Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nationaal Platform Open Science: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nationaal_Platform_Open_Science&oldid=51888974 2 jul 2018 Egon Willighagen) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nationaal_Platform_Open_Science&oldid=51984067 22 jul 2018) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Logo National Plan Open Science.png|thumb|NPOS-logo]] | [[Bestand:Logo National Plan Open Science.png|thumb|NPOS-logo]] | ||
[[ | [[Bestand:Open-access.png|thumb|Open-accesslogo]] | ||
Het '''Nationaal Platform Open Science''' ('''NPOS''') is een samenwerkingsverband van zeventien [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] organisaties in het hoger onderwijs en de wetenschap, die een overgang naar [[Open science|open wetenschap]] willen realiseren.<ref name="Kamer">[https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/04/26/kamerbrief-met-reactie-op-vragen-over-uitwerking-investeringen-in-wetenschap-en-onderzoek Kamerbrief met reactie op vragen over uitwerking investeringen in wetenschap en onderzoek] (p. 6-7), rijksoverheid.nl, geraadpleegd 19 juni 2018.</ref><ref>{{Citeer journal|auteur=van Wezenbeek, W.J.S.M., Touwen, H.J.J., Versteeg, A.M.C., van Wesenbeeck, Astrid|datum=2017|titel=Nationaal plan open science|doi=10.4233/uuid:9e9fa82e-06c1-4d0d-9e20-5620259a6c65|url=http://doi.org/10.4233/uuid:9e9fa82e-06c1-4d0d-9e20-5620259a6c65|taal=en}}</ref> Het platform werd opgericht na publicatie van het ''Nationaal Plan Open Science'' in februari 2017, door instellingen die het plan ondertekend of onderschreven hebben. | Het '''Nationaal Platform Open Science''' ('''NPOS''') is een samenwerkingsverband van zeventien [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] organisaties in het hoger onderwijs en de wetenschap, die een overgang naar [[Open science|open wetenschap]] willen realiseren.<ref name="Kamer">[https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/04/26/kamerbrief-met-reactie-op-vragen-over-uitwerking-investeringen-in-wetenschap-en-onderzoek Kamerbrief met reactie op vragen over uitwerking investeringen in wetenschap en onderzoek] (p. 6-7), rijksoverheid.nl, geraadpleegd 19 juni 2018.</ref><ref>{{Citeer journal|auteur=van Wezenbeek, W.J.S.M., Touwen, H.J.J., Versteeg, A.M.C., van Wesenbeeck, Astrid|datum=2017|titel=Nationaal plan open science|doi=10.4233/uuid:9e9fa82e-06c1-4d0d-9e20-5620259a6c65|url=http://doi.org/10.4233/uuid:9e9fa82e-06c1-4d0d-9e20-5620259a6c65|taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.scienceguide.nl/2017/02/open-wetenschap-voor-iedereen/|titel=Open wetenschap voor iedereen - ScienceGuide|bezochtdatum=2018-07-15|datum=2017-02-10|werk=ScienceGuide|taal=nl-NL}}</ref> Het platform werd opgericht na publicatie van het ''Nationaal Plan Open Science'' in februari 2017, door instellingen die het plan ondertekend of onderschreven hebben. | ||
== Achtergrond == | == Achtergrond == | ||
Het streven naar 'open access' in de wetenschappelijke wereld is niet nieuw: het [[Budapest Open Access Initiative]] dateert al uit 2001 en in 2003 werd deze gevolgd door de [[Bethesda Open Access Verklaring]]. In 2013 stond de toegankelijkheid van wetenschappelijke publicaties op de agenda van OCW en de staatssecretaris liet in november 2013 – kort na de [[Verklaring van Berlijn over vrije toegang tot kennis in de wetenschappen en geesteswetenschappen]] – de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] in een brief weten, dat open access in 2024 de standaard moet zijn in de Nederlandse wetenschap.<ref>{{Citeer web|url=https://archief06.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20171217045100/https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2013/11/15/kamerbrief-over-open-access-van-publicaties/open-access-1.pdf|titel=Kamerbrief over open access van publicaties {{pdf}}|bezochtdatum=11 juni 2018|auteur=|achternaam=Dekker|voornaam=Sander|datum=15 november 2013|uitgever=Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|taal=}}[[:Bestand:Nuvola mimetypes pdf.png|[[Bestand:Nuvola_mimetypes_pdf.png|koppeling=|16x16px]]]]<span>.