Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Neger: verschil tussen versies
(ik zie twee dames op de foto. woord agrariërs weg) |
(Surinaams woordenboek) |
||
| (6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
De benaming 'neger' of 'negroïde' wordt soms ook gebruikt voor de oorspronkelijke bewoners van [[Melanesië]], die eveneens negroïde trekken hebben, ofschoon ze niet direct verwant zijn met zwarte Afrikanen. | De benaming 'neger' of 'negroïde' wordt soms ook gebruikt voor de oorspronkelijke bewoners van [[Melanesië]], die eveneens negroïde trekken hebben, ofschoon ze niet direct verwant zijn met zwarte Afrikanen. | ||
Volgens het ''Woordenboek der Nederlandse Taal'' komt het woord in het Nederlands voor het eerst voor in 1644, verwijzend naar de lading van een slavenschip. Hetzelfde woordenboek vertelt dat het woord 'neger' tot de Nederlandse afschaffing van de slavernij in 1863 ''zwarte slaaf'' als betekenis had.<ref>"Neger." ''Het Woordenboek der Nederlandse Taal.'' 1e ed. 1998.</ref> Sindsdien | == Woordenboekbetekenis en connotatie == | ||
Volgens het ''Woordenboek der Nederlandse Taal'' komt het woord in het Nederlands voor het eerst voor in 1644, verwijzend naar de lading van een slavenschip. Hetzelfde woordenboek vertelt dat het woord 'neger' tot de Nederlandse afschaffing van de slavernij in 1863 ''zwarte slaaf'' als betekenis had.<ref>"Neger." ''Het Woordenboek der Nederlandse Taal.'' 1e ed. 1998.</ref> Sindsdien werd het woord het enkel nog gebruikt om donkerkleurige mensen aan te duiden, en had geen negatieve bijbedoelingen. [[Pablo Picasso|Picasso]] had het nog over ''art nègre'' en de Afrikaanse staatsman en dichter Leopold Senghor bezong trots zijn ''négritude''.<ref>Marcel Bauer, ''Avonturiers voor God, geschiedenis van de missie van 1850 tot 1900'', Halewijn, Braambos, voetnoot 1, p. 5.</ref> | |||
In het ''Woordenboek van het Surinaams-Nederlands'' door J. van Donselaar betekent het woord 1. (scheldwoord voor) Creool, behalve in de samenstellingen Bosneger en stadsneger. [Met het woord Creool verwijst het woorenboek onder andere naar een persoon behorende tot de groep die uit rassenvermenging van blanken en negers is voortgekomen.] 2. niet-Surinaams neger of negroide persoon van gemengd ras. 3. (verouderd) negerslaaf. | |||
===Verenigde Staten=== | |||
Door de rassenhaat in de [[Verenigde Staten|VS]] werden de Engelse woorden '''''nigger''''' en ''negro'' vaak als scheldwoorden gebruikt. Daardoor bleef er een bijsmaak aan de woorden hangen en werd het als niet [[politiek correct]] beschouwd. Vooral het woord ''nigger'' wordt als erg denigrerend en aanstootgevend ervaren. | |||
Aan het einde van de jaren zestig van de 20e eeuw werden de termen ''African Americans'' en ''Blacks'' ingevoerd. Sindsdien wordt het woord "negro" eigenlijk nauwelijks meer gebruikt en wordt het als ouderwets ervaren. [[Afro-Amerikanen]] vinden het normaal om ''blacks'' of 'zwarten' genoemd te worden. | |||
Opvallend is dat in bepaalde Afro-Amerikaanse subculturen ([[rap (muziekstijl)|rap]], [[hiphop]]) de [[urban]]-versie van het woord ''nigga'' juist weer als een soort onderlinge [[geuzennaam]] wordt gebruikt, terwijl het gebruik van de term door buitenstaanders (goeddeels ongeacht huidskleur) niet geaccepteerd wordt. | |||
===Invloed op het Nederlandse taalgebied=== | |||
