Katjoesja (lied)

Katjoesja (Russisch Катюша) is een Russisch liefdesliedje en oorlogslied, ontstaan in 1938. Katjoesja ontwikkelde zich tot een klassieker, die door vele musici vertolkt werd.

Tekst

Russisch	Transliteratie	Nederlands
Расцветали яблони и груши, Поплыли туманы над рекой; Выходила на берег Катюша, На высокий берег, на крутой. Выходила, песню заводила Про степного, сизого орла, Про того, которого любила, Про того, чьи письма берегла. Ой, ты песня, песенка девичья, Ты лети за ясным солнцем вслед, И бойцу на дальнем пограничье От Катюши передай привет. Пусть он вспомнит девушку простую, Пусть услышит, как она поёт, Пусть он землю бережёт родную, А любовь Катюша сбережёт. Оцветали яблони и груши Уплыли туманы над рекой Уходила з берега Катюша уносила песеньку дамой	Rastsvjetali jabloni i groesji, Poplyli toemani nad rekoj Vychodila na bjereg Katjoesja Na vysokï bjereg, na kroetoj Vychodila, pjesnjoe zavodila Pro stepnovo sizovo orla Pro tovo kotorovo ljoebila Pro tovo tsj’i pis’ma bjeregla. Oj, ty pjesnja, pjesenka devitsj’ja, Ty ljeti za jasnym solntsem vsljed I bojtsoe na dal’njem pogranitsj’je Ot Katjoesji pjeredaj privjet Poest’ on vspomnit devoesjkoe prostoejoe Poest’ oeslysjit’ kak ona pojot. Poest’ on zemljoe berezjjot rodnoejoe A ljoebov’ Katjoesja sberezjjot. Otsvetali jabloni i groesji, oeplyli toemani nad rekoj Oechodila z bjerega Katjoesja oenosila pjesen’koe damoj.	Appel- en perenbomen stonden in bloei Mist kroop over de rivier Op de oever liep Katjoesja, Op de steile, hoge oever. Ze liep en zong een lied Over een grijze steppearend, Over hem, waarvan ze hield, Over hem, wiens brieven ze bewaarde. O, lied, liedje van een meisje Vlieg de heldere zon in En naar de soldaat aan het verre front Geef groetjes van Katjoesja. Moge hij zich een eenvoudige jongedame herinneren, En horen hoe zij zingt Moge hij het vaderland verdedigen Zoals Katjoesja (hun) liefde verdedigt. Appel- en perenbomen zijn verbloeid De mist over de rivier is weggkropen Katjoesja is van de oever weggegaan, en heeft haar liedje mee naar huis genomen.

De oorspronkelijke Russische vijfde strofe wordt tegenwoordig vaak weggelaten. Vaak wordt in de plaats daarvan de eerste strofe op het einde herhaald.

Geschiedenis

De tekst werd in 1938 geschreven door Michail Issakovski (1900–1973), de muziek werd gecomponeerd door Matvej Blanter (1903–1990). Beiden waren reeds bekend in de Sovjetmuziekindustrie. Issakovski had al een aantal bekende hits geschreven. Blanter, die tijdens zijn carrière ook partijliederen op muziek zette en in 1946 de Stalinprijs voor zijn werk ontving, zocht een stilistische middenweg tussen de traditionele volksliederen en de moderne hits.

Het lied ging in première op 27 november 1938 in het Moskouse Vakbondshuis (Дом союзов). Het orkest stond onder leiding van Viktor Knoesjevitski; de zangeres was Valentina Batisjcheva.

Inhoud

De tekst van Katjoesja werd eenvoudig gehouden. Het liedje bezingt de rol van een soldaat aan het front, die moet vechten om het Vaderland te beschermen, terwijl zijn liefje Katjoesja aan het thuisfront naar hem verlangt. Het liedje ontbreekt in Rusland op geen enkele viering van de Overwinningsdag in Rusland, elk jaar op 9 mei.

De titelgevende voornaam Katjoesja is een koosnaamvorm van de Russische naam Ekaterina of Jekaterina (Екатерина), de Russische versie van de naam Catharina en Katrien.

Hit

Volgens een sociologisch onderzoek in 2015 door het tijdschrift Русский репортёр (Russische Reporter), stond de tekst van Katjoesja in Rusland op de 13e plaats in de hitlijsten van de meest populaire poëzie. In deze lijsten waren zowel Russische en wereldklassiekers opgenomen.

Weblinks

  Katyusha, door het Rode Leger-Koor, met tekst in het Russische en getranscribeerd op YouTube

  Rode Leger-Koor, live optreden met publiek. Ondertiteld in Russisch en Engels op YouTube