Katjoesja (lied)

Katjoesja (Russisch Катюша) is een Russisch liefdesliedje en oorlogslied, ontstaan in 1938. Katjoesja ontwikkelde zich tot een klassieker, die door vele musici vertolkt werd.

Tekst

Russisch

Transliteratie

Nederlands

Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой;
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег, на крутой.

Выходила, песню заводила
Про степного, сизого орла,
Про того, которого любила,
Про того, чьи письма берегла.

Ой, ты песня, песенка девичья,
Ты лети за ясным солнцем вслед,
И бойцу на дальнем пограничье
От Катюши передай привет.

Пусть он вспомнит девушку простую,
Пусть услышит, как она поёт,
Пусть он землю бережёт родную,
А любовь Катюша сбережёт.

Оцветали яблони и груши
Уплыли туманы над рекой
Уходила з берега Катюша
уносила песеньку дамой

Rastsvjetali jabloni i groesji,
Poplyli toemani nad rekoj
Vychodila na bjereg Katjoesja
Na vysokï bjereg, na kroetoj

Vychodila, pjesnjoe zavodila
Pro stepnovo sizovo orla
Pro tovo kotorovo ljoebila
Pro tovo tsj’i pis’ma bjeregla.

Oj, ty pjesnja, pjesenka devitsj’ja,
Ty ljeti za jasnym solntsem vsljed
I bojtsoe na dal’njem pogranitsj’je
Ot Katjoesji pjeredaj privjet

Poest’ on vspomnit devoesjkoe prostoejoe
Poest’ oeslysjit’ kak ona pojot.
Poest’ on zemljoe berezjjot rodnoejoe
A ljoebov’ Katjoesja sberezjjot.

Otsvetali jabloni i groesji,
oeplyli toemani nad rekoj
Oechodila z bjerega Katjoesja
oenosila pjesen’koe damoj.

Appel- en perenbomen stonden in bloei
Mist kroop over de rivier
Op de oever liep Katjoesja,
Op de steile, hoge oever.

Ze liep en zong een lied
Over een grijze steppearend,
Over hem, waarvan ze hield,
Over hem, wiens brieven ze bewaarde.

O, lied, liedje van een meisje
Vlieg de heldere zon in
En naar de soldaat aan het verre front
Geef groetjes van Katjoesja.

Moge hij zich een eenvoudige jongedame herinneren,
En horen hoe zij zingt
Moge hij het vaderland verdedigen
Zoals Katjoesja (hun) liefde verdedigt.

Appel- en perenbomen zijn verbloeid
De mist over de rivier is weggkropen
Katjoesja is van de oever weggegaan,
en heeft haar liedje mee naar huis genomen.

De oorspronkelijke Russische vijfde strofe wordt tegenwoordig vaak weggelaten. Vaak wordt in de plaats daarvan de eerste strofe op het einde herhaald.

Geschiedenis

De tekst werd in 1938 geschreven door Michail Issakovski (1900–1973), de muziek werd gecomponeerd door Matvej Blanter (1903–1990). Beiden waren reeds bekend in de Sovjetmuziekindustrie. Issakovski had al een aantal bekende hits geschreven. Blanter, die tijdens zijn carrière ook partijliederen op muziek zette en in 1946 de Stalinprijs voor zijn werk ontving, zocht een stilistische middenweg tussen de traditionele volksliederen en de moderne hits.

Het lied ging in première op 27 november 1938 in het Moskouse Vakbondshuis (Дом союзов). Het orkest stond onder leiding van Viktor Knoesjevitski; de zangeres was Valentina Batisjcheva.

Inhoud

De tekst van Katjoesja werd eenvoudig gehouden. Het liedje bezingt de rol van een soldaat aan het front, die moet vechten om het Vaderland te beschermen, terwijl zijn liefje Katjoesja aan het thuisfront naar hem verlangt. Het liedje ontbreekt in Rusland op geen enkele viering van de Overwinningsdag in Rusland, elk jaar op 9 mei.

De titelgevende voornaam Katjoesja is een koosnaamvorm van de Russische naam Ekaterina of Jekaterina (Екатерина), de Russische versie van de naam Catharina en Katrien.

Hit

Volgens een sociologisch onderzoek in 2015 door het tijdschrift Русский репортёр (Russische Reporter), stond de tekst van Katjoesja in Rusland op de 13e plaats in de hitlijsten van de meest populaire poëzie. In deze lijsten waren zowel Russische en wereldklassiekers opgenomen.^[1]