Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Boldo
Boldo (Peumus boldus) is een plantsoort uit de familie van de Monimiaceae. Deze plant is inheems in de centrale regio’s van Chili en komt vooral voor in de droge, gematigde gebieden van het land. Boldo staat bekend om zijn aromatische bladeren, die worden gebruikt in de geneeskunde en de keuken.
Boldoschors werd gebruikt in leerlooierijen en als brandhout.
Beschrijving
De boldoboom is een kleine, groenblijvende boom of struik die meestal een hoogte bereikt van 6 tot 8 meter. De bladeren zijn ovaal, leerachtig en hebben een sterke, karakteristieke geur. De bloemen zijn klein, groenachtig-wit en groeien in clusters. De plant produceert kleine, groene vruchten die eetbaar zijn, maar zelden worden geconsumeerd vanwege hun bittere smaak.
Verspreiding
Boldo is van nature beperkt tot Chili, waar hij groeit in de kustheuvels en laaggelegen gebieden. Hoewel de soort endemisch is, wordt hij ook aangetroffen in andere delen van Zuid-Amerika, zoals Argentinië, waar hij soms wordt aangeplant. Bovendien is boldo geïntroduceerd in andere delen van de wereld, zoals Noord-Afrika en het Middellandse Zeegebied, waar hij als medicinale plant wordt gewaardeerd.
Gebruik
Traditionele geneeskunde
De bladeren van boldo worden al eeuwenlang gebruikt in de traditionele geneeskunde van de Mapuche-bevolking in Chili. Ze bevatten verschillende bioactieve stoffen, zoals boldine, een alkaloïde die antioxidante en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Boldo wordt vaak ingezet bij spijsverteringsproblemen, leveraandoeningen en als mild laxeermiddel.
Culinaire toepassingen
In de keuken worden boldobladeren gebruikt als kruid. De smaak is vergelijkbaar met die van laurier, maar met een sterkere, harsachtige ondertoon. Boldo wordt vaak gecombineerd met andere kruiden in thee, vooral in Zuid-Amerika, waar boldothee een populaire drank is. Het gebruik ervan in voeding moet echter gematigd zijn, omdat grote hoeveelheden schadelijke effecten kunnen hebben door de aanwezigheid van alkaloïden.
Chemische samenstelling
Boldobladeren bevatten een breed scala aan chemische verbindingen, waaronder:
- Alkaloïden zoals boldine
- Essentiële oliën, waaronder ascaridol
- Flavonoïden
De aanwezigheid van ascaridol, een toxische stof in hoge concentraties, betekent dat het gebruik van boldo voorzichtig moet worden benaderd, vooral in niet-traditionele contexten.
Teelt en verzorging
Boldo kan worden gekweekt in gematigde klimaten met goed doorlatende grond en voldoende zonlicht. De plant is relatief droogtetolerant en heeft weinig onderhoud nodig. Hij wordt vaak vermeerderd door zaad of stekken.
Ecologische rol
De boldoplant speelt een belangrijke rol in zijn natuurlijke habitat door schaduw te bieden en als voedselbron te dienen voor verschillende diersoorten. Hij is ook belangrijk voor het behoud van biodiversiteit in de droge bossen van Chili.
Bronnen
- Bittencourt, M. L., et al. (2005). Pharmacological properties of Peumus boldus and boldine: A review. Journal of Ethnopharmacology.
- Villaseñor, J. L. (2010). Geographical distribution of Peumus boldus in South America. Revista Chilena de Historia Natural.