Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Gabriël Prinsenberg: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gabriël Prinsenberg&oldid=64576413 -1- Luwteenstorm 26 jun 2023)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gabri%C3%ABl_Prinsenberg&oldid=64967044 6 aug 2023 ‎ Kleon3 Luwteenstorm)
 
(5 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
== Gabriël Prinsenberg -Pionier ==
{{Infobox persoon
Gabriël Joseph Antonius Prinsenberg–  pionier van de biografische hulpverlening - is een Nederlandse sociaal agoog, biografisch counselor en auteur. Hij ontwikkelde    een ondersteunende werkwijze voor de psychosociale zorg en hulpverlening, biografisch werken als methode voor sociaal therapeutische beroepen.
| naam          = Gabriël Prinsenberg
 
| afbeelding    = Gabriël Prinsenberg.jpg
== Referenties ==
| onderschrift  =
{{Infobox persoon
| geboorteplaats = [[Gouda]]
| naam                  = Gabriël Prinsenberg
| geboortedatum  = [[2 augustus]] [[1932]]
| geboorteplaats        = Gouda
| nationaliteit  = {{NL}}
| beroep               = Docent, trainer, counselor
| beroep         = [[docent]], trainer, [[Counseling|counselor]], [[Schrijver|auteur]]
| bekendvan             = Pionier
| bekendvan     = ''Biografisch leren en werken. Het levensverhaal in kaart brengen''
| geboortedatum        = 2 augustus 1932
}}
}}


== levensloop ==
'''Gabriël Joseph Antonius Prinsenberg''' ([[Gouda]], [[1932]]) is een [[Nederland]]se [[Sociale agogiek|sociaal agoog]], [[Counseling|counselor]], [[docent]] en [[Schrijver|auteur]]. Hij werkt deels vanuit een [[Antroposofie|antroposofische]] invalshoek.<ref>{{Citeer web |url=https://rolandwiese.com/tag/gabriel-prinsenberg/ |achternaam=Wiese |voornaam=Roland |titel=Gabriel Prinsenberg: Lebendige Biographiearbeit |datum=2021-07-27 |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=rolandwiese.com |taal=de-DE}}</ref> Binnen die kring – maar ook daarbuiten – wordt hij gezien als een van de pioniers van de 'biografische hulpverlening', een methode die het [[levensverhaal]] van de cliënt bij de [[psychosociale hulpverlening]] centraal stelt.<ref name="Vlaander">{{aut|Jacoline Vlaander}}, [https://www.biografieberoep.nl/local/userfiles/sweet_uploads/publicaties/2002_Jacoline_Vlaander.pdf 'Beroep: het leven in gesprek brengen'], in: ''Motief. Antroposofie in Nederland'', juni 2002, pp. 2-3 (online paginering).</ref><ref>{{aut|Leo Beth}}, [https://biografiek.nl/files/Biografica1910-2009.pdf 'De herkomst of levensloop van het vak biografiek'], lezing gehouden op 29 maart 2009, online tekst op ''biografiek.nl'', pp. 3-4.</ref> Prinsenberg schreef meerdere boeken over dit onderwerp, waarvan er enkele vertaald zijn in het Duits.
In [[Gouda]] ''geboren en getogen'' begon hij zijn leven met een moeizame jeugd. Hij verloor zijn moeder toen hij drie jaar was en zijn vader op zestienjarige leeftijd. Hij moest als kind drie jaar kuren en maakte de Tweede Wereldoorlog mee met veel schooluitval, inclusief de hongerwinter. Zijn verblijf in Zwitserland, dat vlak na de oorlog door het Rode Kruis voor longpatiëntjes werd mogelijk gemaakt, heeft grote indruk op hem gemaakt. Nadat zijn vader was gestorven woonde hij samen met zijn stiefmoeder. Hij onderbrak zijn schoolopleiding en werkte enige jaren als plateelschilder- fabrieksarbeider in Gouda voor hun beiden levensonderhoud.Via een intensieve, eerst een autodida''c''tische en later ook een brede professionele scholing werd hij via sociaalpedagogisch hulpverlener, maatschappelijk werker en groepspsychtherapeut HBO-  methodiekdocent, biografisch hulpverlener, workshopleider en auteur.                                                    


