Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Gebruiker:O/ Bombardier CRJ-Series

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

De Bombardier CRJ-Series is een serie vliegtuigen geproduceerd door het Canadese bedrijf Bombardier. De afkorting CRJ staat voor Canadair Regional Jet. De toestellen zij ontworpen om korte afstanden af te leggen met een relatief klein aantal passagiers en hebben tegelijk weinig brandstof- en onderhoudskosten wat de winst voor een gebruiker bijgevolg vergroot.

Canadair Challenger CL-601
Canadair Challenger CL-601

Ontwikkeling

De eerste studie voor een regionale vliegtuig stamt uit 1981. Toen maakte Canadair, dat zou worden overgenomen door Bombardier, een prototype uit een CL-600 Challenger met verlengde romp dat plaats bood voor 24 stoelen. Dit leidde in 1987 tot een ontwikkeling van een regionale vliegtuig op basis van de CL-601 Challenger, op 31 maart 1989 lanceerde Canadair hun Canadair Regional Jet programma, waarvan de eerste drie ontwikkelde vliegtuigen op 10 mei 1991 voor het eerst vlogen. Op 31 juli 1992 kreeg het toestel zijn certificaat, waarna in oktober van dat jaar Lufthansa de eerste CRJ 100 in gebruik nam.

CRJ100

CRJ100
Bestand:Canadair CL-600-2B19 Regional Jet CRJ-100LR, Lufthansa Regional (Lufthansa CityLine) AN0765979.jpg
cockpitpersoneel 2
cabine-personeel 1 + 1
max. passagiers 50
Lengte 26,77m
Vleugelspan 21,21m
vleugeloppervlak 48,35m2
motoren 2 GE CF34-3B1 turbofans
stuwkracht per motor 8.729 lbf./38,84 kN bij takeoff
9.220 lbf./41,0 kN stuwkracht APR
max. kruissnelheid 860 km/h
norm. kruissnelheid 785 km/h
max. kruishoogte 41.000ft (12.496m)
max. reikwijdte 1,700 NM (3.148 km)
eerstevlucht 10 mei 1991

De CRJ100 was het eerste model dat op de markt gebracht werd, in het begin als Canadair CL-600 RegionalJet CRJ100. Na overname van Canadair door Bombardier werd dit Bombardier Canadair CL-600 RegionalJet CRJ100. Beide versies die op de markt kwamen, waren konden met max 50 stoelen uitgerust worden.

Enkele veranderingen om van deze jet een commerciële jet te maken waren een langere romp, een nieuwe vleugel voor commerciële luchtvaart geoptimaliseerd, nieuw onderstel, aangepaste ontwerpgewicht, cockpit met Rockwell Collins Pro-Line 4 avionics suite met EFIS, extra brandstof capaciteit, daarnaast werden de Avco Lycoming ALF-502L turbofans motoren vervangen door General Electric CF-34-3A1 turbofans motoren.

De CRJ100 kent twee varianten:

  • de CRJ100 ER (Extended Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van (23.133)? kg en een reikwijdte van 2.417 km.
  • de CRJ100 LR (Long Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van (24.041)? kg en een reikwijdte van 3.056 km.


De CRJ100 is in dienst bij:

CRJ200

CRJ200
US AIRWAYS EXPRESS CRJ200 LR opererend voor Mesa Airlines
cockpitpersoneel 2
cabine-personeel 1 + 1
max. passagiers 50
Lengte 26,77m
Vleugelspan 21,21m
vleugeloppervlak 48,35m2
motoren 2 General Electric CF34-3B1 turbofans
stuwkracht per motor 8.729 lbf./38,84 kN bij takeoff
9.220 lbf./41,0 kN stuwkracht APR
max. kruissnelheid 860 km/h
norm. kruissnelheid 785 km/h
max. kruishoogte 41.000ft 12.496m
max. reikwijdte 1,700 NM 3.148 km
CRJ-200 cockpit
CRJ-200 cockpit

De CRJ200 werd in 1995 werd door Bombardier als vervanger van de CRJ100 aangekondigd. Hiervan werd de eerste op 10 maart 1997 aan Mesa Airlines geleverd. Tot het opheffen van de productie in januari 2006 zijn er 709 toestellen geproduceerd. Tegenwoordig word het frame van de CRJ200 alleen nog geproduceerd voor de bouw van de Challenger 850.

