Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Antoine Augustin Parmentier
Antoine Augustin Parmentier (Montdidier, 17 augustus 1737 – Parijs, 17 december 1813) was een Franse farmaceut en landbouwkundige, vooral bekend voor het populair maken van de aardappel in Frankrijk. Zijn officieel in de botanica gebruikte acroniem is ’Parm.’
Leven
Parmentier studeerde in Montdidier en Parijs voor apotheker. Vanaf 1757 werkte hij in de ziekenhuizen van het leger in Hannover en vanaf 1766 in het Hôtel des Invalides, een onderkomen voor oud-soldaten die hulpbehoevend waren geraakt door hun dienst in het Franse leger.
Tijdens de Zevenjarige Oorlog (1756–1763) tussen Frankrijk en Pruisen was Parmentier militair arts in het Franse leger. In Pruisische krijgsgevangenschap kreeg hij meerdere jaren aardappelen te eten, iets wat in Frankrijk in die tijd alleen als varkensvoer werd gebruikt. In 1748 had het Franse parlement zelfs de aardappelteelt verboden op grond van de voorstelling dat deze dat een aantal ziekten zouden veroorzaken, waaronder melaatsheid. Parmentier stelde vast dat aardappelen onschadelijk zijn voor de gezondheid en een hoge smaak en voedingswaarde hebben.
Tijdens de hongersnood van 1769 schreef de Académie française in Parijs een prijs uit voor de beste verhandeling over groenten die als vervanging voor brood konden dienen. Parmentier verkreeg deze prijs door over de aardappelteelt te schrijven en droeg er vervolgens in belangrijke mate toe bij de aardappel in Frankrijk te verspreiden en populariseren.
Naar verluidt liet hij een aardappelveld door soldaten bewaken om de knollen als bijzonder waardevol te presenteren. ’s Nachts liet hij de bewakers weggaan van het veld, zodat de boeren uit de streek de gelegenheid hadden om planten te gaan halen om deze zelf te kweken. In Duitsland wordt hetzelfde verhaal verteld over de Pruisische koning Frederik II of Frederik de Grote.
Grotendeels dankzij de inspanningen van Parmentier, verklaarde de Parijse School voor Geneeskunde in 1772 aardappelen eetbaar. Parmentier moest echter aanzienlijke weerstand tegen zijn activiteiten overwinnen.
Tijdens het continentale stelsel, een handelsembargo op Britse producten, uitgevaardigd door Napoleon, werkte Parmentier aan de productie van suiker uit druiven en uit bieten als vervanging voor de gebruikelijke rietsuiker. De veldhospitalen van het leger kregen door zijn toedoen functionele uitrusting. In de periode van het Franse Consulaat werd hij benoemd tot Inspecteur-Generaal van de Ziekenhuizen en Geneeskundige Dienst.
Antoine Parmentier overleed op 17 december 1813 op 76-jarige leeftijd. Hij vond zijn laatste rustplaats op de begraafplaats Père Lachaise. In zijn geboortestad werd een standbeeld voor hem opgericht.