Yoseb Gergan

Sonam Gergan / Yoseb Gergan
Geboren	ca. 1885, Ladakh (India)
Overleden	16 december 1946
Doodsoorzaak	mogelijk hartaanval
Nationaliteit	Tibetaans / Indisch
Bekend van	Tibetaanse bijbelvertaling
Beroep	onderwijzer
Overige informatie
Religie	opgegroeid in het boeddhisme later christendom

Yoseb Gergan (geboren als Sonam Gergan) was een van de eerste Tibetanen die het christendom aannamen. Hij werd een Tibetaans bijbelvertaler.

Leven

Sonam Gergan werd geboren in Ladakh (India) rond 1885, als zoon van Tempu Gergan, een Tibetaans minister van financiën die, toen de (elfde) dalai lama in 1856 werd vermoord, uit Lhasa was gevlucht om te ontkomen aan de volkswoede. Door de contacten met twee Duitse zendelingen, dr. A.W. Heyde en Eduard Pagel, en zijn eigen vader, werd Sonam gelijktijdig opgeleid in twee culturen. Heyde en Pagel waren begonnen de Bijbel te vertalen naar het Tibetaans, en Tempu Gergan kon hen helpen met de taal. Omdat zij voor de klassieke Tibetaanse schrijftaal hadden gekozen, was de vertaling zelfs voor Tempu’s eigen zoon Sonam niet eenvoudig te begrijpen.

Na het overlijden van zijn vader ging Sonam naar Srinegar, de hoofdstad van Kasjmier, om er een verdere opleiding te volgen aan een missieschool. Hij besloot een christen te worden en nam de naam Yoseb aan. Later werd het zijn levenswerk om de Bijbel te vertalen naar het Tibetaans.

In 1920 werd hij, tijdens een bezoek van bisschop Arthur Ward van de Moravische broeders, tot predikant geordineerd.

Bijbelvertaler

Een moeilijkheid bij het vertalen van de Bijbel naar het Tibetaans, was het zoeken naar het juiste taalregister. Het was ongebruikelijk om de spreektaal te schrijven, maar het geschreven klassiek Tibetaans was voor velen moeilijk te begrijpen. Toen Yoseb een boeddhistische monnik gebeden hoorde opzeggen, besefte hij dat het dialect of de taalvariant waarin deze opgesteld waren, goed te begrijpen was voor de meeste Tibetanen. Bovendien bevatte het gebedenboek ook woorden die men nodig had voor het vertalen van een religieuze tekst. De vriendelijke monnik stond zijn tekst af.

Yoseb werkte ongeveer de laatste 27 jaar van zijn leven onvermoeibaar aan de vertaling. Aanvankelijk werkte hij samen met dr. August Francke, die aan de vertaling werkte met behulp van de manuscripten van Tempu Gergan. Toen dr. Francke later naar Europa terugkeerde, werkte Yoseb alleen verder.

Tegen 1935 was de vertaling klaar. Het bleek dat het Brits en Buitenlands Bijbelgenootschap het document zo niet kon verwerken, en dat het volledig op speciaal wit papier overgeschreven moest worden. Oververmoeid overleed Yoseb op 16 augustus 1946 aan de gevolgen van een mogelijke hartaanval. Hij heeft de vertaling nooit in druk gezien.

De bijbelvertaling werd uiteindelijk uitgegeven in augustus 1948, 90 jaar nadat de oorspronkelijke vertalers eraan waren begonnen.

Het uiteindelijke resultaat was gedeeltelijk te begrijpen door de meeste Tibetanen in Tibet, Nepal, Bhoetan, India en Ladakh, maar de meesten konden het taalgebruik niet volledig begrijpen.

Literatuur

• Alan Maberly, God Spoke Tibetan, http://www.nwtv.co.uk/pages/arts/books/books/tibet/chap01.htm

Weblinks

• http://matthiasgergan.blogspot.com/2013/03/yoseb-gergan-legacy-of-faithfulness.html

Bronnen

• Periodical Accounts of the Work of the Moravian Missions, 1950, No. 158. http://collections.mun.ca
• Ingeborg Baldauf, Quellen zur Geschichte der Brüdermission im Himalaja-Gebiet im Archivaris der Brüder-Unität in Herrnhut, http://www.ladakhstudies.org
• 'seb Gergan, A Legacy of Faithfulnaess, door Matthias Gergan, achterkleinzoon van Yoseb Gergan (gepost in Church History op Facebook).