De CRJ200 werd als vervanger van de CRJ100 door Bombardier voorgesteld. Het eerste toestel werd op 10 maart 1997 aan Mesa Airlines geleverd. Van de CRJ200 zijn 709 toestellen gebouwd totdat de productie in januari 2006 werd stop gezet, een maand later meldde Bombardier dat ze de fabricage van CRJ200 frames weer zouden opstarten voor de productie van de Challenger 850, en in april 2006 was de productie van CRJ200 frames weer op gang.

De CRJ200 is ontwikkeld uit de Challenger 604, als toestel voor regionale burgerluchtvaart vluchten.

De romp van de CRJ200 is een semi-monocoque ontwerp, met een hoofdcabine van bijna 15 meter lengte en een centerlijn-breedte van 2,57 meter. De hoofdcabine kan tussen 15 en 50 passagiers huizen. De bagageruim heeft een volume van 9m3. Zowel het bagageruim als de cabines staan onder druk en zijn geconditioneerd. In de cockpit vinden we de bediening van het toestel en het dashboard met zes beeldschermen waarop de Rockwell Collins Pro Line 4 suite[1] wordt weergegeven. In dit systeem zitten EFIS (Electronic Flight Instrument System), EICAS (Engine Indication and Crew Alerting System). Het systeem integreerd ook twee automatische vluchtcontroles, twee AHRS (altitude heading reference systems) en twee vluchtdata systemen. In standaard systeemuitvoering is het toestel geschikt voor Cat.II, Cat.IIIa wordt mogelijk na installatie van een Flight Dynamics Inc. HGS 2100 HUD (Head-up guidance systeem).

Het toestel heeft ook TCAS (terrain collision avoidance system) en een digitaal Rockwell Collins weerradar. De vluchtdatarecorder is geleverd door Lockheed Martin Fairchild.

Communicatie is mogelijk door een dual VHF navigatie en communicatie-radio. HF en VHF radio's en selectief bellen zijn optioneel. De ramen van de cockpit worden door een elektrisch de-icing systeem vorstvrij gehouden.

Het toestel staat en land op een inklapbaar Dowty landingsgestel, uitgerust met ABS (aircraft braking system) wielen en stalen dubbele schijfremmen, Hydro Air mk.III anti-skit eenheden en Goodyear banden. De neus-eenheid klap naar voren in, en het hoofd-eenheid klapt zijwaarts naar binnen. Aan de achterkant van de romp van het toestel zijn twee motorbehuizingen gemonteerd, één links en één rechts van de romp. Deze zijn geleverd door Short Brothers/Bombardier Aerospace uit Belfast (Ierland). Per motorbehuizing is een General Electric CF34-3B1 turbofan motoren gemonteerd. De motoren leveren 38,84 kN aan stuwkracht bij take-off en 41,0 kN stuwkracht met auto power reserve (APR), en zijn uitgevoerd met pneumatische stuwkracht omkeerders. De bleed air van de motoren voeden het anti-icing systeem van de cowling, en leading edge van de vleugen.

Om de prestaties van de flap actuator bij koude condities te verbeteren, herontwikkeld Bombardier samen met Eaton Aerospace dit systeem. De installatie van deze systeem-upgrade begint in augustus 2008.

In het staartstuk van de romp is een Honeywell GTCP 36-150 hulpvoedings eenheid geïnstalleerd. Elektriciteit wordt geleverd door twee 30kVA generatoren, door de motoren aangedreven.

