Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Neophytos Vamvas
Neophytos Vamvas (Nεόφυτος Βάμβας, 1776 – 9 januari 1855) was een Grieks-orthodox archimandriet, taalkundige en professor aan de nationale universiteit van Athene. Hij wordt in Griekenland een „Onderwijzer der Natie” genoemd.
| Neophytos Vamvas | ||
| ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Nikolaos Vamvas | |
| Academische titel | dr. | |
| Handtekening | 
| |
| Geboren | 1776, Chios | |
| Overleden | 9 januari 1855 | |
| Bekend van | Bijbelvertaling | |
| Overige informatie | ||
| Religie | Grieks-orthodox | |
Hij werd geboren op het eiland Chios en kreeg bij zijn doop de naam Nikolaos. Hij ging eerst naar school op Chios, vervolgens naar het seminarie op Patmos en werd op twintigjarige leeftijd tot diaken gewijd. Hij ging naar Pisa in Italië om wiskunde en filosofie te studeren.
In Parijs gaf hij Griekse taallessen en kwam hij in contact met andere geëxpatrieerde Grieken, onder wie Adamantios Korai. Korai wekte in hem de belangstelling voor het vertalen van de Bijbel in hedendaags Grieks en probeerde hem in contact te brengen met het Brits en Buitenlands Bijbelgenootschap.
Als secretaris van Dimitrios Ypsilanti was hij in 1821 actief betrokken bij de Griekse bevrijdingsstrijd. Na de onafhankelijkheid van Griekenland organiseerde hij de middelbare scholen.
Zijn belangrijkste bijdrage aan de Griekse literatuur is een bijbelvertaling in het Katharevousa-Grieks. Vamvas begon in 1831 met enkele anderen aan de vertaling, met de steun van het Brits en Buitenlands Bijbelgenootschap. In 1834 werd zijn nieuwe vertaling vanuit de Hebreeuwse Bijbeltekst uitgegeven. In 1850 verscheen de vertaling van de hele Bijbel voor het eerst in één band.[1] De bevolking was enthousiast over de vertaling. Volgens de beschrijving van Benjamin Barker, een vertegenwoordiger van het Brits en Buitenlands Bijbelgenootschap werd zijn boot bestormd door vele kinderen die een bijbel wilden hebben, zodat hij tenslotte de kapitein het bevel gaf om te vertrekken, om te vermijden dat hij zijn hele voorraad bijbels op één plaats zou verspreiden.[2]
Maar de vertaling stootte op hevig verzet en persoonlijke aanvallen van een aantal traditionalistische geestelijken, vooral Konstantinos Oikonomos.
Koning William IV van Groot-Brittannië kende hem een medaille toe van St. Michael en St. George, maar Vamvas kreeg in maart 1834 van de Griekse regering te horen dat hij de medaille moest weigeren.
De vertaling en de verkoop ervan werden op 4 september 1834 door de Heilige Synode van de Grieks-Orthodoxe Kerk verboden; kopieën werden in beslag genomen en vernietigd.
Vamvas zei hierover: „Diegene die het vertalen van de Schriften verhindert, sluit Gods Koninkrijk voor de mensen en over hem komt het ’wee’ waarmee onze Heer de schriftgeleerden en farizeeën oordeelde.” In 1924 werd het gebruik van zijn vertalingen in modern Grieks toegelaten door de Grieks-Orthodoxe Kerk.
