Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Cautaerts

Uit Wikisage
Versie door O (overleg | bijdragen) op 10 jun 2024 om 00:42 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cautaerts&oldid=67141447 3 mrt 2024)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow
Bestand:Familiewapen Heren van Edingen1.png
Familiewapen d'Enghien de Coutereau ca.1300

De familie de Couterau - de Coutard - Cautaerts - Frénais de Coutard - Cautaerts de Steenbrugghe - Cautaert - de Cautaerts du Four, is een oud-Waals adellijk geslacht van Franse oorsprong, afstammend van Jakemin (Jean) Ridder d'Enghien de Couttereau. Alle familieleden zijn rechtstreekse afstammelingen van de Heren van Edingen alsook van de Heren van Wedergraete (omgeving Ninove). De familie behoort tot de Franse adel en voert in Frankrijk nog altijd de titel van graaf, overdraagbaar op de eerstgeboren zoon. De andere leden uit het huis dragen de titel Baron of Barones. Door huwelijken werd de familie de toestemming gegeven om de familienaam uit te breiden tot de Frénais de Coutard. Ook behoord ze tot de Duitse adel, waar ze sinds 2010 de titel van Graaf von Wilhelmsburg, bij Hamburg voert.

In Vlaanderen verloor ze stilaan haar Franse karakter, dit was vooral door de vele oorlogen. Ten tijde van Filips II van Spanje, steunde de familie getrouw de koning. Maar dit was tegen de wil van de Vlamingen en Brabanders. Als de familie hier een deftig onderkomen wilde hebben en als heren werden aanzien moesten ze de taal van het volk spreken alsook hun naam veranderen en vernederlandsen. Anders konden ze terug naar Frankrijk keren. Maar de liefde en het geloof besliste dat de familie al haar waarden en privileges achter moest laten en haar familienaam veranderde. Dit werd door de koning niet in dank afgenomen en hij besliste om de adeldom op te heffen voor de familieleden in het toenmalige graafschap Vlaanderen.

De familie heeft haar wortels tot de in de 11e eeuw, de Heren van Edingen. Door huwelijken komen in de stamboom vooraanstaande families als De Croÿ-Solre en De Croÿ-Roeulx, De Ligne en De Merode voor.

Door oorlogen en politieke situaties werd de naam de Coutereau vernederlandst naar Cautarts. De familie is bouwheer van verschillende kastelen in de buurt van Edingen, alsook het Kasteel van Westmalle, dat tot lange tijd in handen van de familie was en in 1695 verkocht werd.

Betekenis

De familienaam Cautaerts is in de eerste plaats een plaatsnaam, in tegenstelling tot wat sommige woordenboeken beweren. De familienaam is afkomstig van het dorpje Cauterets, in Zuid-Frankrijk. Cauterets is gelegen in de Pyreneeën tussen Lourdes en de grens met Spanje (tussen Pamplona en Andorra). In Cauterets ligt ook het ontstaan van de familie. De familienaam is doorheen de geschiedenis altijd Frans getint geweest. Zo ook in de 11e en 12e eeuw, tijdens de Spaanse Inquisitie en tijdens de trek naar de Lage landen. Pas nadien kreeg de familienaam een Nederlands karakter. Volgens verschillende woordenboeken zouden er nog enkele betekenissen bestaan voor de familienaam. Cautaerts lijkt een echte Nederlandse familienaam. In werkelijkheid bestaat deze Nederlandse nog niet zo lang. Het is een Franse naam, afkomstig van het Franse Coutard. Coutard of Coutereau is een afleiding van "cotte", wat herenrok of wapenrok betekent. Een tweede betekenis van deze familienaam is het Middelnederlands "cauter" of "kouter". Dit is afkomstig uit het Latijn "cultura", wat akker of bebouwd land betekent.

Oorsprong

De oorsprong van de familie gaat terug tot Karel de Grote. Alle afstammelingen zowel in Frankrijk en ook het huidige België zijn hiervan rechtstreekse afstammelingen. In 1338 in een oorkonde ridder Jakemin (Jean) Coutard vermeld. In de oorkonde staat achter de naam van ridder Jean Coutard de stad Nijvel vermeld. Waarschijnlijk zou in deze Waalse stad Nijvel (Nivelles) het ontstaan liggen van deze familie.

