Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Houthakkers van de Orne
De zogenaamde houthakkers van de Orne waren een tiental frontsoldaten in de Eerste Wereldoorlog die wegens hun Vlaamsgezindheid in 1918 van het oorlogsfront werden verwijderd, met name Lode Beets (twintig jaar; seminarist), Pol Bogaert (zeventien jaar), Pol Davidts (vijfentwintig jaar; doctor in de rechten), Alfons De Schepper (eenentwintig jaar), Karel-Lodewijk De Schepper (twintig jaar, geen directe familie van Alfons; uit De Klinge), Pieter Dox (zestien jaar; seminarist, uit Lier), Ward Hermans (zeventien jaar; uit Turnhout), Maurits Geerardyn (achttien jaar), Clement Ledegen (twintig jaar), Frans Vannyvel (eenentwintig jaar). Hun houding werd als defaitisme beschouwd. Zij kwamen niet voor de Krijgsraad, maar werden administratief vastgezet in de gevangenissen van Fresnes, Cézembre en de strafkampen van Auvours in het Franse departement Orne, in Normandië.[1] Daar moesten ze van 18 januari tot 12 september 1918 als houthakkers in het Peloton spécial forestier zware arbeid leveren voor 1,25 frank per dag,[2] samen met dienstweigeraars, afstammelingen van Duitsers en Joden.
Het duurde tot maanden na de wapenstilstand van 11 november 1918 voor ze uit het leger werden ontslagen. Pas op 16 maart 1919 mochten ze terug naar België, maar verbleven ook daar in een strafkamp. Het duurde tot 10 juli 1919, nadat drie katholieke Vlaamse Volksvertegenwoordigers (Aloïs Van de Vyvere, Alfons Van de Perre en Frans Van Cauwelaert zich hadden uitgesproken over de taalmisstanden tijdens de oorlog, voor zij werden vrijgelaten.
Door het beeld dat door onder andere Ward Hermans (één van de houthakkers) werd verspreid, werden zij beschouwd als martelaren voor de goede zaak, die wegens hun Vlaamse idealen tot zware arbeid werden verplicht.
Verwijzingen
- º De Nieuwe Kempen, 22 september 1928, Aan alle Oud Frontsoldaten!
- º De Poperinghenaar, 29 maart 1923, Ward Hermans
Weblinks
- Karla Vanraepenbusch; Luc Schepens; Kris Didden, Houthakkers van de Orne, in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Lannoo, Tielt, 1998. Herwerkte uitgave 2023.
- Frankie Schram, Tien frontsoldaten worden vanwege hun Vlaamsgezind optreden aan het front overgeplaatst naar het Peloton spécial forestier in het departement Orne (Frankrijk). (Tijdlijn, gebaseerd op de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.)
- Kris Didden, De houthakkers van de Orne in: Wetenschappelijke Tijdingen, jaargang 56, nr. 4 (1997).
- Foto in het AMVC — Het Letterenhuis
- ADVN Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-Nationalisme