</span> <span>Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap</span> <span>(15 november 2013).</span> <span>Geraadpleegd op 11 juni 2018</span></ref> Hoewel Open Science in meerdere Europese landen aandacht heeft, hebben alleen Nederland en Finland een nationaal initiatief opgezet.<ref>{{Citeer boek|titel=MLE on Open Science - Altmetrics and Rewards - Final Report|auteurlink=|auteur=Ana Correia|medeauteurs=René von Schomberg, Irmela Brach|taal= | Het streven naar 'open access' in de wetenschappelijke wereld is niet nieuw: het [[Budapest Open Access Initiative]] dateert al uit 2001 en in 2003 werd deze gevolgd door de [[Bethesda Open Access Verklaring]]. In 2013 stond de toegankelijkheid van wetenschappelijke publicaties op de agenda van OCW en de staatssecretaris liet in november 2013 – kort na de [[Verklaring van Berlijn over vrije toegang tot kennis in de wetenschappen en geesteswetenschappen]] – de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] in een brief weten, dat open access in 2024 de standaard moet zijn in de Nederlandse wetenschap.<ref>{{Citeer web|url=https://archief06.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20171217045100/https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2013/11/15/kamerbrief-over-open-access-van-publicaties/open-access-1.pdf|titel=Kamerbrief over open access van publicaties {{pdf}}|bezochtdatum=11 juni 2018|auteur=|achternaam=Dekker|voornaam=Sander|datum=15 november 2013|uitgever=Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|taal=}}[[:Bestand:Nuvola mimetypes pdf.png|[[Bestand:Nuvola_mimetypes_pdf.png|koppeling=|16x16px]]]]<span>.</span> <span>Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap</span> <span>(15 november 2013).</span> <span>Geraadpleegd op 11 juni 2018.</span></ref> Hoewel Open Science in meerdere Europese landen aandacht heeft, hebben alleen Nederland en Finland een nationaal initiatief opgezet.<ref>{{Citeer boek|titel=MLE on Open Science - Altmetrics and Rewards - Final Report|auteurlink=|auteur=Ana Correia|medeauteurs=René von Schomberg, Irmela Brach|taal=en|url=https://rio.jrc.ec.europa.eu/en/library/mle-open-science-altmetrics-and-rewards-final-report|uitgever=Europese Commissie|datum=25 April 2018|pagina's=|ISBN=978-92-79-82004-5|bezochtdatum=|doi=10.2777/22329}}</ref> | ||
=== Plan === | === Plan === | ||
Begin 2016 organiseerde Nederland tijdens haar EU-voorzitterschap een Open Science Conference, op basis waarvan het rapport ''Amsterdam Call for Action on Open Science'' verscheen. Najaar 2016 gaf de staatssecretaris van [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] (OCW), [[Sander Dekker]], de opdracht tot het schrijven van een ''Nationaal Plan Open Science'', die door de directeur van de Universiteitsbibliotheek Delft werd uitgevoerd. Op 9 februari 2017 werd dit plan daadwerkelijk opgeleverd<ref>{{Citeer web|url=https://www.neth-er.eu/nl/nieuws/Netherlands-Publishes-National-Plan-Open-Science-0|titel=The Netherlands Publishes National Plan for Open Science {{!}} Neth-ER|bezochtdatum=2018-06-26|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=10 februari 2017|werk=www.neth-er.eu|uitgever=|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/02/09/wetenschappelijk-onderzoek-volledig-toegankelijk|titel=Wetenschappelijk onderzoek volledig toegankelijk|bezochtdatum=11 juni 2018|auteur=Rijksoverheid.nl|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> en het platform opgericht.<ref>{{Citeer web|url=https://www.openaire.eu/february-open-access-and-open-science-policy-news|titel=February open access and open science policy news {{!