Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Loser (pejoratief): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Loser_(pejoratief)&diff=cur&oldid=42486040 15 nov 2014 Evermeulen 9 nov 2014)
 
k (vertaling + opmaak (test))
 
(2 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{ne|1=|2=2014|3=11|4=09}}
'''Loser''' is een [[pejoratief|pejoratieve]] term die wordt gebruikt als stereotypering voor mensen die weinig succesvol zijn in de maatschappij. Het is min of meer synoniem voor [[sukkel]] of [[mislukkeling]].
'''Loser''' is een [[pejoratief|pejoratieve]] term die wordt gebruikt als stereotypering voor mensen die weinig succesvol zijn in de maatschappij.
 
Het woord loser heeft zich een plaats in de Nederlandse taal verworven als populair synoniem voor [[sukkel]] of [[mislukkeling]].


== Herkomst ==
== Herkomst ==
Het woord loser is afkomstig uit het Engels. Wanneer het woord loser exact haar intrede deed in het Nederlands is niet bekend. [[Pjeroo Roobjee]] gebruikte het woord al in een roman in 1977.<ref>P. Roobjee (1977). Vincent en Astrid Van Gogh verdwijnen in een korenveld, uitgeverij Manteau</ref> In deze roman kwalificeerde hij dit woord als "het grofste scheldwoord in de States".<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/loser Etymology "Loser"]</ref>
Het woord loser is afkomstig uit het Engels en betekent letterlijk 'verliezer'. Het eerste gebruik in het Nederlands is niet exact bekend. Volgens het Algemeen Nederlands Woordenboek is de vroegste datering van dit leenwoord 1993.<ref>[http://anw.inl.nl/article/loser Algemeen Nederlands Woordenboek - Loser]</ref> [[Pjeroo Roobjee]] gebruikte het echter al in een roman in 1977.<ref>P. Roobjee (1977). Vincent en Astrid Van Gogh verdwijnen in een korenveld, uitgeverij Manteau</ref> In deze roman kwalificeerde hij dit woord als "het grofste scheldwoord in de States".<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/loser Etymology "Loser"]</ref>


In de jaren negentig is het begrip "loser" in Nederland aan een opmars begonnen.<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-hannah-bervoets/waarom-is-de-loser-zo-geliefd~a3784063/ Waarom is de loser zo geliefd?] Volkskrant Magazine, 8 november 2014, Hanna Bervoets </ref>. De vroegste datering van dit leenwoord is 1993.<ref>[http://anw.inl.nl/article/loser Algemeen Nederlands Woordenboek - Loser]</ref>
== Toepasselijkheid van het begrip ==
Mensen overschatten vaak de invloed die persoonlijkheid heeft op verliezen. Als gevolg van deze [[fundamentele attributiefout]] nemen mensen tegenwoordig het begrip 'loser' zo gemakkelijk in de mond.<ref>[http://www.psychologiemagazine.nl/web/Artikelpagina/Winners-losers.htm 'Winners en losers' door Ad Bergsma in Psychologie magazine, december 2000]</ref> Mensen met een [[Sociale fobie|sociale angststoornis]] zijn vaak onterecht bang om een 'loser' gevonden te worden.<ref>[http://www.angst-als-dank.nl/socialefobie.html Sociale angststoornis]</ref>


In 1994 scoorde de muzikant [[Beck Hansen|Beck]] een hit met het nummer "Loser" dat vermoedelijk heeft bijgedragen aan de opmars van deze term in het Nederlands.<ref>[http://www.nummervandedag.nl/post/5517711656/loser-van-beck/ 'Loser' van Beck - en meer teksten die we altijd verkeerd verstaan]</ref>
== Trivia ==
Volgens een uitspraak van de politierechter kan het uitmaken van een ambtenaar, bijvoorbeeld een agent, voor 'loser' gezien worden als een misdrijf.<ref>[http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBLEE:2007:BA9770 Vonnis in zaak: 17/810456-07 VEV op 13 juli 2007]</ref>