Er zijn twee brandstoftanks geïntegreerd in de vleugel met een capaciteit van 5.300 liter en een optie voor een extra tank in de vleugelcenter voor een extra 2.780 liter brandstof. Er zij drie tankpunten op zwaartekracht en een tankpunten op druk aan de vleugel.

In augustus 2006 lanceerde Bombardier de CRJ200 PF (Package Freighter), met de mededeling dat West Atlantic[2] een contract had getekend voor twee conversies van de CRJ200 naar de vrachtuitvoering. [3][4][5]

De CRJ200 kent twee varianten:
  • de CRJ200 ER (Extended Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 23.133 kg en een reikwijdte van 2.275 km.
  • de CRJ200 LR (Long Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 24.041 kg en een reikwijdte van 2.936 km.
De CRJ200 is in dienst bij:

CRJ700

CRJ700
Een Lufthansa Regional CRJ700
cockpitpersoneel 2
cabine-personeel 2 tot 3
max. passagiers 78
Lengte 32,3 mm
Vleugelspan 23,2 mm
vleugeloppervlak 70,6 m2
motoren 2 GE CF34-8C5B1 turbofans
stuwkracht per motor 12.670 lbf. / 56,4 kN bij takeoff
13.790 lbf. / 61,3 kN stuwkracht APR
max. kruissnelheid 876 km/h
norm. kruissnelheid 829 km/h
max. kruishoogte 41.000 ft. (12.497 m)
max. reikwijdte 1.378 NM (2.553 km)
eerstevlucht mei 1999
status Actief

De CRJ700 is een 66 tot 78 stoelen tellende regionale jet,[6] voorgesteld in 1997 door Bombardier.

De ontwikkeling begon in 1995, met het raadplegende advies van een adviesraad samengesteld uit 15 verschillende luchtvaartmaatschappijen. Deze konden op deze wijze hun wensen voor een regio jet, toen nog CRJX genoemd, laten horen. Uiteindelijk begon men eind 1998 met de bouw van een eerste prototype die in mei 1999 de eerste vlucht deed. In februari 2001 werd de eerste aflevering van een CRJ700 aan Brit Air.

Bij de eerste levering, in 2001, was de CRJ700 het grootste toestel dat leverbaar was, maar was het al bekend dat er een groter toestel gepland stond.

Net als de andere toestellen in de CRJ-familie, is de romp van de CRJ700 ook van een semi monocoque ontwerp, waarbij de romp met 5,75 meter is verlengd ten opzichte van de CRJ200. Bij het interieur is er keuze uit een uitvoering met 66, 74 of 78 stoelen, hierbij is de 66 stoelen tellende uitvoering in twee klasse uitgevoerd. Bij de CRJ700 is het interieur gemaakt door C&D Interiors. De vleugelspan is ook verlengt, en heeft verbeterde lead-edge en winglets.

De cockpit is uitgevoerd met het Pro Line 4 systeem van Rockwell Collins, met zes beeldschermen in het dashboard gemonteerd en EFIS (Electronic Flight Intrument System) en EICAS (Engine Indication and Crew Alerting System).

Daarnaast is het toestel ook met een Flight Dynamics HSG200 head-up display en guidance systeem, een Rockwell Collins AHRS (automatic heading reference system), TCAS (terrain collision avoidance system en een digitale Rockwell Collins weerradar uitgerust. De autopiloot en het vluchtbesturingssysteem worden door een geïntegreerde avionics processor verbonden.

In september 2002 werd het Flight Dynamics 4200 head-up guidance systeem voor de CRJ700 gecertificeerd. Dit systeem maakt een Cat.III nadering van een runway met minimaal 200 m zicht mogelijk.

Alle cabines en het bagageruim zijn geconditioneerd en onder druk.

Het inklapbare onderstel is voor het verhoogde gewicht aangepast, en wordt geleverd door Menasco Aerospace. Het hydaulisch systeem van de CRJ700 wordt door Parker geleverd.

