Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Buikvlies
Het buikvlies oftewel peritoneum is een epitheelweefsel dat de binnenkant van de buikholte en de buitenkant van de daarin gelegen organen bekleedt.
Het buikvlies omhult de (intra)peritoneale ruimte, waarin zich een aantal spijsverteringsorganen bevindt. Dit betreft de maag, de dunne darm, het horizontale gedeelte (colon transversum) en het sigmoïde gedeelte (colon sigmoideum) van de dikke darm, de lever, de staart van de alvleesklier en de milt.
Daarnaast bedekt het buikvlies ook nog een gedeelte van organen in de retroperitoneale en de subperitoneale ruimte.
Aangrenzende ruimten
Achter de intraperitoneale ruimte vinden we de retroperitoneale ruimte. Het retroperitoneum bevat de nieren, de bijnieren, de twaalfvingerige darm (duodenum), behalve het eerste stukje, de twee verticale gedeelten van de dikke darm (colon ascendes en colon descendes), en de alvleesklier (behalve de staart).
Onder de intraperitoneale ruimte ligt de subperitoneale ruimte, met daarin de blaas, bij mannen ook de prostaat en bij vrouwen ook de baarmoeder, de eierstokken met eileiders en de vagina. Het laatste stukje van de dikke darm, de endeldarm (rectum) ligt aan de bovenkant retro- en aan de onderkant subperitoneaal.
De organen in de intraperitoneale en de subperitoneale ruimte steken deels in de buikholte en zijn daardoor aan hun oppervlakte gedeeltelijk met buikvlies bekleed.
Opbouw van het buikvlies
Het peritoneum aan de binnenzijde van de buik is het peritoneum parietale (parietale = met betrekking tot de wand), het peritoneum dat de buitenkant van de inwendige organen bekleedt is het peritoneum viscerale (viscerale = met betrekking tot de ingewanden). Daartussen bevindt zich een kleine hoeveelheid vrij vocht (in totaal circa 50 ml). Dit vocht wordt geproduceerd door het buikvlies zelf en dient als "smeermiddel" tussen de inwendige organen van de buikholte, zodat deze gemakkelijk langs elkaar heen kunnen glijden, bijvoorbeeld bij de spijsvertering.
Het buikvlies heeft geen open verbinding met de buitenwereld, behalve bij vrouwen via de eileiders, baarmoederholte, cervixkanaal en de schede. Deze weg is normaal echter goed afgesloten tegen binnendringende micro-organismen door beschermende slijmproppen. De buikholte is normaal dan ook steriel.
Als er een infectie plaatsvindt of door beschadiging van een orgaan een prikkelende stof binnen het peritoneum vrijkomt, zoals maagsap, pus, darminhoud, gal of bloed, ontstaat er een ontstekingsreactie die buikvliesontsteking of peritonitis wordt genoemd.
Het buikvlies heeft een aanzienlijk oppervlak, bij een volwassene ongeveer 2 vierkante meter.