== Stereotypering ==
== Losers in films ==
De loser is iemand (meestal een man) die weinig succesvol is in de maatschappij. Hij is vaak wars van ambitie, heeft vaak geen interesse in de maatschappij en is weinig tevreden over zijn leven. Hij vertoont vaak dom, onverantwoord of besluiteloos gedrag.
In veel films is een loser in de hoofdrol te zien. Hieronder een overzicht van bekende films met een loser in de hoofdrol:


== Toepasselijkheid van het begrip 'loser' ==
{| class="wikitable sortable"
Volgens de [[American Dream]] kan eenieder door hard te werken en zijn talent te gebruiken succesvol worden. Volgens deze redenatie is het je eigen schuld als je een 'looser' bent, alsof je zelf voor die sociale status hebt gekozen. De Zwitsers-Britse schrijver en filosoof [[Alain de Botton]] ziet dit als een leugen, want er is ook geluk en willekeur mee gemoeid.<ref>[http://www.ted.com/talks/alain_de_botton_a_kinder_gentler_philosophy_of_success/transcript?language=nl Een vriendelijkere, mildere filosofie van succes] Ted talk 2009, Alain de Botton</ref> We overschatten vaak de invloed die persoonlijkheid heeft op verliezen. Als gevolg van deze [[fundamentele attributiefout]] nemen mensen tegenwoordig het begrip 'loser' zo gemakkelijk in de mond.<ref>[http://www.psychologiemagazine.nl/web/Artikelpagina/Winners-losers.htm 'Winners en losers' door Ad Bergsma in Psychologie magazine, december 2000]</ref> Mensen met een [[Sociale fobie|sociale angststoornis]] zijn vaak onterecht bang om een 'loser' gevonden te worden.<ref>[http://www.angst-als-dank.nl/socialefobie.html Sociale angsstoornis]</ref>
|-
 
!Film
In de middeleeuwen keek men heel anders tegen mensen onderaan de sociale ladder aan. In de middeleeuwen was armoede absoluut geen schande.<ref>[http://www.kennislink.nl/publicaties/oneerlijke-armen Oneerlijke armen, Marjolein Overmeer, 26 oktober 2012]</ref> Mensen onderaan de sociale ladder hadden daar niet voor gekozen, maar kenden gewoonweg meer ongeluk. Religie speelde hierin een grote rol. Een illustratief voorbeeld van een Bijbelse pechvogel is Lazarus uit de vertelling van Jezus over [[Gelijkenis van de rijke man en Lazarus|de rijke man en Lazarus]].
!class="unsortable"|Regisseur
 
