Anton Anderledy

Anton Maria Anderledy (Berisal, 3 juni 1819 – Fiesole, 18 januari 1892) was een Zwitserse jezuïet en generaal-overste van de orde van de jezuïeten.

Opleiding

Anderledy werd in 1819 geboren te Berisal, in het kanton Wallis; hij voltooide zijn studies aan het gymnasium in het naburige Brieg bij de paters jezuïeten en trad daarna, op 9 oktober 1838, als novice in bij de orde. Nadat hij twee jaar aan het college te Freiburg leraar was geweest, zonden zijn oversten hem ter ontwikkeling in 1844 naar Rome, het middelpunt van de katholieke wereld en tevens de hoofdstad van zijn orde. Anderley bleef slechts twee jaar te Rome; zijn zwakke gestel was tegen de verandering van klimaat niet bestand en hij keerde terug naar Freiburg. In 1847 werd het klimaat voor de geestelijkheid in Zwitserland bijzonder ongunstig. Alle jezuïetencolleges in Zwitserland werden gesloten en de meeste jezuïeten voelden zich genoodzaakt te vluchten. Ook Anderledy trachtte te ontkomen, maar hij werd te Avenches in Waadland gevangengenomen. Omdat men hem evenwel niet herkende als een jezuïet wist hij te ontsnappen.

Verdere levensloop

Hij vestigde zich vervolgens in Chambéry waar hij in relatieve veiligheid woonde. Door de februarirevolutie van 1848 werd hij ook daar verdreven. Hij werd door zijn oversten naar Amerika gezonden, waar hij uiteindelijk, in het college van St. Louis zijn godsdienstige studies voltooide en de priesterwijding mocht ontvangen. Als eerste apostolische werkkring werd hem de dan pas opgerichte missie van Greenbay, aan het Eriemeer, opgedragen. In 1850 riepen zijn oversten hem naar Europa terug om te Drongen, bij Gent zijn ascetische opvoeding te voltooien.

De verstrooide Zwitserse jezuïeten hadden zich inmiddels weer verzameld en in Duitsland een veel uitgestrekter en dankbaarder veld voor hun werkzaamheden gevonden. Te Münster, Paderborn, Keulen, Aken, Bonn, Koblenz en Gorheim werden missiepunten gesticht. Anderledy gaf in 1855 en 1856 ongeveer 32 godsdienstige conferenties. Omdat zijn gestel niet opgewassen was tegen de aanhoudende vermoeienissen van het priesterschap, was hij van 1853 tot 1856 werkzaam als professor in het canoniek recht te Keulen; en tot 1859 in dezelfde functie te Paderborn werkzaam. Van 1859 tot 1865 had hij de leiding over de Duitse provincie en als provinciaal stichtte hij in 1865 het college Maria-Laach, dat zich weldra tot de rang van het grootste college der Sociëteit van Jezus verhief. Anderledy onderwees hier de zedelijke godgeleerdheid, terwijl hij daar vanaf het jaar 1869 tevens rector was. Hij bewerkte in deze tijd Reuters Theologie moralis. die hij stelselmatig met de leer van de Heilige Alphonsus in overeenstemming bracht. Anderledy moedigde bij zijn studenten vooral de letterkundige arbeid aan; hijzelf publiceerde een studie in het tijdschrift Stimmen aus Maria Laach, waarin hij de wetenschappelijke vraagstukken van die dagen behandelde.

In 1870 werd Anderledy door pater Peter Jan Beckx benoemd tot assistent van de orde voor de gezamenlijke Duitse, Oostenrijkse, Belgische en Nederlandse provincies en volgde daarna pater Beckx in zijn functie als generaal van de orde op. Al in 1883 was hij met het oog op de hoge leeftijd van Beckx tot coadjutor met recht van opvolging benoemd. Hij overleed in 1892.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties 1888. J. R. van der Lans. Pater Amderledy. Generaal der Sociëteit van Jesus. De Katholieke Illustratie. Blz. 82–83.