Nadat hij een tiental jaren had gewerkt in de kinderbescherming in Zeist en Rotterdam en een aantal jaren in het buurt -en clubhuiswerk  in de Haagse Schildersbuurt, de Amsterdamse Jordaan en de binnenstad van Haarlem, werd hij maatschappelijk werker en schoolde zich verder in social casework en groepspsychotherapie
== Levensloop ==
Geboren en getogen in Gouda, begon Prinsenberg zijn leven met een moeizame jeugd. Hij verloor zijn moeder toen hij drie jaar oud was, moest als kind drie jaar kuren in een [[tuberculose]]-instelling en maakte tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] de [[hongerwinter]] mee. Dank zij een actie van het [[Het Nederlandse Rode Kruis|Nederlandse Rode Kruis]] kon hij na de oorlog, samen met duizenden andere longpatiëntjes, drie maanden naar [[Zwitserland]] om daar aan te sterken.<ref>{{de}} {{Aut|Dina Sambar}}, 'Als Kriegskind in Nunnningen aufgepäppelt. Der Holländer Gabriël Prinsenberg erinnert sich an drei denkwürdige Monate in der Schweiz', in: ''Basler Zeitung'', 29 november 2015, pag. 21 ([https://www.bazonline.ch/zeitungsarchiv-930530868737 online tekst] op ''bazonline.ch'', zoekterm 'Prinsenberg', geraadpleegd op 5 augustus 2023).</ref>{{Refn|group=noot|In totaal kregen enkele tienduizenden Nederlandse kinderen, verzwakt en getraumatiseerd door de oorlog en de hongerwinter, de kans om in Engeland, Zwitserland en andere Europese landen aan te sterken.<ref>[https://nos.nl/75jaarbevrijding/bericht/2334673-duizenden-kinderen-naar-zwitserland 'Duizenden kinderen naar Zwitserland'] (75 jaar bevrijding), op ''nos.nl'', geraadpleegd op 2 augustus 2023.</ref>}} Zijn vader overleed toen hij 16 jaar oud was, waarna hij achterbleef met zijn stiefmoeder. Om in het levensonderhoud te voorzien onderbrak hij zijn schoolopleiding en werkte enige jaren als [[plateelschilder]] bij de [[Van der Want|aardewerkfabriek Regina]] te Gouda. Mede door de ervaringen in zijn jeugd ontwikkelde hij een interesse in de persoonlijke levensverhalen van mensen ('persoonlijk biografie'). Via een aanvankelijk [[autodidact]]ische en later ook professionele scholing werd hij achtereenvolgens [[Sociaalpedagogische hulpverlening|sociaalpedagogisch hulpverlener]], [[maatschappelijk werk]]er, [[Groepstherapie|groepspsychotherapeut]] en [[methodiek]]docent aan [[Hogeschool De Horst]] te [[Driebergen]], en daarna docent, supervisor en trainer aan de Voortgezette Opleiding voor Sociale Beroepen in [[Amsterdam]].<ref name="swpbook">[https://www.swpbook.com/auteur/72/gabriel-prinsenberg 'Gabriël Prinsenberg'], op ''swpbook.com'', geraadpleegd op 3 augustus 2023.</ref>


== maatschappelijke activiteiten ==
== Werk ==
Hij was vele jaren verbonden als methodiekdocent aan Hogeschool de Horst te Driebergen (1970-1994) en ook als docent, supervisor en trainer aan de Voortgezette Opleiding voor Sociale Beroepen in Amsterdam. Hij werkte daarnaast ook in de geestelijke gezondheidszorg.
Prinsenberg is vooral bekend vanwege zijn belangrijke werk op het gebied van de [[Biografiek|biografische]] hulpverlening.{{Refn|group=noot|Van de agogen en pedagogen die in Nederland 'biografisch' te werk gingen/gaan en daarin een pioniersrol hebben vervuld, kunnen genoemd worden: [[Bernard Lievegoed]], Rinke Visser, Don Dugger, Josien de Vries, Lili Chavannes, Leen en Eva Mees, Aalt van den Berg en Ate Koopmans. Prinsenberg vervulde die rol echter specifiek op het gebied van de hulpverlening.<ref name="Beth3">Beth (2009), ''ibid.'', p. 3.</ref>}} [[Biografiek|Biografische hulpverlening]] is een [[Agogiek (wetenschap)|agogische]] werkwijze waarbij het [[levensverhaal]] van de cliënt met een specifieke hulpvraag centraal staat. De focus ligt op het verkennen van lief en leed dat het leven van een persoon richting heeft gegeven en op welke wijze men daarmee is omgegaan. Biografische hulpverlening helpt de cliënt te begrijpen hoe bepaalde belevenissen uit het verleden nog steeds invloed hebben op het huidige leven en hoe deze kunnen worden verwerkt. Net als bij [[psychotherapie]] is het doel om mensen te helpen bij het omgaan met mentale klachten, zoals depressie, angst, traumatische ervaringen en verslaving, naast het meer algemene doel van [[persoonlijke ontwikkeling]].


Sinds de jaren tachtig zette hij zich intensief in het ''biografisch leren en werken'' als een methode voor onderwijs, vormingswerk en hulpverlening te introduceren. Door de keuze van een creatieve aanpak – zoals autobiografisch vertellen en schrijven, beeldend werken, spel en drama - wordt de dynamiek van het levensverhaal beter zichtbaar.
Als jeugdige hulpverlener was Prinsenberg zich al bewust van het belang van de wederwaardigheden tijdens de levensloop en de invloed daarvan op de [[persoonlijkheid]]. Op de opleiding voor [[maatschappelijk werk]] en andere agogische opleidingen werd hieraan weinig aandacht gegeven.{{Bron?}} Tijdens zijn werk als beginnend maatschappelijk werker werden biografische thema's in toenemende mate een steun om mensen te helpen met hun hulpvraag. Begin jaren tachtig verdiepte hij zich in het werk van professor Lievegoed, indertijd een bekend antroposofisch psychiater en organisatiedeskundige, en een van de eersten die het belang inzag van een meer psychologische, [[Holisme|holistische]] benadering van de menselijke levensloop.<ref>Beth (2009), ''ibid.'', p. 2.</ref>{{Refn|group=noot|Naast het gedachtegoed van Lievegoed waren belangrijke inspiratiebronnen voor Prinsenberg: [[Wilhelm Dilthey]], [[Charlotte Bühler]], [[Carl Gustav Jung]], [[Viktor Frankl]], [[Romano Guardini]] en de [[humanistische psychologie]].{{Bron?}} Prinsenberg ontwikkelde zich tot biografisch hulpverlener, waarbij met name het [[Groepsdynamica|groepsdynamische]] element en later, met zijn partner Olga Bohnsack, ook het kunstzinnige aspect werd benadrukt.<ref name="Beth3" /> Vanuit zijn [[counseling]]-praktijk ontwikkelde hij een eigen methode, waarbij de cliënt werd aangemoedigd om het eigen levensverhaal te vertellen. Zijn ervaringen uit de praktijk resulteerden in 1992 in de publicatie ''De tocht door het labyrint. Biografisch werken als methode voor sociale beroepen'' en in 2005 in ''Biografisch werken en leren. Het levensverhaal in kaart brengen''.<ref name="Vlaander" />