!Jaar
== Misdrijf ==
!class="unsortable"|Loser (rol)
Volgens een uitspraak van de politierechter kan het uitmaken van een ambtenaar, bijvoorbeeld een agent, voor 'loser' gezien worden als een misdrijf.<ref>[http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBLEE:2007:BA9770 Vonnis in zaak: 17/810456-07 VEV op 13 juli 2007]</ref>
!class="unsortable"|Gespeeld door
!style="width:40%" class="unsortable"|Trivia
|-
|[[Fight Club]]||[[David Fincher]]||1999||De verteller (naamloos)||[[Edward Norton]]||Omdat de film in eerste aanleg gezien werd als een teleurstelling werd directeur Bill Mechanic ontslagen.
|-
|[[One Flew Over the Cuckoo's Nest]]||[[Milos Forman]]||1975||Randle Patrick McMurphy||[[Jack Nicholson]]||Jack Nicholson won een Oscar voor zijn rol als Randle Patrick McMurphy.
|-
|[[American Beauty]]||[[Sam Mendes]]||1999||Lester Burnham||[[Kevin Spacey]]||Lester Burnman over zichzelf: "Both my wife and daughter think I'm this gigantic loser and they're right, I have lost something. I'm not exactly sure what it is but I know I didn't always feel this... sedated. But you know what? It's never too late to get it back."
|-
|[[The Shining (film)|The Shining]]||[[Stanley Kubrick]]||1980||Jack Torrance||[[Jack Nicholson]]||Deze film is gebaseerd op de gelijknamige beststeller van [[Stephen King (schrijver)|Stephen King]]. In 2013 kwam Stephen King met een vervolg op The Shining, [[Dr. Sleep|'Doctor Sleep']], waarin de zoon van Jack Torrance de hoofdpersoon is.
|-
|[[Taxi Driver]]||[[Martin Scorsese]]||1976||Travis Bickle||[[Robert De Niro]]||Bekend is het fragment waarin Bickle voor de spiegel staat en zeg: "You talkin' to me? You talkin' to me? ... ". Robert de Niro werd voor zijn rol als Travis Bickle genomineerd voor een Oscar.
|-
|[[Trainspotting]]||[[Danny Boyle]]||1996||Mark "Rent-boy" Renton||[[Ewan McGregor]]||
|-
|[[The Big Lebowski]]||[[Joel Coen]]||1998||Jeffrey "The Dude" Lebowski||[[Jeff Bridges]]||[[Jeff Dowd]], een filmproducer, was een belangrijke inspiratie voor "The Dude". [[Dudeism]] is een op "The Dude" geïnspireerde levensovertuiging.
|-
|[[The Elephant Man (film)|The Elephant Man]]||[[David Lynch]]||1980||John Merrick||[[John Hurt]]||Het karakter John Merrick is gebaseerd op de natuurlijke persoon [[Joseph Merrick]] (1862-1890), beter bekend als "The Elephant Man".
|-
|[[Groundhog Day (film)|Groundhog Day]]||[[Harold Ramis]]||1993||Phil||[[Bill Murray]]||Phil is een betekenisloze weerman die keer op keer dezelfde dag beleefd.
|-
|[[Little Miss Sunshine]]||[[Jonathan Dayton en Valerie Faris]]||2006||Olive Hoover||[[Abigail Breslin]]||Abigail Breslin werd genomineerd voor een Oscar nominatie voor haar rol als Olive Hoover.
|-
|[[Leaving Las Vegas]]||[[Mike Figgis]]||1995||Ben Sanderson||[[Nicolas Cage]]||Nicholas Cage won een Oscar voor zijn rol als Ben Sanderson, vervolgens brak hij door als acteur in grote speelfilms.
|-
|[[Kick-Ass (film)|Kick-Ass]]||[[Matthew Vaughn]]||2010||Dave Lizewski (alias Kick-Ass)||[[Aaron Taylor-Johnson]]||
|}


== Losers in de film en literatuur ==
De loser in de hoofdrol van een film wordt vaak op de één of andere manier aantrekkelijk gemaakt. Bijvoorbeeld door hem ondanks alles nooit zijn goede humeur te laten verliezen, hem een ongekende portie zelfspot te geven, hem als bovenmatig intelligent te portretteren of hem op onrealistische wijze wraak te laten nemen op zijn belagers.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2949428/2011/10/05/Loser-is-al-te-vaak-de-held.dhtml Loser al (te) vaak de held, Trouw 5 oktober 2011, Bas Maliepaard]</ref>
In verschillende films en boeken zien we een loser in de hoofdrol. Bekende films met een loser in de hoofdrol zijn onder meer [[The Big Lebowski]], [[Trainspotting]] en [[Little Miss Sunshine]]. De loser is ook een vast karakter in veel [[Sitcom|Sitcoms]]. Een bekende stripfiguur is [[Charlie Brown]] de lovable looser - het baasje van Snoopy - uit de strip [[Peanuts]]. Zijn bedenker ziet hem als een [[karikatuur]] van de gemiddelde mens die 'meer gewend is aan verliezen dan aan winnen'.<ref>[http://www.peanuts.com/characters/charlie-brown/#.VGFAFPmG9S1 Charlie Brown Character]</ref>


