Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Nobelprijs voor de Vrede

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De Nobelprijs voor de Vrede (Noors: Nobels Fredspris) is een geldprijs die wordt toegekend aan mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt bij de bevordering van de vrede.

De Nobelprijs voor de Vrede wordt uitgereikt in het raadhuis van Oslo en is de enige Nobelprijs die wordt toegekend door een Noors instituut. De andere Nobelprijzen worden toegekend door verschillende Zweedse universitaire commissies en uitgereikt in Stockholm, Zweden. Het Noors Nobelcomité is aangesteld om deze Nobelprijs toe te kennen. De leden van het comité, thans vijf, worden gekozen door het parlement van Noorwegen. De prijs wordt uitgereikt door de voorzitter, anno 2008 Dr. Ole Danbolt Mjøs.

Vaak is er kritiek op de keuze van de winnaar, omdat de winnaars regelmatig omstreden zijn. Henry Kissinger - Nobelprijswinnaar in 1973 - was verantwoordelijk voor de bombardementen op Cambodja in 1969 en 1970 waarbij circa 800.000 burgers zijn gedood. En in 1994 ontving Yasser Arafat de prijs, die later van terrorisme werd beschuldigd. Er wordt dan ook wel gezegd dat deze Nobelprijs meer een politieke keuze is en dat het vooral iets zegt over degene die kiest, en over de tijdgeest. In 2009 was er veel kritiek op de toekenning van de prijs aan de Amerikaanse president Barack Obama, die na zijn eerste negen maanden in het Witte Huis weliswaar veel goede intenties had uitgesproken maar nog weinig had bereikt.

Nobelprijswinnaars

Jaar Naam Toelichting
1901 Frédéric Passy "Voor het zijn van een van de oprichters van de Interparlementaire Unie en ook het mede-organiseren van het eerste Universele Vredescongres."[1]
Henri Dunant "Voor zijn rol in het stichten van het Internationale Rode Kruis."[1]
1902 Élie Ducommun "Eresecretaris van het Internationaal Bureau voor de Vrede"[2]
Albert Gobat "Secretaris Generaal, Interparlementaire Unie; Ere Secretaris, Internationaal Bureau voor de Vrede"[2]
1903 William Randal Cremer "Lid van het Britse Parlement; Secretaris van de Internationale Arbitrage"[3]
1904 Institut de Droit International "Voor zijn pogingen, als onofficieel orgaan, voor het ontwikkelen van de standaardprincipes van de wetenschap en het internationaal recht."[4]
1905 Bertha von Suttner "Ere Voorzitter van het Internationaal Bureau voor de Vrede; Auteur van Lay Down Your Arms"[5]
1906 Theodore Roosevelt "Voor zijn succesvolle tussenkomst in de Russisch-Japanse oorlog en zijn interesse in justitie, door de eerste zaak voor te brengen voor het Haagse Internationale Strafrecht"[6]
1907 Ernesto Teodoro Moneta
Louis Renault
1908 Klas Pontus Arnoldson
Fredrik Bajer
1909 Auguste Beernaert
Paul Henri Balluet d'Estournelles de Constant
1910 Internationaal Bureau voor de Vrede
1911 Tobias Asser
Alfred Hermann Fried
1912 Elihu Root
1913 Henri La Fontaine
1914 Niet uitgereikt
1915 Niet uitgereikt
1916 Niet uitgereikt
1917 Internationaal Comité van het Rode Kruis
1918 Niet uitgereikt
1919 Woodrow Wilson
1920 Léon Bourgeois
1921 Hjalmar Branting
Christian Lange
1922 Fridtjof Nansen
1923 Niet uitgereikt
1924 Niet uitgereikt
1925 Austen Chamberlain
Charles G. Dawes
1926 Aristide Briand
Gustav Stresemann
1927 Ferdinand Buisson
Ludwig Quidde
1928 Niet uitgereikt
1929 Frank Billings Kellogg
