Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Toverlantaarn: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (5 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Afbeelding:400PX-toverlantaarn.JPG|200px|thumb|right|<center> Een [[toverlantaarn|laterna magica Orient]] (toverlantaarn) uit [[1899]]. </center>]] | [[Afbeelding:400PX-toverlantaarn.JPG|200px|thumb|right|<center> Een [[toverlantaarn|laterna magica Orient]] (toverlantaarn) uit [[1899]]. </center>]] | ||
Een '''toverlantaarn''' (vertaling van ''Laterna Magica'') oftewel '''toverlamp''' oftewel '''wonderlamp''' is een apparaat waarmee doorzichtige afbeeldingen geprojecteerd kunnen worden. | |||
Een '''toverlantaarn''' (vertaling van ''Laterna Magica'') oftewel '''toverlamp''' oftewel '''wonderlamp''' is een apparaat waarmee doorzichtige afbeeldingen geprojecteerd kunnen worden | |||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
De toverlantaarn is waarschijnlijk uitgevonden door [[Christiaan Huygens]] rond [[1694]]<ref>Société Hollandaise des sciences, Oeuvres complètes de Christiaan Huygens, | De toverlantaarn is waarschijnlijk uitgevonden door [[Christiaan Huygens]] rond [[1694]],<ref>Société Hollandaise des sciences, Oeuvres complètes de Christiaan Huygens, p. 522, [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k778725/f536.item]</ref> hoewel ook wel beweerd wordt dat [[Leonardo da Vinci]] anderhalve eeuw eerder experimenteerde met een soort ''laterna magica''. De [[fotografie]] was destijds nog niet uitgevonden en de toverlantaarn werkte daarom met handgeschilderde afbeeldingen. Aanvankelijk werd de toverlantaarn voornamelijk gebruikt in aristocratische kringen. In de [[18e eeuw]] ontstonden meer mogelijkheden met deze lantaarns. Zo kon men gebruikmaken van effecten als substituties, plotselinge verschijningen en verdwijningen enz. | ||
== Werking == | == Werking == | ||
Een toverlantaarn bestaat uit verschillende onderdelen. Op de achterwand bevindt zich een [[holle spiegel]], aan de voorkant een [[lens (optica)|lens]] waarachter glasplaatjes kunnen worden geschoven. Daartussen bevindt zich een lichtbron. Een afbeelding die met transparante verf op het glasplaatje is aangebracht wordt geprojecteerd op een zich voor de toverlantaarn bevindend scherm. De lichtbron was aanvankelijk een kaarsvlam, of een [[olielamp]]je, later een gasvlam, en nog later een [[gloeilamp]]. | Een toverlantaarn bestaat uit verschillende onderdelen. Op de achterwand bevindt zich een [[holle spiegel]], aan de voorkant een [[lens (optica)|lens]] waarachter glasplaatjes kunnen worden geschoven. Daartussen bevindt zich een lichtbron. Een afbeelding die met transparante verf op het glasplaatje is aangebracht wordt geprojecteerd op een zich voor de toverlantaarn bevindend scherm. De lichtbron was aanvankelijk een kaarsvlam, of een [[olielamp]]je, later een gasvlam, en nog later een [[gloeilamp]]. | ||
De glasplaatjes waarop de afbeeldingen zijn aangebracht, moeten erg nauwgezet gefabriceerd worden. Kleine foutjes worden namelijk fors uitvergroot tijdens de projectie. Plaatjes kunnen ook bewegende onderdelen bevatten, waarmee bijvoorbeeld een schommelend schip kan worden geprojecteerd. | |||
== | == Thema’s == | ||
De afbeeldingen op de glasplaatjes vormden meestal illustraties van een sprookje of zedenschets. Zo hadden ze ook iets weg van een stripverhaal | De afbeeldingen op de glasplaatjes vormden meestal illustraties van een sprookje of zedenschets. Zo hadden ze ook iets weg van een stripverhaal. | ||
== Zie ook == | ==Zie ook== | ||
* [[ | *[[fantasmagorie]] | ||
*[[diaprojector]] | |||
===Externe link=== | ===Externe link=== | ||
Huidige versie van 28 dec 2018 om 13:42
Een toverlantaarn (vertaling van Laterna Magica) oftewel toverlamp oftewel wonderlamp is een apparaat waarmee doorzichtige afbeeldingen geprojecteerd kunnen worden.
Geschiedenis
De toverlantaarn is waarschijnlijk uitgevonden door Christiaan Huygens rond 1694,[1] hoewel ook wel beweerd wordt dat Leonardo da Vinci anderhalve eeuw eerder experimenteerde met een soort laterna magica. De fotografie was destijds nog niet uitgevonden en de toverlantaarn werkte daarom met handgeschilderde afbeeldingen. Aanvankelijk werd de toverlantaarn voornamelijk gebruikt in aristocratische kringen. In de 18e eeuw ontstonden meer mogelijkheden met deze lantaarns. Zo kon men gebruikmaken van effecten als substituties, plotselinge verschijningen en verdwijningen enz.
Werking
Een toverlantaarn bestaat uit verschillende onderdelen. Op de achterwand bevindt zich een holle spiegel, aan de voorkant een lens waarachter glasplaatjes kunnen worden geschoven. Daartussen bevindt zich een lichtbron. Een afbeelding die met transparante verf op het glasplaatje is aangebracht wordt geprojecteerd op een zich voor de toverlantaarn bevindend scherm. De lichtbron was aanvankelijk een kaarsvlam, of een olielampje, later een gasvlam, en nog later een gloeilamp.
De glasplaatjes waarop de afbeeldingen zijn aangebracht, moeten erg nauwgezet gefabriceerd worden. Kleine foutjes worden namelijk fors uitvergroot tijdens de projectie. Plaatjes kunnen ook bewegende onderdelen bevatten, waarmee bijvoorbeeld een schommelend schip kan worden geprojecteerd.
Thema’s
De afbeeldingen op de glasplaatjes vormden meestal illustraties van een sprookje of zedenschets. Zo hadden ze ook iets weg van een stripverhaal.
Zie ook
Externe link
Vrije mediabestanden over Laterna magica op Wikimedia Commons
| Geometrische optica |
|---|