Hij deed dat op de eerder genoemde Hogeschool de Horst, de Voortgezette Opleiding en tevens aan de Hochschule für Künste im Sozialen te Ottersberg bij Bremen (D) waar hij twintig jaar als vast gastdocent werkzaam was. Bij opleidingen voor kunstzinnige therapie in Zeist en Antwerpen gaf hij veelvuldig gastlessen. Daarnaast heeft hij – ook in samenwerking met beeldend kunstenaar Olga Bohnsack – in velerlei conferentieoorden als docent en trainer bij zorginstituten in Nederland, België, Frankrijk, Bulgarije en vooral in Duitsland in diverse variaties biografie-seminars en een veertiental jaren meerjarige opleidingen in biografisch werken gegeven. Tijdens de eerste twee decennia van deze eeuw gaf hij cursussen als HOVO docent (hogere opleiding voor ouderen) bij de Universiteit van Utrecht en de Hogeschool van Utrecht – Amersfoort en was hij workshopleider. Vanuit het Instituut Labyrint voor Biografie en Kunstwerd een leerroute ontwikkeld waarbinnen modulen werden aangeboden met betrekking tot coachen in levensloop, levensverhaal en loopbaan zowel voor groepen als individuele deelnemers. Hij publiceerde verschillende boeken over deze thematiek.
Met enkele collega's richtte hij een [[beroepsvereniging]] op voor psychosociale hulpverleners vanuit de antroposofie.{{Refn|group=noot|De Beroepsvereniging Psychosociale Hulpverleners Antroposofie (BPHA) is in 2023 gefuseerd met de Neder­landse Verenig­ing ter bevorder­ing van Antro­posofis­che Psy­chother­a­pie (NVAP) en heet sindsdien Nederlandse Vereniging ter bevordering van Antroposofische Gespreks- en Psychotherapie (NVAGP).<!--betrokken bij oprichting beroepsverenging vanuit de anthroposofie veranderd in pschosociale hulpverleners vanuit de anthroposfie welke later over ging in beroepsvereniging hulpverleners Anthroposofie --><ref>[https://bpha.nl 'BPHA wordt per 1 juni 2023 de NVAGP'], op ''bpha.nl'', geraadpleegd op 3 augustus 2023.</ref>}} Hij begon een tijdschrift voor deze doelgroep, dat later een vervolg kreeg in de nog bestaande, als emailnieuwsbrief verzonden periodiek ''BioGraphein''.<ref>Zie [http://biographein.blogspot.com biographein.blogspot.com], geraadpleegd op 3 augustus 2023.</ref> Prinsenberg was betrokken bij de oprichting van de opleiding voor psychosociale hulpverlening De Kleine Prins in Den Haag.{{Bron?|Geen onafhankelijke bron voor te vinden.}}{{Refn|group=noot|Spilfiguur bij De Kleine Prins was Cornelie Hermans.<ref name="Beth3" /> De opleiding ging later op in de opleiding [[vaktherapie]] aan de [[Hogeschool Leiden]].{{Bron?}} Samen met zijn levenspartner en beeldend kunstenaar Olga Bohnsack richtte hij het Instituut Labyrint voor Biografie en Kunst op, dat trainingen en seminars bij zorginstituten in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Bulgarije verzorgde.<ref name="swpbook" /> Daarnaast gaf hij gastcolleges aan opleidingen in binnen- en buitenland, onder andere aan de Hochschule für Künste im Sozialen te [[Otterberg]] (bij [[Bremen (stad)|Bremen]]). Gedurende de eerste twee decennia van de 21e eeuw gaf hij cursussen als [[Hoger onderwijs voor ouderen|HOVO]]-docent (hogere opleiding voor ouderen) bij de [[Universiteit Utrecht]] en de [[Hogeschool Utrecht]]–Amersfoort.<ref>[https://www.swpbook.com/boek/2227/biografisch-leren-en-werken 'Biografisch leren en werken'], op ''swpbook.com'', geraadpleegd op 3 augustus 2023.</ref>