Het toestel wordt voortgestuwd door twee General Electric CF34-8C1 turbofans motoren, die half 2005 werden vervangen door de CF34-8C5B1 turbofans motoren. De CF34-8C1 motor heeft een stuwkracht bij take-off van 56,4kN en 61,3kN stuwkracht APR (Auto Power Reserve). De CF34-8C5B1 heeft een stuwkracht bij take-off van 58,4kN en 63,4kN stuwkracht APR. Daarnaast is de motor uitgerust met FADEC (full authority digital engine control).

Deze worden gemonteerd in de door Bombardier Aerospace uit Belfast (Ierland) geleverde motorbehuizingen die gemonteerd zijn links en recht achter op de romp.

De twee 40kVA geïntegreerde generatoren van Hamilton Sundstrand leveren de spanning voor het toestel. Walter Kidde levert het vuurdetectie systeem. Een Honeywell APU (auxilary power unit) is in het staarteinde geïnstalleerd.

Standaard kent de CRJ700 een brandstofcapaciteit van 11.488, door twee tanks die geplaatst zijn in de linker en rechter vleugelhelft.

In 2007 kondigde Bombardier de NextGen CRJ700 aan, die op veel technische punten een verbeterde uitvoering is van de CRJ700 met nieuwe interieurs, grotere passagiersramen, meer ruimte voor bagage en LED verlichting. Daarnaast is het gebruik van RTM (resin transfer moulding) composiet toegenomen. Voor een lichter en sterker toestel, wat de brandstofgebruik ten goede komt. De eerste levering van deze NextGen CRJ700 gepland voor 2008, werd 2009.

Er worden twee versie van de NextGen CRJ700 aangeboden:
  • De standaard heeft een maximaal vlieggewicht van 32.999 kg en een reikwijdte van 2.022km.
  • De ER (extended range) heeft een vlieggewicht van 34.019kg en een reikwijdte van 2.553km.
Waarbij keuze is uit drie interieur-opstellingen:
  1. een optstelling met twee klasse, 6 stoelen bussines class en 60 stoelen economy class (CRJ700 en CRJ700 ER);
  2. een standaard uitvoering met 74 stoelen in een klasse (CRJ701 en CRJ701 ER);
  3. een uitvoering met 78 stoelen in een klasse, (CRJ702 en CRJ702 ER).

CRJ705

Jazz Air CRJ-705
Jazz Air CRJ-705

Air Canada, bestelde voor haar dochter-onderneming Jazz Air een verlengde versie van de CRJ700 met 75 zitplaatsen in twee klasse. De lengte van deze speciale bestelling is gelijk aan de CRJ900, en ziet er uiterlijk ook als een CRJ900 uit. Het verschil zit in het interieur, dat is ingedeeld in een business class met 10 stoelen in stoelopstelling: rij 1, 1 stoel; rij 2 t/m 4, 2+1 stoelen. De economy class (rijen 12 t/m28) bestaat uit een 2+2 stoelopstelling, waarbij de laatste rij twee stoelen telt. Deze klasse telt 65 stoelen.

Een standaard CRJ700 bestaat uit 74 zitplaatsen, maar kent minder beenruimte tussen de rijen.

De CRJ700 is in dienst bij:

[7][8][9][10][11]

CRJ900

CRJ900
US Airways Express (Mesa Airlines) CRJ-900ER
cockpitpersoneel 2
cabine-personeel 2 tot 3
max. passagiers 90
Lengte 36,2mm
Vleugelspan 24,9mm
vleugeloppervlak 71,1 m2
motoren 2 GE CF34-8C5 turbofans
stuwkracht per motor 13.360 lbf. / 59,4 kN bij takeoff
14.510 lbf. / 64,5 kN stuwkracht APR
max. kruissnelheid 871 km/h
norm. kruissnelheid 829 km/h
max. kruishoogte 41.000 ft. (12.497 m)
max. reikwijdte 1.553 NM (2.876 km)
eerstevlucht 21 februari 2001
status Actief

De Bombardier CRJ900, een van de CRJ700 afgeleide verlengde regionale jet, werd in 1999 aangekondigd, en telt tot 90 stoelen. Montage van de eerste productie-vliegtuig begon in 2001, waarbij het haar eerste vlucht op 21 februari 2001 volbracht op Montréal-Mirabel International Airport.

