Gilbert Bécaud

Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Luisterrijk.

Gilbert Bécaud in 1965 op Schiphol

Gilbert Bécaud (Toulon, Frankrijk, 24 oktober 1927 – Parijs, Frankrijk, 18 december 2001) was een Franse chansonnier en componist.

Gilbert Bécaud werd in Toulon geboren als François Gilbert Léopold Silly. Zijn moeder, was op dat moment nog net niet gescheiden van haar echtgenoot Silly. Bécauds biologische vader was echter Louis Bécaud. Als eerbetoon aan hem, nam hij al vrij snel de artiestennaam Bécaud aan. In de jaren zeventig laat hij ook officieel zijn naam veranderen.

In 1954 werd Bécaud onmiddellijk een ster, nadat hij in het voorprogramma zong bij de opening van de Parijse Olympia. Hierna volgde een bijna vijftig jaar durende carrière met de vertolking van talloze door hem of door anderen gecomponeerde en geschreven chansons. Tot vlak voor zijn overlijden op 18 december 2001 bleef Gilbert Bécaud optreden.

Jeugd

François ontwikkelde al op jonge leeftijd een passie voor muziek en het bleek vrij snel dat hij goed met de piano overweg kon. Al toen hij nog maar net negen jaar oud was, volgde hij lessen aan het conservatorium van Nice. Daar studeerde hij tot 1942 toen de familie – gedwongen door de Tweede Wereldoorlog – Toulon verliet. In 1943 vroeg de oudere broer van François, die deel uitmaakte van het verzet, zijn familie om te verhuizen naar Albertville in de Savoie. Kort nadat ze verhuisd waren ging ook François deel uitmaken van het verzet.

Eerste successen

Na de oorlog vond François al snel werk als pianist in de lokale bars en cabaretclubs. Nadat hij de liedjesschrijver Maurice Vidalin¹⁾ ontmoet had, raakte de jonge pianist steeds nauwer betrokken bij het Franse chanson. In 1948 begon François zelf chansons te schrijven en kwam in aanraking met de tekstschrijver Pierre Delanoë. Het drietal Vidalin, Delanoë en Bécaud raakte nauw bevriend en samen werden ze de meest succesvolle liedjesschrijvers uit die tijd die veel hits op hun naam kregen.

Dan wordt Gilbert de vaste pianist van de toen zeer bekende Franse zanger Jacques Pills. Met Pills schrijft hij voor Edith Piaf de hit Je t’ai dans la peau, (Ik heb je in mijn huid). Edith Piaf was gelijk ’verkocht’ en zag onmiddellijk het talent van de jonge François. Ze gaf hem de nodige steun voor de ontwikkeling van een eigen solocarrière. Op haar advies nam hij ook de artiestennaam Gilbert Bécaud aan, dat beter overkwam dan François Silly, dat in het Engels niet bepaald vleiend klinkt. Zij regelde onder meer een ontmoeting met de Parijse tekstschrijver Louis Amade. Deze zorgde voor een eerste optreden als chansonnier, waarna Bécaud al snel een vedettenstatus bereikte.

Carrière

Op 2 februari 1953 ging Bécaud naar de studio om zijn eerste twee singles op te nemen. Op diezelfde dag ging zijn vrouw Monique naar het ziekenhuis waar hun eerste zoon Gaya werd geboren. Ook in 1953 had Bécaud veel succes met Quand tu danses (Als jij danst): zijn eerste grote hit in Frankrijk. Daarna volgden hits als La Corrida (Het stierengevecht) (1956), Le jour où la pluie viendra (De dag dat de regen zal komen) (1957), C’est merveilleux l’amour (1958) (Het is prachtig, de liefde) en Je t’Appartiens (Ik hoor bij jou) (1960). Ook speelde hij in diverse films, waaronder Le pays d’où je viens (Het land waar ik vandaan kom) met Françoise Arnoul en Casino de Paris met Catarina Valente.

Hierna volgde een bijna vijftig jaar durende carrière met talloze zo door hem of andere gecomponeerde en geschreven chansons. Tot vlak voor zijn overlijden op 18 december 2001 bleef Gilbert Bécaud optreden.

Bécaud componeerde zo'n ruim vierhonderd chansons, waarvan er minstens twintig een hit werden.

Nathalie

En dan verschijnt in 1964 zijn beroemd geworden Nathalie. Alweer is zijn vriend en tekstschrijver Pierre Delanoë verantwoordelijk voor de tekst. Toen Bécaud de tekst voor het eerst onder ogen kreeg, kon hij zich daar niet in vinden. Delanoë drong een tijd lang aan en na de titel Natasja veranderd te hebben in Nathalie en de grandioze openingszin La Place Rouge était vide te hebben toegevoegd, schrijft Bécaud er de muziek bij.

In het chanson bezingt Bécaud de Russische gids Nathalie, die toeristen door het winterse Moskou leidt. Nathalie werd één van zijn grootste hits, en is nog steeds – ook in Nederland – een zeer gewild chanson.

