Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Overleg:Sint Pannekoek
| Sint Pannekoek | ||
| Bestand:Lucia en Franka vieren Sint Pannenkoek (53471079).jpg | ||
| Andere namen | Sint Pannenkoek | |
| Gevierd door |  Rotterdammers
| |
| Datum | 29 november | |
| Ingesteld in | 1986 | |
.jpg){kind=link}
Sint Pannekoek, ook wel geschreven als Sint Pannenkoek, is een aanduiding voor enkele actviteiten die op 29 november met pannenkoeken gevierd worden. Het fenomeen, ook wel aangeduid als 'feestdag' werd in 1986 bedacht door striptekenaar Jan Kruis. Sindsdien vindt het ludiek bedoelde gebeuren navolging op enkele plaatsen in Nederland.
Achtergrond
Sint Pannekoek werd bedacht door striptekenaar Jan Kruis. Hij noemde het voor het eerst in de schoolagenda van Jan, Jans en de kinderen voor het schooljaar 1986-1987 en markeerde 29 november als Sint Pannekoek.[1] Kruis kwam in november 1986 terug op de feestdag in de wekelijkse strip, die hij maakte voor Libelle.
In het stripverhaal hebben opa Tromp en zijn kleindochter Catootje geen trek in de boontjes die Jans voor het avondeten wil klaarmaken. Nadat hij gevraagd heeft welke datum het eigenlijk is (29 november), vertelt hij dat dit Sint Pannekoek is. Dit is volgens hem een oude Rotterdamse traditie, waarbij de moeder van het gezin pannenkoeken bakt. De gezinsleden wachten vervolgens op de thuiskomst van de heer des huizes met elk een pannenkoek op het hoofd en wensen hem bij binnenkomst "een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek" toe. Jans vindt het geweldig en gaat meteen pannenkoeken bakken. Op het laatste plaatje zit iedereen met een pannenkoek op het hoofd aan de eettafel, terwijl vader Jan, net thuisgekomen, stomverbaasd toekijkt.[2]
Jan Kruis verklaarde later in een interview dat hij opa Tromp wel vaker grapjes en woordspelingen in de mond legde die Kruis' eigen vader, waar het personage van opa Tromp op is gebaseerd, had kunnen maken. Zo gebruikte Jan Kruis' vader het woord "Sint" eveneens op een spottende manier.[3][4]
Viering
Na het verschijnen van de strip kreeg Sint Pannekoek gaandeweg meer navolging, aanvankelijk alleen in Rotterdam, maar later ook in enkele andere Nederlandse plaatsen waaronder Groningen.[5][6] Sint Pannekoek wordt anno 2016 onder meer in de Koningskerk in Rotterdam-Feijenoord en op diverse locaties in Groningen gevierd, om geld in te zamelen voor een goed doel.[7] Op sociale media als Twitter, Facebook en YouTube wensen mensen elkaar op 29 november een gezegend Sint-Pannekoek toe met foto's en filmpjes van zichzelf met een pannenkoek op het hoofd.[8]
In 2015 schreef Kruis, als aanvulling op de eerdere strip, Het evangelie van Sint Pannekoek, dat zich afspeelt in de 12e eeuw in een klooster aan de Rotte. Het verhaal gaat over de 15e verjaardag van de monnik Gerrit (Gerrit is tevens de voornaam van opa Tromp).[9][10] In oktober 2016 richtte Kruis, samen met de Sint Pannekoek-organisaties in Groningen en Rotterdam, het Nationaal Comité Sint Pannekoek op.[11] In hetzelfde jaar vierde men het 30-jarig bestaan van het 'nationale' feest Sint Pannekoek.[12] Tevens ontwierp Kruis een ansichtkaart met bijpassende postzegel voor het feest.[13]
Overeenkomsten met bestaande tradities
Het bakken van pannenkoeken komt in verschillende tradities voor: het Russische Maslenitsa, het Franse Mardi Gras en Pancake Tuesday, dat in Engelstalige landen op vastenavond wordt gevierd. Op deze feesten worden traditioneel ook pannenkoeken gebakken.[14] In Nederland was deze traditie in de vergetelheid geraakt.
Het is onder andere in Vlaanderen tevens de traditie dat er op Maria-Lichtmis (2 februari) pannenkoeken gegeten worden. Dit wordt uitgedrukt in het gezegde: Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.
Externe links
- Sintpannekoek.nl - Infosite met ontstaansgeschiedenis
- Gek feest met pannenkoeken op je hoofd - item in het NOS Jeugdjournaal - 29 november 2016
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sint Pannenkoek op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
