Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Haarlemsche Football Club Haarlem was een Nederlandsevoetbalclub. De club werd oorspronkelijk opgericht op 1 oktober 1889 en speelde in blauwe shirts, rode broeken en blauwe kousen. Thuiswedstrijden werden in het Haarlemstadion gespeeld. Haarlem stond van oudsher bekend om zijn jeugdopleiding en scouting.
Vanaf de eerste jaren van de 20e eeuw was HFC Haarlem succesvol. In 1902 en in 1912 werd de KNVB beker gewonnen. Maar het grootste succes vond plaats in 1946, toen won de club, mede dankzij de legendarische Kick Smit, het landskampioenschap.
Haarlem beschikte in de 21e eeuw steeds over weinig geld, maar een beroep op gemeenschapsgeld bleef uit. Vanaf november 2009 dreigde een faillissement, dat twee maanden later werkelijkheid werd. Dit betekende dat de club na 120 jaar ophield als profclub. In maart 2010 werd onder de naam "Nieuw HFC Haarlem" een amateurvereniging opgericht, met als doel om vanaf het seizoen 2010/2011 in het amateurvoetbal uit te komen. Op 26 april 2010 werd bekend dat de vereniging na een fusie met HFC Kennemerland verder zou gaan als Haarlem-Kennemerland.
HFC Haarlem werd opgericht op 1 oktober 1889, vermoedelijk door Piet Charbon die Haarlems eerste captain en voorzitter was. HFC Haarlem speelde haar eerste wedstrijd op 20 oktober 1889 tegen Adsp-Excelsior (2-0 winst). Jaap Eden was ook korte tijd lid van HFC Haarlem.
In 1954 trad HFC Haarlem toe tot het betaald voetbal. Het eerste seizoen stond in het teken van verdeling. Aan het einde van het eerste jaar betaald voetbal spelen Haarlem en NOAD uit Tilburg een tweetal barragewedstrijden om een plaats in de eredivisie. Haarlem verliest en komt het jaar erop uit in de eerste divisie. In de jaren daarna werd vooral in de tweede divisie en eerste divisie gespeeld, tot aan de promotie naar de eredivisie in het seizoen 1968-1969. Toen volgde een periode van 21 jaar (half 1969-half 1990) waarin, met uitzondering van drie jaar (seizoenen 1971-1972, 1975-1976 en 1980-1981), constant in de eredivisie gespeeld werd.
In het seizoen 1980-1981 werd Haarlem kampioen van de eerste divisie.
In seizoen 1981-1982 werd, met de jonge Ruud Gullit (1979-1982) in de gelederen, zelfs via een 4e plek in de eredivisie Europees voetbal behaald (doelsaldo +16 (57-41)). De eerste ronde in het EuropaCup III-toernooi (UEFA Cup-toernooi) in het seizoen 1982-1983 overleefde Haarlem tegen het Belgische KAA Gent. In de tweede ronde werden de roodbroeken uitgeschakeld door Spartak Moskou, tijdens de uitwedstrijd in het Olympisch Stadion Loezjniki in Moskou vond de Loezjnikiramp plaats. Hierbij kwamen officieel 66 mensen om het leven, maar toeschouwers van de wedstrijd hebben het echter over veel grotere aantallen slachtoffers. In het seizoen 1983-1984 eindigde Haarlem wederom op de 4e plek in de eredivisie, echter gaf dat dit seizoen geen recht op Europees voetbal.
In het seizoen 1989-1990 degradeerde Haarlem naar de eerste divisie. De weinig overgebleven getrouwen moesten tot het seizoen 1995-1996 wachten op enig leven vanuit de club. Haarlem doet dat jaar eindelijk goed mee in de laatste periode en heeft op 6 april 1996 dan ook helemaal niets aan een gelijk spel in een thuiswedstrijd tegen EVV Eindhoven. In de slotfase van het duel wordt keeper Mark Verzijlberg door trainer Ben Hendriks mee naar voren gestuurd. Verzijlberg jaagt het leer met een draai om z'n lengte as in het kruis achter Albert van der Sleen. Het winnende doelpunt gaat via CNN de hele wereld over.
