Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

De Nieuwenburgt

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

De Nieuwenburgt, voorheen bekend als Nooitgedacht, is sinds 2016 een biologische veehouderij met boerderijwinkel in het Nederlandse dorp Spankeren in de Gelderse gemeente Rheden.[1] De boerderij ligt in beschermd natuurgebied in de IJsselvallei en maakte vanaf begin 19e eeuw tot diep in de 20e eeuw deel uit van Landgoed De Geldersche Toren. Ze was, hoewel geen monument, in 2017 en 2021 opgenomen in de fietsroute van de Open Monumentendag.[2][3]

Locatie

De Nieuwenburgt is gelegen op Kappersweg 5, een kleine anderhalve kilometer van het Natura 2000-gebied Rijntakken.[4] Het landareaal wordt door de Broekdijk gescheiden van het noordelijk gelegen natuurgebied Soerense Broek[5] en wordt gepacht van de Vereniging Natuurmonumenten.[6]

Geschiedenis

Het gebied behoorde begin 19e eeuw nog tot de Marke van Dieren, Spankeren en Soeren,[7] markegrond dat bestond uit woeste land als heide, veen, schraal grasland, met plaatselijk hakhout en bomen.[1] Dit land werd geleidelijk aan verkocht en werden er ontginningsboerderijen gebouwd. Zo werd in de eerste helft van de 19e eeuw op het huidige adres Nooitgedagt gebouwd.[3][8] De naam werd reeds in 1832 op de kadastrale kaart vermeld[9] . Nooitgedagt maakte toen deel uit van het landgoed de Gelderse Toren.[2]

Rond 1980 werd de boerderij ingrijpend verbouwd. Het is onbekend wat sinds deze verbouwing van het oorspronkelijke gebouw bewaard is gebleven. In 2015 vestigde familie Nieuwenburgt-Wezendonk zich in het pand en werd er een jaar later het biologisch melkveebedrijf De Nieuwenburgt begonnen.[10][11]

Biologische veeteelt

Het biologisch melkveebedrijf met moderne ligboxenstal houdt 65 jersey-koeien, 30 stuks jongvee en 60 stieren voor vleesproductie. Ze grazen in natuurgebieden van De Geldersche Toren en Natuurmonumenten. Dit bevordert de instandhouding van de biodiversiteit aldaar. Er wordt in totaal 135 hectare land gepacht.[11] Verder zijn er schapen en 1,5 ha. boomgaard.

Vlees, melkproducten en agrarische producten van derden worden afgezet via een boerderijwinkel, een webshop en geleverd aan regionale zorginstellingen. In 2021 won De Nieuwenburgt hiermee de grote prijs van het Deltaplan Veehouderij[12]. De vakjury beoordeelde het als een inspirerend voorbeeld van het bouwen van een kleinschalig, extensief veehouderijbedrijf inclusief afzet op basis van goed netwerken in de directe omgeving.[6][13]

Belendende boerderijen

De boerderij wordt aan de Kappersweg omringd door meerdere adressen met een historische achtergrond[14][2][15]: Op nummer 1 staat een verbouwde boerderij waar niet meer geboerd wordt.[16] Op nummer 2 bevindt zich boerderij ‘Aschberg’, eigendom van landgoed ‘De Bockhorst’. Hier wordt nog steeds geboerd. Op nummer 3 staat een boerderij die evenals Nooitgedacht voorheen bij het landgoed De Geldersche Toren behoorde. Op nummer 4 was voorheen een boerderij genaamd ‘De Grindhoeve’, een verwijzing naar het grind dat in de ondergrond van het grootste deel van Spankeren te vinden is.[17] Op nummer 8 was voorheen een boerderij, 'Spankerense broek’, dat later ‘Dirkjeshoeve’ genoemd werd.[18] Op nummer 12 was voorheen een katerstede. Deze is afgebroken en daarvoor in plaats is nu een bosje.[19]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 Erfgoed Rheden op de kaart Geraadpleegd op 2023-11-08
  2. 2,0 2,1 2,2 Open Monumentenweekend 2021 Spankeren (pdf). Comité Open Monumentendag Rheden en Rozendaal (2021)
  3. 3,0 3,1 Open monumentendag - Boeren, Burgers en Buitenlui (pdf), Comité Open Monumentendag Rheden-Rozendaal, augustus 2017, p.33.
  4. º Vergunningsverlening in het kader van Natuurbeschermingswet 1998 – 2015-004507 - gemeente Rheden, Provincie Gelderland, 22 juli 2015
  5. º Zie OpenStreetMap
  6. 6,0 6,1 Marie Jeanne Douven. Boer Hans Nieuwenburg wint prijs Deltaplan Veehouderij. Natuurmonumenten (2021-07-06)
  7. º Hoenselaars, Janneke, Biljoen - Landgoed op de Veluwezoom
  8. º Het oorspronkelijke bouwjaar zou ergens tussen 1820 (KadastraleKaart.com ) tot ergens rond 1840 (zie de andere bronnen in het artikel) moet liggen.
  9. º Zie kadasterkaart van 1832 in Poorthuis, Marianne, Pachtboerderij 'Het guet toe Laer', gesplitst door aanleg spoorlijn, Mijn Gelderland, waar Nooitgedacht reeds vermeld staat.
  10. º Hertog, Jobke den. Bij De Nieuwenburgt draait alles om lokaal. Biojournaal (17 mei 2023)
  11. 11,0 11,1 Brummelaar, Theo. Kaas van eigen Jerseys, vlees van eigen stieren. Boerderij (14 augustus 2021)
  12. º Boer Hans Nieuwenburg wint Deltaplan Veehouderij Award. Biojournaal (2021-07-07)
  13. º Winnaars Deltaplan Veehouderij Awards. Deltaplan veehouderij (6 juli 2021)
  14. º Elzebroek, Ton (december 2020). Paden, wegen en gebouwen omstreeks 1775 in Spankeren. Ambt & Heerlijkheid 66 (209)
  15. º Poorthuis, Marianne, Fietsen door de tijd langs boerderijen in Spankeren - Cultuurhistorische route door agrarisch landschap langs eeuwenoude boerderijen, ErfgoedLeeft (2016)
  16. º Foto's van voor- en achterzijde boerderij op Kappersweg 1
  17. º Foto van afgebroken boerderij op Kappersweg 4
  18. º Foto van voormalig boerderij op Kappersweg 8
  19. º Foto van afgebroken boerderij op Kappersweg 12
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
52°4′5″N, 6°6′33″E