}} Newsletter items|bezochtdatum=2018-06-26|auteur=Iryna Kuchma|achternaam=|voornaam=|datum=27 February 2017|werk=OpenAIRE|uitgever=|taal=en | Begin 2016 organiseerde Nederland tijdens haar EU-voorzitterschap een Open Science Conference, op basis waarvan het rapport ''Amsterdam Call for Action on Open Science'' verscheen. Najaar 2016 gaf de staatssecretaris van [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] (OCW), [[Sander Dekker]], de opdracht tot het schrijven van een ''Nationaal Plan Open Science'', die door de directeur van de Universiteitsbibliotheek Delft werd uitgevoerd. Op 9 februari 2017 werd dit plan daadwerkelijk opgeleverd<ref>{{Citeer web|url=https://www.neth-er.eu/nl/nieuws/Netherlands-Publishes-National-Plan-Open-Science-0|titel=The Netherlands Publishes National Plan for Open Science {{!}} Neth-ER|bezochtdatum=2018-06-26|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=10 februari 2017|werk=www.neth-er.eu|uitgever=|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2017/02/09/wetenschappelijk-onderzoek-volledig-toegankelijk|titel=Wetenschappelijk onderzoek volledig toegankelijk|bezochtdatum=11 juni 2018|auteur=Rijksoverheid.nl|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> en het platform opgericht.<ref>{{Citeer web|url=https://www.openaire.eu/february-open-access-and-open-science-policy-news|titel=February open access and open science policy news {{!}} Newsletter items|bezochtdatum=2018-06-26|auteur=Iryna Kuchma|achternaam=|voornaam=|datum=27 February 2017|werk=OpenAIRE|uitgever=|taal=en}}</ref> Het [[Kabinet-Rutte III]] heeft open wetenschap tot prioriteit verklaard<ref name="Kamer" /> en wil dat Nederland op dit terrein internationaal een leidende rol inneemt. | ||
[[UNESCO]] mist in het het debat over ''open science'' aandacht voor artikel 27 van de [[universele verklaring van de rechten van de mens]] en ziet hierin belangrijke ondersteuning voor ''open science''.<ref>{{Citeer web|url=https://www.unesco.nl/artikel/mensenrechten-zijn-normstellend-voor-de-wetenschap|titel=‘Mensenrechten zijn normstellend voor de wetenschap’|bezochtdatum=2018-07-15|datum=2018-06-26|werk=Unesco|taal=nl}}</ref> | |||
== Doelen en organisatie == | == Doelen en organisatie == | ||
De organisatie wil vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties en hergebruik van onderzoeksdata bevorderen.<ref name="Kamer" /><ref>{{Citeer web|url=https://bits-chips.nl/artikel/delfste-rector-wordt-eerste-nationaal-cooerdinator-open-science-51259.html|titel=Delftse rector wordt eerste Nationaal Coördinator Open Science - Bits&Chips|bezochtdatum=2018-06-30|auteur=|achternaam=Edelman|voornaam=Pieter|datum=|werk=bits-chips.nl|uitgever=|taal=en}}</ref><ref name="Compu">[https://www.computable.nl/artikel/nieuws/onderwijs/6298322/250449/karel-luyben-is-nationaal-coordinator-open-science.html Karel Luyben is nationaal coördinator Open Science], ''Computable'', 9 februari 2018.</ref> Verder heeft zij het streven de wijze waarop wetenschappers beoordeeld worden, te hervormen op een wijze die open wetenschap stimuleert.<ref name="Compu" /> | De organisatie wil vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties en hergebruik van onderzoeksdata bevorderen.<ref name="Kamer" /><ref>{{Citeer web|url=https://bits-chips.nl/artikel/delfste-rector-wordt-eerste-nationaal-cooerdinator-open-science-51259.html|titel=Delftse rector wordt eerste Nationaal Coördinator Open Science - Bits&Chips|bezochtdatum=2018-06-30|auteur=|achternaam=Edelman|voornaam=Pieter|datum=|werk=bits-chips.nl|uitgever=|taal=en}}</ref><ref name="Compu">[https://www.computable.nl/artikel/nieuws/onderwijs/6298322/250449/karel-luyben-is-nationaal-coordinator-open-science.html Karel Luyben is nationaal coördinator Open Science], ''Computable'', 9 februari 2018.</ref> Verder heeft zij het streven de wijze waarop wetenschappers beoordeeld worden, te hervormen op een wijze die open wetenschap stimuleert.