Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Haagse Post
De Haagse Post (HP) was een Nederlands algemeen opinieweekblad, in 1914 opgericht door Samuel Frederik van Oss (1868-1949) als De Haagsche Post. Het tijdschrift fuseerde in 1990 met De Tijd tot het huidige HP/De Tijd.
Oprichting
De Haagsche Post was van oorsprong een ingetogen weekblad van liberale signatuur. Uniek was de verschijning van het blad op roze papier. In de beginjaren van de HP schreef Louis Couperus onder meer reisverslagen. Zijn reis naar Indië van december 1921 tot mei 1923 koste de Haagse Post 30.000 gulden aan reiskosten en honorarium; een formidabel bedrag in de tijd dat een los nummer 15 cent kostte. Van Oss vond de brieven van Couperus dit geld echter zeker waard. Het blad bereikte in de jaren dertig een oplage van 70.000 exemplaren.
In de oorlog kwam het blad onder beheer te staan van de Duitse bezetter, Van Oss was immers joods. In redactioneel opzicht werd het blad 'gelijkgeschakeld'. Al in juni 1933 hadden de Nazi's de verspreiding van de Haagsche Post in Duitsland verboden, vanwege de anti-nationaalsocialistische gezindheid van het blad.
Na de Tweede Wereldoorlog
Na de Tweede Wereldoorlog verloor de Haagsche Post snel lezers, en na de dood van Van Oss in 1949 begonnen zijn erfgenamen uit te kijken naar kopers van het blad. Die vonden zij bij het Comité Burgerrecht dat het blad in 1952 weer doorverkocht aan G.B.J. Hiltermann, oud-hoofdredacteur bij Elsevier. De Haagse Post onder leiding van Hiltermann en zijn (latere) vrouw Sylvia Brandts Buys onderging een artistieke vernieuwing met onder meer bijdragen van Simon Vinkenoog en Jan Cremer en later ook van hoofdredacteur Vrij Nederland Joop van Tijn, maar financieel werd de HP nog geen succes.
Latere eigenaars
In december 1965 verkocht Hiltermann het blad voor 15 miljoen gulden aan Elsevier-dochter Bonaventura. W.L. Brugsma werd in februari 1967 de nieuwe hoofdredacteur. Onder zijn leiding begon de Haagse Post zichzelf in april 1967 tevens aan te duiden als HP. Twee jaar later, in september 1969, ging het blad op magazineformaat verschijnen. In die periode had het blad een links-intellectuele en kritische signatuur ontwikkeld, waarin conform de tijdgeest artikelen verschenen over bijv. "de laatste arbeider in de PvdA" en "waarom de arbeiders rechts zijn".
Het begin van de jaren 1970 was een tumultueuze periode voor de Haagse Post. Op de redactie ontstonden veel binnenbrandjes.
Op 1 juli 1973 benoemde de directie van Bonaventura Han Folkertsma tot hoofdredacteur van HP. Uit protest besloot de redactie tot een staking, waarna Bonaventura alsnog instemde met het aanblijven van Brugsma. In februari 1975 ging HP van Bonaventura over naar de BV Haagse Post. De aandelen van de BV werden ondergebracht in een Stichting Haagse Post die feitelijk door de redactie werd bestuurd. Elsevier gaf een aanvangskapitaal mee, de regering gaf steun en de Weekbladpers, uitgever van onder meer Vrij Nederland, werd bereid gevonden het management te voeren en ondersteunende diensten te leveren, aanvankelijk tegen kostprijs.
Op 11 maart 1975 werd Arend Jan Heerma van Voss door de redactie gekozen als nieuwe hoofdredacteur. In het najaar van 1976 trad hij echter terug. HP kreeg daarna geen nieuwe hoofdredacteur en kwam onder leiding te staan van de redactieraad. Pas in 1986, toen het bedrijf zich door grote problemen gedwongen zag haar aanpak zowel zakelijk als redactioneel drastisch te wijzigen, kwam er toch weer een hoofdredacteur, in de persoon van John Jansen van Galen.
In de tweede helft van de jaren zeventig begon voor HP een nieuwe bloeiperiode en steeg de oplage tot boven de 50.000 exemplaren. Het blad afficheerde zich toentertijd als 'links en toch leesbaar' en besteedde veel aandacht aan het beschrijven en analyseren van nieuwe maatschappelijke trends. Veel opzien baarde het kerstnummer van 1979, dat geheel was gewijd aan het 'Ik-tijdperk'. In de loop van de jaren tachtig ging het met de oplage van HP echter snel bergafwaarts.
Samen met De Tijd
Hans van Brussel nam het initiatief tot een reddingspoging en nam samen met de redactie (via de Stichting Haagse Post), Jacques de Leeuw (van Audax, de latere eigenaar van HP/De Tijd), reclameman Roel Glasbeek en journalist/RUR-presentator Jan Lenferink de praktisch failliete HP over in 1985. De oplage lag toen rond de 25.000. In 1990 fuseerde het blad met het weekblad De Tijd, en ging verder onder de naam HP/De Tijd.
Oplagecijfers
1914: 12.000
1919: 43.500
1920: 53.000
1938: 70.000
1939: 60.000
1940: 46.000
1942: 12.500
1951: 16.000
1960: 35.000
1961: 29.000
1965: 28.860
1970: 29.000
1975: 28.121
1977: 48.170
1979: 51.625
1980: 51.788
1983: 36.043
1984: 33.870
1985: 29.078
1986: 23.970
1988: 23.710
1989: 24.174
Literatuur
- S.F. van Oss, Vijftig jaren journalist, 400 blz., Amsterdam, 1946.
- John Jansen van Galen, Rare jaren. Nederland en de Haagse Post 1914-1990, 343 blz., Amsterdam, 1993.