== Biografisch leren en werken   '''''                                                                                                               ''''' ==
Naast het redigeren van een eigen periodiek en bijdragen aan diverse tijdschriften<ref>{{Citeer web |url=https://www.sociaaldigitaal.nl/bladeren?q=prinsenberg |titel=Sociaal Digitaal |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=www.sociaaldigitaal.nl}}</ref> schreef Prinsenberg meerdere boeken over het vak biografische hulpverlening.<ref>{{Citeer web |url=https://biografiek.nl/over-biografiek/publicaties |titel=Literatuur over biografiek - Biografiek |bezochtdatum=2023-08-01 |werk=biografiek.nl}}</ref><ref name="Van Daele">{{aut|Henk Van Daele}}, [https://wijook.be/wp-content/uploads/2018/01/In-de-middag-van-het-leven.pdf 'In de middag van het leven. Over het belang van het levensverhaal voor de derde leeftijd' (boekbespreking)], op ''wijook.be'', geraadpleegd op 2 augustus 2023.</ref><ref>{{aut|Ineke van den Berg en Yvonne van Holsteijn}}, [https://www.stroom-coaching.nl/upload/files/CompleteLoopbaanboekBW.pdf 'Biografisch werken. Terugkijken om vooruit te komen'], in: ''Het complete loopbaanboek'', p. 81.</ref><ref>[https://opst-opleidingen.nl/wp-content/uploads/2019/09/OPST-Studiegids-2020-2022-v25919.pdf ''Post hbo-opleiding Psychosomatisch Oefentherapeut OPST,  Studiegids 2020/2022''], p. 13.</ref><ref>{{aut|Erik Vanhee}}, [https://creatiefschrijven.fra1.digitaloceanspaces.com/files/GNHw6uSvWxkALcq2boFYFHvIS3MSwYXCVCOiaNzY.pdf ''Schrijven met dubbel zicht''], p. 36. Guido Vereecke, Antwerpen.</ref> Hij was de eerste auteur die in 1992 met ''De tocht door het laybyrint'' een methodiekboek schreef over dit onderwerp. Ina Brouwer schreef een uitgebreide recensie in het ''Tijdschrift voor geestelijk werk''.<ref>{{aut|Ina Brouwer}}, [https://www.uvh.nl/uvh.nl/up/ZyhszmbKusB_Praktische_Humanistiek_september_1993.pdf 'De normatieve kwaliteit van biografisch werken' (boekbespreking)], in: ''Praktische humanistiek. Tijdschrift voor geestelijk werk'', nr. 9, september 1993, pp. 28-34.</ref> Dit boek werd ook uitgegeven in België, Duitsland en Zwitserland.<ref>{{Citeer web |url=https://oratio-verlag.ch/der-weg-durch-das-labyrinth.html |titel=Der Weg durch das Labyrinth - Oratio Verlag |achternaam=Prinsenberg |voornaam=Gabriël |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=oratio-verlag.ch |taal=de-DE}}</ref> In 2014 verscheen ''In de middag van het leven'', over het ouder worden en het zoveel mogelijk betrekken van ouderen in het leven van alledag.<ref name="Van Daele" /><ref>{{Citeer web |url=https://www.swpbook.com/auteur/72/gabriel-prinsenberg |titel=Gabriël Prinsenberg - Uitgeverij SWP |bezochtdatum=2023-08-02 |werk=www.swpbook.com}}</ref><ref>{{aut|José Fransen}}, [https://data.swpportal.com/upload/images/recensie_in_de_middag.pdf 'Over het belang van levensverhalen' (recensie)], op ''data.swpportal.com''.</ref> Zijn publicatie ''Biografisch leren en werken. Het levensverhaal in kaart brengen'' – waarvan in 2020 de vierde, herziene druk verscheen – kan gezien worden als een [[handboek]] voor deze methode. Prinsenberg werd tevens gevraagd als gastauteur voor publicaties van anderen over dit onderwerp.
Biografisch werken is een paraplubegrip voor een methodiek die in de laatste decennia in allerlei varianten voor even zovele doelstellingen is ingeburgerd. Deze werkwijze kan dus binnen diverse psychosociale disciplines worden toegepast. We komen deze werkwijze tegen onder diverse namen zoals biografische hulpverlening, biografische consultatie, biografiecounseling, biografiek, levensloopkunde, autobiografische reflexiviteit, narratief werken en binnen het grote aanbod van coaching onder de namen personal – en life-coaching. De werkgebieden waarbinnen deze methodiek wordt aangewend zijn psychosociale – en creatief-therapeutische beroepen, het onderwijs en het vormingswerk. Binnen het domein personeel en organisatie zijn de thema’s levensloop en loopbaan, in het kader van loopbaanbegeleiding, carrièreplanning, maar ook bij outplacement en re-integratie, belangrijke onderwerpen. Door een toenemende belangstelling voor leeftijdsbewust personeelsbeleid verdiepen werkers in deze sector zich steeds meer in kennis en vaardigheden rond levensloopthema’s. De geestelijke verzorging kent al een lange tradities in het omgaan met het levensverhaal en de persoonlijke interpretatie daarvan, vooral bij lief en leed. Voor pastores en geestelijk werkers heeft het levensverhaal als thema een hoge prioriteit.


