Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Luis (insekt)
- (Zie ook : Luis, voor andere betekenissen van het woord "luis".)
| Luizen | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Stofluis (Psocoptera) | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Ordes | |||||||||
| Verschillende, zie tekst. |
Luizen is een informele naam die in het Nederlands aan een aantal diergroepen wordt gegeven die verder weinig met elkaar te maken hebben. Het gaat voornamelijk om verschillende, niet-verwante insecten maar ook andere dieren worden wel met 'luis' aangeduid, zoals de karperluis, die tot de kreeftachtigen behoort. Kleerluizen kunnen vlektyphus overbrengen. Binnen de insecten komen de luizen voor in vier orden of onderorden:
- orde: Psocoptera - Stofluizen, die dood plantaardig materiaal eten
- superorde: Phthiraptera
- orde: Mallophaga - Bijtende luizen op dieren, leven van haren en veren
- orde: Anoplura - Stekende luizen op dieren
en de veel minder verwante bladluizen:
- Hemiptera
- Heteroptera (wantsen)
- Homoptera
- Auchenorrhyncha
- Sternorrhyncha
- ...
- bladluizen
- poliepenluis
De Phtiraptera lijken evolutionair gezien te zijn ontstaan uit de Psocoptera, waardoor de laatste groep parafyletisch wordt.
Bladluis
Er zijn vele soorten bladluizen, zoals de groene bladluis,de zwarte bonenluis en de melige koolluis. De luizen zuigen hun voedsel uit het floëem van de plant. Luizen zitten meestal op de onderkant van het blad, omdat ze dan dichter bij het floëem zitten.
Wortelluis
Wollige slawortelluis (Pemphigus bursarius) en andere soorten komen als witte, wollige kolonies voor op en dichtbij de wortels. Deze luis heeft twee waardplanten een voorjaar- en een zomerwaardplant. In het voorjaar komt de luis voor in gallen aan de bladstelen van de Europese zwarte populier en in de zomer op de wortels van o.a. sla, andijvie en witlof.