Nathalie La Place Rouge était vide, Devant moi marchait Nathalie Il avait un joli nom, mon guide Nathalie. La Place Rouge était blanche La neige faisait un tapis, Et je suivais par ce froid dimanche Nathalie Elle parlait en phrases sobres De la révolution d'octobre. Je pensais déjà Qu'après le tombeau de Lénine On irait au café Pouchkine. Boire un chocolat. La Place Rouge était vide J'ai pris son bras, elle a souri, Il avait des cheveux blonds, mon guide Nathalie, Nathalie. Dans sa chambre à l'université Une bande d'étudiants. L'attendait impatiemment. On a ri, on a beaucoup parlé Ils voulaient tout savoir. Nathalie traduisait. Moscou, les plaines d'Ukraine Et les Champs-Élysées. On a tout mélangé. Et l'on a chanté. Et puis ils ont débouché En riant a l'avance. Du champagne de France. Et l'on a dansé. Et quand la chambre fut vide Tous les amis étaient partis. Je suis resté seul avec mon guide, Nathalie. Plus question de phrases sobres Ni de révolution d'octobre. On n'en était plus là Fini le tombeau de Lénine Le chocolat de chez Pouchkine. C'est, c'était loin déjà. Que ma vie me semble vide Mais je sais qu'un jour à Paris. C'est moi qui lui servirai de guide: Nathalie, Nathalie.

Nathalie Het Rode Plein was verlaten Nathalie liep voor me Zij had een leuke naam, mijn gids: Nathalie. Het Rode Plein was wit, De sneeuw vormde een tapijt. En ik volgde op deze koude zondag, Nathalie. Ze sprak in nuchtere zinnen Over de Oktoberrevolutie Ik dacht al vooraf, Dat we na het graf van Lenin Naar café-Poesjkin zouden gaan Om chocolade te gaan drinken. Het Rode plein was verlaten, Ik pakte haar arm, ze glimlachte, Ze had blond haar, mijn gids, Nathalie, Nathalie. In haar kamer op de universiteit, Wachtte een groep studenten Ongeduldig op haar. We lachten, we hebben veel gepraat, Ze wilden alles weten, En Nathalie vertaalde alles. Moskou, de vlaktes van d’Oekraïne En de Champs-Élysées: We maakten er één mix van, En we zongen. En toen we naar buiten gingen Lachten we al bij voorbaat. Na de champagne uit Frankrijk Dansten we met elkaar. En toen de kamer leeg was, en Alle vrienden waren verdwenen. Bleef ik alleen achter met mijn gids: Nathalie. Weg met de nuchtere zinnen Niets meer over de Oktoberrevolutie Het was er allemaal niet meer. Ook de sarcofaag van Lenin, De chocolade bij Poesjkin Het was allemaal ver weg. Mijn leven lijkt nu zo leeg, Maar ik weet dat op een dag in Parijs Ik de gids ben, die haar zal leiden Nathalie, Nathalie.

Olympia

Entree van de Olympia Music Hall in Paris

De ’vaste’ plek in Parijs waar Bécaud heel veel optrad, was het beroemde Olympia. Het Olympia is een Music Hall gelegen aan de Boulevard des Capucines in het 9^e arrondissement van Paris.

Een heel bijzonder concert in Olympia was het afscheidsoptreden van Jacques Brel in 1961. Het is ook de plaats waar Édith Piaf bekendheid kreeg en waar zij nog maar een paar maanden vóór haar dood nog één van haar meest gedenkwaardige concerten gaf.

Gilbert Bécaud gaf in Olympia maar liefst 33 keer een concertreeks en bleef soms zes weken lang optreden.

In 1954 stond hij voor de eerste keer als hoofdact op het toneel. Zijn stormachtige optreden had als gevolg, dat heel wat stoelen sneuvelden door het uitzinnige publiek. Het Olympia Theater was dat jaar namelijk heropend, nadat het 25 jaar had leeggestaan. De eigenaar, Bruno Coquatrix, zocht sterren om de heropening te vieren. Bécaud werd verzocht om op de avond van de opening op te treden. Bij zijn legendarische uitvoering sprongen wel 4.000 tieners op en neer en zongen mee met zijn liedjes. Ze gingen zo tekeer dat ze de pas gerenoveerde inboedel vernielden, tot zelfs het splinternieuwe decor van het Olympia.

De Franse pers schreef uitgebreid over zijn optreden en gaf de jonge Bécaud allerlei titels, met als zijn beroemdste bijnaam ’Monsieur 100.000 volts’.

Maar zijn naam was voor goed gevestigd!

Buitenland

Grote Amerikaanse zangers als Frank Sinatra, Barbra Streisand en Shirley Bassey vertolkten zijn Et maintenant in vertaling als What now my love. Bob Dylan, Nina Simone en James Brown coverden Je t’appartiens als Let it be me. In 1981 lukte het Bécaud, met door Neil Diamond geschreven songs, de Amerikaanse hitparade te bereiken met Love On The Rocks. In 1986 gaat Bécauds musical Madame Roza in première in Londen.