Het eerste toestel werd op februari 2003 afgeleverd aan Mesa Airlines, die een vast bestelling voor 25 toestellen geplaatst had.

In mei 2007 kondigt Bombardier de NextGen CRJ aan, met o.a. nieuw cabine interieur, waarbij ook grotere passagier ramen, meer bagage ruimte en LED-verlichting. Het eerste NextGen CRJ900, trad in juni 2007 bij Northwest Airlines in dienst. En is binnen de CRJ familie met meer dan 120 orders de bestseller.

Er worden drie varianten van de CRJ900 aangeboden:
  • de standaard CRJ900 heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 36,514 kg en een reikwijdte van 1,982 km
  • de CRJ900 ER (Extended Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 37,421 kg en een reikwijdte van 2,439 km.
  • de CRJ900 LR (Long Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 38,330 kg en een reikwijdte van 2,876 km.
Cockpit Bombardier CRJ900
Cockpit Bombardier CRJ900


De CRJ900 is in dienst bij:

CRJ1000

CRJ1000
Air Nostrum CRJ1000
cockpitpersoneel 2
cabine-personeel 2 tot 3
max. passagiers 104
Lengte 39,1mm
Vleugelspan 26,2mm
vleugeloppervlak 77,4 m2
motoren 2 GE CF34-8C5A1 turbofans
stuwkracht per motor 13.630 lbf. / 60,6 kN bij takeoff
14.510 lbf. / 64,5 kN stuwkracht APR
max. kruissnelheid 871 km/h
norm. kruissnelheid 829 km/h
max. kruishoogte 41.000 ft. (12.497 m)
max. reikwijdte 1.622 NM (3.004 km)
eerstevlucht 3 september 2008
status Actief

De CRJ1000 werd in februari 2007 door Bombardier aangekondigd. Het prototype van dit toestel voltooide haar eerste vlucht op 3 september 2008. Het vliegtuigen vertrok vanaf het productiecentrum van Bombardier, bij Mirabel in Quebec (Canada), bereikte een hoogte van 30.000 voet en een snelheid van 480 km/h in de vlucht die drie en een halfuur duurde.

De lanceerklant van de CRJ1000 was de Spaanse luchtvaartmaatschappij Air Nostrum met een bestellingen van 35 toestellen, in juni 2009 had Bombardier in totaal 64 vaste bestellingen voor de CRJ1000 en vier mogelijke bestellingen. In januari 2009 bestelde Adria Airways één toestel met nog één als mogelijke bestelling. Daarnaast deden Brit Air en Garuda Indonesia ook bestellingen.

Het eerste toestel dat in Montreal werd in juli 2009 geproduceerd. De productie wordt tijdelijk gestaakt wanneer Bombardier tijdens een testvlucht op een defect in de besturing van het roer stuit. Na het oplossen van dit mankement wordt het programma in februari 2010 weer hervat. In november van dat jaar ontving het toestel zijn typecertificaat van de EASA (European Aviation Safety Agency) en Transport Canada, waarna in december 2010 de eerste twee toestellen aan Air Nostrum geleverd werden.

In juli 2011 had Bombardier al 36 toestellen geleverd. De CRJ1000 wordt afgezet in een groeiende markt met de vraag naar regionale jets met een lage last op het milieu en lage gebruikskosten en gunstige brandstofgebruik, comfortabel voor 100 passagiers. De CRJ heeft een substantieel lager brandstofconsumptie en levert 30% minder koolstofdioxide emissie, dan vergelijkbare toestellen.