Wapenschild

Wapenschild van de familie Cautaerts (1895)
Bestand:Wapenschild de Coutard.jpg
Wapenschild van Graaf de Coutarts (Wapenbrief 1800)
Bestand:De Coutard2.jpg
Handtekening Graaf de Coutard
Bestand:De Coutard3.jpg
Handtekening Baron Coutard

De familie d'Enghien de Coutereau had al een familiewapen, dat dateert uit de periode (1337-1453). Ook werd toen de Huisorde de Coutereau ingericht. De familie gaf deze erkenning aan mensen die ten diensten stonden van de familie. Alle familieleden dragen tot op de dag van vandaag het Grootlint met het medaillon van de huisorde. De Grootmeester van de huisorde is het hoofd van de familie. Het lint bestaat uit twee kleuren (rood en wit), verwijzend naar de kleuren van het familiewapen. De medaille kan in samenspraak door de familieraad toegekend worden aan personen die een bijzondere dienst verleend hebben aan de familie.

Sinds de 19e eeuw is de familie Cautaerts terug in het bezit van een familiewapen. De kleuren van het familiewapen zijn keel (rood, wat staat voor moed en opoffering) en zilver (metaal, wat staat voor trouw). De wapenspreuk "Atis et Sapientia", betekent: "Eerbied en Wijsheid".

Op 1 november 2021 werd in de Sint-Appoloniakerk te Ledeberg (Roosdaal) de vlag met het familiewapen gewijd door de pastoor van Roosdaal. Dit gebeurde met de goedkeuring en zegen van Aartsbisschop Jozef De Kesel, aartsbisschop van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel en Kardinaal van België.

Verspreiding van de familienaam

Het is geen familienaam die veel voorkomt in België. In 1998 droegen maar 211 personen in België de familienaam. Opvallend is wel dat er 2 grote gebieden in België zijn waar de naam voorkomt. De meeste leden wonen in het Pajottenland (omgeving Roosdaal) - Denderstreek (Aalst-Ninove) een ander gebied waar de familienaam veel voorkomt, is door huwelijk is het Duitstalig gebied in België (Eupen - Sankt Vith). Alle personen stammend uit deze familie hebben dezelfde voorvader.

