Secundair wegenplan

Een secundair wegenplan was een provinciaal wegenplan dat de verdeling van de opbrengsten in elke provincie regelde. De plannen dienden aan te sluiten bij de plannen die werden opgesteld in het rijkswegenplan. De eerste secundaire wegenplannen verschenen in 1927 vanwege het verschijnen van de Wegenbelastingswet en het eerste Rijkswegenplan. De gebruikte nummering was louter administratief en veranderde vaak doordat er geregeld een nieuw Rijkswegenplan verscheen. Secundaire wegenplannen werden beëindigd in 1993 door de zogenaamde operatie Brokx-droog, die uitmondde in de Wet herverdeling wegenbeheer. Daarna werd overgegaan op een indeling in genummerde wegen met twee categorieën. Een weg die op het secundaire wegenplan is vermeld, wordt secundaire weg genoemd.

Geschiedenis

Veel provincies in Nederland ontvouwden in de jaren twintig van de 20e eeuw plannen om doorgaande wegen aan te leggen vanwege de vele problemen die er ontstonden in het wegverkeer buiten de bebouwde kom. Het was in die tijd een hele opgave om je te verplaatsen met een gemotoriseerd voertuig. De vele veren, tolgelden, smalle en slecht verharde wegen waren een doorn in het oog voor velen. Het Rijk beheerde een Rijkswegennet dat in die tijd nog niet samenhangend was en de provincies vonden het daarom onafhankelijk van elkaar benodigd dat er ook goede wegen tussen belangrijke provinciale centra, met Rijkswegen en met andere provinciale wegbeheerders moesten komen. De provinciale wegennetten die hieruit moesten ontstaan zouden in veel gevallen met provinciale belastingen moeten worden bekostigd. Op die manier kon elke provincie zijn eigen provinciale net aanleggen.

In 1927 verscheen het eerste Rijkswegenplan. Voor de aanleg van wegen werd daartoe op 30 december 1926 de Wegenbelastingswet ingevoerd waarvoor van elke houder een vaste jaarlijkse bijdrage werd verlangd. Alle inkomsten zouden aan de uitbreiding van het Nederlandse wegenstelsel worden besteed. Uit de opbrengsten die verkregen werden uit de motorrijtuigen- en rijwielbelasting vermeerderd met extra-bijdragen uit de Rijksmiddelen werd een wegenfonds opgesteld. Er werd een verdeelsleutel bepaald die de verschillende wegbeheerders konden besteden aan de verbetering van het provinciale wegennet.

De wegenbelasting die voor 1927 door de provincies werd geïnd kon dus niet meer gebruikt worden. Elke provincie diende nu te zorgen voor een evenwichtige verdeling van de gelden tussen de verschillende wegbeheerders op haar eigen grondgebied. De verdeelsleutel werd bepaald op basis van de oppervlakte, het inwonertal en de totale lengte aan verharde wegen binnen de provincie en het aandeel dat de houders per provincie in de motorrijtuigenbelasting opbrachten.

De provinciale wegenplannen die vanaf 1927 verschenen waren dus anders van opzet dan de meeste provinciale wegenplannen van voor 1927 en die bedoeld waren voor de aanleg van provinciale wegen. In deze wegenplannen voor 1927 werd de aanleg en verbetering van het eigen wegennet aangeduid, terwijl in de provinciale wegenplannen die verschenen in het kader van de Wegenbelastingswet, de verdeling van de gelden werd aangegeven. Dit is een wezenlijk verschil. In het laatste geval werd alleen aangegeven wat de rangorde van de wegen was en of er veel of weinig kosten benodigd waren. Wie de wegbeheerder was maakte niet zoveel uit. Een secundaire weg kon dus bij zowel een provincie of een gemeente in beheer zijn.

