Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Farmacokinetiek: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Farmacokinetiek&oldid=52273893) |
("lotgevallen"?) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Farmacokinetiek''' (vaak afgekort tot PK) is een begrip uit de [[farmacologie]]. Het beschrijft de | '''Farmacokinetiek''' (vaak afgekort tot PK) is een begrip uit de [[farmacologie]]. Het beschrijft de processen die een stof ondergaat die aan het lichaam wordt toegediend. In praktijk gaat het hierbij vaak om [[geneesmiddel|geneesmiddelen]] en hun [[metaboliet|metabolieten]]. Farmacokinetische processen worden in een aantal gebieden onderverdeeld: [[absorptie (biologie)|absorptie]], [[distributievolume|distributie]], [[stofwisseling|metabolisme]] en [[excretie]] (ADME). | ||
== Processen== | == Processen== | ||
* [[Absorptie (biologie)|Absorptie]] is het proces waarbij een stof vanuit de toedieningsplaats in de bloedbaan terechtkomt . | * [[Absorptie (biologie)|Absorptie]] is het proces waarbij een stof vanuit de toedieningsplaats in de bloedbaan terechtkomt. | ||
* [[distributievolume|Distributie]] is de verdeling van stoffen over het lichaam. | * [[distributievolume|Distributie]] is de verdeling van stoffen over het lichaam. | ||
* [[Stofwisseling|Metabolisme]] is de [[scheikunde|chemische]] omzetting van de stof in [[metaboliet|metabolieten]]. | * [[Stofwisseling|Metabolisme]] is de [[scheikunde|chemische]] omzetting van de stof in [[metaboliet|metabolieten]]. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
*#[[transcutaan]]: opname door de huid. Bijvoorbeeld fentanylpleisters | *#[[transcutaan]]: opname door de huid. Bijvoorbeeld fentanylpleisters | ||
*#[[rectaal]]: bijvoorbeeld pijnstillende zetpil | *#[[rectaal]]: bijvoorbeeld pijnstillende zetpil | ||
*#[[ | *#[[sublinguaal]]: onder de tong, bijvoorbeeld fentanyl sublinguale tablet | ||
*opname ofwel [[absorptie (biologie)|absorptie]] | *opname ofwel [[absorptie (biologie)|absorptie]] | ||
| Regel 37: | Regel 37: | ||
[[Categorie:Farmacologie]] | [[Categorie:Farmacologie]] | ||
[[Categorie:Medicinale chemie]] | [[Categorie:Medicinale chemie]] | ||
{{zaadje}} | |||
Huidige versie van 2 mrt 2023 om 13:33
Farmacokinetiek (vaak afgekort tot PK) is een begrip uit de farmacologie. Het beschrijft de processen die een stof ondergaat die aan het lichaam wordt toegediend. In praktijk gaat het hierbij vaak om geneesmiddelen en hun metabolieten. Farmacokinetische processen worden in een aantal gebieden onderverdeeld: absorptie, distributie, metabolisme en excretie (ADME).
Processen
- Absorptie is het proces waarbij een stof vanuit de toedieningsplaats in de bloedbaan terechtkomt.
- Distributie is de verdeling van stoffen over het lichaam.
- Metabolisme is de chemische omzetting van de stof in metabolieten.
- Excretie is de eliminatie van de stof uit het lichaam.
Begrippen
De volgende begrippen zijn relevant in de farmacokinetiek:
- toedieningswijze
- topisch: het farmacon wordt lokaal toegediend op of nabij de plaats waar het werkzaam moet zijn. Voorbeelden zijn huidpreparaten, oog-, oor- en neusdruppels, plaatselijke injecties, inhalatie medicatie en lokaal werkende rectale toedieningsvormen.
- systemisch; het farmacon wordt op een andere plaats toegediend dan waar het werkzaam moet zijn. Transport geschiedt veelal via het bloed of (minder belangrijk) de lymfe. Voorbeelden zijn:
- parenteraal: opname buiten het maag-darmstelsel om (door middel van injectie).
- orale toediening
- nasale toediening, bijvoorbeeld fentanyl neusspray
- transcutaan: opname door de huid. Bijvoorbeeld fentanylpleisters
- rectaal: bijvoorbeeld pijnstillende zetpil
- sublinguaal: onder de tong, bijvoorbeeld fentanyl sublinguale tablet
- opname ofwel absorptie
- verdeling of distributie
- plasma-eiwitbinding
- eliminatie of klaring door:
- excretie of uitscheiding
- of eliminatie door afbraak (metabolisme of biotransformatie)
- fase I of functionalisatie reacties
- fase II of conjugatie reacties
Zie ook
Google • Duck Duck Go • free images Google • Flickr free images • Google zonder Wikipedia, blogs en Facebook • Google Wiki's • Google Scholar • Google Books • Vertaal de titel • Google Translated Search • Engels, Frans, Russisch, Grieks • Delpher • Belgicapress • historische kranten (W.-Vlaanderen) • Aalst Courant • Old News • Trove • Wikipedia • Toolserver personenzoeker • Wikidata (Reasonator) • <! geen https in 2024 --->Biografisch Portaal • Britannica • IMDb • RKD • ODIS • DNB • Catholic Encyclopedia • Jewish Encyclopedia • Archive.org • Medische studies op PubMed • Wetenschappelijke studies op Sci-Hub • Familysearch •
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •