Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aljoetoren: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aljoetoren&oldid=24411235) |
(leefden + aanvulling http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alyutors&oldid=452616296) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
| onderschrift2= | | onderschrift2= | ||
}} | }} | ||
'''Aljoetoren''' ([[Russisch]]: Алюторцы; eigen benaming: Алутальу, of Alutal'u) zijn een etnische groep (vroeger beschouwd als een subgroep van de [[Korjaken]]), die hoofdzakelijk woonde op het [[Kamtsjatka (schiereiland)|Kamtsjatka-]] en [[Tsjoektsjenschiereiland]] in het Russische [[Verre Oosten]]. Thans leven zij in [[Korjakië]]. Het aantal Aljoetoren wordt geraamd op 2000 tot 3000 personen. | '''Aljoetoren''' ([[Russisch]]: '''Алюторцы'''; eigen benaming: '''Алутальу''', of Alutal'u) zijn een etnische groep (vroeger beschouwd als een subgroep van de [[Korjaken]]<ref name="Young">Young, T. Kue and Bjerregaard, Peter (2008) ''Health Transitions in Arctic Populations'' University of Toronto Press, Toronto, p. 75, ISBN 978-0-8020-9401-8, citing the Russian 2002 census</ref>), die hoofdzakelijk woonde op het [[Kamtsjatka (schiereiland)|Kamtsjatka-]] en [[Tsjoektsjenschiereiland]] in het Russische [[Verre Oosten]]. Thans leven zij in [[Korjakië]]. Het aantal Aljoetoren wordt geraamd op 2000 tot 3000 personen.<ref>Krauss , Michael E. (1997). "The Indigenous languages of the North: A Report on their present state: Northern minority languages: problems of Survival" ''Senri Ethnological Studies'' (Osaka, Japan) 44: pp 1-34; based on the earlier report: Krauss, Michael E. (1995) ''The indigenous languages of the North: A report on their present state'' Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks, Fairbanks, Alaska.</ref> | ||
De Aljoetoren spreken het [[Aljoetoors]], dat behoort tot de groep der [[Tsjoektsjo-Kamtsjadaalse talen]], maar slechts 10 % van de Aljoetoren spreekt het nog. | De Aljoetoren spreken het ''[[Aljoetoors]]'', dat behoort tot de groep der [[Tsjoektsjo-Kamtsjadaalse talen]], maar slechts 10% van de Aljoetoren spreekt het nog.<ref name="Kibrik">Kibrik, Alexandr E.; Kodzasov, Sandro V. and Muravyova, Irina A. (2000) ''Yazyk i folklor alutortsev'' Nasledie, Moscow; English edition: Kibrik, Alexandr E.; Kodzasov, Sandro V. and Muravyova, Irina A. (2004) ''Language and folklore of the Alutor people'' (translated by Megumi Kurebito) Osaka Gakuin University, Faculty of Informatics, Osaka, Japan, [http://www.worldcat.org/oclc/166421257 OCLC 166421257]</ref> Russische experten noemen het steeds vaker een eigen taal, terwijl men het vroeger als een dialect bezag van het [[Korjaks]]<ref name="Young" /> | ||
De Aljoetoren worden al vermeld in de eerste kronieken over de Russische kolonisering van [[Kamtsjatka (schiereiland)|Kamtsjatka]]. In 1697 legden de Russische [[Kozakken]] belastingen op bij de Aljoetoren, die de volgende jaren gewapend verzet zouden plegen. Na het onderdrukken van de opstand van 1751, verminderde het aantal Aljoetoren drastisch. Ze dienden ook voortdurende weerstand te bieden tegen de [[Tsjoektsjen]], die regelmatig hun [[rendier]]en in beslag namen. Op het einde van de [[18e eeuw]] waren de Aljoetoren een geïsoleerde en ingesloten groep, waardoor zij de [[pokken]]epidemieën | De Aljoetoren worden al vermeld in de eerste kronieken over de Russische kolonisering van [[Kamtsjatka (schiereiland)|Kamtsjatka]]. In 1697 legden de Russische [[Kozakken]] belastingen op bij de Aljoetoren, die de volgende jaren gewapend verzet zouden plegen. Na het onderdrukken van de opstand van 1751, verminderde het aantal Aljoetoren drastisch. Ze dienden ook voortdurende weerstand te bieden tegen de [[Tsjoektsjen]], die regelmatig hun [[rendier]]en in beslag namen. Op het einde van de [[18e eeuw]] waren de Aljoetoren een geïsoleerde en ingesloten groep, waardoor zij de [[pokken]]epidemieën haast ongeschonden doorkwamen. Hierdoor konden zij ook hun traditionele levenswijze in stand houden. | ||
