Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Iep (boom): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
| naam= Iepen | | naam= Iepen | ||
| afbeelding= 450px-Ulmus_glabra_-_1.jpg | | afbeelding= 450px-Ulmus_glabra_-_1.jpg | ||
| afbeeldingtekst= De bladeren van een <br>[[ruwe iep]] oftewel | | afbeeldingtekst= De bladeren van een <br>[[ruwe iep]] oftewel ’bergiep’ ''(Ulmus glabra)'' | ||
| rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten) | | rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten) | ||
| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten) | | stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten) | ||
| Regel 16: | Regel 16: | ||
| datum= 1753 | | datum= 1753 | ||
}} | }} | ||
De '''iep''' of '''olm''' ([[Latijn]]se naam: '''Ulmus''') is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] van [[loofbomen]]. De bladeren zijn veernervig en hebben een gezaagde bladrand. Ze lijken soms op de bladeren van de [[haagbeuk]] (''Carpinus betulus''). Iepenbladeren hebben echter in tegenstelling tot die van de haagbeuk een ongelijke bladvoet. De bloemen bloeien eerder dan dat de bladeren verschijnen. Het bloemdek is klein, groen en aan de slippen zijn ze onderling vergroeid. Daarboven staan de meeldraden met paarse helmhokken en de stamper. De zaden zijn afgeplat en hebben een brede gevleugelde rand. | |||
De iep is gevoelig voor de [[iepziekte]]. Deze verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door de schimmel ''[[Ophiostoma ulmi]]''. De iepziekte wordt overgebracht door de [[iepenspintkever]], die de genoemde schimmel bij zich draagt. De schimmel groeit in de houtvaten van iepen, waardoor deze verstopt raken. Hierdoor verwelken de bladeren en sterft de boom. Van de in het begin van de twintigste eeuw nog zeer uitgebreide iepenbestanden, verdween tussen 1919 en 2000 in Nederland zeker negentig procent door de iepziekte. Het landschap onderging hierdoor een behoorlijke verandering. | |||
De iep is gevoelig voor de [[iepziekte]]. Deze verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door de schimmel ''[[Ophiostoma ulmi]]''. De iepziekte wordt overgebracht door de [[iepenspintkever]], die de genoemde schimmel bij zich draagt. De schimmel groeit in de houtvaten van iepen, waardoor deze verstopt raken. Hierdoor verwelken de bladeren en sterft de boom. Van de begin | |||
Iepen groeien bij voorkeur op tamelijk voedselrijke, vochthoudende en kalkrijke grond. | Iepen groeien bij voorkeur op tamelijk voedselrijke, vochthoudende en kalkrijke grond. | ||
| Regel 36: | Regel 35: | ||
*[[Engelse veldiep]] (''Ulmus procera'') | *[[Engelse veldiep]] (''Ulmus procera'') | ||
*[[Hollandse iep]] (''Ulmus'' ×''hollandica'') is een kruising tussen de ruwe iep en de gladde iep. | *[[Hollandse iep]] (''Ulmus'' ×''hollandica'') is een kruising tussen de ruwe iep en de gladde iep. | ||
**''Ulmus ×x hollandica'' | **''Ulmus ×x hollandica'' ’Groeneveld’ is in 1941 ontstaan en in 1949 geselecteerd. | ||
**[[Huntington Iep]] (''Ulmus hollandica'' | **[[Huntington Iep]] (''Ulmus hollandica'' ’Vegeta’)' | ||
**[[Goudiep]] (''Ulmus hollandica'' | **[[Goudiep]] (''Ulmus hollandica'' ’Wredei’) | ||
Daarnaast zijn de in Nederland aangeplante rassen veelal kruisingen tussen de soorten ''Ulmus glabra'', ''Ulmus wallichiana'', ''Ulmus carpinifolia'' en ''Ulmus'' ×''hollandica'' | Daarnaast zijn de in Nederland aangeplante rassen veelal kruisingen tussen de soorten ''Ulmus glabra'', ''Ulmus wallichiana'', ''Ulmus carpinifolia'' en ''Ulmus'' ×''hollandica'' | ||
Huidige versie van 24 dec 2012 om 15:26
| Iepen | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 De bladeren van een ruwe iep oftewel ’bergiep’ (Ulmus glabra) | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| geslacht | |||||||||||||||||
| Ulmus L., 1753 |
De iep of olm (Latijnse naam: Ulmus) is een geslacht van loofbomen. De bladeren zijn veernervig en hebben een gezaagde bladrand. Ze lijken soms op de bladeren van de haagbeuk (Carpinus betulus). Iepenbladeren hebben echter in tegenstelling tot die van de haagbeuk een ongelijke bladvoet. De bloemen bloeien eerder dan dat de bladeren verschijnen. Het bloemdek is klein, groen en aan de slippen zijn ze onderling vergroeid. Daarboven staan de meeldraden met paarse helmhokken en de stamper. De zaden zijn afgeplat en hebben een brede gevleugelde rand.
De iep is gevoelig voor de iepziekte. Deze verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door de schimmel Ophiostoma ulmi. De iepziekte wordt overgebracht door de iepenspintkever, die de genoemde schimmel bij zich draagt. De schimmel groeit in de houtvaten van iepen, waardoor deze verstopt raken. Hierdoor verwelken de bladeren en sterft de boom. Van de in het begin van de twintigste eeuw nog zeer uitgebreide iepenbestanden, verdween tussen 1919 en 2000 in Nederland zeker negentig procent door de iepziekte. Het landschap onderging hierdoor een behoorlijke verandering.
Iepen groeien bij voorkeur op tamelijk voedselrijke, vochthoudende en kalkrijke grond.
In Nederland is vooral de Hollandse iep veel aangeplant in de kustprovincies. Hij is goed tegen de enigszins zilte zeewind bestand.
Op de schors van iepen kan een grote variatie aan korstmossen groeien.
Soorten
Tot de iepen behoren onder andere de volgende soorten:
- Fladderiep of steeliep (Ulmus laevis)
- Gladde iep of veldiep (Ulmus minor of Ulmus carpinifolia)
- Monumentale Veldiep of Wheatleys iep (Ulmus carpinifolia 'Sarniensis' of Ulmus carpinifolia 'Monumentalis')
- Ruwe iep of bergiep (Ulmus glabra)
- Engelse veldiep (Ulmus procera)
- Hollandse iep (Ulmus ×hollandica) is een kruising tussen de ruwe iep en de gladde iep.
- Ulmus ×x hollandica ’Groeneveld’ is in 1941 ontstaan en in 1949 geselecteerd.
- Huntington Iep (Ulmus hollandica ’Vegeta’)'
- Goudiep (Ulmus hollandica ’Wredei’)
Daarnaast zijn de in Nederland aangeplante rassen veelal kruisingen tussen de soorten Ulmus glabra, Ulmus wallichiana, Ulmus carpinifolia en Ulmus ×hollandica
Externe links
- Info van de Universiteit Wageningen tbv het vwo
- Amsterdam iepenstad op amsterdam.nl
- Iep of olm. Karakterboom van de Lage Landen
- De liefde voor de iep, in de Volkskrant van 8 maart 2009
Vrije mediabestanden over Ulmus op Wikimedia Commons