1930 Nathan Söderblom
1931 Jane Addams
Nicholas Murray Butler
1932 Niet uitgereikt
1933 Norman Angell
1934 Arthur Henderson
1935 Carl von Ossietzky
1936 Carlos Saavedra Lamas
1937 Robert Cecil
1938 Office international Nansen pour les réfugiés
1939 Niet uitgereikt
1940 Niet uitgereikt
1941 Niet uitgereikt
1942 Niet uitgereikt
1943 Niet uitgereikt
1944 Internationaal Comité van het Rode Kruis
1945 Cordell Hull
1946 Emily Greene Balch
John R. Mott
1947 Friends Service Council
American Friends Service Committee
1948 Niet uitgereikt
1949 John Boyd Orr
1950 Ralph Bunche
1951 Léon Jouhaux
1952 Albert Schweitzer
1953 George Marshall
1954 Bureau van de Hoge commissaris voor de vluchtelingen
1955 Niet uitgereikt
1956 Niet uitgereikt
1957 Lester Bowles Pearson "voor zijn rol in de pogingen tot het beëindigen van het Suezconflict en het oplossen van het Midden-Oostenvraagstuk door de Verenigde Naties" [7]
1958 Dominique Pire
1959 Philip Noel-Baker
1960 Albert Luthuli
1961 Dag Hammarskjöld
1962 Linus Pauling
1963 Internationaal Comité van het Rode Kruis
Internationale Federatie van Rode Kruis en Rode Halve Maan verenigingen
1964 Martin Luther King
1965 UNICEF
1966 Niet uitgereikt
1967 Niet uitgereikt
1968 René Cassin
1969 Internationale Arbeidsorganisatie
1970 Norman Borlaug "voor zijn bijdragen aan de "Groene revolutie" welke een grote impact op de voedselproductie in Azië en Latijns-Amerika had"[7]
1971 Willy Brandt
1972 Niet uitgereikt
1973 Henry Kissinger
Le Duc Tho
1974 Seán MacBride
Eisaku Sato
1975 Andrej Sacharov
1976 Betty Williams
Mairead Corrigan
1977 Amnesty International
1978 Anwar al-Sadat "voor hun bijdrage aan de twee vredesakkoorden in het Midden-Oosten, en aan de vrede tussen Egypte en Israël, welke ondertekend werden in Camp David op 17 september 1978" [8]
Menachem Begin
1979 Moeder Teresa
1980 Adolfo Pérez Esquivel
1981 Bureau van de Hoge commissaris voor de vluchtelingen
1982 Alva Myrdal
Alfonso García Robles
1983 Lech Wałęsa
1984 Desmond Tutu
1985 International Physicians for the Prevention of Nuclear War
1986 Elie Wiesel
1987 Óscar Arias "voor zijn werk voor vrede in Centraal-Amerika, inspanningen die tot een vredesovereenkomst in Guatemala op 7 augustus 1987 leidden" [9]
1988 United Nations Peacekeeping Forces
1989 Tenzin Gyatso, 14e dalai lama "voor zijn strijd voor de bevrijding van Tibet en zijn inspanningen voor een vreedzame oplossing in plaats van het gebruik van geweld." De voorzitter van de Nobelprijscommissie zei dat de prijs voor een deel een eerbetuiging was ter herinnering aan Mahatma Gandhi.[10]
1990 Michail Gorbatsjov "voor zijn leidende rol in het vredesproces, die vandaag de dag belangrijke onderdelen van de internationale gemeenschap kenmerken" [11]
1991 Aung San Suu Kyi "voor haar geweldloze strijd voor democratie en mensenrechten" [12]
1992 Rigoberta Menchú "Ter erkenning van haar werk voor sociale gerechtigheid en etnisch-culturele verzoening gebaseerd op respect voor de rechten van de inheemse bevolking" [13]
1993 Nelson Mandela "Voor hun inspanningen voor het vredige einde van het apartheidsregime en het leggen van de funderingen voor een nieuw democratisch Zuid-Afrika" [14]
Frederik Willem de Klerk
1994 Yasser Arafat "Voor hun inspanningen om vrede te bereiken in het Midden-Oosten" [15]
Shimon Peres
Yitzchak Rabin