De loser in de hoofdrol van een film blijft vaak op de één of andere manier een aantrekkelijk personage. Bijvoorbeeld doordat hij ondanks alles altijd zijn goede humeur bewaart, over een ongekende portie zelfspot beschikt, zijn outsiderpositie op een coole manier cultiveert, respect afdwingt met zijn bovenmatige intelligentie of op vaak onrealistische wijze wraak neemt op zijn belagers.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2949428/2011/10/05/Loser-is-al-te-vaak-de-held.dhtml Loser al (te) vaak de held, Trouw 5 oktober 2011, Bas Maliepaard]</ref>.
== Losers in boeken ==
Ook auteurs kiezen wel voor een loser als hoofdpersoon in hun boeken, bijvoorbeeld Bram Botermans in de serie kinderboeken [[Het leven van een loser (boek)|"Het leven van een loser"]] en [[Walter Mitty]] in [[The Secret Life of Walter Mitty (kort verhaal)|"The Secret Life of Walter Mitty"]].


Veel auteurs kiezen voor een loser als hoofdpersoon in hun boeken, bijvoorbeeld Bram Botermans in de serie kinderboeken [[Het leven van een loser (boek)|"Het leven van een loser"]] en [[Walter Mitty]] in [[The Secret Life of Walter Mitty (kort verhaal)|"The Secret Life of Walter Mitty"]] tevens bekend van de gelijknamige film.
Een bekende 'lovable loser' is de stripfiguur [[Charlie Brown]], de [[antiheld]] uit de strip [[Peanuts]]. Zijn bedenker ziet hem als een [[karikatuur]] van de gemiddelde mens die 'meer gewend is aan verliezen dan aan winnen'.<ref>[http://www.peanuts.com/characters/charlie-brown/#.VGFAFPmG9S1 Charlie Brown Character]</ref>


Ook in de Nederlandse literatuur speelt een loser vaak de hoofdrol, voorbeelden zijn Willem Mertens, de hoofdpersoon uit "Willem Mertens’ Levensspiegel"  van J. van Oudshoorn, uit 1914 en Henri Osewoudt uit [[De donkere kamer van Damokles|"De donkere kamer van Damocles"]] van Willem Frederik Hermans uit 1958. Kenmerkend voor [[Wessel te Gussinklo]]'s boeken zijn de losers als hoofdpersoon. De losers in de Nederlandse literatuur komen er vaak minder genadig van af. Vaak zijn literaire losers zich bewust van hun status en mislukken hun pogingen om het tij te keren.<ref>[http://www.vn.nl/Artikel-Literatuur/De-losers-in-de-letteren.htm De losers in de letteren, Rob Schouten in Vrij Nederland, 14 november 2014]</ref>


== Referenties ==
{{Appendix|2=
{{References}}
{{References}}
<br />
{{wikt|Loser}} <br />
*{{Wikidata|}}
}}


[[Categorie:Scheldwoord]]
[[Categorie:Scheldwoord]]

Huidige versie van 19 dec 2014 om 14:13

Loser is een pejoratieve term die wordt gebruikt als stereotypering voor mensen die weinig succesvol zijn in de maatschappij. Het is min of meer synoniem voor sukkel of mislukkeling.

Herkomst

Het woord loser is afkomstig uit het Engels en betekent letterlijk 'verliezer'. Het eerste gebruik in het Nederlands is niet exact bekend. Volgens het Algemeen Nederlands Woordenboek is de vroegste datering van dit leenwoord 1993.[1] Pjeroo Roobjee gebruikte het echter al in een roman in 1977.[2] In deze roman kwalificeerde hij dit woord als "het grofste scheldwoord in de States".[3]

Toepasselijkheid van het begrip

Mensen overschatten vaak de invloed die persoonlijkheid heeft op verliezen. Als gevolg van deze fundamentele attributiefout nemen mensen tegenwoordig het begrip 'loser' zo gemakkelijk in de mond.[4] Mensen met een sociale angststoornis zijn vaak onterecht bang om een 'loser' gevonden te worden.[5]

Trivia

Volgens een uitspraak van de politierechter kan het uitmaken van een ambtenaar, bijvoorbeeld een agent, voor 'loser' gezien worden als een misdrijf.[6]