De nummering

De nummering van de secundaire wegen was per provincie geregeld. Dit was een louter administratieve nummering, er zijn geen gevallen bekend waar deze nummering op de bewegwijzering werd vermeld. Sporadisch wil het nog wel eens voorkomen dat bij bijvoorbeeld wegwerkzaamheden het administratieve nummer op de tijdelijke borden wordt vermeld, of op sommige kaarten en plattegronden. Sporadisch komen deze nummers tot op heden nog wel eens voor in het straatbeeld. Bij de omlegging van de A9 bij Badhoevedorp wordt door Rijkswaterstaat nog steeds gesproken over de aanpassing van de T106 en dat nog wel in officiële stukken, een nummer dat al sinds 1993 is verdwenen. Bovendien wordt in het spraakgebruik nog wel eens een S-nummer of T-nummer gebruikt voor bekende wegen.

Als een provinciaal wegenplan werd gewijzigd kwam het geregeld voor dat er geschoven werd met de nummering. Dit is dan ook de reden dat de nummering niet in de bewegwijzering werd opgenomen. Bovendien konden de S-nummers of T-nummers in elke provincie voorkomen, waarmee het dus in theorie mogelijk was dat er twaalf dezelfde nummers konden voorkomen en dat deze konden verspringen op de provinciegrens. Ook dit is een reden geweest om deze nummers niet op de bewegwijzering te vermelden.

Einde van de secundaire wegenplannen

Secundaire wegenplannen, en daarmee ook de provinciale wegenplannen werden beëindigd in 1993 door de herverdeling van het wegenbeheer, de zogenaamde operatie Brokx-droog, die uitmondde in de Wet herverdeling wegenbeheer. Deze wet was eveneens een moment waarop de derde en laatste fase van het Nationaal Routenummerplan van 1976 werd geïmplementeerd. De provinciale Secundaire en Tertiaire Wegenplannen werden beëindigd, en daarmee ook hun administratieve nummering. In het nieuwe wegnummeringssysteem werden de nummers 400 t/m 999 toegewezen aan de minder doorgaande bovenlokale routes. Elk nummer is uniek en kan de provinciegrenzen overschrijden. De nummerreeks 400 t/m 999 betreft enkel N-wegen. De nummers 175 t/m 399 werden reeds toegewezen in 1976, en bewegwijzerd vanaf 1982. In 1985 was de bewegwijzering van de nummers 175 t/m 399 vrijwel voltooid. Deze nummers zijn veelal N-wegen, maar soms ook A-wegen, en ook niet altijd in beheer bij een provincie of gemeente.

De nummerreeks 175 - 399 hoort altijd op de bewegwijzering vermeld te worden, de reeks 400 - 999 enkel als bevestiging na elk kruispunt, hoewel in een aantal provincies steeds meer N-wegen boven de 400 verschijnen op de bewegwijzering. De N-wegen tussen de 1 en 99 behoren in de meeste gevallen bij het Rijk.

Veel provincies zijn na de beëindiging van de provinciale wegenplannen overgestapt op andere systemen van verdeling van de gelden bestemd voor aanleg en onderhoud. In de Motorrijtuigenbelasting van tegenwoordig wordt een deel van de opbrengsten bestemd voor de provincies met de zogenaamde provinciale opcenten, die rechtstreeks door de provinciale weggebruiker worden opgebracht. Provincies hebben sinds 1993 geen provinciale wegenplannen meer, maar kennen nu veelal beleidsplannen waarin de richting aangegeven wordt voor nieuwe wegvakken en provinciale onderhoudsplannen die ook wel Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur (PMI) worden genoemd, of Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT).

Secundaire wegen per provincie

Hieronder een overzicht van de laatst bekende nummering (meestal van het laatste wegenplan) van secundaire wegen in elke provincie.