Stamboom

Bestand:Josse Cautaerts.jpg
Josse Henri Joseph Cautaerts
Bestand:Marie Elisabeth Hemmerijckx.jpg
Marie Elisabeth Cautaerts , geboren Marie Elisabeth Hemmerijckx
Bestand:Handtekening Franciscus Cautaerts.jpg
Handtekening François Joseph Cautaerts
Bestand:Obiit Josephus Desiderius Cautaerts.jpg
Obiit Josephus Desiderius Cautaerts, hing vroeger in de Sint-Gaugericuskerk te Pamel maar door sluiting werd deze opgehangen in de Sint-Pieterskerk te Meerbeke, vanwaar de familie afkomstig is.
  • Ansiaul d'Enghien de Coutereau ca 1030, ridder, Heer van Edingen Lijst van heren van Edingen
    • Englebert I d'Enghien de Coutereau 1065, ridder, Heer van Edingen
      • Englebert II d'Enghien de Coutereau 1090, ridder, Heer van Edingen
        • Hugues d'Enghien de Coutereau 1120-1190, ridder, Heer van Edingen
          • Englebert III d'Enghien de Coutereau 1140-1205 , ridder, Heer van Edingen x Elisabeth De Trazegnies
            • Siger I d'Enghien de Coutereau ca 1185-1253, ridder, Heer van Edingen
              • Gauthier I d'Enghien de Coutereau ca 1210-1271, ridder, Heer van Edingen
                • Gauthier II d'Enghien de Coutereau 1267-1309, ridder, Heer van Edingen
                  • Gauthier III d'Enghien de Coutereau 1302-1345
                    • Jean (Jakemijn) d'Enghien de Coutereau †1380
                      • Engelbertus d'Enghien de Coutereau ca 1360-1415
                        • Jean d'Enghien de Coutereau ca 1400-1478
                          • Louis d'Enghien de Coutereau ca 1432-1503
                            • Pierre d'Enghien de Cautereau ca 1469-1540
                              • Jean d'Enghien de Cautaert ca 1495-1554
                                • Philippe Cautaert, geboren 1524- 1577
                                  • Henri Cautaert. Hij trouwde met Cathelijne Meganckx (buitenpoorters van de stad Geraardsbergen)
                                    • Josse I Cautaert, geboren rond 1595 - 1673. Hij trouwde met Cathérine van Bonte de Cortenbergh (dochter uit het geslacht van de Heren van Kortenberg)
                                    • Philip Cautaerts de Steenbrugghe
                                      • Adrien Cautaert 1626 - 1662. Hij trouwde met Petronille Cardoen, grootgrondbezitters te Meerbeke
                                        • Henri Cautaert 1664 - 1725. Hij trouwde met Marie de Leytens d'Idderghem, schepen en burgemeester
                                          • Jean Cautaert 1699 - 1743. Hij trouwde met Anne de Beeckman
                                            • Jean-Baptist Cautaerts 1737 - 1779. Hij trouwde met Anne Marie Grijseels, pachter, rentenier te Okegem
                                              • Pierre Joseph Cautaerts 1774 - 1845. Hij trouwde met Josine Philippine Josine Appelmans, eerste Cautaerts te Pamel
                                                • Josse Henri Marie Joseph Cautaerts 1810 - 1895. Hij trouwde met Marie Elisabeth Hemmerijckx
  • François Joseph Cautaerts 1853 - 1935. Chef de famille tot 1935, Commandeur in de Kroonorde. Eigenaar van het Nevelsborrebos te Pamel en het domein Nevelsborre. Huwde met Marie-Cathérine de Houtem Baronie Houtem (via voorouders is deze familie verwant met de families De Beughem de Houthem, Van Cauwelaert, Ruffo di Calabria, en De Bethune)
    • Josephus Desiderius Cautaerts (Pamel 1888 - Anderlecht 1962). Werd na de dood van zijn vader chef de famille van 1935 tot 1962. Hij huwde te Pamel met Clémentine Bornauw (geboren te Hekelgem), laatste Kerkbaljuw "suisse" in de Sint-Gaugericuskerk. Overleed in 1962 te Anderlecht, werd bijgezet te Roosdaal in de grafkelder van de familie. Werd benoemd tot Grootlint in de Orde van Leopold II.
      • Frans Cautaerts (Ninove 1909 - Roosdaal 2000), werd in 1962 chef de famille tot 1984 x Maria Coletta Minner, tak uitgestorven.
      • Clément Cautaerts (Pamel 1911 - Geel 1995) x Germaine van Belle, afstammeling tot op heden.
      • Marie Cautaerts (Pamel 1915 - Anderlecht 2005) x Albert Joseph de Medts (Maarke-Kerkem 1917 - Anderlecht 1976), afstammelingen tot op heden.
      • Hyppoliet Cautaerts (Pamel 1923 - Roosdaal 1998), voormalig chef de famille sinds 1984, Zijn broer Frans droeg deze functie aan hem over na de dood van zijn echtgenote in 1984 x Julie Hélène Verpaelst (Meerbeke1920 - Asse 2006)
        • Frieda Berlindis Cautaerts
        • Lydia Clémentine Lucienne Cautaerts
        • Etienne Albert Cautaerts (1951-2009), (chef de famille van 1998 tot 2009) x Yvette Alice Geldhof
          • Anja Maria Cautaerts x Jos Willems
          • Philip Cautaerts x Nancy Devogel
            • Robbe Cautaerts
        • Marc Cautaerts (huidige chef de famille, sinds 2009) x Christina Marcellina Renders (verwantschap via haar moeder Josephine Hermine Van den Bosch, met de families Van den Bosch, De Liedekerke,François du Four)
          • Koenraad Hyppoliet Marie Désiré Joseph Cautaerts, is na zijn vader de opvolger als chef de famille. Koenraad is Kerkbaljuw "suisse" te Aarschot. Hij volgde zijn overgrootvader op als suisse.
        • Ann Cautaerts
    • Joseph Benedictus Cautaerts 1889 - 1973. Hij trouwde met Maria Joanna Valckenier. Afstammeling tot op heden.
    • Marie Celine Cautaerts 1890 - 1961. Zij trouwde met Henri Barbé. Afstammelingen tot op heden.
    • Marie Celestine Cautaerts 1891 - 1988, ongehuwd
    • Carolus Ludovicus Cautaerts 1893 - 1970. Hij trouwde met Maria Carolina Julia Laureyssen (tak uit Antwerpen)
      • Frans Cautaerts (1925-2004) x Angela Van der Kelen
        • Leo Cautaerts (1951) x Edith Warnez (tak Limburg)
        • Paul Cautaerts (1952) x Eveline Vets
          • Christoph Cautaerts
          • Ellen Cautaerts
          • Philippe Cautaerts
          • Fréderic Cautaerts
          • Olivier Cautaerts
          • Maxime Cautaerts
    • Marie Julie Cautaerts 1894 - 1983, ongehuwd
    • Marie Victoire Cautaerts 1896 - 1896
    • Marie Victoire Cautaerts 1897 - 1897
    • Hortense Marie Clémentine Angeline Cautaerts 1898 - 1970. Zij trouwde met Jonkheer Victor Mertens de Wilmars . Afstammelingen tot op heden.
    • Jean Baptist Cautaerts 1899. Hij trouwde met mdm van der Stockt. Afstammelingen tot op heden.
    • Pierre Jean Cautaerts (Pamel 18 augustus 1901), geestelijke onder de naam Baudewijn Victor, Broeders van de Christelijke Scholen. Was op 15 april 1921 in het klooster te Baarle-Hertog. Heeft zijn driejaarlijkse gelofte afgelegd te Gent op 12 augustus 1923. Eeuwige professie op 17 april 1926. Was op 15 augustus 1923 Brancardier te Leopoldsburg. Vanaf 1 april 1929 Prefect in het Sint-Thomasinstituut te Brussel.
    • Bertha Eugenie Cautaerts (Pamel 1902 - Leuven 1992). Zij trouwde met Renaat van der Stockt
    • Remi Cautaerts 1904 - 1999. Hij trouwde met Celine Meulemans (tak uit Aalst-Gijzegem)
      • Rosa Cautaerts
      • Frans Cautaerts x Renée Haelterman
        • Nadine Cautaerts
        • Liliane Cautaerts
        • Paul Cautaerts
        • Johan Cautaerts
        • Chris Cautaerts
        • Carine Cautaerts
    • Alphonse Joseph Cautaerts 1906 - 1997. Hij trouwde met Clémence Segers (tak uit Brussel)
      • François Cautaerts
      • Roger Cautaerts x Ghislaine Rodenbach
        • Alain Cautaerts
        • Dominique Cautaerts
        • Sabine Cautaerts
    • Victor Cautaerts 1908 - 1982. Hij trouwde met Ludovica De Boitselier (1910 - 1989)
      • Georges Cautaerts - Louisa Guldemont
        • Hugo Cautaerts - Katia Goeman
          • Chiara Cautaerts
        • Patrick Cautaerts - Pascale Courtoy
          • Sven Cautaerts
            • Lotte Cautaerts