In het seizoen 2004-2005 lijkt Haarlem heel even weer springlevend. De club is aan de hand van Roy Wesseling een andere weg ingeslagen. "Voetballen naar eigen mogelijkheden" noemt Wesseling de stijl waarin Haarlem de tegenstanders aanvankelijk op de knieën krijgt. Op 1 oktober, als Haarlem haar 115e verjaardag viert, wordt de latere kampioen Heracles Almelo in eigen huis met 0-4 verslagen. Haarlem komt dat seizoen echter niet verder dan een 13e plek.
In het seizoen 2005-2006 is alles anders bij Haarlem. Een ruime hand vol nieuwe spelers en een hele nieuwe trainersstaf baren opzien door in de eerste wedstrijd van het seizoen het net gedegradeerde en favoriete de Graafschap op een 3-0 nederlaag te trakteren. Schone schijn lijkt te bedriegen, want Haarlem staat na 14 speelronden op een 19e plaats. De wederopstanding is dan ook opmerkelijk te noemen. Haarlem grijpt naast de 3e periode waar een overwinning op TOP Oss in het begin van de periode voldoende was geweest. De 4e periode gaat aan de neus van de Haarlemmers voorbij op doelsaldo. Op 17 februari 2006 is het na 25 jaar eindelijk weer eens raak voor de Roodbroeken. In Sittard wordt het voor het oog van een kleine 500 Haarlemsupporters 0-3 en pakt Haarlem de 5e periode. Op 10 maart 2006 maakt Helmond Sport een eind aan de record reeks van 16 ongeslagen competitie wedstrijden op rij voor HFC Haarlem. De Helmonders pakken met 0-1 de winst in Haarlem. Op dinsdag 11 april 2006 komt Haarlem voor de play-offs uit in en tegen FC Zwolle (1-1). Op vrijdag 15 april ontvangt Haarlem de Zwollenaren in eigen huis, bij rust stond het nog 1-0 voor de thuisploeg na een doelpunt van Caïro, maar FC Zwolle toonde veerkracht en won de wedstrijd alsnog met 1-3.
Op 25 september 2007 boekte HFC Haarlem een overwinning in het KNVB bekertoernooi tegen Willem II. De stand was na 120 minuten 1-1 dus er moesten strafschoppen genomen worden. HFC Haarlem won de strafschoppenreeks met 4-3 en dus ging HFC Haarlem naar de derde ronde ten koste van Willem II. De rondes daarop werden ook in Noord-Brabant gespeeld tegen respectievelijk FC Eindhoven en RKC. FC Eindhoven werd in de verlenging verslagen met 1-3. RKC werd in de 1/8 finales na penalty's verslagen. In februari wordt de kwartfinale gespeeld tegen Heracles Almelo (26 februari). Haarlem kon hier voor een stunt zorgen, om na 20 jaar weer in de halve finales te komen, maar de ploeg verloor met ruime cijfers, namelijk met 1-5.
Faillissement
In november 2009 maakte de club middels een persverklaring van de ledenraad bekend, dat men per 1 december failliet dreigde te gaan, tenzij men binnen enkele weken een bedrag van 3 à 6 ton binnenhaalde. De club had, naast een schuld van 1 miljoen euro, een vordering van de fiscus van 2 ton.[2] Zowel de gemeente Haarlem als Ajax, waarmee HFC Haarlem een samenwerkingsverband heeft, weigerden voor de tekorten op te draaien.[3] Op 11 januari2010 vroeg de club uitstel van betaling aan.[4] Op 25 januari 2010 werd bekend dat de bewindvoerder het faillissement had aangevraagd voor Haarlem; kort daarop werd het faillissement uitgesproken en enkele dagen later werd de club uit de competitie gehaald. Ongeveer 200 supporters namen op 31 januari afscheid van de club door het houden van één minuut stilte, het zingen van liederen en het afsteken van fakkels. De laatst gespeelde wedstrijd van het oude HFC Haarlem was een uitwedsstrijd tegen Excelsior Rotterdam. Op 28 januari 2010 verloor HFC Haarlem met 3-0. De club stond op dat moment op de laatste plaats in de Eerste Divisie. Haarlem ging niet in beroep tegen de uitspraak tot faillissement, waarna de KNVB de club uit de competitie haalde.[5] De jeugdteams van HFC Haarlem maakten wel het seizoen af tot 1 mei2010 waarna de organisatie definitief ontmanteld werd[6].