De Aljoetoren leefden van rendieren, visvangst en jacht. Zij leefden tot in de [[19e eeuw]] in [[achthoek]]ige aarden huizen met verticale muren, die bedoeld waren voor 3 tot 5 gezinnen. Tijdens de Sovjet-periode werden vele Aljoetoren leraar, arts en geoloog. | |||
== Externe verwijzingen == | |||
* [http://www.eki.ee/books/redbook/aliutors.shtml Beschrijving uit ''The Red Book''] | |||
{{Bron|bronvermelding= | |||
<div class="plainlinks"> | |||
* {{Aut|Wixman, Ronald}} (1984) The Peoples of the USSR: An Ethnographic Handbook | |||
{{References}}</div> | |||
}} | |||
{{Navigatie volkeren Rusland}} | {{Navigatie volkeren Rusland}} | ||
[[Categorie:Volk in Rusland]] | [[Categorie:Volk in Rusland]] | ||
[[Categorie:Volk in Azië]] | [[Categorie:Volk in Azië]] | ||
Huidige versie van 2 mrt 2012 om 15:44
| Aljoetoren | ||
| Totale bevolking | 2000 tot 3000 | |
| Verspreiding |  RUS (Korjakië)
| |
| Taal | Aljoetoors | |
| Verwante groepen | Korjaken | |
Aljoetoren (Russisch: Алюторцы; eigen benaming: Алутальу, of Alutal'u) zijn een etnische groep (vroeger beschouwd als een subgroep van de Korjaken[1]), die hoofdzakelijk woonde op het Kamtsjatka- en Tsjoektsjenschiereiland in het Russische Verre Oosten. Thans leven zij in Korjakië. Het aantal Aljoetoren wordt geraamd op 2000 tot 3000 personen.[2]
De Aljoetoren spreken het Aljoetoors, dat behoort tot de groep der Tsjoektsjo-Kamtsjadaalse talen, maar slechts 10% van de Aljoetoren spreekt het nog.[3] Russische experten noemen het steeds vaker een eigen taal, terwijl men het vroeger als een dialect bezag van het Korjaks[1]
De Aljoetoren worden al vermeld in de eerste kronieken over de Russische kolonisering van Kamtsjatka. In 1697 legden de Russische Kozakken belastingen op bij de Aljoetoren, die de volgende jaren gewapend verzet zouden plegen. Na het onderdrukken van de opstand van 1751, verminderde het aantal Aljoetoren drastisch. Ze dienden ook voortdurende weerstand te bieden tegen de Tsjoektsjen, die regelmatig hun rendieren in beslag namen. Op het einde van de 18e eeuw waren de Aljoetoren een geïsoleerde en ingesloten groep, waardoor zij de pokkenepidemieën haast ongeschonden doorkwamen. Hierdoor konden zij ook hun traditionele levenswijze in stand houden.
De Aljoetoren leefden van rendieren, visvangst en jacht. Zij leefden tot in de 19e eeuw in achthoekige aarden huizen met verticale muren, die bedoeld waren voor 3 tot 5 gezinnen. Tijdens de Sovjet-periode werden vele Aljoetoren leraar, arts en geoloog.
Externe verwijzingen
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Wixman, Ronald (1984) The Peoples of the USSR: An Ethnographic Handbook
- ↑ 1,0 1,1 Young, T. Kue and Bjerregaard, Peter (2008) Health Transitions in Arctic Populations University of Toronto Press, Toronto, p. 75, ISBN 978-0-8020-9401-8, citing the Russian 2002 census
- º Krauss , Michael E. (1997). "The Indigenous languages of the North: A Report on their present state: Northern minority languages: problems of Survival" Senri Ethnological Studies (Osaka, Japan) 44: pp 1-34; based on the earlier report: Krauss, Michael E. (1995) The indigenous languages of the North: A report on their present state Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks, Fairbanks, Alaska.
- º Kibrik, Alexandr E.; Kodzasov, Sandro V. and Muravyova, Irina A. (2000) Yazyk i folklor alutortsev Nasledie, Moscow; English edition: Kibrik, Alexandr E.; Kodzasov, Sandro V. and Muravyova, Irina A. (2004) Language and folklore of the Alutor people (translated by Megumi Kurebito) Osaka Gakuin University, Faculty of Informatics, Osaka, Japan, OCLC 166421257
| Etnische groepen van Rusland |
|---|