Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Grooten Padbroek
Buurtschap in Nederland 
| |||
  | |||
| Provincie |  Noord-Brabant
| ||
| Gemeente |  Cuijk
| ||
| Coördinaten | 51°042′N 5°053′E | ||
| |||
Grooten Padbroek was een buurtschap ten zuiden van Cuijk, grenzend aan de huidige buurtschap Zevenhutten. De hoeve die destijds in deze buurtschap stond is de huidige woonboerderij op de Wezelhof in Cuijk.
Middeleeuwen
Reeds in de 15e eeuw werd er in deze buurt grond ontgonnen vanuit het naburige Kruisherenklooster te Sint Agatha. De oudste vermeldingen van de naam Padbroek komen voor in akten uit de 14e eeuw. Daarin worden personen genoemd zoals Arnoldus van Padtbroeke (1337, 1342), Arnt van Padbroic (1369 tot 1389), Willem van den Padbroec (1378), joffer Griet van Padbroicke (1403) en Hillegunt van Padbroick (1404). [1]
Vroegmoderne tijd
Het eigendom van landgoed “Grooten Padbroek” was in 1683 onderwerp van erfelijk dispuut:
“Ferdinand Baxen in Elst, en na zijn dood zijn weduwe, contra Johan Adolf baron de Wijlich, heer tot Bernshauw, petitoir proces: eigendom van hof De Grote Padbroek in Land van Cuijk, nagelaten door Agnes barones van Eijll, in leven weduwe Johan baron van Baxen. 1683” .[2]
Begin van de 19de eeuw was het landgoed Grooten Padbroek in eigendom van Baron J.L.M. Cavellier van Adrichem (1779-1839). De uit Haarlem afkomstige Baron trouwde in Kleef en vestigde zich in Boxmeer waar hij in 1839 overleed, de geboorteplaats van zijn, kort na zijn geboorte gestorven moeder, C.C. van Sasse van Ysselt. Na zijn overlijden kwam het landgoed in bezit van zijn schoonzoon en neef Baron Louis van Sasse van Ysselt. Naast parlementariër was hij ook landbouwkundige op het landgoed van zijn vader in Boxmeer. Daarnaast exploiteerde hij het landgoed Grooten Padbroek. Vanuit de hoeve Grooten Padbroek werden diverse soorten hout publiekelijk geveild. Een artikel uit 1861 luidde:
"Mr. A.C. Snoeck, Notaris te Cuyk, zal, op verzoek van Baron van Sasse van Ysselt, op donderdag den 28 Februarij 1861 des voormiddags ten 10 ure, op den Grooten Padbroek, onder Cuyk, publiekelijk verkoopen, 500 koopen, voor den voet omgehakt dennenhout, geschikt tot ribben, opleggers, gelintslieten of heiningssparren, daklatten, enz. ter lengte van 25 a 30 voet, liggende op den Grooten Padbroek voormeld op ongeveer 25 minuten van de rivier de Maas." [3]
In 1883 is de Spoorlijn Nijmegen - Venlo aangelegd, waardoor om, vanaf de Maas bezien, bij de hoeven te komen op het landgoed Groot Padbroek eerst het spoor moest worden overgestoken. Uit topografische kaarten van die tijd blijkt dat het landgoed destijds verbonden was met de Maas door een kaarsrechte eikenlaan, genaamd de Sasselaan. Van deze zeer oude eiken staan er nog steeds enkelen vanaf de spoorwegovergang richting de Maas (op het huidige Wezelhof).
20ste eeuw
Op 28 april 1902 is door vonken van een passerende locomotief de oude hoeve op “Grooten Padbroek” geheel afgebrand. Besloten werd tot herbouw van de hoeve aan de andere kant van de spoorlijn en tevens i.v.m. brandgevaar wat verder er vandaan. Aannemer Thijssen uit Sint Hubert kreeg destijds de opdracht om tot de bouw hiervan over te gaan. De handel in hout werd daarmee ook verplaatst van de 'oude padbroek' naar de nieuwe Grooten Padbroek, het huidige Wezelhof 19 in Cuijk. Eveneens werd handel in hout gedreven vanuit het naburige Kleine Padbroek.
Tot aan de Tweede Wereldoorlog is hier handel in hout gedreven en nog steeds uit naam van de familie van Sasse van Ysselt. De schuur van de boerderij was met haar grote boogdeuren in WOII uitermate geschikt als munitiedepot, waar groot materieel makkelijk in en uit kon worden gereden. De Amerikanen hebben hier destijds dan ook gebruik van gemaakt, maar niet nadat zij het van een groep van 5 kleine, jonge Duitsers moesten veroveren. [4] Bij de latere verbouwing van de boerderij is schade, door impact van kogels, gerepareerd rondom de koekoek, het kleine ronde raam boven in de schuur aan de voorkant. Bovenop gestapelde hooibalen beschoten de Duitsers de geallieerden door dit kleine raam, maar moesten uiteindelijk toch de strijd opgeven. Op een paar plekken zijn thans nog zichtbare schades te vinden door impact van kogels uit WOII. Bij opgravingen rondom de boerderij zijn kogelhulzen en slaghoedjes gevonden.
Na de inbeslagname door de geallieerden werd in de (huidige) schapenweide aan de achterkant van de boerderij werd zwaar materieel opgesteld waarmee de Duitsers op de Mookerheide werden beschoten. Op die manier hadden de Duitsers geen zicht op van waar zij werden beschoten. De geallieerden moesten echter daarmee over het dak van de boerderij schieten. Door de daarmee gepaard gaande krachten, vloog de helft van de dakpannen van het dak. Van diverse plaatsen aan de Cuijkse zijde van de Maas werd met zwaar geschut (700 sterk) naar de Mookerheide geschoten. Wie dichtbij de Maas woonden, konden letterlijk de bommen zien overvliegen. [5]
De boerderij is lange tijd verpacht geweest door de familie van Sasse van Ysselt en heeft na de oorlog voornamelijk dienst gedaan als veeboerderij. Dit luidde ook het einde in van het tijdperk van de houtexploitatie op het landgoed.
In 1975 kocht huisarts A. van Riel de boerderij Grooten Padbroek en besloot het pand te verbouwen tot woonhuis en praktijkruimte. Door de groeiende woningbehoefte in Cuijk is eind jaren 70 begonnen met de bouw van de wijk genaamd 'Padbroek' waarin de boerderij heden ten dage gelegen is.
Externe link
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Bron: Werkgroep Acrheologie Cuijk.
- º Bron:Brabants Historisch Informatie Centrum: Raad van Brabant, 1586 - 1811.
- º Bron:Brabants Historisch Informatiecentrum: Graafsche Courant 23-02-1861,.
- º Bron: Getuigenveslag buurtbewoner W. Suppers.
- º Herinnering aan 17 september 1944.
| Plaatsen in de gemeente Cuijk | |
|---|
|
Dorpen: Beers · Cuijk · Haps · Linden · Katwijk · Sint Agatha · Vianen |
.JPG){kind=link}