Ook in Nederland was Gilbert Bécaud populair. Zelfs bij zijn laatste Nederlandse optreden in 1998, als 71-jarige, werd hij nog geprezen om zijn vitaliteit. Hij weigerde gemakzuchtig zijn klassiekers af te draaien en gaf zich altijd volledig, net als in zijn beginjaren, toen hij als een ’kunstzinnige storm’ (zoals een recensent het noemde) over het podium raasde. De combinatie van zijn Franse chansons en zijn grote gevoel voor amusement en show, vormde ook hier de basis van zijn succes.

Vernieuwingen

Zo rond 1960 was Gilbert Bécaud internationaal een van de meest gevierde artiesten die duizenden mensen naar zijn concerten trok. Ook in zijn eigen land was hij een grote ster. In 1960 werd hem de prestigieuze ’Grand Prix du Disque’ toegekend voor zijn zang en zijn chansons.

In het jaar 1960 componeerde Bécaud, die altijd experimenteerde met nieuwe ideeën, de kerstcantate L’Enfant à l’étoile. De cantate werd op kerstavond van 1960 opgevoerd in Parijs in de kerk Eglise Saint-Germain-l’Auxerrois en trok tienduizenden kijkers bij de live-uitzending op de Franse televisie. Aangemoedigd door zijn succes met de kerstcantate in 1960 ging Bécaud in 1962 een nog grotere uitdaging aan. Hij zette zijn eerste opera – naar een tekst van Pierre Delanoë, Louis Amade en Jacques Emmanuel – op het podium. Hij had er verschillende jaren aan gewerkt, en er heel tijd en geld in gestoken. De opera met de titel L’Opéra d’Aran had zijn première op 25 oktober 1962 in het Théâtre des Champs-Elysées in Parijs. Het orkest, onder leiding van de beroemde Franse dirigent Georges Prêtre, gaf een briljante uitvoering van Bécauds werk. De opera werd geprezen door de critici en was ook commercieel gezien een groot succes. Tot op de dag van vandaag wordt L’Opéra d’Aran internationaal nog steeds uitgevoerd.

Persoonlijk leven

Gilbert Bécaud trouwde twee keer en werd vader van vijf kinderen. Ook adopteerde hij nog een meisje uit Laos. Hij verdeelde zijn tijd tussen zijn huis op Corsica, woonboot Aran op de Seine in Parijs en een boerderij in de Poitou.

In 1997 werd er voor het eerst kanker geconstateerd bij de zanger. Na een voorlopig herstel trad in 1999 toch weer longkanker op. Onvermoeibaar vervolgde Bécaud zijn hectische leven. Ondanks zijn steeds slechter wordende gezondheid blijft hij veelvuldig optreden en chansons opnemen. Zijn grote liefde voor drank, sigaretten en vrouwen behoudt Bécaud tot aan zijn dood.

Zijn zeventigste verjaardag vierde hij in 1997 groots met een serie concerten in l’Olympia, waar hij bijna heel zijn carrière optrad. Van zijn ziekte was tijdens die optredens weinig te merken. Zijn laatste album Faut faire avec verscheen in 1999; voor volgend jaar stond nog een nieuwe album gepland, maar door zijn ziekte kwam hij niet meer aan componeren toe.

Afscheid

Graf van Gilbert Bécaud op Cimetière du Père-Lachaise in Parijs

Bécaud verklaarde ooit, dat de dood hem geen angst bezorgde. „De pijn van het sterven, dáár ben ik bang voor, maar de dood zelf niet. Al sinds ik geboren ben weet ik dat ik dood zal gaan. Dat interesseert me nu niet. Dus de dood is niks nieuws voor me. Ik heb ook geen enkel idee over de dood of over een leven na de dood.”

Op 18 december 2001 overleed Gilbert Bécaud op 74-jarige leeftijd in zijn woonboot in Parijs. De condoleances stroomden van over de hele wereld binnen. Vele internationale grote sterren woonden op 21 december 2001 zijn begrafenis bij in de Église de la Madeleine in Parijs.

Hij ligt begraven op het Cimetière du Père-Lachaise in Parijs, waar zovele andere beroemdheden liggen²⁾.

Zijn fans zullen Gilbert Bëcaud herinneren als een charismatisch chansonnier die – met een glas whisky Chivas Regal in de ene hand en een Gauloise-sigaret in de andere – zijn publiek trakteerde op een avondje authentiek Frans temperament en levenskunst.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• ¹⁾ Vidalin werd later een veel gevraagde tekstschrijver, die voor bekende chansonniers zoals Michel Fugain, France Gall, Juliette Gréco, Françoise Hardy, Mireille Mathieu en Michel Sardou teksten heeft geschreven.
• ²⁾ Het Cimetière du Père-Lachaise herbergt vele beroemdheden. Te denken valt hierbij aan de schrijver Marcel Proust, de schilder Karel Appel, de toneelspeelster Sarah Bernhardt, de componist en pianist Frédéric Chopin, en de chansonnière Édith Piaf, en nog vele anderen.
• Nathalie door Gilbert Bécaud op YouTube]