=== '''''Biografische hulpverlening                                                                                                                  ''''' ===
== Bibliografie ==
Biografische hulpverlening is een specifieke agogische werkwijze waarbij de focus ligt op het verkennen van de levensloop van een persoon en de manier waarop iemand zich heeft ontwikkeld. Het is een methodiek, die gebruik maakt van het narratieve interview, met gestructureerde verhalen over persoonlijke gebeurtenissen waarin ervaringen, belemmeringen, stagnaties en mogelijke oplossingen worden besproken. Biografische hulpverlening kan ook helpen om te begrijpen hoe bepaalde belevenissen uit het verleden nog steeds invloed hebben op het huidige leven en hoe deze kunnen worden verwerkt.
* 1984 ''Inspannen voor ontspanning. Werkboek voor hulpverlening bij spanningsproblemen''. Uitgeverij Samsom, Alphen aan den Rijn/Brussel
* 1992 ''De tocht door het labyrint. Biografisch werken als methode voor sociale beroepen.'' Hogeschool de Horst, Driebergen
* 1994 'Levensloop – Levensverhaal – Loopbaan', in: ''Handboek Personeelsbeleid in de school''. Uitgeverij Samsom H.D. Tjeenk Willink, Alphen aan den Rijn
* 1995 'Meer kunst in het helpen. Over de voorwaarden voor kunstzinnig handelen en creativiteit & verbale en non-verbale technieken in de hulpverlening' in: ''Handboek Maatschappelijk Werk''. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
* 1996 ''De tocht door het labyrint. Biografisch werken als begeleiding op de levensweg'', geheel herziene en uitgebreide editie. Uitgeverij Servire, Utrecht
* 1997 {{de}} ''Der Weg durch das Labyrinth. Biographisches Arbeiten. Begleitung auf dem Lebensweg.'' Novalis Verlag, Schaffhausen
* 1998 {{de}} 'Eine andere Art der Familienberatung?', in: ''Seelenpflege, Heilpädagogik und Sozialtherapie''. Dornach
* 1999 {{de}} ''Die Kunst in den helfenden Berufen. Voraussetzungen für das hygienische und therapeutische Gespräch.'' Edition Umkreis Horstedt
* 2003 ''Zin in leven. Persoonlijke verhalen over zingeving'' (i.s.m. andere auteurs). Uitgave Trimbos-Instituut, Utrecht
* 2005 ''Biografisch leren en werken. Het leven in kaart brengen''. Uitgeverij SWP Amsterdam (vierde, herziene druk: 2020)
* 2007 'Verklaar dat eens nader' (hoofdstuk over het biografisch gesprek), in: {{aut|Ernst Bohlmeijer, Lausanne Mies, Gerben Westerhof}} (2007): ''De betekenis van levensverhalen. Theoretische beschouwingen en toepassingen in onderzoek en praktijk''. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
* 2007 'Biografisch werken en creativiteit', hoofdstuk in: {{aut|Ina Brouwer, Ine van Emmerik, Hans Alma, Margret van Paassen en Antoinette Scholten}} (2007): ''De stille kracht van transcendentie. Wijsheid in beelden, verhalen en symbolen''. Uitgeverij SWP, Amsterdam. Humanistics University Press.
* 2010 'Het vertellen van levensverhalen', in: ''Counselling Magazine'', nr. 4 (2010). Uitgeverij Kloosterhof, Neer
* 2014 ''In de middag van het leven. Over het belang van het levensverhaal voor de derde leeftijd.'' Uitgeverij SWP, Amsterdam
* 2020: 'Werken aan de eigen biografie', in: ''[[Sozio]]'', nr. 2020-2 (themanummer 'Interventies'). Uitgeverij SWP, Amsterdam<ref>[https://www.sociaaldigitaal.nl/p/werken-aan-de-eigen-biografie/4563 'Werken aan de eigen biografie'], op ''sociaaldigitaal.nl'', geraadpleegd op 3 augustus 2023.</ref>


=== '''''Biografische hulpverlening versus psychotherapie                                                                              ''''' ===
{{Appendix||2=
Biografische hulpverlening en – therapie zijn twee verschillende benaderingen om mensen te helpen bij persoonlijke groei en ontwikkeling. Hoewel er bij beide benaderingen overlappingen zijn en enige gelijkenissen vertonen, zijn er ook belangrijke verschillen.
;Bronnen
 
* [https://www.swpbook.com/auteur/72/gabriel-prinsenberg Gabriël Prinsenberg] op website uitgeverij SWP
Biografische hulpverlening is een aanpak waarbij het accent vooral ligt op het onderzoeken van iemands levensverhaal, hoe belangrijke belevenissen het huidig functioneren hebben beïnvloed en welke mogelijkheden er zijn de ervaren stagnaties te overwinnen.
----
 
;Voetnoten
Psychotherapie, daarentegen, is een bredere term die verschillende benaderingen omvat om mensen te helpen bij het aanpakken van emotionele of psychische problemen. Deze therapie kan verschillende vormen aannemen, waaronder cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie (relatie - en gezinstherapie), narratieve therapie e.d. Het doel van ervan is om mensen te helpen bij het omgaan met mentale klachten, zoals depressie, angst, traumatische ervaringen en verslaving.
{{References|group=noot}}
 
----
Het ''Biografisch leren en werken'' als methode is goed te integreren binnen de diverse doelstellingen van sociaalagogische en psychotherapeutische beroepen.
;Verwijzingen
 
{{References}}
== '''''Publicaties''                                                                                                                                            ''' ==
}}
''' '''* ''Inspannen voor ontspanning. Werkboek voor hulpverlening bij spanningsproblemen''. Uitgeverij Samsom, Alphen aan den Rijn/Brussel 1984.
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q121133105}}
 
<nowiki>*</nowiki> ''De tocht door het labyrint. Biografisch werken als methode voor sociale beroepen.'' Hogeschool de Horst, Driebergen 1992.
 
<nowiki>*</nowiki> ''Levensloop –Levensverhaal –Loopbaan'', in: Handboek Personeelsbeleid in de school. Uitgeverij Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1994.
 
<nowiki>*</nowiki> ''Meer kunst in het helpen. Over de voorwaarden voor kunstzinnig handelen en creativiteit'' – ''verbale en non-verbale technieken in de hulpverlening'' in: Handboek Maatschappelijk Werk. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten 1995.
 
<nowiki>*</nowiki> ''De tocht door het labyrint. Biografisch werken als begeleiding op de levensweg'', geheel herziene en uitgebreide editie. Uitgeverij Servire Utrecht 1996.
 
<nowiki>*</nowiki> ''Der Weg durch das Labyrinth. Biographisches Arbeiten. Begleitung auf dem Lebensweg.'' Novalis Verlag Schaffhausen CH 1997.
 
<nowiki>*</nowiki> ''Eine andere Art der Familienberatung?'' in: Seelenpflege, Heilpädagogik und Sozialtherapie. Dornach CH 1998
 
<nowiki>*</nowiki> ''Die Kunst in den helfenden Berufen. Voraussetzungen für das hygienische und therapeutische Gespräch.'' Edition Umkreis Horstedt D 1999.
 