Vanuit deze Amerikaanse gevoeligheden over het woord bestaat ook in het Nederlandse taalgebied de tendens om het woord ''neger'' te vermijden als niet politiek correct. Toch is de Amerikaanse situatie niet zonder meer naar het Nederlandse taalgebied te transponeren. Hier wordt wel het [[Afrikaans]]e leenwoord '''nikker''' (of ''kaffer'') doorgaans aan zeer negatieve gevoelens, racisme en discriminatie gekoppeld en als een echt beladen scheldwoord ingeschaald, maar voor het woord 'neger' is dat niet zonder meer het geval. Dit wordt in Nederland en België nog vaak gebruikt als een gewone, onbeladen aanduiding voor mensen met een (zeer) donkere huidskleur, vergelijkbaar met de term ''blanke''. In drukwerk en verzorgd taalgebruik vermijdt men het woord liever. | |||
Het de vraag of de term ''zwarte'' in ons taalgebied niet eigenlijk een negatievere bijklank heeft – dit dus in tegenstelling tot hoe dit in de VS ervaren wordt. In Vlaanderen heeft ''zwarte'' – weliswaar in een andere context – de connotatie van een scheldwoord, met name voor een [[fascist]] of [[collaborateur]]. Ook het Franse scheldwoord ''boche'' (wat "mof" betekent, een oud scheldwoord voor Duitsers in de [[Tweede Wereldoorlog]]) zou via [[Frans-Guyana]] afgeleid zijn van het Surinaams-Nederlandse woord ''bos(neger)''. | |||
De historisch negatieve connotatie van het woord 'neger' heeft ertoe geleid dat verschillende groeperingen hebben geprobeerd het woord uit de woordenboeken te doen verwijderen, juist omdat zij het als beledigend beschouwen. ''Van Dale'' en andere woordenboek-instituten hebben hier, na een uitspraak van de [[Commissie Gelijke Behandeling]], niet op hoeven ingaan omdat ''"de functie van een woordenboek niet meer is dan het registreren van de betekenis van woorden in overeenstemming met het feitelijk woordgebruik"''. Daarmee werd niet gezegd dat het woord een neutrale klank zou hebben; de zaak ging veeleer over de functie van een ''woordenboek''. Wel merkt Van Dale in de nieuwere edities de opmerking <cite>"(door sommigen als scheldwoord ervaren)"</cite> in de omschrijving van het woord 'neger'. | |||
== Kenmerken == | == Kenmerken == | ||
| Regel 16: | Regel 33: | ||
* Brede [[neus]] | * Brede [[neus]] | ||
* Donker getinte ogen (weinig blauwe ogen bijvoorbeeld) | * Donker getinte ogen (weinig blauwe ogen bijvoorbeeld) | ||
=== Negerzoen === | === Negerzoen === | ||
{{hoofdartikel| | {{hoofdartikel|negerzoen}} | ||
* In 2006 veranderde de fabrikant van negerzoenen | * In 2006 veranderde de fabrikant van negerzoenen ([[moorkop]]pen), de naam van het product in "Buys Zoenen", hoewel een marktonderzoek uitwees dat maar weinig consumenten zich aan de naam stoorden. In het Duits werd in de plaats van de benaming ''Negerküsse'' het woord ''Schaumküsse'' in gebruik genomen, wat verwijst naar de vulling met eiwitschuim als hoofdingrediënt | ||
== Referenties == | == Referenties == | ||
| Regel 33: | Regel 42: | ||
== Verwante onderwerpen == | == Verwante onderwerpen == | ||
* [[ | * [[Afro-Amerikaan]] | ||
* [[Afro-Aziaat]] | * [[Afro-Aziaat]] | ||
* [[Negrito]] | * [[Negrito]] | ||
* [[Mulat]] | * [[Mulat]] | ||
* [[ | * [[Creool]] | ||
* [[Negerhollands]] | |||
[[Categorie:Etniciteit]] | [[Categorie:Etniciteit]] | ||
[[Categorie:Geuzennaam]] | [[Categorie:Geuzennaam]] | ||
[[Categorie:Scheldwoord]] | |||
Huidige versie van 21 mei 2015 om 21:23
Zie ook: neger ₯ (doorverwijzingspagina), voor andere betekenissen van "neger" en samengestelde woorden.
Neger is een aanduiding voor de oorspronkelijke, donkerhuidige bewoners van Afrika ten zuiden van de Sahara. Neger is afgeleid van het Spaanse en Portugese negro, wat zwart betekent. Dit woord was op zijn beurt afgeleid van het Latijnse woord niger: zwart.
De benaming 'neger' of 'negroïde' wordt soms ook gebruikt voor de oorspronkelijke bewoners van Melanesië, die eveneens negroïde trekken hebben, ofschoon ze niet direct verwant zijn met zwarte Afrikanen.
