Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sprinklerinstallatie
Een sprinklerinstallatie is een vast aangebrachte brandblusinstallatie om een beginnende brand te detecteren, te signaleren en te beheersen dan wel te blussen. De installatie maakt gebruikt van sproeikoppen (sprinklers) aan het dak of plafond die bij een bepaalde temperatuur water gaan sproeien. Doordat de sprinklers al bij een beginnende brand in werking treden wordt de brand vaak goed onder controle gehouden en omdat ze zeer lokaal werken blijft de omvang van de bij het blussen veroorzaakte waterschade beperkt.
Werking
Een sprinklerinstallatie bestaat uit een leidingstelsel met daarop sproeiers gemonteerd. Zodra een sprinkler water gaat sproeien, stroomt er ook water aan het begin van het leidingnet, waardoor een alarmklep of stromingsschakelaar detecteert dat er water stroomt en dat er waarschijnlijk ergens brand is. De signalering kan via een water aangedreven alarmbel en/of via de SprinklerMeldCentrale brandmeldcentrale in het gebouw aan de gebruikers worden gemeld en meestal ook aan een particuliere alarmcentrale (PAC) en/of regionale brandweeralarmcentrale (RBAC).
De sprinklers hebben een smeltzekering (van glas of soldeer) die bij een bepaalde temperatuur stuk springt, waarna het water op een spreiplaat komt zodat het water zich breed verdeelt over de ruimte. Sprinklers zijn verkrijgbaar voor verschillende temperaturen, die door een kleurcode zijn aangeduid.
Door de sproeier sproeit het water rondom onder het plafond. Dat is zeer gunstig, omdat bij een brand de hete gassen zich tegen het plafond verzamelen. Door niet alleen de brand te blussen, maar ook deze hete gassen met water af te koelen wordt de situatie in de ruimte snel veiliger.
Watervoorziening
Er zijn verschillende waterbronnen die als voeding kunnen dienen voor een sprinklerinstallatie: - openwater (b.v. sloot, kanaal en rivier) - (rein)waterkelder, (rein)watertank - vijver - bassin (b.v. zwembad) - bron (put) grondwater - drinkwaterleiding - druktank
De watervoorziening heeft doorgaans voldoende water om de sprinklerinstallatie, afhankelijk van de bepaalde gevarenklasse, 60, 90 minuten of meer te kunnen voeden. Diverse sprinklerinstallaties zijn voorzien van een door elektromotor of dieselmotor aangedreven sprinklerpomp. Soms is er ook een aansluitmogelijkheid aangebracht voor de brandweer zodat deze de voeding met haar eigen pompen kan voortzetten.
Bijzondere uitvoeringen
Aan het water kan een bepaald schuimconcentraat worden toegevoegd waardoor de blussende werking bij brandbare vloeistoffen wordt verbeterd.
Bij vorstgevaar kan de sprinklerinstallatie als droge installatie worden uitgevoerd waarbij het sprinklerleidingnet met lucht van een compressor wordt gevuld. Na het wegstromen van de lucht door een aangesproken sprinkler, daalt de druk in het leidingnet waardoor de droge alarmklep opent en water toe laat tot het sprinklerleidingnet.
Indien extra maatregelen gewenst zijn tegen waterschade (bijvoorbeeld in computerruimten of musea), kan de droge installatie (aka pre-action) worden uitgevoerd met een droge alarmklep die pas opent als ook brand wordt gedetecteerd of door een detectienet of een rookmelder van een brandmeldinstallatie.
Sprinklers hebben in de loop der jaren hun degelijkheid reeds meerdere malen bewezen. De overlevingskansen bij brand in een gebouw waar een sprinklerinstallatie is aangebracht zijn gunstiger dan in een gebouw zonder zo'n installatie. Het is al meermalen voorgekomen dat de sprinklerinstallatie de (beginnende) brand reeds heeft gedoofd alvorens de brandweer te plaatse is.
| Temperatuur | Kleur glas | |
|---|---|---|
| °C | °F | |
| 57 | 135 | Oranje |
| 68 | 155 | Rood |
| 79 | 174 | Geel |
| 93 | 200 | Groen |
| 141 | 286 | Blauw |
| 182 | 360 | Paars |
| 227 260 |
440 500 |
Zwart |
Tabel met smelttemperaturen en
kleuren van de smeltzekeringen
Regelgeving
In Nederland wordt voornamelijk (nog) het Voorschrift voor Automatische Sprinklerinstallaties (VAS) gebruikt. Men is bezig om een NEN-EN te maken. Dat is de vertaling van de europese norm EN12845. Die zal voor de Nederlandse markt worden aangevuld met technische bepalingen uit de VAS, in de vorm van een Praktijkrichtlijn. Deze vertaling komt begin dit jaar beschikbaar om commentaar op te geven door de mensen die vanuit hun vak bij het maken van sprinklerinstallaties betrokken zijn.
In andere landen kunnen ze worden aangelegd volgens:
- FM - Factory Mutual Global
- NFPA - National Fire Protection Association
- CEA - Committi Europe's A...
- VdS - Verband der Sachversicherer
Installaties volgens de amerikaanse FM- en NFPA-voorschriften komen in Nederland ook zeer regelmatig voor bij het beveiligen van industriële objecten zoals fabrieken, maar ook bijvoorbeeld distributie-centra. De reden hiervan is dat de FM- en NFPA-voorschriften veel uitgebreider zijn en veel beter aangepast aan de huidige stand van de sprinklertechniek dan de vAS-voorschriften.
Trivia
- Een metaal dat gebruikt wordt als smeltzekering is Woodsmetaal.
Productie van sprinklerbuizen
Sprinklerbuizen worden door volautomatische machines vervaardigd. In verband met de bedrijfszekerheid en de werkdruk worden hoge eisen gesteld aan het materiaal.
Vrije mediabestanden over Fire sprinkler op Wikimedia Commons