Losers in films

In veel films is een loser in de hoofdrol te zien. Hieronder een overzicht van bekende films met een loser in de hoofdrol:

Film Regisseur Jaar Loser (rol) Gespeeld door Trivia
Fight Club David Fincher 1999 De verteller (naamloos) Edward Norton Omdat de film in eerste aanleg gezien werd als een teleurstelling werd directeur Bill Mechanic ontslagen.
One Flew Over the Cuckoo's Nest Milos Forman 1975 Randle Patrick McMurphy Jack Nicholson Jack Nicholson won een Oscar voor zijn rol als Randle Patrick McMurphy.
American Beauty Sam Mendes 1999 Lester Burnham Kevin Spacey Lester Burnman over zichzelf: "Both my wife and daughter think I'm this gigantic loser and they're right, I have lost something. I'm not exactly sure what it is but I know I didn't always feel this... sedated. But you know what? It's never too late to get it back."
The Shining Stanley Kubrick 1980 Jack Torrance Jack Nicholson Deze film is gebaseerd op de gelijknamige beststeller van Stephen King. In 2013 kwam Stephen King met een vervolg op The Shining, 'Doctor Sleep', waarin de zoon van Jack Torrance de hoofdpersoon is.
Taxi Driver Martin Scorsese 1976 Travis Bickle Robert De Niro Bekend is het fragment waarin Bickle voor de spiegel staat en zeg: "You talkin' to me? You talkin' to me? ... ". Robert de Niro werd voor zijn rol als Travis Bickle genomineerd voor een Oscar.
Trainspotting Danny Boyle 1996 Mark "Rent-boy" Renton Ewan McGregor
The Big Lebowski Joel Coen 1998 Jeffrey "The Dude" Lebowski Jeff Bridges Jeff Dowd, een filmproducer, was een belangrijke inspiratie voor "The Dude". Dudeism is een op "The Dude" geïnspireerde levensovertuiging.
The Elephant Man David Lynch 1980 John Merrick John Hurt Het karakter John Merrick is gebaseerd op de natuurlijke persoon Joseph Merrick (1862-1890), beter bekend als "The Elephant Man".
Groundhog Day Harold Ramis 1993 Phil Bill Murray Phil is een betekenisloze weerman die keer op keer dezelfde dag beleefd.
Little Miss Sunshine Jonathan Dayton en Valerie Faris 2006 Olive Hoover Abigail Breslin Abigail Breslin werd genomineerd voor een Oscar nominatie voor haar rol als Olive Hoover.
Leaving Las Vegas Mike Figgis 1995 Ben Sanderson Nicolas Cage Nicholas Cage won een Oscar voor zijn rol als Ben Sanderson, vervolgens brak hij door als acteur in grote speelfilms.
Kick-Ass Matthew Vaughn 2010 Dave Lizewski (alias Kick-Ass) Aaron Taylor-Johnson

De loser in de hoofdrol van een film wordt vaak op de één of andere manier aantrekkelijk gemaakt. Bijvoorbeeld door hem ondanks alles nooit zijn goede humeur te laten verliezen, hem een ongekende portie zelfspot te geven, hem als bovenmatig intelligent te portretteren of hem op onrealistische wijze wraak te laten nemen op zijn belagers.[7]

Losers in boeken

Ook auteurs kiezen wel voor een loser als hoofdpersoon in hun boeken, bijvoorbeeld Bram Botermans in de serie kinderboeken "Het leven van een loser" en Walter Mitty in "The Secret Life of Walter Mitty".

Een bekende 'lovable loser' is de stripfiguur Charlie Brown, de antiheld uit de strip Peanuts. Zijn bedenker ziet hem als een karikatuur van de gemiddelde mens die 'meer gewend is aan verliezen dan aan winnen'.[8]


Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow


Wikiwoordenboek Zoek Loser op in het WikiWoordenboek.

  • Zoek op Wikidata
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Loser_(pejoratief)&oldid=156288"