<ref name="Compu" /> In februari 2018 werd [[Karel Luyben]] aangesteld als nationale coördinator.<ref>Luyben maakt wetenschap toegangelijk, Trouw, 10 februari 2018</ref><ref>Toegang tot Wetenschap, Karel Luyben benoemd tot Nationaal Coördinator Open Science, Elsevier Weekblad, 24 februari 2018</ref><ref>[https://www.ad.nl/delft/nieuwe-functie-voor-karel-luyben~ad9522f3/ Nieuwe functie voor Karel Luyben], ''Algemeen Dagblad'', 11 februari 2018.</ref><ref>[https://www.government.nl/documents/reports/2016/04/04/amsterdam-call-for-action-on-open-science 'Amsterdam Call for Action on Open Science'], (2016).</ref> | ||
In februari 2018 werd [[Karel Luyben]] aangesteld als nationale coördinator.<ref>Luyben maakt wetenschap toegangelijk, Trouw, 10 februari 2018</ref><ref>Toegang tot Wetenschap, Karel Luyben benoemd tot Nationaal Coördinator Open Science, Elsevier Weekblad, 24 februari 2018</ref><ref>[https://www.ad.nl/delft/nieuwe-functie-voor-karel-luyben~ad9522f3/ Nieuwe functie voor Karel Luyben], ''Algemeen Dagblad'', 11 februari 2018.</ref><ref>[https://www.government.nl/documents/reports/2016/04/04/amsterdam-call-for-action-on-open-science 'Amsterdam Call for Action on Open Science'], (2016). | |||
== Deelnemende instellingen == | == Deelnemende instellingen == | ||
Bij de oprichting van het samenwerkingsverband waren de volgende zeventien organisaties aangesloten: [[Vereniging van Universiteiten|VSNU]], [[Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen|KNAW]], [[Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek|NWO]], [[Vereniging Hogescholen]], [[Promovendi Netwerk Nederland]], [[Koninklijke Bibliotheek (Nederland)|KB]], [[SURF]], [[Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra]] (NFU), [[ZonMw]], [[Global Open Findable, Accessible, Interoperable, Reusable]] (GO FAIR), [[Data Archiving and Networked Services]] (DANS), [[De Jonge Akademie]], [[Dutch Techcentre for Life Sciences]] (DTL), [[Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management]] (LCRDM), [[Netherlands eScience Center]] (NLeSc), [[4TU|4TU.Centre for Research Data]] en [[Universiteitsbibliotheken en Koninklijke Bibliotheek]] (UKB). Het is niet bekend of sindsdien andere organisaties zich bij het platform hebben aangesloten. | Bij de oprichting van het samenwerkingsverband waren de volgende zeventien organisaties aangesloten: [[Vereniging van Universiteiten|VSNU]], [[Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen|KNAW]],<ref>{{Citeer boek|titel=Big Data in wetenschappelijk onderzoek met gegevens over personen|auteurlink=KNAW|auteur=KNAW|medeauteurs=|taal=nl|url=https://www.knaw.nl/nl/actueel/publicaties/big-data-in-wetenschappelijk-onderzoek-met-gegevens-over-personen|uitgever=|datum=15 mei 2018|pagina's=52|ISBN=978-90-6984-724-5}}</ref> [[Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek|NWO]], [[Vereniging Hogescholen]],<ref>{{Citeer web|url=https://www.engineersonline.nl/nieuws/id28726-han-krijgt-surf-hboaward-voor-inzet-rondom-open-science.html|titel=Han krijgt Surf HBOAward voor inzet rondom open science - Nieuws - Engineersonline.nl|bezochtdatum=2018-07-22|werk=www.engineersonline.nl}}</ref> [[Promovendi Netwerk Nederland]], [[Koninklijke Bibliotheek (Nederland)|KB]], [[SURF]], [[Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra]] (NFU), [[ZonMw]], [[Global Open Findable, Accessible, Interoperable, Reusable]] (GO FAIR), [[Data Archiving and Networked Services]] (DANS), [[De Jonge Akademie]], [[Dutch Techcentre for Life Sciences]] (DTL), [[Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management]] (LCRDM), [[Netherlands eScience Center]] (NLeSc), [[4TU|4TU.Centre for Research Data]] en [[Universiteitsbibliotheken en Koninklijke Bibliotheek]] (UKB). Het is niet bekend of sindsdien andere organisaties zich bij het platform hebben aangesloten. | ||