<nowiki>*</nowiki> ''Biografisch leren en werken, het leven in kaart brengen''. Uitgeverij SWP Amsterdam 2005, vierde druk 2020. www.swpbook.com/2227
 
<nowiki>*</nowiki> ''Het vertellen van levensverhalen'' in: Counselling Magazine nr.4. 2010 Uitgeverij Kloosterhof Neer.
 
<nowiki>*</nowiki> ''In de middag van het leven. Over het belang van het levensverhaal voor de derde leeftijd.'' 2014. Uitgeverij SWP Amsterdam.                                                                                                    
 
== '''''Auteursbijdrage in andere boeken  ''                                                                                                          ''' ==
<nowiki>*</nowiki>''Zin in leven. Persoonlijke verhalen over zingeving.'' Uitgave Trimbos -Instituut Utrecht 2003.
 
<nowiki>*</nowiki> ''De betekenis van levensverhalen. Theoretische beschouwingen en toepassingen in onderzoek en praktijk.'' Ernst Bohlmeijer, Lausanne Mies, Gerben Westerhof. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten 2007. Hoofdstuk ‘Verklaar dat een nader’. Het biografisch gesprek.
 
<nowiki>*</nowiki> ''De stille kracht van transcendentie. Wijsheid in beelden, verhalen en symbolen.'' Onder redactie van Ina Brouwer, Ine van Emmerik, Hans Alma, Margret van Paassen en Antoinette Scholten. Uitgeverij SWP Amsterdam 2007. Humanistics University Press. Hoofdstuk ‘Biografisch werken en creativiteit’.
 
== '''''Externe links                                                                                                              ''''' ==
''www.swpbook.com/2227                                                                                                  ''
 
''www.50pluswereld.nl (zie bij zoeken: prinsenberg)                                                                ''
 
''www.olgabohnsack.nl  ''


== Referenties ==
{{DEFAULTSORT:Prinsenberg, Gabriël}}
[[Categorie:Psychotherapeut]]
[[Categorie:Nederlands hulpverlener]]
[[Categorie:Nederlands antroposoof]]

Huidige versie van 8 aug 2023 om 04:42

Gabriël Prinsenberg
Bestand:Gabriël Prinsenberg.jpg
Geboren 2 augustus 1932, Gouda
Nationaliteit Vlag van Nederland Nederland
Bekend van Biografisch leren en werken. Het levensverhaal in kaart brengen
Beroep docent, trainer, counselor, auteur
rel=nofollow

Gabriël Joseph Antonius Prinsenberg (Gouda, 1932) is een Nederlandse sociaal agoog, counselor, docent en auteur. Hij werkt deels vanuit een antroposofische invalshoek.[1] Binnen die kring – maar ook daarbuiten – wordt hij gezien als een van de pioniers van de 'biografische hulpverlening', een methode die het levensverhaal van de cliënt bij de psychosociale hulpverlening centraal stelt.[2][3] Prinsenberg schreef meerdere boeken over dit onderwerp, waarvan er enkele vertaald zijn in het Duits.

Levensloop

Geboren en getogen in Gouda, begon Prinsenberg zijn leven met een moeizame jeugd. Hij verloor zijn moeder toen hij drie jaar oud was, moest als kind drie jaar kuren in een tuberculose-instelling en maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog de hongerwinter mee. Dank zij een actie van het Nederlandse Rode Kruis kon hij na de oorlog, samen met duizenden andere longpatiëntjes, drie maanden naar Zwitserland om daar aan te sterken.[4][noot 1] Zijn vader overleed toen hij 16 jaar oud was, waarna hij achterbleef met zijn stiefmoeder. Om in het levensonderhoud te voorzien onderbrak hij zijn schoolopleiding en werkte enige jaren als plateelschilder bij de aardewerkfabriek Regina te Gouda. Mede door de ervaringen in zijn jeugd ontwikkelde hij een interesse in de persoonlijke levensverhalen van mensen ('persoonlijk biografie'). Via een aanvankelijk autodidactische en later ook professionele scholing werd hij achtereenvolgens sociaalpedagogisch hulpverlener, maatschappelijk werker, groepspsychotherapeut en methodiekdocent aan Hogeschool De Horst te Driebergen, en daarna docent, supervisor en trainer aan de Voortgezette Opleiding voor Sociale Beroepen in Amsterdam.[6]

Werk

Prinsenberg is vooral bekend vanwege zijn belangrijke werk op het gebied van de biografische hulpverlening.[noot 2] Biografische hulpverlening is een agogische werkwijze waarbij het levensverhaal van de cliënt met een specifieke hulpvraag centraal staat. De focus ligt op het verkennen van lief en leed dat het leven van een persoon richting heeft gegeven en op welke wijze men daarmee is omgegaan. Biografische hulpverlening helpt de cliënt te begrijpen hoe bepaalde belevenissen uit het verleden nog steeds invloed hebben op het huidige leven en hoe deze kunnen worden verwerkt. Net als bij psychotherapie is het doel om mensen te helpen bij het omgaan met mentale klachten, zoals depressie, angst, traumatische ervaringen en verslaving, naast het meer algemene doel van persoonlijke ontwikkeling.