Woordenboekbetekenis en connotatie
Volgens het Woordenboek der Nederlandse Taal komt het woord in het Nederlands voor het eerst voor in 1644, verwijzend naar de lading van een slavenschip. Hetzelfde woordenboek vertelt dat het woord 'neger' tot de Nederlandse afschaffing van de slavernij in 1863 zwarte slaaf als betekenis had.[1] Sindsdien werd het woord het enkel nog gebruikt om donkerkleurige mensen aan te duiden, en had geen negatieve bijbedoelingen. Picasso had het nog over art nègre en de Afrikaanse staatsman en dichter Leopold Senghor bezong trots zijn négritude.[2]
In het Woordenboek van het Surinaams-Nederlands door J. van Donselaar betekent het woord 1. (scheldwoord voor) Creool, behalve in de samenstellingen Bosneger en stadsneger. [Met het woord Creool verwijst het woorenboek onder andere naar een persoon behorende tot de groep die uit rassenvermenging van blanken en negers is voortgekomen.] 2. niet-Surinaams neger of negroide persoon van gemengd ras. 3. (verouderd) negerslaaf.
Verenigde Staten
Door de rassenhaat in de VS werden de Engelse woorden nigger en negro vaak als scheldwoorden gebruikt. Daardoor bleef er een bijsmaak aan de woorden hangen en werd het als niet politiek correct beschouwd. Vooral het woord nigger wordt als erg denigrerend en aanstootgevend ervaren.
Aan het einde van de jaren zestig van de 20e eeuw werden de termen African Americans en Blacks ingevoerd. Sindsdien wordt het woord "negro" eigenlijk nauwelijks meer gebruikt en wordt het als ouderwets ervaren. Afro-Amerikanen vinden het normaal om blacks of 'zwarten' genoemd te worden.
Opvallend is dat in bepaalde Afro-Amerikaanse subculturen (rap, hiphop) de urban-versie van het woord nigga juist weer als een soort onderlinge geuzennaam wordt gebruikt, terwijl het gebruik van de term door buitenstaanders (goeddeels ongeacht huidskleur) niet geaccepteerd wordt.
Invloed op het Nederlandse taalgebied
Vanuit deze Amerikaanse gevoeligheden over het woord bestaat ook in het Nederlandse taalgebied de tendens om het woord neger te vermijden als niet politiek correct. Toch is de Amerikaanse situatie niet zonder meer naar het Nederlandse taalgebied te transponeren. Hier wordt wel het Afrikaanse leenwoord nikker (of kaffer) doorgaans aan zeer negatieve gevoelens, racisme en discriminatie gekoppeld en als een echt beladen scheldwoord ingeschaald, maar voor het woord 'neger' is dat niet zonder meer het geval. Dit wordt in Nederland en België nog vaak gebruikt als een gewone, onbeladen aanduiding voor mensen met een (zeer) donkere huidskleur, vergelijkbaar met de term blanke. In drukwerk en verzorgd taalgebruik vermijdt men het woord liever.
Het de vraag of de term zwarte in ons taalgebied niet eigenlijk een negatievere bijklank heeft – dit dus in tegenstelling tot hoe dit in de VS ervaren wordt. In Vlaanderen heeft zwarte – weliswaar in een andere context – de connotatie van een scheldwoord, met name voor een fascist of collaborateur. Ook het Franse scheldwoord boche (wat "mof" betekent, een oud scheldwoord voor Duitsers in de Tweede Wereldoorlog) zou via Frans-Guyana afgeleid zijn van het Surinaams-Nederlandse woord bos(neger).
De historisch negatieve connotatie van het woord 'neger' heeft ertoe geleid dat verschillende groeperingen hebben geprobeerd het woord uit de woordenboeken te doen verwijderen, juist omdat zij het als beledigend beschouwen. Van Dale en andere woordenboek-instituten hebben hier, na een uitspraak van de Commissie Gelijke Behandeling, niet op hoeven ingaan omdat "de functie van een woordenboek niet meer is dan het registreren van de betekenis van woorden in overeenstemming met het feitelijk woordgebruik". Daarmee werd niet gezegd dat het woord een neutrale klank zou hebben; de zaak ging veeleer over de functie van een woordenboek. Wel merkt Van Dale in de nieuwere edities de opmerking "(door sommigen als scheldwoord ervaren)" in de omschrijving van het woord 'neger'.
Kenmerken
Zwarte Afrikanen hebben in het algemeen de volgende kenmerken:
- Donkere huidskleur door de permanente aanwezigheid van het donkere huidpigment "melanine".
- Kroeshaar
- Donker haar
- Dikke lippen
- Brede neus
- Donker getinte ogen (weinig blauwe ogen bijvoorbeeld)
Negerzoen
 Zie negerzoen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
- In 2006 veranderde de fabrikant van negerzoenen (moorkoppen), de naam van het product in "Buys Zoenen", hoewel een marktonderzoek uitwees dat maar weinig consumenten zich aan de naam stoorden. In het Duits werd in de plaats van de benaming Negerküsse het woord Schaumküsse in gebruik genomen, wat verwijst naar de vulling met eiwitschuim als hoofdingrediënt
Referenties