Nieuwe Haarlemse Footballclub Haarlem en fusie
Op 22 maart 2010 werd de nieuwe amateurvoetbalvereniging "Nieuwe Haarlemse Footballclub Haarlem" opgericht, waarvan het de bedoeling was dat die in het seizoen 2010-2011 zou uitkomen in het amateurvoetbal. Deze club kon worden beschouwd als een voortzetting van HFC Haarlem, aangezien het plan was dat de vereniging per 1 mei 2010 de inventaris en de merknaam voor een bedrag van 22.500 euro zou overnemen van de failliete club.[7]
De leden van Nieuw HFC Haarlem stemden echter eind maart in met het starten van fusiebesprekingen met HFC Kennemerland dat in de tweede klasse van het amateurvoetbal speelde[8]. Op 26 april 2010 werd door de leden van beide verenigingen besloten om inderdaad te fuseren onder de naam Haarlem-Kennemerland. Thuisbasis van de nieuwe vereniging werd het Haarlemstadion.
Bijnamen
"Klein Haarlem", zo werd HFC Haarlem aangeduid in het Haarlemse. Immers, in Haarlem speelde een eersteklasseclub met de naam HFC. Dat HFC (Koninklijke HFC, opgericht in 1879) droeg dan ook de naam "groot Haarlem". Tot 1897 sprak men dus over klein en groot Haarlem. Totdat een 5-0-overwinning van "klein Haarlem" op "groot Haarlem" het klassenverschil omdraaide. "Klein Haarlem" promoveerde naar de eerste klasse en zou twee seizoenen later in de eerste klasse derby (4-12-1898) het eens "groot Haarlem" wederom verslaan, met ditmaal 3-1.
De Roodbroeken is inmiddels sinds jaar en dag de bijnaam van HFC Haarlem. Toch waren er in de beginjaren geen rode broeken te bekennen bij de spelers. Tot op een dag twee spelers van "klein Haarlem" een rode broek in een etalage zagen hangen. De daarop volgende wedstrijd kwamen de beide heren in niet enkel een blauwe trui, maar ook met een rode broek het speelveld op. We hebben het dan over de jaren 90, Haarlem is dan tweedeklasser. Vanaf dat moment wordt de uitdrukking "klein Haarlem" steeds minder gebruikt en spreekt men voortaan over de Roodbroeken.
De eerste 17 jaar van het bestaan van de HFC Haarlem was er nimmer vastigheid over speelterrein. De eerste 3 jaar worden de tegels aan de Parklaan gebruikt als achterlijn en is er nauwelijks sprake van een veld. De zandvlakte achter de Hooimarkt, waar nu een school staat, wordt verlaten onder druk van omwonenden die de gebroken ruiten zat zijn.
In 1893 verhuist HFC Haarlem naar het voorterrein van de Ripperda Kazerne. Ook worden er wedstrijden gespeeld op het terrein naast Huis ter Speyt (tegenover de Ripperda Kazerne).
Korte tijd werd er ook gespeeld nabij het Oude Posthuis te Heemstede. Echter onenigheid met de boer dwong Haarlem in 1895-1896 terug naar het terrein voor de Ripperda Kazerne.
In het seizoen 1896-1897 gebruikt Haarlem de velden van H.F.C. En zo speelde Haarlem een jaar aan de Molenwerf.
Het "Moordhol" ter hoogte van waar de Generaal Cronjéstraat begint, is de drie daar op volgende jaren het thuisterrein van HFC Haarlem. Voor toeschouwers was nauwelijks ruimte. De minimale maat van een veld van 45 meter was bijna gelijk ook het maximale voor HFC Haarlem. De bijnaam "het moordhol aan de Schoterweg" had het terrein te danken aan de vele overwinningen die HFC Haarlem hier boekte.
In 1900 moet Haarlem het weer een jaar doen aan de Molenwerf (terrein H.F.C.).
In de seizoenen 1901-1902 en 1902-1903 gaat Haarlem aan de Doodweg spelen. Het terrein achter het kerkhof (aan de Kleverlaan) wordt gehuurd van een boer die graszoden verkoopt. Niet zelden komt het dan ook voor dat er stukken veld verkocht worden waar Haarlem haar wedstrijden op zou spelen. De huur werd opgezegd nadat boer Nelis op een zekere dag ruim één derde deel van het speelveld tot zoden heeft verwerkt.
