Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Italiëplaats: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Itali%C3%ABplaats&oldid=64494497 15 jun 2023 Paolingstein 13 mei 2023 Mondo) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Itali%C3%ABplaats&oldid=65118260 13 aug 2023 Paolingstein) |
||
(Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox straat | {{Infobox straat | ||
| straatnaam = Italiëplaats | | straatnaam = Italiëplaats | ||
| afbeelding = | | afbeelding = De Italiëplaats (nabij de Jodenstraat Romerstraat), met bewoners van de volksbuurt 't Hetje 1934.jpg | ||
| onderschrift= | | onderschrift= Achterzijde van de Infanteriekazerne, ter hoogte van de latere Italiëplaats | ||
| locatie = [[Venlo (stad)|Venlo]] | | locatie = [[Klein Italië]], [[Venlo (stad)|Venlo-centrum]] | ||
| begin = [[Romerstraat]] | | begin = [[Romerstraat]] | ||
| eind = | | eind = | ||
| lengte = 30 m | | lengte = 30 m | ||
| breedte = | | breedte = | ||
| bouwjaar = < | | bouwjaar = <1732-1733 | ||
| genoemdnaar = [[Klein Italië]]/[[Italiëmolen]] | | genoemdnaar = [[Klein Italië]]/[[Italiëmolen]] | ||
| naamsinds = | | naamsinds = | ||
| bestrating = [[klinker (steen)|klinkers]] | | bestrating = [[klinker (steen)|klinkers]] | ||
| geentoegang = | | geentoegang = | ||
| ov = | | ov = | ||
| bebouwing = | | bebouwing = | ||
| opvallend = | | opvallend = Het straatje is een van de slechts 4 straten in de Venlose binnenstad waar parkeren voor bedrijfswagens is toegestaan<ref name="GasserviceVenlo">{{Citeer web |url=https://www.gasservicevenlo.nl/parkeren |titel=Parkeren |achternaam=Gasservice |datum= |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=|taal=nl |citaat=Parkeren in Italiëplaats|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230802163448/https://www.gasservicevenlo.nl/parkeren|archiefdatum=2023-08-02}}</ref> | ||
| overig = | | overig = | ||
| detailkaart = | | detailkaart = | ||
| portaal = | | portaal = | ||
}} | }} | ||
De '''Italiëplaats''' is een [[Doodlopende weg|doodlopende straat]] in het binnenstadskwadrant [[Klein Italië]] in de Nederlandse stad [[Venlo (stad)|Venlo]]. | |||
De | == Ligging == | ||
De straat loopt van de [[Romerstraat]] in zuidoostelijke richting. De straat wordt voornamelijk gebruikt als laad- en losplaats voor de winkels aan de [[Prinsessesingel]], de [[Kwartelenmarkt]] en het [[Flujasplein]], maar er liggen ook enkele woningen. | |||
De straat | == Naamsherkomst == | ||
De naamsherkomst is niet geheel duidelijk, maar straat, molen en wijk zijn etymologisch gezien wel nauw met elkaar verbonden. Voor dit gedeelte van het vroegere havengebied werd steevast de naam Italië gebruikt. Hieraan ontleende de molen van Verzijl, alsmede de stadswijk, zijn naam.<ref>[https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=5&imgid=222329&id=177569 Beeldbank gemeentearchief Venlo, afbeelding van de Jodenstraat met op de achtergrond de Italiëmolen aan de Italiëplaats]. [https://web.archive.org/web/20230809185008/https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=5&imgid=222329&id=177569 Gearchiveerd] op 9 augustus 2023.</ref><ref>{{Aut|Frans Hermans e.a}} 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'', blz. 103 {{ISBN|9040719926}}</ref> De straatnaam is waarschijnlijk een verwijzing naar een van deze twee. | |||
== | == Geschiedenis == | ||
