Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Jozef Baeckelmans

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Joseph Jean Marie Baeckelmans (Antwerpen, 29 december 1881 - Schaarbeek, 23 september 1915) was een Belgisch architect en verzetslid. Hij werd tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetter veroordeeld voor spionage en gefusilleerd.[1]

Biografie

Baeckelmans was de zoon van Frans Baeckelmans en diens echtgenote, Louise Van Meerbeeck.[2] Net zoals zijn vader en oom, Louis Baeckelmans, was Jozef Baeckelmans architect. Voor de oorlog ontwierp hij verschillende burgerwoningen en winkelhuizen in het Antwerpse, vooral in de wijk Zurenborg.[1] Hij had een jongere broer, Paulus, die geboren werd in 1889.[2]

Toen Baeckelmans begin 1915 in Londen was, werd hij benaderd door Joseph Ide. Ide vroeg hem om terug te keren naar bezet België en daar de spoorwegen te bespioneren. De erg patriottische Baeckelmans stemde hiermee in, keerde in februari van datzelfde jaar via Nederland terug naar België en vatte zijn verzetswerk aan in maart.[3] Hij observeerde het treinverkeer en stelde hierover rapporten op.[4]

Baeckelmans werd op 26 juli 1915 gearresteerd[5] door Polizeistelle A.[6] Hij weigerde tijdens de ondervragingen namen te noemen[7] en werd op 14 september 1915 door een Duitse militaire rechtbank in Brussel ter dood veroordeeld.[8] Op aandringen van zijn familie diende hij een gratieverzoek in, maar tevergeefs.[9]

Baeckelmans en zijn eveneens ter dood veroordeelde vriend Alexander Franck hadden op 23 september 1915 de dubieuze eer om de eerste verzetsstrijders te zijn die door de Duitse bezetter werden gefusilleerd op de Nationale Schietbaan.[8] Bij zijn overlijden was Baeckelmans verloofd met een ander Belgisch verzetslid, Marthe Doutreligne.[10]

Op 17 maart 1919 werd Baeckelmans, samen met 19 andere Antwerpse gefusilleerden, herbegraven in Antwerpen. De lofrede werd die dag uitgesproken door kardinaal Mercier.[11] Zijn graf bevindt zich in Perk P van het Sint-Fredegandus Begraafpark te Deurne.[12]

Oeuvre (Selectie)[1]

Doordat Jozef Baeckelmans redelijk jong stierf, bleef het aantal door hem gebouwde woningen eerder beperkt.

  • 1903: Waterloostraat 65, Antwerpen. Burgerhuis. Eclectische stijl.
  • 1903: Guldenvliesstraat 62, 64 en 66, Berchem. Geheel van drie woningen in Art-nouveau.
  • 1903: Guldenvliesstraat 60, Berchem. Winkelhuis met bovenliggende appartementen in neo-Vlaamse-renaissancestijl.
  • 1905: Waterloostraat 49 en 51, Berchem: Twee huizen in Art-nouveau, gebouwd voor zijn eigen moeder. De gevels van deze woningen zijn versierd met bijzondere mozaïek.
  • 1905: Dolfijnstraat 55, 57 en 59, Antwerpen. Drie woningen in Art-nouveau.
  • 1908: Transvaalstraat 28, Berchem. Groot burgerhuis. Eclectische stijl.
  • 1909: Dolfijnstraat 61, 63 en 65, Antwerpen. Drie burgerhuizen. Eclectische stijl.
  • 1912: Lange Nieuwstraat 93 en 95, Antwerpen. Twee betrekkelijk kleine winkelhuizen in neo-classicistische stijl.
  • 1914: Rijnpoortvest 8, Antwerpen. Huisnummer 10 geïntegreerd als spiegelbeeld in nummer 8. Twee panden in Art-nouveaustijl, gebouwd voor kantoor en bewoning. Dit grote huis was het laatste dat door Jozef Baeckelmans gebouwd werd, voor zijn tragische dood.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 1,2 De Inventaris van het Onroerend Erfgoed: Baeckelmans, Joseph Geraadpleegd op 16 februari 2019
  2. 2,0 2,1 De Inventaris van het Onroerend Erfgoed: Baeckelmans, François Geraadpleegd op 16 februari 2019
  3. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  4. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  5. º Bel-Memorial: Enclos des fusillés - Ereperk der Gefusilleerden, Schaerbeek - Schaarbeek Geraadpleegd op 16 februari 2019
  6. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  7. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  8. 8,0 8,1 (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  9. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  10. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  11. º (nl) De Schaepdrijver, Sophie, Gabrielle Petit - Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog, Horizon
  12. º Sint Fredegandus Deurne: Jozef Baeckelmans Geraadpleegd op 16 februari 2019
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Jozef Baeckelmans op Wikimedia Commons.

rel=nofollow