In 1903 verhuist Haarlem naar de andere kant van het kerkhof (tegenwoordig Soendaplein) Op het niet al te fraaie terrein is voor het eerst sprake van stadionbouw. Hoewel zeer primitief is er voor de donateurs en leden een lange zijde gereserveerd . De tribune bestond slechts uit één rij zitplanken en dan nog niet eens over de hele lengte van het veld.
Stadion aan de Jan Gijzenkade
Zie Haarlemstadion voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 20 oktober 1907 neemt Haarlem het terrein aan de Jan Gijzenkade in gebruik. Het terrein liep vanaf de Korteweg (straat tussen huidige supermarkt en stadsbibliotheek) aan het einde van het huidige 4e veld)
In juli 1944 verbieden de bezetters iedere vorm van ontspanning en moet ook het stadion van Haarlem daaraan geloven. Eerst komen er prikkeldraad versperringen op het toenmalige 2e veld. Bijtijds worden de lichtmasten in veiligheid gebracht en er is een afscheid op 31 juli nog voordat vanaf 1 augustus 1944 alle opstal op het Haarlem terrein wordt gesloopt door de bezetters. In de laatste maanden van de oorlog biedt H.F.C. aan de Spanjaardslaan onderdak aan de roodbroeken. Ook de eerste jaren na de oorlog is het terrein aan de Spanjaardslaan de thuisbasis voor de roodbroeken. In het kampioensjaar van HFC Haarlem (1946 dus) wordt echter de thuiswedstrijd tegen Ajax afgewerkt in het Olympisch stadion. De overige thuiswedstrijden uit de kampioenspoule worden door de grote drukte op het Heemsteedse Sportpark gespeeld. Nadat op 28 december 1947 tijdens de wedstrijd Haarlem - Ajax een tribunegedeelte instort wordt er besloten de resterende wedstrijden op het Heemsteedse sportpark af te werken.
In april 1947 legt voorzitter van Balen Blanken de eerste graszoden het terrein van HFC Haarlem.
Op 5 september 1948 neemt Haarlem het stadion aan de Jan Gijzenkade weer in gebruik. Op 19 december dat jaar wordt officiële opening verricht. Het "nieuwe stadion" krijgt de alom bekende Berlijnse muren en de Oost-, West- en het onderste zitgedeelte van de huidige Noordtribune (2006) zijn een blijvend beeld. De "ondergedoken" lichtinstallatie wordt later weer opgebouwd.
In 1969 opent Haarlem haar nieuwe overdekte tribune aan de zuidkant van het stadion.
Eind november 1976 is de overkapping en verhoging van het aantal plaatsen van de noordtribune gereed. De oude zitplaatsen zijn staanplaatsen geworden en het nieuwe gedeelte wordt voorzien van zitplaatsen.
Halverwege het seizoen 1980-1981 krijgt Haarlem 4 nieuwe lichtmasten. Op dat moment zijn het de hoogste stadionlampen in Nederland
In februari 1986 wordt de huidige Kick Smit tribune in gebruik genomen (toen nog gewoon zuidtribune).
In de jaren 90 worden de staantribunes achter beide goals afgekeurd, datzelfde lot is later ook een deel van de noordtribune beschoren. Het plaatsen van stoeltjes doet die laatste afkeuring weer een aantal jaar later weer terugdraaien.
HFC Haarlem en het Nederlands elftal
Op 10 april 1898 speelde Jan van den Berg als eerste Roodbroek mee in het Nederlands elftal, dat destijds nog niet in het oranje gekleed ging: spelers van diverse clubs lopen gewoon in hun eigen clubkleuren rond. De Nederlandse elf verloren met 7-0. Op 2 april 1899 kwamen er vier Roodbroeken uit voor het Nederlands elftal: Van Wijk, Kremers, Kruseman en de al eens eerder geselecteerde Jan van den Berg. Nog immer in clubtenues werd de wedstrijd tegen een Engels selectieteam met 6-1 verloren. Jan van den Berg was verantwoordelijk voor de enige Nederlandse treffer in het duel en is daarmee de eerste Roodbroek die een doelpunt maakt voor het Nederlands elftal.