1995 Joseph Rotblat "Voor hun inspanningen om de invloed van atoomwapens in de internationale politiek te verminderen en deze op de lange termijn uit te bannen" [16]
Pugwash Conferences on Science and World Affairs
1996 Carlos Filipe Ximenes Belo "Voor hun werk voor een rechtvaardige en vredige oplossing voor het confilct in Oost-Timor" [17]
José Ramos Horta
1997 International Campaign to Ban Landmines "Voor hun pogingen om anti-persoonsmijnen te verbieden en op te sporen" [18]
Jody Williams
1998 John Hume "Voor hun pogingen een vreedzame oplossing te vinden voor het conflict in Noord-Ierland" [19]
David Trimble
1999 Artsen zonder Grenzen "Ter herkenning van het humanitaire pionierswerk van de organisatie" [20]
2000 Kim Dae-jung "Voor zijn werk voor democratie en mensenrechten in Zuid-Korea en Oost-Azië in het algemeen, en voor de vrede en verzoening met Noord-Korea in het bijzonder" [21]
2001 Verenigde Naties "Voor hun werk voor een beter georganiseerde en vredige wereld" [22]
Kofi Annan
2002 Jimmy Carter "Voor decennialang onvermoeid pogingen doen om een vredige oplossing te vinden voor internationale conflicten, om de democratie en mensenrechten te verspreiden en het promoten van economische en sociale vooruitgang" [23]
2003 Shirin Ebadi "Voor haar werk voor democratie en mensenrechten. Haar focus lag vooral op het problemen rondom de rechten van vrouwen en kinderen." [24]
2004 Wangari Maathai "Voor haar bijdrage voor duurzame ontwikkelingen, democratie en vrede" [25]
2005 Internationaal Atoomenergie Agentschap "Voor hun pogingen te voorkomen dat nucleaire energie wordt gebruikt voor militaire doeleinden en er voor te zorgen dat de nucleaire energie die gebruikt wordt voor vredige doeleinden op de meest veilige manier wordt gebruikt." [26]
Mohamed el-Baradei
2006 Muhammad Yunus "Voor hun pogingen economische en sociale ontwikkelingen te stimuleren vanaf de laagste rangen." [27]
Grameen Bank
2007 Al Gore "Voor hun pogingen voor het verspreiden en uitbreiden van de kennis over klimaatveranderingen, die veroorzaakt worden door de mens, en het leggen van de funderingen van de maatregelen die nodig zijn om deze veranderingen te voorkomen." [28]
Intergovernmental Panel on Climate Change
2008 Martti Ahtisaari "Voor zijn belangrijke pogingen, op verschillende continenten en gedurende meer dan drie decennia, om internationale conflicten te voorkomen." [29]
2009 Barack Obama "Voor zijn buitengewone pogingen om de internationale diplomatie en de samenwerking tussen mensen te versterken." [30] "Obama's diplomatie is gebaseerd op het principe dat wie de wereld leidt, dat moet doen op basis van de normen en waarden die door het merendeel van de wereldbevolking gedeeld worden" aldus de commissie.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 Overzicht van de Nobelprijs 1901 op nobelprize.org
  2. 2,0 2,1 Overzicht van de Nobelprijs 1902 op nobelprize.org
  3. º Overzicht van de Nobelprijs 1903 op nobelprize.org
  4. º Overzicht van de Nobelprijs 1904 op nobelprize.org
  5. º Overzicht van de Nobelprijs 1905 op nobelprize.org
  6. º Overzicht van de Nobelprijs 1906 op nobelprize.org
  7. 7,0 7,1 Geschiedenis van de Nobelprijs op nobelprize.org
  8. º Speech op nobelprize.org
  9. º Overzicht van de Nobelprijs 1987 op nobelprize.org
  10. º (en) Tibetaanse regering in ballingschap (10 december 1989) His Holiness the Dalai Lama's Nobel Prize acceptance speech - University Aula, Oslo