Trivia

  • Charlotte Robertine Coutard, dochter van Gui Pierre Coutard (Ridder in de orde van Saint-Louis), trouwde op 30 oktober 1800 met Pierre Charles Graaf de Moreton de Chabrillan (1771-1817). Zij kregen twee zonen Charles, graaf de Charbillan (1796-1883) en Adelbert Joseph (1801-1801). Hun oudste zoon trouwde met Honorine de la Tour du Pin la Charce, dochter van René, markies de la Tour du Pin la Charce en van Honorine Grimaldi (prinses van Monaco). Uit het huwelijk van Charles en Honorine Grimaldi werden twee zonen geboren: Hyppoliet Camille (1828-1900), trouwde later met Anne Françoise de Cröy en Louis Robert werd ridder in het legioen van eer (1832-1892).
  • In Frankrijk is de familienaam Coutard meer verspreid, vooral rondom Parijs.
  • Henri Cautaerts werd gewond door een kogel in de linkerschouder op 23 september 1830. Hij vocht mee tijdens de Belgische revolutie van 1830. Het incident vond plaats op het Koningsplein te Brussel. Later kreeg hij de medaille van het vuurkruis uit handen van koning Leopold I.

Aanverwante families

Bekende personen met de familienaam Cautaerts, Coutard

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º (nl) VRT NWS. Kerkbaljuw terug bij zondagsmis in Aarschot: "Vroeger zetten we mensen buiten, nu eerder ceremonieel". vrtnws.be (2022-01-30) Gearchiveerd van het origineel op 2022-02-01 Geraadpleegd op 2022-02-01
  2. º (nl) Onze-Lieve-Vrouwekerk van Aarschot heeft opnieuw een 'suisse': "Vroeger zette hij mensen buiten als ze praatten, nu is het eerder ceremonieel". ROB-tv - Regionale Omroep Brabant Gearchiveerd van het origineel op 2022-02-01 Geraadpleegd op 2022-02-01
rel=nofollow
rel=nofollow