Groningen

Secundair wegenplan 1984:

• S1a: grens provincie Drenthe - Leek - Tolbert; gedeelte van huidige N372
• S2: Groningen - Winsum - Ulrum - Lauwersoog - grens provincie Friesland; gedeelte van huidige N361
• S4: Groningen - Middelstum - Roodeschool - Eemshaven; huidige N46
• S5: Winsum - Uithuizen - Spijk - Appingedam; huidige N363 en gedeelte van huidige N33
• S7: Zuidbroek - Siddeburen - Appingedam; gedeelte van huidige N33
• S8: Siddeburen - Slochteren - Hoogezand; huidige N387
• S9: Hoogezand - Bareveld; huidige N385
• S10: Veendam - Stadskanaal - Ter Apel - grens Duitsland; huidige N366
• S11: grens provincie Drenthe - Stadskanaal; gedeelte van huidige N378
• S12: Stadskanaal - grens provincie Drenthe; gedeelte van huidige N374
• S13: Ter Apel - grens provincie Drenthe; gedeelte van voormalige/huidige N364
• S14: Nieuwe Pekela - Blijham - Winschoten; huidige N367
• S15: Blijham - Bellingwolde - grens Duitsland; huidige N969
• S16: Groningen - Grijpskerk - grens provincie Friesland; gedeelte van huidige N355
• S17: Groningen - Ten Boer - Appingedam - Delfzijl; huidige N360
• S18: Scheemda - Nieuwolda - Delfzijl; gedeelte van huidige N362

Drenthe

Secundair wegenplan 1968 en 1978:

met *: in 1978 afgevoerd

met **: in 1978 toegevoegd

• S1*: Assen - Norg - Roden - grens provincie Groningen; huidige N373
• S2*: Norg - Donderen - Yde; deels huidige N858
• S3: Gasselte - Gasselternijveen - grens provincie Groningen; huidige N378
• S4*: Rolde - Borger; huidige N857
• S5: Borger - Nieuw-Buinen - grens provincie Groningen; gedeelte van huidige N374
• S6: Emmen - grens provincie Groningen; voormalige N364, huidige N391
• S7: grens provincie Friesland - Smilde - Beilen - Zweeloo - Emmen; gedeelte van huidige N381
• S8: grens provincie Friesland - Frederiksoord; gedeelte van huidige N353
• S9: grens provincie Overijssel - Frederiksoord; gedeelte van huidige N855
• S10: Eursinge - Ruinen - Blijdenstein - Meppel (vanaf 1978 via S11); gedeelte van huidige N375
• S11*: Blijdenstein - Meppel - grens provincie Overijssel; gedeelte van huidige N375
• S12: Meppel - De Wijk (gepland tot 1978: - Eemten - Linde - grens provincie Overijssel); huidige N851
• S12a*: Linde - grens provincie Overijssel); huidige N48
• S13: Hoogeveen - Holsloot - Klazienaveen - grens Duitsland; huidige A37
• S14: Dalen - Oosterhesselen (tot 1978: - Zweeloo); huidige N854
• S15: rondweg Coevorden; huidige N382
• S16: grens provincie Overijssel - Coevorden; gedeelte van huidige N377
• S17: Emmen - Klazienaveen; deel van huidige N862
• S18**: Assen - Vries - Peize - Roden - grens provincie Groningen; gedeelte van huidige N386 en N372
• S19**: Peize - Peizermade - grens provincie Groningen; gedeelte van huidige N372
• S20**: Pijlebrug - Havelte - Diever - Smilde - Assen; huidige N371

Overijssel

Provinciaal wegenplan 1975:

• S2: Emmeloord A6 - Vollenhove S6; gedeelte van huidige N331
• S3: Emmeloord S2 - grens provincie Friesland; gedeelte van huidige N351
• S4: Marknesse S2 - Steenwijk; huidige N333
• S5: Steenwijk A32 - grens provincie Drenthe; huidige N855
• S6: Westenholte N50 - Vollehove S2; gedeelte van huidige N331
• S8: Zwartsluis S6 - grens provincie Drenthe; gedeelte van huidige N334 en N375
• S9: Kampen - grens provincie Gelderland; huidige N763
• S10: Deventer - Raalte N35; gedeelte van huidige N348
• S11: Raalte N35 - grens provincie Drenthe; gedeelte van huidige N348 en N48
• S12: Lichtmis A28 - grens provincie Drenthe; gedeelte van huidige N377
• S14: Raalte S10 - grens provincie Gelderland; gedeelte van huidige N332
• S15: Goor - Rijssen; gedeelte van huidige N347
• S16: Rijssen - Nijverdal N35; gedeelte van huidige N347
• S17: Nijverdal N35 - Ommen N34; gedeelte van huidige N347
• S18: Ommen S17 - Den Ham; gedeelte van huidige N341
• S19: Den Ham - Kloosterhaar S31; gedeelte van huidige N341
• S21: Goor - Haaksbergen S22; gedeelte van huidige N347
• S22: Haaksbergen S21 - Hengelo A35; huidige N739
• S24: Mariaparochie - Denekamp; gedeelte van huidige N349
• S25: Enschede - grens provincie Gelderland; gedeelte van huidige N18
• S26: Langelo S25 - grens provincie Gelderland; gedeelte van huidige N315
• S27: Enschede - Oldenzaal; huidige N733
• S30: Lonneker S27 - Losser; huidige N732
• S31: Kloosterhaar S19 - Hardenberg N34; gedeelte van huidige N343
• S32: Hardenberg N34 - Slagharen S12; gedeelte van huidige N343
• S34: Kampen N50 - grens provincie Flevoland; gedeelte van huidige N307
• S46: Enschede - rijksgrens Duitsland
• S49: Oldenzaal - Fleringen S24; gedeelte van huidige N343

Gelderland

Provinciaal wegenplan 1981:

• S1: Andelst A15 - Putten A28; gedeelte van huidige N836, N781, A30 en N303
• S2: Voorthuizen S1 - grens provincie Flevoland; huidige N301
• S3: grens provincie Utrecht - Arnhem; gedeelte van huidige N225
• S4: grens provincie Utrecht - Scherpenzeel - Utrecht - Arnhem T24; gedeelte van huidige N224
• S5: Ede S4 - Apeldoorn; huidige N304
• S6: grens provincie Flevoland - Wolfheze S4; gedeelte van huidige N309, N310 en N344
• S7: Nieuw-Milligen S6/S13 - grens provincie Flevoland; gedeelte van huidige N302
• S8: Tongeren S9 - Nunspeet S6; huidige N795
• S9: Epe A50 - Elburg S6; gedeelte van huidige N309
• S10: Heerde A50 - grens provincie Overijssel; gedeeltelijk huidige N763 en gedeelte van huidige N308
• S11: Apeldoorn - Apeldoorn-Noord A50
• S13: Nieuw-Milligen S6/S7 - Apeldoorn T14; gedeelte van huidige N344
• S14: Apeldoorn A50 - Zutphen T25; huidige N345
• S51: Westervoort T68 - Doesburg S65; huidige N338
• S52: grens provincie Overijssel - Laag-Keppel S65; gedeelte van huidige N348 en N314
• S53: Epse S52 - Laren S57; huidige N339
• S54: Zutphen S52 - grens provincie Overijssel; gedeelte van huidige N346
• S55: Ruurlo S64 - grens provincie Overijssel; gedeelte van huidige N315
• S56: Neede S55 - grens provincie Overijssel; gedeelte van huidige N824
• S57: grens Duitsland (Gendringen) - grens provincie Overijssel; gedeelte van huidige N317, N315, N312 en N332
• S59: Didam A18 - grens provincie Overijssel; huidige N335, N818 en gedeelte van huidige N18
• S60: Varsseveld S59 - Winterswijk S64; huidige N318
• S61: Lichtenvoorde S59 - grens Duitsland; huidige N313
• S62: Doetinchem A18 - grens Duitsland; gedeelte van huidige N316
• S63: Giesbeek S51 - Tolkamer; gedeeltelijk huidige N336
• S64: Zutphen S54 - Winterswijk S60; gedeelte van huidige N319
• S65: Ellecom T22 - Doetinchem; gedeelte van huidige N317
• S78: Winterswijk S60 - grens Duitsland; gedeelte van huidige N319
• S101: Huissen T102 - Culumborg A2; gedeelte van huidige N325 en huidige N320
• S102: Velperbroek A12 - Arnhem S101; gedeelte van huidige N325
• S103: grens provincie Utrecht - Appeltern; gedeelte van huidige N233 en N329
• S104: Tiel - Beusichem S101; huidige N834
• S105: Wadenoijen A15 - grens provincie Zuid-Holland; gedeelte van huidige N327
• S106: Leerdam A15 - grens provincie Zuid-Holland; gedeelte van huidige N848
• S107: Nijmegen - grens provincie Noord-Brabant; huidige rijksweg 783 en gedeelte van huidige A73 en N322
• S108: Kerkdriel A2 - Rossum S107; huidige N831
• S109: Nijmegen - Bankhoef A50; huidige A/N326
• S110: Wijchen S109 - Malden S111; huidige N845 en N846
• S111: Nijmegen - grens provincie Limburg; huidige N844 en gedeelte van huidige N271
• S112: Echteld A15 - Beneden-Leeuwen S107; huidige N323
• S113: Elden S101 - Nijmegen S114; gedeelte huidige N325
• S114: Nijmegen S113 - grens Duitsland; gedeelte van huidige N325