Het is de laatste van de CRJ-familie, waarvan er in totaal 1.498 zijn geleverd. De CRJ1000 kan worden geleverd als een compleet nieuw gebouwd toestel of als conversie van een CRJ900.

Er worden drie varianten van de CRJ1000 aangeboden:
  • de standaard CRJ1000 heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 40,824 kg en een reikwijdte van 2,639 km.
  • de CRJ1000 EL heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 38,995 kg en een reikwijdte van 1,798 km
  • de CRJ1000 ER (Extended Range) heeft een maximaal gewicht bij het opstijgen van 41,640 kg en een reikwijdte van 3,004 km

De CRJ1000 heeft een vleugelspan van 26,2 meter met opnieuw ontworpen vleugelpunten, winglets en geoptimaliseerde leading-edge, ten einde een lagere lift-to-drag ratio en lagere snelheid bij runway-benadering te krijgen. De romp is een semi-monocoque ontwerp, met een totale lengte van 39,1 meter.

In de cockpit vinden we het dashboard met bedieningsknoppen en 6 CRD-beeldschermen die het Rockwell Collins Pro Line 4 systeem in beeld brengt. Geïntegreerd in dit systeem zijn EFIS (Electronic Flight Instrument System) en EICAS (engine indication and crew alerting system). Ook bevat het een Flight Dynamics HGS 2000 (head-up guidance system), AHRS (authomatic heading reference system), TCAS (terain collision aviodance system) en een digitale Rockwell Collins weerradar. De autopiloot en vluchtbesturingssysteem worden verbonden door een geïntegreerde processor.

De ramen zijn voorzien van een elektrische de-icing systeem.

De cabines worden geconditioneerd door een luchtbesturingssysteem van Liebherr. En Hella Aerospace GmbH levert de verlichting. De hoofdcabine is door C&D Interiors ontworpen, en is in standaard indeling ingedeeld in rijen van twee bij twee. Er is ook een indeling mogelijk met twee separate klassen, waarbij de busines class is ingedeeld in rijen van twee bij één. De standaard uitvoering telt 100 stoelen, de uitvoering met dubbele klasse telt 97 stoelen, en er is ook een uitvoeing met 104 stoelen.

Het toestel staat op een landingsgestel van Menasco Aerospace die inklappen.

Het toestel wordt, net als de CRJ700 en CJR900, voortgestuwd doormiddel van 2 General Electric CF34-8C5 motoren. De CRJ1000 wordt voortgestuwd door de CF34-8C5A1 of CF34-8C5A2 motoren.

De CF34-8C5A2 heeft hetzelfde vermogen als de A1 van 60kN, maar uitgevoerd met aangepaste motorbesturings en controle software. De A2 levert 5% meer stuwkracht bij take-off en 3% meer maximale stuwkracht bij take-off op lager gelegen runways. De motoren zijn uitgerust met FADEC (full authority digital engine control).

De hogedrukturbine van de CF34-8C5A2 zijn verbetert voor meer duurzaamheid en lagere onderhoudskosten. Daarnaast hebben ze verberterde airfoils, nieuwe airfoil coating en verbeterde luchtkoelingssysteem.

De motoren zijn geplaats achter aan weerszijde van de romp in motorbehuizingen die geleverd worden door Bombardier Aerospace, Belfast (Ierland). Het Intertechnique brandstofbesturingssysteem is uitgevoerd met een Ratier-Figeac besturing. Geïnstalleerd in het staarteind is een Honeywell APU (auxilairy power unit), de stroom is geleverd door een Hamilton Sundstrand electiciteitsgenerator met twee geïntegreerde aandrijfgeneratoren die 40kVA leveren. [12][13]

De CRJ1000 is in dienst bij:

Garuda Indonesia CRJ1000ER

Zakenjets

Bombardier Challenger Series
Bombardier Global Series

Andere commerciële vliegtuigen van Bombardier

Externe link

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Bombardier Canadair Regional Jet op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronvermelding

rel=nofollow