Frans Dehoux

Frans Dehoux
Frans Dehoux
Volledige naam	Franciscus Henricus Dehoux
Geboren	Puurs-Kalfort, 28 september 1923
Overleden	Rumst-Reet, 1 januari 2000

Frans Dehoux (Puurs-Kalfort, 28 september 1923 – Rumst-Reet, 1 januari 2000) was een Vlaams componist en dichter, vooral bekend van zijn volksliederen.

Werk

Reeds als zestienjarige was hij kerkkoorleider te Puurs-Kalfort en vergaarde hij er een zekere bekendheid door het volledige Gregoriaanse Missaal uit het hoofd geleerd te hebben.

Hij was in de jaren 1980 administratief medewerker van de Muziekacademie van Schaarbeek. Tegelijkertijd was hij in deze periode werkzaam bij de ministeries van Nederlandse Cultuur van 1969 tot 1985, over twee staatshervormingen heen, waar hij als doel had vooral jonge muzikale talenten de kans te geven in zowel binnen- als buitenland volwaardig te laten optreden.

Culturele activiteiten

Hij was, als drijvende kracht van Kunstkring Het Vierkant, organisator van een langjarige concertcyclus in de toeristische herberg De oude poort te Bornem-Hingene, eveneens bekend als stopplaats voor de jaarlijkse 100 kilometer lange ‘dodentocht’. Talrijke concertuitvoerders hebben aan deze cyclus deelgenomen. Alles bij elkaar organiseerde en opende hij levenslang onbezoldigd honderden concerten en tentoonstellingen. Hij was ook een verdienstelijk volkszanger en speelde mooi viool en mandoline.

Frans Dehoux was ook kunstschilder, met zowel olieverf als schepper van aquarellen in een zeer persoonlijke, unieke stijl. Daarbij was hij dichter (ook sneldichter) en publiceerde vele artikels over zowel lokale geschiedenis als zijn maandenlange verblijven bij zijn zoon Geert Dehoux in Colombia. Hij sprak vloeiend vijf talen: Nederlands, Duits, Frans, Engels en Spaans.

Overlijden

Hij was, enkele dagen voor Nieuwjaar, met een reeds jarenlange longproblematiek opgenomen in het ziekenhuis te Rumst-Reet waar hij op 1 januari 2000 onverwachts overleed.

Hulde bij zijn eeuwfeest in 2023

In 1923 werd Frans Dehoux in Kalfort geboren. Hij was een van de pioniers van de Kunstkring Het Vierkant, gedurende meer dan vijftig jaar een begrip in Klein-Brabant. Reeds als kind in de lagere school viel de interesse op voor het kunstzinnige. Typisch was dat zijn aangeboren talenten zich ontpopten in een breedte van expressiemogelijkheden: zowel muziek als schilderkunst, literatuur en talen. De wisselwerking ervan gaf aan Frans een kleurrijk artistiek palet. Daarvan getuigen zijn muziekcomposities van onder meer liederen, missen en een 'Koraal voor de overleden Vierkanters'. Wanneer men doordringt in zijn droomwereld zullen zijn aquarellen blijven ontroeren. Heel wat gedichten uit de bundel 'Voor elk een bloesem', waaronder 'Het Kind', zijn een subtiele sleutel om zijn gevoelsleven te benaderen. Frans heeft zijn kunstzin begeesterend doorgegeven via sociale verwezenlijkingen, zoals de reeks voordrachtavonden van Het Vierkant in 'De Brug' te Kalfort en de Koffieconcerten in 'In d'Oude Poort' te Hingene: dit zijn mijlpalen geweest in de cultuurpromotie voor Klein-Brabant. Ook het kerkzangkoor van Kalfort uit de preconciliaire tijd was belangrijk. De draagkracht van het Gregoriaans in de liturgie had voor hem een cultuurwaarde en was een aspect van zijn religieuze beleving. Daarna legde hij zijn muzikale gedrevenheid in zijn Kinderkoor en nog later in het Vierkantkoor voor volwassenen. Deze koren hadden een liederenrepertorium uit veertig verschillende landen. Eveneens merkwaardig voor Frans was zijn volkse gehechtheid aan het Kalfort van zijn jeugd, die naarmate de jaren vorderden nostalgischer werd. Daaruit zijn de 'Vertellingskes' ontstaan die hij jarenlang schreef voor het regionale weekblad. De energie voor dit brede gamma van kunstzinnige activiteiten kwam vanuit zijn intens emotioneel leven, dat zeer kwetsbaar was en dat hij bewust wilde beschermen, zodat hij weleens zijn stekels durfde opsteken. Algemeen was hij zeer maatschappijkritisch. In onze herinnering blijft Frans Dehoux als de man in de sociale omgang met een kwinkslag en een mop. Tijdens dit beiaardconcert klinken verschillende culturen, van Europa tot Japan, in verscheidene genres. De afsluiter is een eerbetoon aan Frans Dehoux. Hij werd vereeuwigd door het allerkleinste klokje, met opschrift 'In memoriam Frans Dehoux'. Adjunct-beiaardier Timothy Couck bewerkte drie van zijn composities voor beiaard. U kan luisteren naar 'Klein-Brabantlied', 'Janneke Maan' en 'Koraal voor de overleden Vierkanters'. (Reinhilde Dehoux naar Raymond Van Assche, In memoriam Frans Dehoux, 2000

Familie

Hij is de vader van de pianist Geert Dehoux en de musicologe Reinhilde Dehoux, bekende Schampaert-experte en bibliothecaris te Puurs-Sint-Amands.

Composities

• Klein-Brabantlied
• Janneke Maan
• Koraal voor de overleden Vierkanters
• Een zestigtal kinderliedjes, tekst en melodie.

Zijn zoon Geert Dehoux bewerkte twee van zijn liederen voor piano die hij in Colombia uitgegeven heeft.

Janneke Maan

Janneke Maan kan zoveel vertellen van wat hij op de aarde zag; ‘t Is daarom ook dat wij hem zo dikwijls daar hoog zien staan met gulle lach.

Maar 't is niet altijd enkel vreugde dat hij hier bij de mensen ziet, want hij kan ons nog veel meer vertellen van het vaak ongekend verdriet.

Maar het zijn de kleine kinderen die hij 't liefste ziet van al. ‘t Is voor hen bij 't slapengaan dat hij eens vriendelijk lachen zal.

Verliefde paartjes vinden het heerlijk dat wanneer zij uit vrijen gaan, zij hoog daarboven aan de hemel 1 lachende Janneke Maan zien staan.

Maar hij is ook wel erg bescheiden want bij het geven van een zoen komt er zo vaak een wolkje glijden dat dan zijn ogen dicht zal doen.

Maar het zijn de kleine kinderen die hij 't liefste ziet van al. ‘t Is voor hen bij 't slapengaan dat hij eens vriendelijk lachen zal.

Wij allen denken toch nog zo dikwijls aan 't mooie sprookje van weleer, en dan komt steeds het trouwe maantje in de herinneringen weer.

‘t Is daarom ook dat wij ons kind'ren 's avonds bij het naar 't bedje gaan, het oud verhaaltje voort vertellen van 't lieve ventje in de maan.

Want het zijn de kleine kind'ren die hij 't liefste ziet van al, ‘t is voor hen bij 't slapengaan dat hij eens vriend 'lijk lachen zal.