De Italiëplaats | De straat lag tot 1939 in de inmiddels afgebroken [[volksbuurt]] [['t Hetje]],<ref>[https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=6&imgid=217757&id=173393 Beeldbank gemeentearchief Venlo, afbeelding van bewoners van 't Hetje aan de Italiëplaats]. [https://web.archive.org/web/20230809184744/https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=6&imgid=217757&id=173393 Gearchiveerd] op 9 augustus 2023.</ref><ref>[https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=3&imgid=212839&id=168106 Beeldbank gemeentearchief Venlo, afbeelding van sloop 't Hetje, met onder andere de Italiëplaats]. [https://web.archive.org/web/20230809184809/https://collecties.venlo.nl/detail.php?nav_id=0-1&index=3&imgid=212839&id=168106 Gearchiveerd] op 9 augustus 2023.</ref> maar is na de sloop weer opnieuw aangelegd. | ||
Wanneer de straat oorspronkelijk is aangelegd, is niet duidelijk. In 1648 is in de omgeving van de [[Tegelpoort]], waar de Italiëplaats lag, sprake van "armenhuizen" en in 1675 van een "armenschuer".<ref>{{aut|Frans Hermans e.a}} 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' blz. 44, noot 43-44 {{ISBN|9040719926}}</ref> In 1703 werden onder meer bij de Tegelpoort [[stal (bouwwerk)|paardenstallen]] gebouwd.<ref>{{aut|Frans Hermans e.a}} 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' blz. 53, noot 57 {{ISBN|9040719926}}</ref> | |||
Uyttenbroeck spreekt in zijn ''Straten te Venlo'' van een straatje ''"Achter de Kazerne"'' die in de volksmond ''"Achter de Brakken"'' werd genoemd. De kazerne, gewoonlijk de ''Infanteriekazerne'' genoemd, werd in 1732-1733 aangelegd. Mogelijk stamt de naam "Achter de Kazerne" uit die tijd. Met de (infanterie)kazerne werd een tweetal gebouwen bedoeld, het ''Groot Blok'' aan de toenmalige Brugstraat (nu [[Prinsessesingel]] geheten) en het ''Klein Blok'' aan de [[Vleesstraat (Venlo)|Vleesstraat]] - dit gedeelte heet sinds 2014 het [[Flujasplein]]. De naam van het straatje (Achter de Kazerne/Achter de Brakken) is destijds niet vastgesteld door de gemeente, maar door de bevolking zo genoemd.<ref>{{aut|Henri Uyttenbroeck}} 1914: ''Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo, deel IV: De straten van Venlo'', p. 26</ref> Uyttenbroeck verwijst daarbij naar het ''Gemeenteblad nr. 367 van mei 1912''. In 1914 had het straatje dus nog geen officiële naam (in de jaren ervoor schreef Uyttenbroeck zijn ''Straten te Venlo''). Later is deze naam veranderd in Italiëplaats. | |||
In 1913 werd aan de westzijde van de [[Maas]] de nieuwe [[Frederik Hendrikkazerne (Venlo)|Frederik Henderikkazerne]] in gebruik genomen, waardoor de infanteriekazerne in de binnenstad overbodig werd. In de jaren daarna werden het Groot Blok en het Klein Blok afgebroken, terwijl het straatje bleef bestaan. Wellicht stamt de huidige naam van het straatje uit die tijd. | |||
=== Sloppenwijk === | |||
[[Bestand:De Italiëplaats (nabij de Jodenstraat Romerstraat), met bewoners van de volksbuurt 't Hetje 1930.jpg|thumb|left|Italiëplaats met bewoners van [['t Hetje]]]] | |||
In 1916 was er sprake van woningnood op de Italiëplaats, waardoor te kleine woningen door een te groot aantal bewoners werd bewoond.<ref>{{Citeer nieuws |titel=De woningnood |url=https://delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMGAVL01:000011907:mpeg21:a0057 |werk=Nieuwe Venlosche courant |datum=1916-09-02 |bezochtdatum=2023-08-02}}</ref> In de [[1930-1939|jaren 30]] van de [[20e eeuw]] was de Italiëplaats, samen met omliggende straten, vervallen tot een [[sloppenwijk]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.limburger.nl/cnt/dmf20191204_00135649 |titel=‘Wie ‘Hetjesvolk’ riep, kon rammel krijgen’ |datum=2019-12-04 |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=De Limburger |taal=nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230609082602/https://www.limburger.nl/cnt/dmf20191204_00135649|archiefdatum=2023-06-09}}</ref> De straat werd zelfs bestempeld als de armoedigste van de hele buurt.