Noord-Holland

Secundair provinciaal wegenplan 1988:

• S1: De Stolpen - Schagen - Middenmeer - Wieringerwerf (A7); huidige N248
• S2: De Stolpen S1 - Anna Paulowna - Van Ewijcksluis; huidige N249
• S3: Alkmaar (N9) - Schagen S1; huidige N245
• S4: Langedijk S3 - Nieuwe Niedorp - Middenmeer (A7); huidige N504 en N242
• S6: Schagen - Verlaat - Wognum (A7); huidige N241
• S7: Alkmaar (A9) - Heerhugowaard - Noord-Scharwoude S4; huidige N242
• S9: grens Hoorn - Venhuizen - Enkhuizen S31; huidige N506
• S10: Alkmaar S7 - West-Graftdijk - Edam S11; huidige N244
• S11: Amsterdam (A10) - Edam - Scharwoude (A7); huidige N247
• S12: West-Graftdijk S10 - Krommenie (A8); huidige N246
• S14: Zaandam (A8) - Purmerend; huidige A7
• S16: Krommenie S12 - Castricum; huidige N203
• S17: Haarlemmermeer (A9) - Haarlem; huidige N205
• S19: Velsen-Zuid (A22) - Haarlem - Heemstede; huidige N208
• S20: Leimuiden - Nieuw-Vennep - grens provincie Zuid-Holland; huidige N207
• S21: Heemstede - Hoofddorp - Aalsmeer - Uithoorn; huidige N201
• S22: Amsterdam-Zuidoost S30 - Weesp - Bussum S24; huidige N236
• S23: Vreeland - Hilversum; huidige N201
• S24: Hilversum - Bussum; huidige N524
• S25: Hilversum - grens provincie Utrecht; huidige N415
• S28: Alkmaar S7 - Noordbeemster S29; huidige N243
• S29: Noordbeemster S28 - Scharwoude (A7); huidige N243
• S30: A2 - A1; huidige A9 bij Amsterdam-Zuidoost
• S31: Hoorn (A7) - Enkhuizen - grens provincie Flevoland; huidige N302
• S32: Alkmaar-Noord S3 - Heerhugowaard S7; huidige N508
• S34: Beverwijk (A22) - Buitenhuizen - Westzaan - S12 (A8); huidige N246

Zuid-Holland

Secundair wegenplan 1973:

• S1: grens provincie Noord-Holland - Katwijk - Wassenaar; huidige N206 en N441
• S2: Hillegom - S1; verlenging van huidige N207 uit Noord-Holland
• S3: Sassenheim (A44) - S1; huidige N443
• S4: Leiden (A44) - Katwijk S1
• S5: Roelofarendsveen (A4) - Leiden; huidige N445
• S6: Katwijk S1 - Leiden - Alphen a/d Rijn S7; huidige N446 bij Leiden maakte onderdeel uit van deze verbinding
• S7: grens provincie Noord-Holland - Alpen a/d Rijn - S25; huidige N207
• S8: Wassenaar (A44) - Voorschoten; huidige N448
• S9: weg oostelijk van Den Haag langs de Trekvliet
• S10: Alpen a/d Rijn - Nieuwkoop - Vrouwenakker; huidige N231
• S11: Hoek van Holland - Poeldijk - Wateringen - vroegere rijksweg 54; huidige N211, N464 en N211
• S12: Delft S15 - De Lier - Maasdijk S14; huidige N223
• S13: Rijksweg 54 - De Lier - Den Haag; circa huidige N213 en gedeelte N211
• S14: Hoek van Holland S11 - Maasdijk; huidige N220
• S15: Delft S53 - Den Haag
• S16: Leiden rijksweg 11 - Den Haag N14; parallel aan N44
• S17: Leiden-Oost - Zoeterwoude - Zoetermeer; huidige N206
• S18: Delft - Zoetermeer; huidige N473
• S19: Pijnacker - Bergschenhoek S22
• S20: rijksweg 14 - Zoetermeer; huidige N469
• S21: Rotterdam - Berkel en Rodenrijs
• S21a: Bergschenhoek - rijksweg 14
• S22: A13 - Benthuizen - Hazerswoude-Rijndijk; huidige N209
• S22a: S22 - Boskoop; huidige N455
• S24: Rotterdam S24a/S30 - Nieuwerkerk a/d Ijssel; huidige N219
• S24a: Rotterdam (A16) - Rotterdam S24/S30; huidige N210
• S25: Gouda - Alpen a/d Rijn - Ter Aar; huidige N207 en N460
• S26: Gouda - A20; huidige N456 en N207
• S27: Weg ten oosten van Woerden
• S28: Gouda S29 - Hoenkoop - grens provincie Utrecht; huidige N228
• S29: Gouda - Bergstoep; huidige N207 en N478
• S30: Rotterdam S24/S24a - Schoonhoven - grens provincie Utrecht/Lek; huidige N210 en gedeelte N216
• S31: Oostvoorne S32 - Hellevoetsluis; huidige N497 en gedeelte van huidige N496
• S32: Maasvlakte N15 - Spijkenisse - brug over Oude Maas; huidige N218 en N493
• S33: Spijkenisse - Nieuw-Beijerland
• S34: A15 - N57; huidige N57 tussen A15 en verzorgingsplaats Tussenhoek
• S35: oude grens provincie Gelderland - Leerdam
• S36: A27 - A15; huidige N214
• S37: Sliedrecht - Bleskensgraaf; huidige N482
• S38: Schoonhoven - Schelluinen; huidige N216
• S39: Leerdam - A2; huidige N484
• S40: 's Gravendeel - Strijen - Zuid-Beijerland - Nieuw-Beijerland; onder meer huidige N487
• S41: Hellevoetsluis - Heen vliet S32; huidige N494
• S42: Greup - Blaaksedijk S43; huidige N489
• S43: Papendrecht A15/S36 - Dordrecht - Oud-Beijerland - Nieuw-Beijerland; huidige N3 en N217
• S44: Vianen A2 - Lexmond A27
• S46: Dordrecht S43 (huidige N3) - Kop van t Land
• S47: N57 - Ouddorp - Middelharnis - Achthuizen N59; huidige N57, N215 en N498
• S52: Hoogvliet - Rotterdam; huidige N492
• S53: Delft A13 - Delft A4

Bron misschien Wegenwiki die onder de GFDL-licentie valt