Op 27 mei 1934, tijdens het WK voetbal in Italië, werd Kick Smit de eerste Nederlander die op een WK weet te scoren. In Milaan werd de wedstrijd tegen de Zwitsers echter met 3-2 verloren. Keeper Edward Metgod zal de geschiedenisboeken ingaan als de allerlaatste Roodbroek die ooit uitkwam voor het Nederlands elftal. De middelste van de drie broers stond in Rotterdam onder de lat tegen Frankrijk. Het vriendschappelijk onderonsje werd op 10 november 1982 een 1-2-overwinning voor de Fransen.
In elke staaf van de grafiek staat van boven naar beneden vermeld:
Eindnotering
Dit is de positie die de club heeft bereikt in de competitie, zonder eventuele beslissings-, play-off- of nacompetitiewedstrijden die nodig zijn geweest om bijvoorbeeld de kampioen van de competitie te bepalen.
Indien een * achter het getal staat is de notering een tussenstand en kan het zijn dat de notering niet overeenkomt met de uiteindelijke eindstand van de competitie.
Staat er xx op de positie van de notering, dan heeft de club vroegtijdig de competitie verlaten. Dit kan onder andere komen door terugtrekking van het team, faillissement van de club of door een uitgedeelde straf van de KNVB. In veel gevallen staat elders in het artikel de reden vermeld.
Competitieniveau en/of afdelingsletter of Officiële eindstand Eredivisie
Competitieniveau en/of afdelingsletter
Hierbij geeft het getal het niveau weer, dat ook terug te vinden is in de legenda. De letter is de afdelingsaanduiding en wordt gebruikt wanneer er meer afdelingen zijn op hetzelfde niveau. De afdelingsletter is altijd een hoofdletter en wordt meestal zonder nummer gebruikt.
Voorbeeld: 2F is niveau 2e klasse competitie F.
Het competitieniveau en nummer wordt niet vermeld wanneer er slechts één competitie van dit niveau was.
Officiële eindstand Eredivisie (getal staat tussen haakjes vermeld)
Sinds de introductie van play-offwedstrijden voor Europees voetbal na afloop van de reguliere competitie in 2005/06, is de KNVB verplicht een eindstand van de Eredivisie door te geven aan de UEFA aan de hand van deze play-offwedstrijden.
Bij deze eindstand staan clubs die zich hebben gekwalificeerd voor Europees voetbal hoger dan clubs die zich niet wisten te kwalificeren. Indien er geen verschil was tussen de eindnotering en de officiële eindstand, staat dit getal niet vermeld.
Onderafdeling
Hier staat afgekort de naam van de onderafdeling indien de club in dat jaar in een onderafdeling uitkwam. Tevens staat deze afkorting in de legenda en wordt gelinkt naar het artikel over deze onderafdeling. Deze afkorting wordt alleen vermeld wanneer de club in het verleden in verschillende onderafdelingen heeft gespeeld. Deze vermelding is in de staaf altijd in kleine letters. Deze onderafdelingen zijn na het seizoen 1995/96 afgeschaft. Heeft de club in slechts één onderafdeling gespeeld, dan is dit alleen terug te vinden in de legenda.
Onder de staaf staat het jaartal vermeld waarin het seizoen is afgesloten. 15 verwijst naar het seizoen 2014/15 en/of eventueel op het seizoen 1914/15.
Wanneer een staaf leeg is, zijn deze gegevens niet bekend. Het kan ook zijn dat de club dat seizoen niet heeft meegespeeld op het hogere amateurniveau, vroegtijdig de competitie heeft verlaten of uit de competitie is gezet.
In het seizoen 1944/45 was er wegens de Tweede Wereldoorlog geen regulier competitievoetbal, daardoor is deze staaf automatisch leeg.
Opmerking: In de 1e klasse en lager spelen de clubs in districten. Deze districten staan niet vermeld in de grafiek.
Seizoensoverzichten
Resultaten van HFC Haarlem sinds de toetreding in het betaald voetbal in 1954
HFC Haarlem treedt toe tot het betaald voetbal De competitie werd na de fusie van de KNVB en de NBVB niet afgemaakt. Alle teams werden opnieuw ingedeeld. Wedstrijden voor plaats 9 tegen NOAD (3–4)
Zie Haarlemstadion voor het hoofdartikel over dit onderwerp..png){kind=small}
_tijdens_het_voetbalseizoen_19721973._NL-HlmNHA_54024745.JPG){kind=link}
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met HFC Haarlem op Wikimedia Commons.