<ref>{{Citeer web |url=https://venlovanbinnen.nl/historie/de-boeken-van-paul-seelen-zijn-een-feest-der-herkenning/ |titel=De boeken van Paul Seelen zijn een feest der herkenning |achternaam=Buchholz |voornaam=Rob |datum=2019-11-27 |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=VenloVanbinnen |taal=nl |citaat=[…]geboren op Italiëplaats, het meest armoedige deel van ‘t Hetje.|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230609022441/https://venlovanbinnen.nl/historie/de-boeken-van-paul-seelen-zijn-een-feest-der-herkenning/|archiefdatum=2023-06-09}}</ref> In 1938-1939 werd de straat gesloopt en herbouwd.<ref>{{Citeer web |url=https://floddergatsblog.wordpress.com/2019/09/16/al-eeuwenlang-hulpverlening-in-venlo-6/ |titel=Al eeuwenlang hulpverlening in Venlo (6) |achternaam=Lamberts |voornaam=Albert |datum=2019-09-16 |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=floddergatsblog |taal=nl |citaat=Italiëplaats, jaren dertig vlak voor sloop van het straatje.|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230609095541/https://floddergatsblog.wordpress.com/2019/09/16/al-eeuwenlang-hulpverlening-in-venlo-6/|archiefdatum=2023-06-09}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://collecties.venlo.nl/detail.php?id=168106&volgnummer=0 |titel=Detail Beelddocument |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=Gemeentearchief Venlo |taal=nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230609095534/https://collecties.venlo.nl/detail.php?id=168106&volgnummer=0|archiefdatum=2023-08-09}}</ref> | |||
== De molen == | |||
Duidelijk is wel dat de Italiëmolen ofwel van vóór 1523, of wel van vóór 1349 stamt, aangezien zij in de Stadsrekeningen van 1349-1350 en die van 1523 wordt vermeld. Daar staat geschreven: ''"iuxta molam domini Gerardi de Bucholt iuxta Tilgelreporten"'' (1349-1350), en een plaats waar een volmolen ''"plach te staen"''(...)twee huisjes ''"gelegen aen die Tichelport bij die vollmuelen"''.<ref>{{aut|Frans Hermans e.a}} 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' blz 103, noot 502-503 {{ISBN|9040719926}}</ref> De molen was een [[korenmolen]], die tevens werd gebruikt als [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolen]] om het grachtwater van de [[Cedronsbeek (Venlo)|Cedronsbeek]] richting [[Maas]] te vervoeren. | |||
== | == Huidige situatie == | ||
Het straatje maakt sinds 2011 onderdeel uit van de [[Maasboulevard (Venlo)|Maasboulevard]]. | |||
In de huidige situatie geldt het straatje als bedrijfsstraatje, waar bedrijfsauto's mogen parkeren in een verder nagenoeg autovrije binnenstad.<ref name="GasserviceVenlo" /> | |||
Op 3 januari 2023 vond er een uitspraak plaats van het Hof Arnhem-Leeuwarden over het parkeren op een parkeerplaats voor vergunninghouders, zonder vergunning voor de betreffende auto. De overtreding vond exact drie jaar eerder plaats op 3 januari 2020, op de Italiëplaats te Venlo.<ref>[https://www.navigator.nl/document/id71b464f64c20456697e6696300d119cc/ecli-nl-gharl-2023-39-hof-arnhem-leeuwarden-03-01-2023-nr-wahv-200-303-640-01 Hof Arnhem-Leeuwarden, 03-01-2023, nr. Wahv 200.303.640/01, Uitspraak 03‑01‑2023]. [https://web.archive.org/web/20230809184923/https://www.navigator.nl/document/id71b464f64c20456697e6696300d119cc/ecli-nl-gharl-2023-39-hof-arnhem-leeuwarden-03-01-2023-nr-wahv-200-303-640-01 Gearchiveerd] op 9 augustus 2023.</ref> | |||