Als jeugdige hulpverlener was Prinsenberg zich al bewust van het belang van de wederwaardigheden tijdens de levensloop en de invloed daarvan op de persoonlijkheid. Op de opleiding voor maatschappelijk werk en andere agogische opleidingen werd hieraan weinig aandacht gegeven.[bron?] Tijdens zijn werk als beginnend maatschappelijk werker werden biografische thema's in toenemende mate een steun om mensen te helpen met hun hulpvraag. Begin jaren tachtig verdiepte hij zich in het werk van professor Lievegoed, indertijd een bekend antroposofisch psychiater en organisatiedeskundige, en een van de eersten die het belang inzag van een meer psychologische, holistische benadering van de menselijke levensloop.[8]{{Refn|group=noot|Naast het gedachtegoed van Lievegoed waren belangrijke inspiratiebronnen voor Prinsenberg: Wilhelm Dilthey, Charlotte Bühler, Carl Gustav Jung, Viktor Frankl, Romano Guardini en de humanistische psychologie.[bron?] Prinsenberg ontwikkelde zich tot biografisch hulpverlener, waarbij met name het groepsdynamische element en later, met zijn partner Olga Bohnsack, ook het kunstzinnige aspect werd benadrukt.[7] Vanuit zijn counseling-praktijk ontwikkelde hij een eigen methode, waarbij de cliënt werd aangemoedigd om het eigen levensverhaal te vertellen. Zijn ervaringen uit de praktijk resulteerden in 1992 in de publicatie De tocht door het labyrint. Biografisch werken als methode voor sociale beroepen en in 2005 in Biografisch werken en leren. Het levensverhaal in kaart brengen.[2]

Met enkele collega's richtte hij een beroepsvereniging op voor psychosociale hulpverleners vanuit de antroposofie.[noot 3] Hij begon een tijdschrift voor deze doelgroep, dat later een vervolg kreeg in de nog bestaande, als emailnieuwsbrief verzonden periodiek BioGraphein.[10] Prinsenberg was betrokken bij de oprichting van de opleiding voor psychosociale hulpverlening De Kleine Prins in Den Haag.[bron?]{{Refn|group=noot|Spilfiguur bij De Kleine Prins was Cornelie Hermans.[7] De opleiding ging later op in de opleiding vaktherapie aan de Hogeschool Leiden.[bron?] Samen met zijn levenspartner en beeldend kunstenaar Olga Bohnsack richtte hij het Instituut Labyrint voor Biografie en Kunst op, dat trainingen en seminars bij zorginstituten in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Bulgarije verzorgde.[6] Daarnaast gaf hij gastcolleges aan opleidingen in binnen- en buitenland, onder andere aan de Hochschule für Künste im Sozialen te Otterberg (bij Bremen). Gedurende de eerste twee decennia van de 21e eeuw gaf hij cursussen als HOVO-docent (hogere opleiding voor ouderen) bij de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht–Amersfoort.[11]

Naast het redigeren van een eigen periodiek en bijdragen aan diverse tijdschriften[12] schreef Prinsenberg meerdere boeken over het vak biografische hulpverlening.[13][14][15][16][17] Hij was de eerste auteur die in 1992 met De tocht door het laybyrint een methodiekboek schreef over dit onderwerp. Ina Brouwer schreef een uitgebreide recensie in het Tijdschrift voor geestelijk werk.[18] Dit boek werd ook uitgegeven in België, Duitsland en Zwitserland.[19] In 2014 verscheen In de middag van het leven, over het ouder worden en het zoveel mogelijk betrekken van ouderen in het leven van alledag.[14][20][21] Zijn publicatie Biografisch leren en werken. Het levensverhaal in kaart brengen – waarvan in 2020 de vierde, herziene druk verscheen – kan gezien worden als een handboek voor deze methode. Prinsenberg werd tevens gevraagd als gastauteur voor publicaties van anderen over dit onderwerp.