== Externe links == | == Externe links == | ||
*[https://www.openscience.nl/ Officiële website] | * [https://www.openscience.nl/ Officiële website] | ||
*{{pdf}}[https://www.openscience.nl/binaries/content/assets/subsites-evenementen/open-science/nationaalplanopenscience_nl.pdf Het Nationaal Plan Open Science - openscience.nl] | * {{pdf}}[https://www.openscience.nl/binaries/content/assets/subsites-evenementen/open-science/nationaalplanopenscience_nl.pdf Het Nationaal Plan Open Science - openscience.nl] | ||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
{{authority control|TYPE=o|Wikidata=Q47528328 }} | {{authority control|TYPE=o|Wikidata=Q47528328 }} | ||
[[Categorie:Open science]] | [[Categorie:Open science]] | ||
Huidige versie van 27 jul 2018 om 23:34
Het Nationaal Platform Open Science (NPOS) is een samenwerkingsverband van zeventien Nederlandse organisaties in het hoger onderwijs en de wetenschap, die een overgang naar open wetenschap willen realiseren.[1][2][3] Het platform werd opgericht na publicatie van het Nationaal Plan Open Science in februari 2017, door instellingen die het plan ondertekend of onderschreven hebben.
Achtergrond
Het streven naar 'open access' in de wetenschappelijke wereld is niet nieuw: het Budapest Open Access Initiative dateert al uit 2001 en in 2003 werd deze gevolgd door de Bethesda Open Access Verklaring. In 2013 stond de toegankelijkheid van wetenschappelijke publicaties op de agenda van OCW en de staatssecretaris liet in november 2013 – kort na de Verklaring van Berlijn over vrije toegang tot kennis in de wetenschappen en geesteswetenschappen – de Tweede Kamer in een brief weten, dat open access in 2024 de standaard moet zijn in de Nederlandse wetenschap.[4] Hoewel Open Science in meerdere Europese landen aandacht heeft, hebben alleen Nederland en Finland een nationaal initiatief opgezet.[5]
Plan
Begin 2016 organiseerde Nederland tijdens haar EU-voorzitterschap een Open Science Conference, op basis waarvan het rapport Amsterdam Call for Action on Open Science verscheen. Najaar 2016 gaf de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Sander Dekker, de opdracht tot het schrijven van een Nationaal Plan Open Science, die door de directeur van de Universiteitsbibliotheek Delft werd uitgevoerd. Op 9 februari 2017 werd dit plan daadwerkelijk opgeleverd[6][7] en het platform opgericht.[8] Het Kabinet-Rutte III heeft open wetenschap tot prioriteit verklaard[1] en wil dat Nederland op dit terrein internationaal een leidende rol inneemt.
UNESCO mist in het het debat over open science aandacht voor artikel 27 van de universele verklaring van de rechten van de mens en ziet hierin belangrijke ondersteuning voor open science.[9]
Doelen en organisatie
De organisatie wil vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties en hergebruik van onderzoeksdata bevorderen.[1][10][11] Verder heeft zij het streven de wijze waarop wetenschappers beoordeeld worden, te hervormen op een wijze die open wetenschap stimuleert.[11] In februari 2018 werd Karel Luyben aangesteld als nationale coördinator.[12][13][14][15]
Deelnemende instellingen
Bij de oprichting van het samenwerkingsverband waren de volgende zeventien organisaties aangesloten: VSNU, KNAW,[16] NWO, Vereniging Hogescholen,[17] Promovendi Netwerk Nederland, KB, SURF, Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), ZonMw, Global Open Findable, Accessible, Interoperable, Reusable (GO FAIR), Data Archiving and Networked Services (DANS), De Jonge Akademie, Dutch Techcentre for Life Sciences (DTL), Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management (LCRDM), Netherlands eScience Center (NLeSc), 4TU.Centre for Research Data en Universiteitsbibliotheken en Koninklijke Bibliotheek (UKB). Het is niet bekend of sindsdien andere organisaties zich bij het platform hebben aangesloten.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