{{Appendix|2= | {{Appendix|2= | ||
'''Noot''' | |||
* {{Bronvermelding Nederlandstalige Wikipedia|titel=Klein Italië|oldid=64446175}} | |||
----- | |||
'''Bronnen''' | |||
* {{aut|Paul Seelen}} (2019), ''Een kijkje in 't Hetje'' | * {{aut|Paul Seelen}} (2019), ''Een kijkje in 't Hetje'' | ||
* {{aut|Henri Uyttenbroeck}} 1914: ''Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo, deel IV: De straten van Venlo'', p. 9 (Italiëmolen) | * {{aut|Henri Uyttenbroeck}} 1914: ''Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo, deel IV: De straten van Venlo'', p. 9 (Italiëmolen) | ||
* {{aut|Jan Verzijl}} (1942) ''De Italiemolen te Venlo en de familie Verzijl'' in ''De Maasgouw 62'' blz. 87-91 | |||
* {{aut|Frans Hermans e.a}} 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' (Italiëmolen) {{ISBN|9040719926}} | |||
* [https://collecties.venlo.nl/zoeken/groep=Beelddocumenten/Vrij_zoeken=itali%C3%ABplaats/aantalpp=12/?nav_id=0-0 Overzicht van afbeeldingen in de beeldbank van het Gemeentearchief Venlo, met vermelding van de Italiëplaats] | * [https://collecties.venlo.nl/zoeken/groep=Beelddocumenten/Vrij_zoeken=itali%C3%ABplaats/aantalpp=12/?nav_id=0-0 Overzicht van afbeeldingen in de beeldbank van het Gemeentearchief Venlo, met vermelding van de Italiëplaats] | ||
* | * [https://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=13235 Molendatabase, Italiëmolen] | ||
* | * [https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/51043080/onvrede-over-parkeertarieven-binnenstad Omroep Venlo: Onvrede over parkeertarieven binnenstad] | ||
* [https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/paul-seelen-schrijft-boek-over-t-hetje Omroep Venlo: Paul Seelen schrijft boek over 't Hetje] | |||
----- | ----- | ||
{{References}}}} | '''Referenties''' | ||
{{authority control|TYPE=|Wikidata=Q2115863}} | {{References}} | ||
}} | |||
{{authority control|TYPE=g|Wikidata=Q2115863}} | |||
{{Navigatie straten historische binnenstad Venlo}} | {{Navigatie straten historische binnenstad Venlo}} | ||
{{Coor title dms|51|22|5.1|N|6|9|59.3|E|scale:195_type:landmark_region: | {{Coor title dms|51|22|5.1|N|6|9|59.3|E|scale:195_type:landmark_region:NL}} | ||
[[Categorie:Straat in Venlo binnenstad]] | [[Categorie:Straat in Venlo binnenstad]] | ||
[[Categorie:Geschiedenis van Venlo]] | [[Categorie:Geschiedenis van Venlo]] | ||
Huidige versie van 16 aug 2023 om 15:26
Italiëplaats | ||
Achterzijde van de Infanteriekazerne, ter hoogte van de latere Italiëplaats | ||
Achterzijde van de Infanteriekazerne, ter hoogte van de latere Italiëplaats | ||
Geografische informatie | ||
Locatie | Klein Italië, Venlo-centrum | |
Begin | Romerstraat | |
Lengte | 30 m | |
Algemene informatie | ||
Aangelegd in | <1732-1733 | |
Genoemd naar | Klein Italië/Italiëmolen | |
Bestrating | klinkers | |
Opvallende gebouwen | Het straatje is een van de slechts 4 straten in de Venlose binnenstad waar parkeren voor bedrijfswagens is toegestaan[1] |
De Italiëplaats is een doodlopende straat in het binnenstadskwadrant Klein Italië in de Nederlandse stad Venlo.
Ligging
De straat loopt van de Romerstraat in zuidoostelijke richting. De straat wordt voornamelijk gebruikt als laad- en losplaats voor de winkels aan de Prinsessesingel, de Kwartelenmarkt en het Flujasplein, maar er liggen ook enkele woningen.