Bibliografie

  • 1984 Inspannen voor ontspanning. Werkboek voor hulpverlening bij spanningsproblemen. Uitgeverij Samsom, Alphen aan den Rijn/Brussel
  • 1992 De tocht door het labyrint. Biografisch werken als methode voor sociale beroepen. Hogeschool de Horst, Driebergen
  • 1994 'Levensloop – Levensverhaal – Loopbaan', in: Handboek Personeelsbeleid in de school. Uitgeverij Samsom H.D. Tjeenk Willink, Alphen aan den Rijn
  • 1995 'Meer kunst in het helpen. Over de voorwaarden voor kunstzinnig handelen en creativiteit & verbale en non-verbale technieken in de hulpverlening' in: Handboek Maatschappelijk Werk. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
  • 1996 De tocht door het labyrint. Biografisch werken als begeleiding op de levensweg, geheel herziene en uitgebreide editie. Uitgeverij Servire, Utrecht
  • 1997 (de) Der Weg durch das Labyrinth. Biographisches Arbeiten. Begleitung auf dem Lebensweg. Novalis Verlag, Schaffhausen
  • 1998 (de) 'Eine andere Art der Familienberatung?', in: Seelenpflege, Heilpädagogik und Sozialtherapie. Dornach
  • 1999 (de) Die Kunst in den helfenden Berufen. Voraussetzungen für das hygienische und therapeutische Gespräch. Edition Umkreis Horstedt
  • 2003 Zin in leven. Persoonlijke verhalen over zingeving (i.s.m. andere auteurs). Uitgave Trimbos-Instituut, Utrecht
  • 2005 Biografisch leren en werken. Het leven in kaart brengen. Uitgeverij SWP Amsterdam (vierde, herziene druk: 2020)
  • 2007 'Verklaar dat eens nader' (hoofdstuk over het biografisch gesprek), in: Ernst Bohlmeijer, Lausanne Mies, Gerben Westerhof (2007): De betekenis van levensverhalen. Theoretische beschouwingen en toepassingen in onderzoek en praktijk. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
  • 2007 'Biografisch werken en creativiteit', hoofdstuk in: Ina Brouwer, Ine van Emmerik, Hans Alma, Margret van Paassen en Antoinette Scholten (2007): De stille kracht van transcendentie. Wijsheid in beelden, verhalen en symbolen. Uitgeverij SWP, Amsterdam. Humanistics University Press.
  • 2010 'Het vertellen van levensverhalen', in: Counselling Magazine, nr. 4 (2010). Uitgeverij Kloosterhof, Neer
  • 2014 In de middag van het leven. Over het belang van het levensverhaal voor de derde leeftijd. Uitgeverij SWP, Amsterdam
  • 2020: 'Werken aan de eigen biografie', in: Sozio, nr. 2020-2 (themanummer 'Interventies'). Uitgeverij SWP, Amsterdam[22]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen
Voetnoten
  1. º In totaal kregen enkele tienduizenden Nederlandse kinderen, verzwakt en getraumatiseerd door de oorlog en de hongerwinter, de kans om in Engeland, Zwitserland en andere Europese landen aan te sterken.[5]
  2. º Van de agogen en pedagogen die in Nederland 'biografisch' te werk gingen/gaan en daarin een pioniersrol hebben vervuld, kunnen genoemd worden: Bernard Lievegoed, Rinke Visser, Don Dugger, Josien de Vries, Lili Chavannes, Leen en Eva Mees, Aalt van den Berg en Ate Koopmans. Prinsenberg vervulde die rol echter specifiek op het gebied van de hulpverlening.[7]
  3. º De Beroepsvereniging Psychosociale Hulpverleners Antroposofie (BPHA) is in 2023 gefuseerd met de Neder­landse Verenig­ing ter bevorder­ing van Antro­posofis­che Psy­chother­a­pie (NVAP) en heet sindsdien Nederlandse Vereniging ter bevordering van Antroposofische Gespreks- en Psychotherapie (NVAGP).[9]
rel=nofollow
Verwijzingen
  1. º (de-DE) Wiese, Roland. Gabriel Prinsenberg: Lebendige Biographiearbeit. rolandwiese.com (2021-07-27) Geraadpleegd op 2023-08-02
  2. ↑ 2,0 2,1 Jacoline Vlaander, 'Beroep: het leven in gesprek brengen', in: Motief. Antroposofie in Nederland, juni 2002, pp. 2-3 (online paginering).
  3. º Leo Beth, 'De herkomst of levensloop van het vak biografiek', lezing gehouden op 29 maart 2009, online tekst op biografiek.nl, pp. 3-4.
  4. º (de) Dina Sambar, 'Als Kriegskind in Nunnningen aufgepäppelt. Der Holländer Gabriël Prinsenberg erinnert sich an drei denkwürdige Monate in der Schweiz', in: Basler Zeitung, 29 november 2015, pag. 21 (online tekst op bazonline.ch, zoekterm 'Prinsenberg', geraadpleegd op 5 augustus 2023).
  5. º 'Duizenden kinderen naar Zwitserland' (75 jaar bevrijding), op nos.nl, geraadpleegd op 2 augustus 2023.
  6. ↑ 6,0 6,1 'Gabriël Prinsenberg', op swpbook.com, geraadpleegd op 3 augustus 2023.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Beth (2009), ibid., p. 3.
  8. º Beth (2009), ibid., p. 2.
  9. º 'BPHA wordt per 1 juni 2023 de NVAGP', op bpha.nl, geraadpleegd op 3 augustus 2023.
  10. º Zie biographein.blogspot.com, geraadpleegd op 3 augustus 2023.
  11. º 'Biografisch leren en werken', op swpbook.com, geraadpleegd op 3 augustus 2023.
  12. º Sociaal Digitaal. www.sociaaldigitaal.nl Geraadpleegd op 2023-08-02
  13. º Literatuur over biografiek - Biografiek. biografiek.nl Geraadpleegd op 2023-08-01
  14. ↑ 14,0 14,1 Henk Van Daele, 'In de middag van het leven. Over het belang van het levensverhaal voor de derde leeftijd' (boekbespreking), op wijook.be, geraadpleegd op 2 augustus 2023.
  15. º Ineke van den Berg en Yvonne van Holsteijn, 'Biografisch werken. Terugkijken om vooruit te komen', in: Het complete loopbaanboek, p. 81.
  16. º Post hbo-opleiding Psychosomatisch Oefentherapeut OPST, Studiegids 2020/2022, p. 13.
  17. º Erik Vanhee, Schrijven met dubbel zicht, p. 36. Guido Vereecke, Antwerpen.
  18. º Ina Brouwer, 'De normatieve kwaliteit van biografisch werken' (boekbespreking), in: Praktische humanistiek. Tijdschrift voor geestelijk werk, nr. 9, september 1993, pp. 28-34.
  19. º (de-DE) Prinsenberg, Gabriël. Der Weg durch das Labyrinth - Oratio Verlag. oratio-verlag.ch Geraadpleegd op 2023-08-02
  20. º Gabriël Prinsenberg - Uitgeverij SWP. www.swpbook.com Geraadpleegd op 2023-08-02
  21. º José Fransen, 'Over het belang van levensverhalen' (recensie), op data.swpportal.com.
  22. º 'Werken aan de eigen biografie', op sociaaldigitaal.nl, geraadpleegd op 3 augustus 2023.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Gabriël_Prinsenberg&oldid=352036"