vóór het [[animisme]], en werd daarom ook wel ''pre-animisme'' genoemd. Wanneer men gelooft dat de kracht van deze voorwerpen toeneemt door offergaven of rituelen, komt dit dicht bij het [[fetisjisme]]. | |||
[[Sigmund Freud|Freud]] definieerde het animatisme als de leer van de levendigheid van de natuur die wij onbezield vinden en die dicht bij het [[animalisme]] en het [[monisme (filosofie)|monisme]] ligt. | |||
Voorbeelden van animatisme vond men bij de [[Inca's|Inca’s]], die ''huacas'' vereerden. Huacas waren heiligdommen of fetisjen, zoals bijvoorbeeld stenen waarvan men vond dat deze een speciale vorm hadden. | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
| Regel 5: | Regel 15: | ||
* [[Animisme]] | * [[Animisme]] | ||
[[Categorie: | ==Noten en verwijzingen== | ||
*[http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=S003709 Animatisme] in de Geïntegreerde Taalbank (klik op het pijltje) | |||
{{Wikidata|Q547871}} | |||
<references/> | |||
[[Categorie: Culturele antropologie]] | |||
[[Categorie: Godsdienstfilosofie]] | |||
Huidige versie van 12 nov 2014 om 08:33
Animatisme (van het Latijn: anima, ziel) is een begrip uit de antropologie, waarmee het geloof wordt bedoeld in een onpersoonlijke kracht in voorwerpen, die kan beschermen of schaden.
De term werd in omloop gebracht door de Britse antropoloog Robert Marett (1866–1943. Hij verwees hiermee naar het geloof in een algemene en onpersoonlijke kracht waarover mensen in bepaalde mate controle kunnen uitoefenen.[1][2] In bepaalde culturen gelooft men dat zowel mensen, dieren, planten en levenloze voorwerpen een bepaalde onpersoonlijke en bovennatuurlijke kracht bezitten.[3][2]
De kracht die in de etnologie de naam mana kreeg, werd door Marett gedefinieerd als een geconcentreerde vorm van animatistische kracht in voorwerpen die bescherming, kracht, sterkte, geluk en succes brengen.</ref>[4] Volgens verschillende culturen kan men het effect van deze kracht zien aan het succes of het ongeluk dat verband houdt met deze objecten. Een succes is het gevolg van een hoog gehalte van mana van het voorwerp, terwijl een nederlaag te wijten is aan een gering mana. Maretts gebruik van het woord mana om deze kracht te beschrijven werd door latere antropologen niet gevolgd.[5]
Animatisme werd lang gezien als een niveau vóór het animisme, en werd daarom ook wel pre-animisme genoemd. Wanneer men gelooft dat de kracht van deze voorwerpen toeneemt door offergaven of rituelen, komt dit dicht bij het fetisjisme.
Freud definieerde het animatisme als de leer van de levendigheid van de natuur die wij onbezield vinden en die dicht bij het animalisme en het monisme ligt.
Voorbeelden van animatisme vond men bij de Inca’s, die huacas vereerden. Huacas waren heiligdommen of fetisjen, zoals bijvoorbeeld stenen waarvan men vond dat deze een speciale vorm hadden.
Zie ook
Noten en verwijzingen
- Animatisme in de Geïntegreerde Taalbank (klik op het pijltje)
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
- º „a belief in a generalized, impersonal power over which people have some measure of control"
- ↑ 2,0 2,1 Gary Ferraro, Cultural Anthropology: An applied Perspective, 7th ed. Belmont, CA: Thompson Wadsworth, 2008, p. 340
- º „people, animals, plants, and inanimate objects were endowed with certain powers, which were both impersonal and supernatural.”
- º Gary Ferraro, Cultural Anthropology: An Applied Perspective, 7th ed., Belmont, CA: Thompson Wadsworth, 2007.
- º Lothar Käser, Animismus. Eine Einführung in die begrifflichen Grundlagen des Welt- und Menschenbildes traditionaler (ethnischer) Gesellschaften für Entwicklungshelfer und kirchliche Mitarbeiter in Übersee; Bad Liebenzell: Liebenzeller Mission, 2004; ISBN 3-921113-61-X; (met kortere ondertitel Einführung in seine begrifflichen Grundlagen ook bij: Neuendettelsau: Erlanger Verlag für Mission und Ökumene, 2004; ISBN 3-87214-609-2 )