Naamsherkomst
De naamsherkomst is niet geheel duidelijk, maar straat, molen en wijk zijn etymologisch gezien wel nauw met elkaar verbonden. Voor dit gedeelte van het vroegere havengebied werd steevast de naam Italië gebruikt. Hieraan ontleende de molen van Verzijl, alsmede de stadswijk, zijn naam.[2][3] De straatnaam is waarschijnlijk een verwijzing naar een van deze twee.
Geschiedenis
De straat lag tot 1939 in de inmiddels afgebroken volksbuurt 't Hetje,[4][5] maar is na de sloop weer opnieuw aangelegd.
Wanneer de straat oorspronkelijk is aangelegd, is niet duidelijk. In 1648 is in de omgeving van de Tegelpoort, waar de Italiëplaats lag, sprake van "armenhuizen" en in 1675 van een "armenschuer".[6] In 1703 werden onder meer bij de Tegelpoort paardenstallen gebouwd.[7]
Uyttenbroeck spreekt in zijn Straten te Venlo van een straatje "Achter de Kazerne" die in de volksmond "Achter de Brakken" werd genoemd. De kazerne, gewoonlijk de Infanteriekazerne genoemd, werd in 1732-1733 aangelegd. Mogelijk stamt de naam "Achter de Kazerne" uit die tijd. Met de (infanterie)kazerne werd een tweetal gebouwen bedoeld, het Groot Blok aan de toenmalige Brugstraat (nu Prinsessesingel geheten) en het Klein Blok aan de Vleesstraat - dit gedeelte heet sinds 2014 het Flujasplein. De naam van het straatje (Achter de Kazerne/Achter de Brakken) is destijds niet vastgesteld door de gemeente, maar door de bevolking zo genoemd.[8] Uyttenbroeck verwijst daarbij naar het Gemeenteblad nr. 367 van mei 1912. In 1914 had het straatje dus nog geen officiële naam (in de jaren ervoor schreef Uyttenbroeck zijn Straten te Venlo). Later is deze naam veranderd in Italiëplaats.
In 1913 werd aan de westzijde van de Maas de nieuwe Frederik Henderikkazerne in gebruik genomen, waardoor de infanteriekazerne in de binnenstad overbodig werd. In de jaren daarna werden het Groot Blok en het Klein Blok afgebroken, terwijl het straatje bleef bestaan. Wellicht stamt de huidige naam van het straatje uit die tijd.
Sloppenwijk
In 1916 was er sprake van woningnood op de Italiëplaats, waardoor te kleine woningen door een te groot aantal bewoners werd bewoond.[9] In de jaren 30 van de 20e eeuw was de Italiëplaats, samen met omliggende straten, vervallen tot een sloppenwijk.[10] De straat werd zelfs bestempeld als de armoedigste van de hele buurt.[11] In 1938-1939 werd de straat gesloopt en herbouwd.[12][13]
De molen
Duidelijk is wel dat de Italiëmolen ofwel van vóór 1523, of wel van vóór 1349 stamt, aangezien zij in de Stadsrekeningen van 1349-1350 en die van 1523 wordt vermeld. Daar staat geschreven: "iuxta molam domini Gerardi de Bucholt iuxta Tilgelreporten" (1349-1350), en een plaats waar een volmolen "plach te staen"(...)twee huisjes "gelegen aen die Tichelport bij die vollmuelen".[14] De molen was een korenmolen, die tevens werd gebruikt als watermolen om het grachtwater van de Cedronsbeek richting Maas te vervoeren.
Huidige situatie
Het straatje maakt sinds 2011 onderdeel uit van de Maasboulevard.
In de huidige situatie geldt het straatje als bedrijfsstraatje, waar bedrijfsauto's mogen parkeren in een verder nagenoeg autovrije binnenstad.[1]
Op 3 januari 2023 vond er een uitspraak plaats van het Hof Arnhem-Leeuwarden over het parkeren op een parkeerplaats voor vergunninghouders, zonder vergunning voor de betreffende auto. De overtreding vond exact drie jaar eerder plaats op 3 januari 2020, op de Italiëplaats te Venlo.[15]
Bronnen, noten en/of referenties
Noot Bronnen
Referenties
|
Straten historische binnenstad Venlo |
---|