Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Poerim: verschil tussen versies
(+Mordekaifeest) |
(ref enz) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Poerim''' ([[Hebreeuws]]: {{Heb|פורים }}) is een van de vrolijkste [[feest]]en uit de [[jodendom|joods]]e traditie. Het woord ’''poer''’ komt uit het [[Oudperzisch]] en betekent ’lot’. Poerim heet vertaald ook '''Lotenfeest'''. Het wordt gevierd op 14 [[Adar]] in de [[joodse kalender]]. In schrikkeljaren wordt een tweede maand Adar toegevoegd ([[Ve-Adar]]) en valt het Poerim in deze schrikkelmaand. In het boek [[2 Makkabeeën]] heet Poerim ook „het Mordekaifeest”, naar de naam van Mordechai, die een belangrijke rol speelde in de gebeurtenissen die door het feest worden herdacht. ({{Bijbel|2 Makkabeeën|15|36|WV}}) | '''Poerim''' ([[Hebreeuws]]: {{Heb|פורים }}) is een van de vrolijkste [[feest]]en uit de [[jodendom|joods]]e traditie. Het woord ’''poer''’ komt uit het [[Oudperzisch]] en betekent ’lot’. Poerim heet vertaald ook '''Lotenfeest'''. Het wordt gevierd op 14 [[Adar]] in de [[joodse kalender]]. In schrikkeljaren wordt een tweede maand Adar toegevoegd ([[Ve-Adar]]) en valt het Poerim in deze schrikkelmaand. In het boek [[2 Makkabeeën]]<ref>2 Makkabeeën is geen deel van de joodse Bijbelcanon, maar wordt in de rooms-katholieke kerk als ’deuterocanoniek’ aangenomen.</ref> heet Poerim ook „het Mordekaifeest”, naar de naam van Mordechai, die een belangrijke rol speelde in de gebeurtenissen die door het feest worden herdacht. ({{Bijbel|2 Makkabeeën|15|36|WV}}) | ||
==Esther== | ==Esther== | ||
| Regel 21: | Regel 21: | ||
==’Joods carnaval’== | ==’Joods carnaval’== | ||
Onder niet-joden noemt men het Poerim soms het ’joodse carnaval’, wegens de vrolijke sfeer en de verkleedpartijen. Ook sommige joden vatten het soms zo samen wanneer ze | Onder niet-joden noemt men het Poerim soms het ’joodse carnaval’, wegens de vrolijke sfeer en de verkleedpartijen. Ook sommige joden vatten het soms zo samen wanneer ze aan niet-joden willen uitleggen wat het Poerim is. Hoewel de kern van het Poerimfeest een herdenking is van de bevrijding uit de vernietiging die door Haman was gepland, werd het feest, in streken waar [[carnaval]] gevierd wordt, hierdoor beïnvloed. Het verkleden en het gebruiken van maskers werd voor het eerst ingevoerd onder Italiaanse joden, onder invloed van het Romeinse carnaval. Vanuit Italië verspreidde dit gebruik zich naar alle joodse gemeenschappen, behalve mogelijk in de Oriënt.<ref name=Judaica>{{en}} [http://encyclopediajudaica.blogspot.com/2009/12/purim.html Purim] (Encyclopedia Judaica)</ref> | ||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
Versie van 9 mrt 2012 21:24
Poerim (Hebreeuws: פורים ) is een van de vrolijkste feesten uit de joodse traditie. Het woord ’poer’ komt uit het Oudperzisch en betekent ’lot’. Poerim heet vertaald ook Lotenfeest. Het wordt gevierd op 14 Adar in de joodse kalender. In schrikkeljaren wordt een tweede maand Adar toegevoegd (Ve-Adar) en valt het Poerim in deze schrikkelmaand. In het boek 2 Makkabeeën[1] heet Poerim ook „het Mordekaifeest”, naar de naam van Mordechai, die een belangrijke rol speelde in de gebeurtenissen die door het feest worden herdacht. (2 Makkabeeën 15:36 (WV95))
Esther
De inzetting van dit feest terug te vinden in het boek Ester 9:20-23 in de Tenach (het ’Oude Testament’). Hierin wordt beschreven hoe Haman een plan bedacht om de joden uit het Perzische rijk uit te roeien, maar hoe dit plan werd verhinderd door het ingrijpen van koningin Esther en haar neef Mordechai.
Op Poerim wordt het volledige boek Esther, de Megillat Esther, in de synagoge gelezen: in de avonddienst, en de morgen daarop nog eens. Wanneer de naam Haman vernoemd wordt, maken de aanwezigen lawaai met een ratel, om de naam van Haman onverstaanbaar te maken.
Gebruiken
Een typisch joods gebak voor deze gelegenheid zijn Hamansoren. Dit zijn driehoekige zoete koekjes, gevuld met papaverzaad. Kinderen verkleden zich en brengen snoep of etenswaren bij vrienden, bekenden, of behoeftigen. De jesjiva-studenten gaan op bezoek bij welgestelde personen om geld in te zamelen voor een goed doel.
De dag voor Poerim is een joodse vastendag. Men herdenkt er het vasten van koningin Esther en de Perzische joden vóór Esther naar koning Ahasveros ging om voor haar volk te pleiten. Hoewel sommige andere vastendagen 24 uur duren, duurt de vasten van Esther van zonsopgang tot zonsondergang.
Werken is op Poerim niet verboden, zoals op sommige andere joodse feestdagen, maar vele joden zullen zich wel graag een dagje vrij nemen.
Drinken
Volgens rabbijnse verklaringen hebben joden op Poerim de plicht zich te bedrinken. Rava (Raba bar Jozef bar Chama) verklaart in de Talmoed dat men moet drinken tot men het verschil niet meer weten tussen „gezegend zij Mordechai” en „vervloekt zij Haman”.[2] Er bestaan verschillende zienswijzen over wat Rava daarmee bedoelde.
14 of 15 Adar
In steden, die in de tijd van Jozua (Jehosjoe’a ben Noen) een muur hadden, wordt Poerim niet op 14, maar op 15 Adar gevierd. Aangezien men van een aantal steden niet zeker is of ze een muur hadden, wordt het Poerim er op 14 èn 15 Adar gevierd. Dit gebruik staat reeds opgetekend in de Talmoed: „Chizkija las de Megilla in Tiberias op de veertiende en de vijftiende, omdat hij niet precies wist of deze stad reeds in de tijd van Jehosjoe’a ben Noen een muur had of niet.”[3] De feestelijkheid op 15 Adar heet Sjoesjan Poerim.
Onder niet-joden noemt men het Poerim soms het ’joodse carnaval’, wegens de vrolijke sfeer en de verkleedpartijen. Ook sommige joden vatten het soms zo samen wanneer ze aan niet-joden willen uitleggen wat het Poerim is. Hoewel de kern van het Poerimfeest een herdenking is van de bevrijding uit de vernietiging die door Haman was gepland, werd het feest, in streken waar carnaval gevierd wordt, hierdoor beïnvloed. Het verkleden en het gebruiken van maskers werd voor het eerst ingevoerd onder Italiaanse joden, onder invloed van het Romeinse carnaval. Vanuit Italië verspreidde dit gebruik zich naar alle joodse gemeenschappen, behalve mogelijk in de Oriënt.[4]
Zie ook
Weblinks
(en) Purim, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
- (en) Purim, (Encyclopedia Judaica) (vertaal via: )
- Megillat Ester gezongen, online als mp3-bestanden
Noten
- Ook Poeriem of Poerem (Nederlands-Jiddisch/Asjkenazische uitspraak)