Anan ben David

Anan Ben David (ca. 715 - ca. 795 of 811?) (Hebreeuws: ענן בן דוד) was een invloedrijk persoon in het jodendom in Babylon. Vanaf de twaalfde eeuw wordt hij beschreven als een grondlegger van de karaïtische beweging in het jodendom.

Voor de twaalfde eeuw maakten de karaïeten echter een streng onderscheid tussen henzelf en de ananieten, de aanhangers van Anan.^[1] Zoals de karaïeten geloofden deze niet dat de rabbijnse mondelinge wet (zoals de Misjna) goddelijk geïnspireerd zou zijn.

Biografie

Toen Anans oom, de resj galoeta (het „hoofd van de ballingen” of de „exilarch”) kinderloos overleed, zou Anan deze positie erven. Wegens Anans tegenstand tegen de rabbijnse interpretaties, kozen de gaonim (de hoofden van de joodse scholen in Soera en Pumbaditha) een jongere erfgenaam in zijn plaats: rabbi Sjlomo ben Hasdai.

Anan verzette zich tegen de autoriteit van de gaonim en van de joodse traditie volgens de Misjna en de Talmoed. Hij en zijn volgelingen accepteerden enkel de Geschreven Wet uit de Heilige Schriften. In een aantal opzichten leken ze op de sadduceeën, die in de periode voor de vernietiging van de tweede Tempel leefden.

Hoewel er reeds geruime tijd joden waren die het gezag van de Misjna en Talmoed niet aanvaardden, hielden ze dit meestal stil, mogelijk omdat ze een minderheidsgroep vormden. In Anan ben David vonden ze tenslotte een man dit standpunt publiekelijk durfde uit te spreken en waar ze zich als een leider achter konden scharen.^[2]

Anan moest echter uitwijken naar Jeruzalem, mogelijk omdat men hem verplichtte Babylon te verlaten. Daar verklaarde hij zich tot [tegen]-exilarch.

Naar verluidt zou Anan ben David op de leeftijd van 96 jaar in 811 [n.Chr.] zijn overleden en werd hij begraven op de hellingen van de berg Moria bij het Graf van de profeet Zacharia

Werken

Anan zou volgens karaïeten een aantal commentaren op de Tenach en gebeden hebben geschreven, waaronder het „Boek der Geboden” (sefer ha-mitsvot); maar deze zijn niet tot in onze tijd overgeleverd.

Zienswijzen over Jezus Christus en Mohammed

Hoewel Anan ben David Jezus van Nazareth niet als de Messias zag, respecteerde hij hem. „Rabbi Yeshua ha-Natzret (Jezus van Nazareth) was een heilig man, hij streed niet om de titel van God, maar trachtte het joodse geloof te hervormen dat door de Farizeeën was gecorrumpeerd!”^[3]

Over Mohammed vond hij dat dit echt een profeet was voor de Arabieren, maar hij geloofde hij niet dat de Wet (van Mozes) bij het Mohammedanisme werd ingetrokken.