Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Temperatuurstijging in het Noordpoolgebied: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Temperatuurstijging_in_het_Noordpoolgebied&oldid=47921609 Koos van den beukel 27 okt 2016) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 75: | Regel 75: | ||
[[Categorie:Milieu]] | [[Categorie:Milieu]] | ||
[[Categorie:Noordpoolgebied]] | [[Categorie:Noordpoolgebied]] | ||
{{Stek}} | |||
Huidige versie van 13 mei 2020 om 11:28
Onder de Temperatuurstijging in het Noordpoolgebied verstaan we de tegenwoordige situatie van frequent bovennormale temperaturen, vergeleken met langjarige gemiddelden. Een beeld hiervan kan worden verkregen uit de waarnemingen van meteorologen. Binnen de Noordpoolcirkel bevinden zich al dan niet automatische meetstations, met name in de bewoonde gebieden maar ook noordelijker. Klimaatonderzoekers constateren dat sprake is van een geleidelijke opwarming van de Aarde.
 Zie Opwarming van de Aarde voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Deze opwarming nam reeds in de 19e eeuw na de industriële revolutie een aanvang en geeft een versnelling te zien in het laatste deel van de 20e eeuw. De temperatuurstijging in het Noordpoolgebied lijkt daarbij sterker te zijn dan de gemiddelde stijging over de hele Aarde. Over 2015 bijvoorbeeld was de temperatuur gemiddeld over de Aarde ruim 1°C hoger dan in de laatste decennia van de 19e eeuw. Op de landmassa`s van het poolgebied wordt echter een temperatuurstijging van 2,8°C geconstateerd.[1]
De temperatuur van het zeewater in de Noordelijke IJszee varieerde in 2015 van rond normaal tot 8°C boven normaal, afhankelijk van de regio.[2] De specifieke gegevens van weerstations tonen van deze temperatuurstijging een concreet beeld. Op de temperatuurafwijkingen in onderstaande tabellen van drie waarnemingsposten in het poolgebied is geen statistische analyse toegepast. Daarvoor is de tijdreeks ook nog wat kort. De cijfers lijken echter een duidelijke taal te spreken.
De metingen laten zien dat de temperaturen grotendeels, 9 tot 12 maanden per jaar, boven het langjarig gemiddelde liggen. De afwijking naar boven in te warme maanden is daarbij ook belangrijk groter dan die naar beneden in te koude maanden. Het jaargemiddelde ligt (vanaf 2010 maar mogelijk langer) steeds boven normaal.
Ostrov Vize
Afwijking van de gemiddelde maandtemperaturen in °C op Ostrov Vize, een eilandje op 79,5°NB in de Noordelijke IJszee ten NO van Nova Zembla en 1200km van de geografische noordpool. Opvallend zijn de kleine afwijkingen in de zomermaanden, het omringend zeewater met eventuele ijsvelden lijkt grote afwijkingen te beletten. [3]
| jaar/maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | +7,5 | +6,9 | +3,8 | +4,8 | +2,9 | +0,6 | -0,3 | +0,7 | +1,4 | +8,1 | +3,8 | -1,1 | +3,3 |
| 2011 | +3,6 | +4,4 | +8,3 | +5,9 | +2,3 | +1,6 | +0,3 | +0,2 | +2,6 | +7,0 | +6,5 | +14,7 | +4,8 |
| 2012 | +13,7 | +14,4 | +11,9 | +7,3 | +1,6 | +0,9 | +1,6 | +2,1 | +4,5 | +8,9 | +11,7 | +9,3 | +7,3 |
| 2013 | +1,4 | +0,9 | -1,0 | +2,7 | +2,9 | -0,5 | 0,0 | +2,2 | +2,9 | +4,1 | +7,0 | +3,7 | +2,2 |
| 2014 | +0,4 | +9,2 | +9,0 | +1,5 | +2,0 | -0,5 | -0,4 | +0,1 | +1,9 | +4,6 | -0,6 | +5,4 | +2,7 |
| 2015 | -0,3 | +2,9 | +4,9 | +8,3 | -0,3 | +1,4 | +0,6 | +2,0 | +2,7 | +6,0 | +12,4 | +7,9 | +4,0 |
| 2016 | +14,8 | +9,9 | +9,0 | +6,2 | +1,9 | +0,9 | +1,9 | +1,4 | +4,3 | +8,9 | - | - | +5,9 |
Maandrecords zijn vet weergegeven. Ter vergelijking: de recordwarme december 2015 in Nederland was 5,9°C boven normaal.[4]