  11. º Overzicht van de Nobelprijs 1990 op nobelprize.org
  12. º Overzicht van de Nobelprijs 1991 op nobelprize.org
  13. º Overzicht van de Nobelprijs 1992 op nobelprize.org
  14. º Overzicht van de Nobelprijs 1993 op nobelprize.org
  15. º Overzicht van de Nobelprijs 1994 op nobelprize.org
  16. º Overzicht van de Nobelprijs 1995 op nobelprize.org
  17. º Overzicht van de Nobelprijs 1996 op nobelprize.org
  18. º Overzicht van de Nobelprijs 1997 op nobelprize.org
  19. º Overzicht van de Nobelprijs 1998 op nobelprize.org
  20. º Overzicht van de Nobelprijs 1999 op nobelprize.org
  21. º Overzicht van de Nobelprijs 2000 op nobelprize.org
  22. º Overzicht van de Nobelprijs 2001 op nobelprize.org
  23. º Overzicht van de Nobelprijs 2002 op nobelprize.org
  24. º Overzicht van de Nobelprijs 2003 op nobelprize.org
  25. º Overzicht van de Nobelprijs 2004 op nobelprize.org
  26. º Overzicht van de Nobelprijs 2005 op nobelprize.org
  27. º Overzicht van de Nobelprijs 2006 op nobelprize.org
  28. º Overzicht van de Nobelprijs 2007 op nobelprize.org
  29. º Overzicht van de Nobelprijs 2008 op nobelprize.org
  30. º Overzicht van de Nobelprijs 2009 op nobelprize.org
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow

1901: Dunant, Passy · 1902: Ducommun, Gobat · 1903: Cremer · 1904: Institut de Droit International · 1905: Von Suttner · 1906: Roosevelt · 1907: Moneta, Renault · 1908: Arnoldson, Bajer · 1909: Beernaert, Balluet d'Estournelles de Constant · 1910: IPB · 1911: Asser, Fried · 1912: Root · 1913: La Fontaine · 1917: ICRC · 1919: Wilson · 1920: Bourgeois · 1921: Branting, Lange · 1922: Nansen · 1925: Chamberlain, Dawes · 1926: Briand, Stresemann · 1927: Buisson, Quidde · 1929: Kellogg · 1930: Söderblom · 1931: Addams, Butler · 1933: Angell · 1934: Henderson · 1935: Von Ossietzky · 1936: Lamas · 1937: Cecil · 1938: Office international Nansen pour les réfugiés · 1944: ICRC · 1945: Hull · 1946: Balch, Mott · 1947: Friends Service Council, American Friends Service Committee · 1949: Orr · 1950: Bunche · 1951: Jouhaux · 1952: Schweitzer · 1953: Marshall · 1954: Bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen · 1957: Pearson · 1958: Pire · 1959: Noel-Baker · 1960: Luthuli · 1961: Hammarskjöld · 1962: Pauling · 1963: ICRC, IFRC · 1964: King · 1965: UNICEF · 1968: Cassin · 1969: Internationale Arbeidsorganisatie · 1970: Borlaug · 1971: Brandt · 1973: Kissinger, Le Duc Tho · 1974: MacBride, Satō · 1975: Sacharov · 1976: Williams, Corrigan · 1977: Amnesty International · 1978: Sadat, Begin · 1979: Moeder Teresa · 1980: Esquivel · 1981: Bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen · 1982: Myrdal, Robles · 1983: Wałęsa · 1984: Tutu · 1985: IPPNW · 1986: Wiesel · 1987: Arias · 1988: VN-vredesmacht · 1989: Gyatso · 1990: Gorbatsjov · 1991: Suu Kyi · 1992: Menchú · 1993: Mandela, De Klerk · 1994: Arafat, Peres, Rabin · 1995: Rotblat, Pugwash Conferences on Science and World Affairs · 1996: Ximenes Belo, Ramos-Horta · 1997: ICBL, Williams · 1998: Hume, Trimble · 1999: AzG · 2000: Dae-jung · 2001: VN, Annan · 2002: Carter · 2003: Ebadi · 2004: Maathai · 2005: IAEA, El-Baradei · 2006: Grameen Bank, Yunus · 2007: Gore, IPCC · 2008: Ahtisaari · 2009: Obama · 2010: Liu · 2011: Johnson Sirleaf, Gbowee, Karman