Ostrov Dikson
Afwijking van de gemiddelde maandtemperaturen in °C op Ostrov Dikson, een eilandje in de Noordelijke IJszee op 74°NB voor de kust bij Dikson in noordwest Siberië. [5]
| jaar/maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | +4,1 | -4,7 | +3,0 | +4,9 | +1,8 | +1,0 | -0,6 | +0,7 | +0,4 | +4,4 | +2,7 | -0,3 | +1,5 |
| 2011 | +2,4 | +1,1 | +7,8 | +6,1 | +2,9 | +3,2 | +1,1 | -1,3 | +2,9 | +4,6 | +3,8 | +10,4 | +3,8 |
| 2012 | +7,4 | +12,1 | +3,3 | +4,4 | +1,3 | +3,3 | +3,8 | +0,9 | +2,6 | +2,2 | +3,0 | +5,8 | +4,2 |
| 2013 | -1,8 | +2,4 | -6,2 | +2,6 | +2,7 | -0,1 | +2,4 | +0,9 | +0,6 | +1,2 | +0,7 | -0,2 | +0,4 |
| 2014 | -4,7 | +1,4 | +7,9 | +3,4 | +2,3 | +0,1 | -2,1 | -2,0 | -0,3 | +1,1 | -2,1 | +4,5 | +0,8 |
| 2015 | -3,0 | -1,0 | +3,1 | +7,7 | +3,1 | +3,5 | +3,0 | -1,5 | +1,6 | +1,4 | +3,6 | +5,7 | +2,3 |
| 2016 | +7,3 | +9,1 | +4,8 | +8,0 | +2,3 | +3,3 | +5,0 | +2,5 | +5,6 | +6,7 | - | - | +5,5 |
Tiksi
Afwijking van de gemiddelde maandtemperaturen in °C in Tiksi op 72°NB in noordoost-Siberië aan de kust van de Noordelijke IJszee.[6]
| jaar/maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | +3,2 | -3,1 | -1,0 | +3,5 | +2,6 | +1,3 | +5,4 | +3,4 | +1,6 | +0,6 | +7,5 | -0,2 | +2,1 |
| 2011 | +3,6 | -1,1 | +7,7 | +7,6 | +0,9 | -0,8 | +3,1 | +1,8 | 0,0 | +2,9 | +3,0 | +3,2 | +2,7 |
| 2012 | +1,1 | +1,6 | -5,1 | -1,9 | +3,6 | +2,4 | +3,9 | +2,0 | +2,0 | +0,2 | +3,4 | 0,0 | +1,1 |
| 2013 | -3,9 | -9,5 | -4,2 | +2,9 | +3,3 | +0,2 | -1,2 | +0,3 | +0,8 | +3,0 | +5,0 | +6.3 | +0,3 |
| 2014 | -4,0 | -5,0 | +7,7 | +9,7 | +2,2 | +1,6 | +1,2 | +2,7 | +2,1 | +3,8 | -0,3 | -1,0 | +1,7 |
| 2015 | +2,5 | +4,8 | +8,0 | -0,9 | -1,7 | +0,9 | 0,0 | +1,2 | +2,1 | +2,0 | +5,6 | +0,3 | +2,1 |
| 2016 | +4,6 | -2,1 | +3,1 | +0,7 | -0,6 | +1,8 | 0,0 | +0,1 | +2,6 | +3,8 | - | - | +1,4 |
Gevolgen
De drie tabellen laten zien dat het jaargemiddelde voortdurend boven normaal is, zij het minder in het continentaler gelegen Tiksi. Gegevens van Thule Air Base op noordwest-Groenland, aan de andere kant van de Noordpool, tonen over deze jaren een tamelijk vergelijkbaar beeld zij het dat 2015 daar een jaartemperatuur had die normaal was.[7] Een afname van het drijfijs in de Noordelijke IJszee is het gevolg.[8] Tussen 1979 en 2012 is de hoeveelheid noordpoolijs zeer waarschijnlijk met 3,5 - 4,1% per 10 jaar afgenomen. De duur van de smeltperiode in het zomerhalfjaar is in die periode waarschijnlijk met 5,7 dagen per decade gegroeid. Tussen de Oost-Siberische Zee en de Beaufortzee is in dat tijdvak de ijsvrije periode bijna 3 maanden langer geworden. De ijsdikte is tussen 1980 en 2008 waarschijnlijk met 1,3 tot 2,3 meter afgenomen.[9][10]
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º IPCC WG1 Summary for Policymakers, Observed Changes in the Climate System., in IPCC AR5 Climate Change 2013: The Physical Science Basis 2013.
- º Nat. Center for Environmental Information, Bulletin of the American Meteorological Society, State of the Climate 2015
- º Bron: Russische weer- en klimaatsite.
- º Maandextremen KNMI
- º Russische weer- en klimaatsite
- º Russische weer- en klimaatsite
- º Maandoverzichten Thule AB
- º Climate change 2013, The Physical Science Basis, blz. 321 - 330
- º IPCC WG1 Technical Summary in Climate Change 2013: The Physical Science Basis, blz. 40
- º De termen "very likey" en "likely" worden in de bron gebruikt
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •